Transcript PDF-bestand - Stichting Skepsis

DE KRITISCHE KIJK OP PARANORMALE VERSCHIJNSELEN EN PSEUDOWETENSCHAP
Gelaatkunde
Jaargang 26 nr. 2
● Muzikale planten ● Milgrams experimenten ● Acupunctuur
Winter 2013
● Arrogante darwinisten ● Zelfbedrog en evolutie ● Broodbuik
Losse nummers:
● Cognitieve godsdienstwetenschap ● Familieman ● Enquête
€ 7,-
2
J a a rg a n g 2 6 , n r. 2
Jaargang 26, nr. 2, winter 2013
Omslagillustratie: Louis Leopold Boilly
Skepter is een halfjaarlijkse uitgave van
de Stichting Skepsis
Redactie
Postbus 2657, 3500 GR Utrecht Tel. 040 - 2216791
Rob Nanninga
Dirk Koppenaal
Jan Willem Nienhuys
Administratie
Drukwerk
Losse nummers
Dagelijks bestuur: Prof. dr. F.P. Israel (voorzitter);
Dr. J.W. Nienhuys (secretaris); Dr. D.J. Zeilstra (penningmeester).
Mario Tamboer
Scholma Druk, Bedum
€ 7,-
Abonnees en donateurs
Een abonnement op Skepter kost €13 per
jaargang. Donateurs betalen €30 per jaar (of
meer). Zij ontvangen eveneens het blad en
hebben bovendien gratis toegang tot het
Skepsiscongres. Wanneer het bedrag niet
automatisch geïncasseerd kan worden, komen
er 2 euro administratiekosten bij. Een donateurschap voor het leven kost €300.
In andere landen kunt u met de volgende codes
geld overmaken naar de rekening van Skepsis:
IBAN NL55INGB0000568808; BIC INGBNL2A
In Nederland kunt u geld overmaken op INGrekening 568808 t.n.v. Stichting Skepsis. Nieuwe
donateurs en abonnees kunnen zich aanmelden
via het formulier op onze website.
Algemeen bestuur: Drs. P.J. van Erp; Drs. M.G.A. Koller;
Dr. D.W. Koppenaal; Drs. G.J. van ’t Land; R.H. Nanninga;
M. Tamboer; A.M. Tieben.
Comité van Aanbeveling:
Prof. dr. P. Borst (em) – klinisch biochemicus
Prof. dr. A.A. Derksen (em) – wetenschapsfilosoof
Prof. dr. P.J.D. Drenth (em) – psycholoog
Prof. dr. ir. H. Duifhuis (em) – biofysicus en
oud-bestuurslid van Skepsis
Prof. dr. E.P.J. van den Heuvel (em) – astronoom
Prof. dr. G. ’t Hooft (em) – theoretisch natuurkundige en
winnaar Nobelprijs 1999
Prof. dr. V. Icke – astronoom
Prof. dr. C. de Jager (em) – astronoom en
oud-voorzitter van Skepsis
Prof. dr. H.L.G.J. Merckelbach – psycholoog
Prof. dr. J.A. Michon (em) – psycholoog
Website skeptische werkgroepen: www.kloptdatwel.nl
Adres redactie
Postbus 2657, 3500 GR Utrecht
E-mail: [email protected] / Tel: 050-3129893
Belgische zusterorganisatie: Skepp – www.skepp.be
Adres administratie
Postbus 2657, 3500 GR Utrecht
E-mail: [email protected]
Stuur uw adreswijziging bij voorkeur per e-mail
naar de administratie.
H
Internet
Website: skepsis.nl
Weblog: skepsis.nl/blog
Werkgroepen: kloptdatwel.nl
Mailinglijst: stuur voor deelname uw naam en adres
naar [email protected].
Copyright
Iedere vermenigvuldiging is verboden,
behoudens met schriftelijke toestemming
van de redactie.
Doelstellingen van SKEPP en SKEPSIS
et verrichten van kritisch onderzoek naar beweringen die op
basis van de huidige stand van de wetenschappelijke kennis
hetzij uiterst onwaarschijnlijk zijn, hetzij met deze kennis in tegenspraak zijn. In het bijzonder richt zij zich op als pseudo-wetenschappelijk te kwalificeren verklaringen en als paranormaal geduide
verschijnselen.
H
ierbij claims, verklaringen of theorieën niet a priori af te
wijzen. Hun waarde wordt slechts bepaald na kritisch onderzoek en objectieve evaluatie van alle argumenten. Beide zijn vrij van
filosofische, levensbeschouwlijke en politieke opvattingen.
H
et verzamelen en ontsluiten van literatuur, documenten en
ander materiaal dat op bovenstaande beweringen betrekking heeft.
H
et onder een groot publiek bekendmaken van de resultaten
van haar eigen en ander kritisch onderzoek door het uitgeven
van een periodiek, het organiseren van lezingen en congressen en
het geven van voorlichting via de media, scholen, et cetera.
H
et onderhouden van contacten met organisaties die haar doel
stellingen geheel of gedeeltelijk onderschrijven.
S k e p t e r , w i n t e r 2 013
3
Twee eeuwen geleden was de gelaatkunde nog heel populair. Wie een
nieuwe bediende zocht, keek eerst even
naar de vorm van zijn neus. Pas veel
later hebben psychologen onderzocht
in hoeverre iemands uiterlijk werkelijk
iets over het innerlijk kan onthullen.
Pag. 4
Inhoudsopgave
Op het tweede gezicht
4
De relatie tussen gelaat en karakter
JACO BERVELING
GELAATKUNDE
Borreltijd met Robert Trivers
8
De sociobiologie van zelfbedrog
HARALD MERCKELBACH
Volgens cognitieve godsdienstwetenschappers zijn kinderen van nature zo
ontvankelijk voor religieuze denkbeelden dat ze bijna vanzelf in bovennatuurlijke wezens gaan geloven. Het
onderzoek dat deze stelling ondersteunt,
laat echter nog te wensen over.
Pag. 16
KINDERGODEN
Indrukwekkende acupunctuur
12
JAN WILLEM NIENHUYS
Kinderen van God
16
De cognitieve wetenschap van religie
ROB NANNINGA
Muzikale mest
24
Kunnen planten ons horen?
DIRK KOPPENAAL
Verlies je broodbuik
31
Met een dieet zonder tarwe
Hoewel planten geen oren hebben, zijn
er al veel experimenten uitgevoerd die
lijken te bevestigen dat ze onder invloed
van muziek beter gaan groeien. Is er bij
deze proeven iets mis gegaan of kunnen planten op de een of andere manier reageren op trillingen?
Pag. 24
MARTIJN VAN DER PLAS
Arrogante darwinisten
GERDIEN DE JONG
Schokkende experimenten
PLANTENOREN
34
Hoe een wiskundige ze de les leest
40
van Stanley Milgram
ROB NANNINGA
Familieman
47
DIRK KOPPENAAL
Een hoogleraar wiskunde aan de VU
vindt darwinisten arrogant. Hij meent
dat de evolutietheorie seks niet kan
verklaren, want die theorie beschrijft
hoe selectie werkt op genen en genen hebben geen seks. Hij heeft het
blijkbaar niet helemaal begrepen.
Pag. 34
DARWINISTEN
Skepsis-enquête
48
JAN WILLEM NIENHUYS
Op verzoek van de uitgever vermelden we dat de afbeelding
op pagina 33 van Skepter 26/1 afkomstig is uit het aldaar
besproken boek van Werkgroep Het Ronde Huis.