Transcript MT.Vitaliteit

achtergrond
Tekst Lilian Polderman
Illustraties Esther Aarts
v taliteit
als succesfactor
Gezonde werknemers, gezonde bedrijven. Steeds meer
organisaties ontdekken en onderkennen het belang van
fysieke, emotionele én mentale vitaliteit. Juist omdat het
harde pegels oplevert. ‘Vitale werknemers zijn 18 procent
productiever en verzuimen 27 procent minder
dan ongezonde collega’s.’
Z
elfs Richard Branson
moest het even kwijt. ‘Gelukkige werknemers zijn
cruciaal voor het succes
van een onder­neming’,
schreef hij, op 7 april, in zijn blog
voor Entrepreneur. ‘We wisten dit instinctief natuurlijk al wel, alleen was
het moeilijk om er precies de vinger
op te leggen. Maar nu is er ook wetenschappelijk bewijs.’
De multi-ondernemer doelt op vers
onderzoek van de uni­versiteit van
Warwick. Daaruit blijkt dat
­gelukkige werknemers 12 pro­cent
productiever zijn dan werkne­mers
die om allerlei - mentale of fysieke redenen minder lekker in hun vel
zitten. ‘Bedrijven als Google hebben
uitgebreid geïnvesteerd in de ondersteuning van hun medewerkers en
als resultaat is hun werknemer­­­te­v redenheid met liefst 37 procent
ge­stegen’, voegde hoofdonderzoeker
Andrew Oswald hier nog aan toe.
‘Onder wetenschappelijk controleer­
bare omstandigheden kunnen wij nu
ook zeggen: je werknemers gelukkig
maken verdient zich terug.’
Wellness
En gelukkig zijn, dat begint met
­lekker in je vel zitten. En dus met
gezondheids- of vitaliteitsbeleid, de
laatste jaren steeds vaker vast
­onderdeel van menig bedrijfs­
strategie. ‘Wellness’, zo betoogt het
26 MANAGEMENT TEAM | ontdekken
World Economic Forum in het
­rap­port The Wellness Imperative,
‘speelt een significante rol bij het
­realiseren van betrokkenheid van
werknemers, het verhogen van de
productiviteit, het behoud van talent
en voor crea­t iviteit en innovatie.’
Volgens het WEF zijn vitale werk­
nemers 18 procent productiever en
verzuimen ze 27 procent minder dan
ongezonde collega’s. Voeg hierbij dat
vitaliteit helpt bij de inzetbaar­heid
van oudere ­werknemers en je hebt
een aardige lijst redenen voor het
nut van een gezondheidsbeleid.
Zijn de bedrijven met de meest vitale
werknemers de winnen­de bedrijven
van morgen? ‘Absoluut’, zegt Mikkel
Hofstee, ceo van Life­Guard, het
­t rainings-, coachings- en advies­
bureau, dat helpt om het energie­
niveau en de performance van
mede­werk­ers te verbeteren bij
­bedrijven als EY (85% fitter), Shell
(bijna 50% meer employee
­e ngagement bij 1 specifiek onder­
deel) en Achmea (70% meer energie).
‘Het is ook logisch. Je herkent het uit
eigen ervaring. Voel je je niet goed,
dan functioneer je minder, je maakt
snel­ler fouten. Bij een buschauffeur
die door oververmoeidheid een
aanrij­d ing veroorzaakt is dat
­m isschien duidelijker aanwijsbaar
dan bij een executive die fouten
maakt omdat hij nachten slecht
­geslapen heeft. Er kan zelfs sprake
zijn van negatieve productiviteit, als
ie­mand die niet goed in z’n vel zit
bijvoorbeeld een klant schoffeert.’
Het huidige bedrijfsleven is top­
sport, zegt Hofstee. En het eist veel
energie en vitaliteit om op de top
van je kunnen te blijven presteren.
Financieel levert het trouwens ook
wat op. Het vitaliteitsprogramma bij
Waternet bijvoorbeeld, leverde 2,4
miljoen euro op, dankzij 2 procent
minder ziekteverzuim.
Niet veroordelend
Om een vitaliteitsprogramma te
laten slagen, moet het wel door het
hele be­drijf gedragen worden. Om te
­be­ginnen bij het management. ‘Vitaliteit moet tot in het DNA van een
organi­satie meegenomen worden’,
zegt Sonja van Hamersveld, eigenaar
van Charly Green, bedrijfsadviseur
over gezondheidsmanagement. ‘Het
moet een kernwaarde worden binnen
een organisatie, die gezamenlijk
­beleefd en gecreëerd wordt.’
In anonieme digitale vragenlijsten en
losse e-health-programma’s gelooft
zij niet zo. ‘Wij gaan vrij­wel direct in
gesprek met de werk­nemers, 1 op 1 of
in groepen, om te bepalen wat er
leeft. We kijken wat de verwachtingen
zijn, wat werknemers zelf kunnen
doen aan de verbetering van hun
­v italiteit en wat de organi­satie hierbij
voor hen kan betekenen. Vervolgens
stellen we speciale soft­ware samen,
om inzicht te geven en het gesprek op
een niet veroor­delende manier op
gang te brengen. Vooraf wordt ook
concreet vast­gesteld wat het de organisatie gaat opleveren. Bijvoorbeeld
ontdekken | MANAGEMENT TEAM 27
achtergrond
hoeveel extra sales hierdoor binnengehaald wordt, of wat het effect op
verzuim is. In het verleden was de
aanpak van arbo­d ien­sten altijd
­reactief, de arbodienst kwam pas in
actie als er iets aan de hand was.
Een goed vitaliteits­programma is
juist preventief.’
De ‘rokende dikkerd’
Bedrijven in de eerste fase van
­gezondheidsmanagement, kiezen
vaak nog voor zo’n klas­siekere arbodienstaanpak. Ze rich­ten zich vooral
op - zoals Hofstee het noemt: ‘de
­rokende dik­kerd’. ‘Maar als je met 20
kilo over­gewicht in de dienstverlening werkt betekent dat niet per se
dat je slecht functioneert en minder
productief bent. Roken is zonder
meer slecht voor de gezondheid en
leidt ook tot meer verzuim. Maar het
heeft ook positieve effecten. Je
­ont­spant even, maakt een ommetje,
spreekt wat collega’s in het rookhok.
De neurotische sporter die maar niet
ontspant, kan veel schadelijker voor
een organisatie zijn.’
Bedrijven die al langer met vitaliteit
bezig zijn, zoals veel Angelsaksische
organisaties, zetten niet alleen de
fysieke kant, maar ook steeds vaker
de mentale en emotionele aspecten
van werknemers centraal. Het draait
bij hen vooral om engagement, in de
zin van focus, concentratie, en
­be­t rokkenheid bij het werk en de
orga­n isatie. Voelen ze zich
­gewaardeerd, en voelen ze een
­verwantschap met het bedrijf?
Uiteraard staan de mentale en
5 quick wins voor je gezondheid
1. Lunch niet achter je bureau. Het verhoogt de kans op stress en depressiviteit.
2. E
et fruit. Neem in plaats van een glas verse jus liever een appel, druiven of
blauwe bessen. Verse jus vergroot de kans op diabetes type-2, het fruit verlaagt
dat risico juist.
3. Zit minder. Houd een vergadering eens staand of doe een bila wandelend.
Zittend wordt vet en suiker uit je bloed minder snel opgenomen en groeit de kans
op hart- en vaatziekten en diabetes.
4. S
laap voldoende. Een week lang minder dan 6 uur slaap beïnvloedt ons immuunsysteem, verlaagt ons reactievermogen en verhoogt de kans op stress.
5. Z
eg geregeld ‘dank je wel’. Het werkt zeer motiverend en verhoogt de betrokkenheid.
28 MANAGEMENT TEAM | ontdekken
f­ ysie­ke componenten allemaal in
verband met elkaar. Hofstee: ‘Waar
het om gaat is of je aankunt wat er
allemaal van je verwacht wordt. Of
je de juis­te veerkracht hebt om op je
werk te presteren en daarnaast ook
nog eens een leuke vader en een
­leuke echt­genoot te zijn. Om dat
­a llemaal voor elkaar te krijgen, moet
je vooral le­ren je energie goed te
managen.’
Energieherstel
Energiemanagement is bijvoorbeeld
essentieel in de royale gezondheids­
programma’s die Johnson & Johnson
zijn werknemers aanbiedt. Niet
­ver­bazingwekkend, want onderdeel
van de Amerikaanse gezondheids­
gigant vormt het Human Performance
Insti­tute, waaraan ‘energiegoeroes’
Jim Loehr en Jack Gropel verbonden
zijn. Gropel, die ook het ‘Corporate
Athle­te’-programma ontwikkelde
voor de werknemers van Johnson &
Johnson, publiceerde onlangs de
whitepaper The Power of an Energy
Microburst. Daarin schrijft hij onder
meer: ‘Men­sen moeten hun energie­
capaciteit op­bouwen en telkens
­herwinnen door genoeg slaap en beweging, de juiste voeding, emotionele
connec­ties, en rust. Energieherstel is
dan ook essentieel voor mensen, op
fy­siek, mentaal en emotioneel niveau.’
En managers hebben daarin een
­be­langrijke rol, stelt hij. ‘Leiders
­kun­nen de energieritmes van hun
werk­nemers leren begrijpen en zelfs
positief beïnvloeden. Hierdoor
­kun­nen prestaties verbeteren.’
Johnson & Johnson gaat in zijn
­uit­gebreide gezondheidsprogramma’s
zelfs zover dat het over een speciaal
programma beschikt om werknemers
geregeld te scannen op een ziekte als
kanker. Ook mogen alle directe
­fa­milieleden van de werknemers aan
de programma’s meedoen, omdat de
eigen medewerkers anders onnodige
emotionele energie zouden kunnen
verspillen aan zorgen over hun
‘loved ones’.
En leveren al die uitgebreide
­pro­gramma’s van Johnson & Johnson
ook nog iets op? Jazeker, zegt het bedrijf trots. Zo gaf 73 procent van hun
Amerikaanse werknemers aan dat de
programma’s geholpen hadden hun
gezonde levensstijl te behouden dan
wel te verbeteren. Van de 73.000
werknemers die deelnamen aan het
zogeheten ‘Million Step Program’, met
als doel in 1 jaar 1 miljoen stappen te
zetten, gaf 60 procent aan meer energie te hebben, 40 procent was gewicht
kwijt, 15 procent had een lagere
bloeddruk en 14 procent een lager
cholesterolgehalte.
Boest
Ook in Nederland zijn er al talloze
bedrijven die grootscheeps werk
maken van vitaliteitsverbetering van
hun werknemers. Zoals Friesland­
Campina, dat de ambitie heeft de
meest succesvolle, professionele en
aantrekkelijke zuivelonderneming
ter wereld te creëren. Om dit waar te
maken zette FrieslandCampina voor
de periode tot 2020 een strategie uit
rond duurzaamheid, waarvan onder
meer het vitaliteitsprogramma
‘Boest’ deel uitmaakt. Dit
­programma, bege­leid door Lifeguard, loopt inmiddels een jaar. ‘Het
traject begon al jaren geleden’, zegt
hr-directeur Jeroen Elfers. ‘Aanleiding was de zorg over de vergrijzing
binnen het bedrijf. Met 47 jaar is
onze gemiddelde leef­t ijd relatief
hoog. Mensen blijven hier lang, dus
de vraag is: hoe hou­den we ze fit aan
het werk? Boest speelt hier op in.’
Het programma besteedt bijvoor­
beeld veel aandacht aan het belang
van slaap, ook met het oog op de
ploegendiensten. ‘Een powernap’,
Wie doet wat?
1. Adidas
zegt Elfers, ‘is binnen Friesland­­Cam­pina toegestaan, hoewel het nog
wei­n ig gebeurt. Ook wordt afgeraden
om tot laat met je neus voor de iPad
te zitten. Laat op de avond wer­ken
en mailen met collega’s wordt eerder
ontmoedigd dan toegejuicht.’
Ook is er sinds de introductie van
Boest sprake van ‘shiftpicking’, waar­
bij werknemers zelf kunnen aangeven
wanneer ze ploegendiensten willen
draaien. ‘Beter voor de werk-privé­
balans’, legt Elfers uit. Op slaapgebied is inmiddels al verbetering
zichtbaar. Zo bleek bij de intakegesprekken 61 procent van de werknemers slecht te slapen. Een half jaar
later bleek dit gedaald naar 39 procent.
FrieslandCampina geeft sinds de introductie van Boest ook voedings­
adviezen en subsidieert gezonde
voeding. In de bedrijfskantine is een
gevulde salade relatief goedkoop
­gemaakt, en de kroket expres
­duur­der. ‘Vitaliteit als onderwerp
gaat leven, het is besmettelijk’, zegt
Elfers. ‘Medewerkers hebben het er
over. Ze kijken wat tijdens de lunch
wordt opgeschept of stimuleren
­elkaar de trap nemen.’
De totale investering in het vitali­
teits­beleid noemt hij ‘aanzienlijk’.
Maar hij zegt ook zeker rendement
te zien. Volgens hem kunnen
­bedrij­ven vandaag de dag zelfs niet
meer zon­der. Elfers: ‘Wij zien het als
een abso­lute voorwaarde voor
Biedt: Zumba-dansen, CrossFit,
slingtraining en - speciaal vanwege
het WK voetbal in Brazilië: sambadansen
Effect: Optimaal bewegen met een
inventief sportief programma voor
meer energie, met ook nog oog voor
de lol-factor
2.Huffington Post
Biedt: ‘EnergyPods’ en ontspanningskamers voor een powernap
Effect: Na maximaal 20 minuten
ontwaakt de medewerker energiek
en is hij of zij in staat tot 34 procent
meer prestatie en 54 procent meer
alertheid.
3.M arktplaats
Biedt: Yoga-klassen
Effect: Minder stress en meer
­ontspanning, beweging en energie.
4. Hasbro
Biedt: Hoelahoepworkshops en
abonnement op een ‘veggie box’.
Effect: Originele, amusante vorm
van bewegen en een gegarandeerd
gezonde en verrassende lunch.
5.Google
Biedt: Gratis gezond eten. Verder
onder meer pingpongtafels, wasse­
rettes op de campus, massages,
meditatieworkshops, zwembaden
en een glijbaan voor een tochtje
naar de cafetaria.
Effect: Vaak uitgeroepen als een
van de beste bedrijven om voor te
werken.
ontdekken | MANAGEMENT TEAM 29