Transcript DEĞERLERİMİZ VE DEĞERLER EĞİTİMİ Sunum: Ahmet KARACA Bilişim Teknolojileri Öğretmeni DEĞERLER EĞİTİMİ • Değerlerin öneminin arttığı şu günlerde, yok olmaya başlamış olan değerlerimizi korumak ve çocuklarımıza bu değerleri kazandırabilmek amacıyla Rehberlik.

DEĞERLERİMİZ
VE
DEĞERLER EĞİTİMİ
Sunum:
Ahmet KARACA
Bilişim Teknolojileri Öğretmeni
DEĞERLER EĞİTİMİ
• Değerlerin öneminin arttığı şu
günlerde, yok olmaya
başlamış olan değerlerimizi
korumak ve çocuklarımıza bu
değerleri kazandırabilmek
amacıyla Rehberlik Servisi
olarak bizlerde üzerimize
düşen görevi yerine getirmeyi
seçtik ve bu doğrultuda
“Değerler Eğitimi”ni bir diğer
adıyla “Karakter Eğitimi”ni
başlattık.
• Öğrencilerin Eğitiminde
En Önemli Sorunumuz
“DEĞER EĞİTİMİ” DİR
NEDEN DEĞERLER EĞİTİMİ ?
• Kendisiyle barışık, mutlu, başarılı yaşamın sırrı sınav
başarısından çok, etik değerlerin, duyguların, sağlıklı
iletişimin anlaşılması ve uygulanmasıyla olasıdır.
* Etik değerleri bilen ve bu değerlere sahip olan kişiler
yaşamda başarı kazanmış kişilerdir. Ayrıca, etik
değerleri bilmek ve onlara sahip olmak doğrudan sınav
başarısını da olumlu etkiler.
Araştırmalar düşünceli, saygılı,
güvenilir, adil, sorumlu, kısacası iyi
insanların yaşamda daha başarılı
olduğunu göstermiştir. Bu nedenle,
etik değerlerin eğitimi, okullarda en az
matematik ve Türkçe eğitimi kadar
önemli ve gereklidir.
Etik değerleri önemsemeyen ve bu
değerlere uymayan çocukların
yetişkin olduklarında iş, aile ve
sosyal yaşamlarının iyi gitmediği
araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır.
Kısacası etik değerlerin eğitimi
yaşam boyu gereken bir eğitimdir.
DEĞER EĞİTİMİNİN
ÖNEMİ
Değerler Eğitimiyle
amacımız,farkındalık
yaratmaktır.
İlişkiler çatışmaya
dönüşmeden,eğitim ile
çocuklara etik değerlerin
öğretilmesidir.
“YAŞAYAN DEĞERELER VE
KARAKTER EĞİTİMİ” bireyin
kendisine ve topluma yararlı
olacak temel değerleri
kazandırma eğitimidir.
Değerler eğitimi
bireyin kendi kendini tanımasını,
kendi ile uyum içinde olmasını,
düşünüş ve hareketlerinde tutarlı
olmasını sağlayan özelliklerin
kazandırılması için öğrenme
ortamlarının yaratılmasıdır.
Değerler eğitiminin temel amacı
öğrencilere temel insani özellikleri
kazandırma
öğrencilerin iç motivasyonlarını
geliştirmelerine, neyin doğru olduğuna
yönelik yorum yapmalarına ve bunu
davranışa dökmelerine olanak
sağlanmasıdır.
TARİHÇE.
*
Yaşayan Değerler Eğitim Proğramı 1995 yılında
Birleşmiş Milletlerin 50. yıl dönümü kutlamaları için
Brahma Kumaris ‘ in hazırladığı uluslar arası bir
projeden gelişti. Daha İyi Bir Dünya için
Değerlerimizi Paylaşalım isimli bu proje 12 evrensel
değere
odaklanmıştı.
Birleşmiş
Milletler
sözleşmesinin önsözündeki bir ilkeden geliştirilmiş
olan tema : ‘Temel insan haklarına, insan varlığının
onuruna ve değerine olan inancı yeniden pekiştirmek
için…
‘
idi.
 Amerika Birleşik Devletleri, New Hampshire’de
yapılan Uluslararası Okul Psikologları Kongresi’nde,
William (2000) Avusturalya’da ilköğretim okullarında
uyguladıkları çalışmayı aktarırken; çocukların
değerleri özümseyerek yaşantılarına aktarmalarının,
okul içindeki zorbalık davranışlarını azalttığını
vurgulamıştır.
• Okullar sadece akademik açıdan başarılı
bireylerin yetiştirildiği kurumlar olarak
düşünülemezler. Temel insani değerleri
benimsemiş bireyler yetiştirmek de okulun
temel misyonları arasındadır.
• Değerler eğitiminin zarureti insanlar arasında bazı
“duyarlılıkların” kaybolduğu, gençler arasında ;
• 1- Yükselen şiddet eğilimleri,
• 2- Sahtekârlıkta artış (yalan söyleme, kopya çekme ve
hırsızlık),
• 3- Anne-babaya, öğretmene, yetkili kişilere karşı gelme,
• 4- iş ahlâkında düşüş,
• 5- Kişisel ve toplumsal sorumluluk bilincinde azalma,
• 6- Kendine zarar verici davranışlarda (madde bağımlılığı
ve intihar) artış,
• olguların” günden güne çoğaldığı eğitimcilerin gözlemleri
ve istatistikler ile maalesef doğrulanmaktadır.
DEĞER EĞİTİMİNİN İNSAN
ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
DEĞERLER;
Sosyal yaşamı düzenler
Bireyler arası bağlılığı artırır
Birlikte yaşayan insanların
hangi değerleri merkez
alacaklarını öğrenir
• Değer eğitimi;
Ahlaki,
Kültürel,
Ruhsal,
Toplumsal ve
bireysel alana ilişkin uygun
duyarlılık geliştirmeyi ve
bunları içselleştirmeyi
içerir.
Toplumsal ve insani değerler
insan yaşamının en önemli
yanını oluşturur.
Sevgi,
Cesaret,
Dostluk,
Yardımlaşma,
Temizlik,
Saygı,
Doğruluk,
Nezaket ve
benzerleri önem verilen
toplumsal değerlerdir.
• Erken çocukluk döneminde
değerlerin kazandırılması çok
önemlidir.
•
Bunu kazandıracak birim ise,
ailedir. Ancak, çocuğun annebabasının yanında geçirdiği
sürenin gittikçe azalması,
boşanma olaylarının günümüz
toplumunda yüksek oluşu,
yoksulluk gibi belli başlı toplumsal
nedenler ailenin değerler
eğitiminde yetersiz kalmasına yol
açmıştır.
Bu yetersizlikle beraber
• Gençler arasında şiddet ve suç
oranlarının artışı
• Sigara uyuşturucu madde
bağımlılığındaki artış
• Toplumsal değerlerimizdeki
erozyonun giderek arttığı
gözlemlenmiştir.
Bu durum etkili bir değerler eğitimi verilebilmesi
için her şeyden önce tesadüfî olmayan, planlı bir
eğitim anlayışına duyulan ihtiyacı ortaya
çıkartmaktadır.
Değer eğitiminin ön koşulu , çocuğa özgür
iradesini kullanacak ortam hazırlamaktır.
• Değer eğitiminde model olmak,
değerleri yaşayarak kazanmak çok
önemlidir.
• Öğretmenin kişiliği, model olma
özelliği, bu çerçevede belirleyici bir
özelliğe sahiptir.
Değer eğitiminde
öğrencilerimize,
Değerli olduklarını hissettirerek
hayata değer katmayı öğretmeliyiz.
–Program birbirini tamamlayan üç
boyutta geliştirilmiş etkinlikleri
içermektedir:
• (1) Sınıf içi Etkinlikler,
• (2) Okulun Tümü için Etkinlikler,
• (3) Aileye Yönelik Etkinlikler.
• (1) Sınıf İçi Etkinlikler
•
•
•
Programın temelini oluşturan bu
etkinlikler temelde öğretmen görevlerini
desteklemeye dönüktür. Açık programın
içine giydirilmiş bu etkinlikler
öğrenci merkezli ve aktif öğrenme
esaslıdırlar.
• Anlatım (Telkin , öğüt verme)
İşlenecek kavramla ilgili bilgilendirme.
Sorumluluk :
Sonuçları üstlenme
bilinci.
• Ödevlendirme
Özellikle sözel derslerimizde seçilen kavramla ilgili ödevlendirme yapılması
,sonraki gün ödevin sınıfta gündem yapılmak suretiyle değerlendirilmesi.
Örn. Sorumluluk duyduğunuz varlıkları sıralayınız
diye bir ödev verilebilir.
Sorumlu olmamızın sebepleri konusunda bir
tartışma ortamı oluşturulabilir.
•Canlandırma, drama
Yaşanmış veya hayal ürünü bir olayın sınıfta canlandırılması.
Drama yapılacak konu önceden öğrencilere verilir veya ders
sürecinde uygulanabilir.
Örn. Evdeki sorumluluklarını yerine getirmeyen Ali’ye annesinin
sorumluluklarını hatırlatması.
•Grup çalışmaları
Öğrencileri sınıf içinde gruplara ayırarak görevler
vermek.
•Pano hazırlamak
Öğrencilerden elde edilen geri dönüşümlerin sınıf veya koridor
panolarında sergilenmesi.
sorumluluk
“Herkes kendi evinin önünü süpürse dünya tertemiz olur.”
Arkadaşlarıma karşı
sorumluluklarımız:
•………………
•……………….
•…………..
•……………..
Sorumlu çocuk
……………………
…………………
………………………..
……………………….
•Öğrenci sunumları , anlatımları
Öğretmen rehberliğinde , öğrencinin hazırlamış olduğu konusunu
sınıfta arkadaşlarına sunması. (Projeksiyondan da faydalanılabilir.)
Sorumlu olduğum varlıklar : Annem ve babam
Onlara karşı
sorumluluklarım
•
Belirlenen değerle ilgili olumlu
ve olumsuz kavramlar üzerinde
düşünme
•Sözünde durmak-güvenilmezlik
•Dikkat kesilmek-umursamamak
•Ciddiyet-lakaytlık
•Hassasiyet-kayıtsızlık
•Önemsemek-önemsememek
•Konuyla ilgili şiir , öykü , masal
belirlenmesi
Örn. Bezgin Şehzade (Karakter eğitimi aile kitapçığı)
Cenneti Taşıyan Adam (Cüneyd Suavi)
*İşlenen değerle alakalı film
izletmek ve sesli yayınlardan
istifade etmek
* Konuya ışık tutacak
otobiyografilerin seçilmesi
•Yap-boz teknikleri kullanmak
Beyin fırtınası yapmak
Okul içi ve okul dışı geziler
(2) OKULUN TÜMÜ İÇİN
ETKİNLİKLER
• Uygun okul atmosferi, hem istikrarI hem
de belirlenen hedeflerle ulaşılan
• sonuçların kalıcılığını sağlamaktadır.
Uygulanacak etkinliklerden bazıları
şunlardır;
OKULUN TÜMÜ İÇİN
ETKİNLİKLER
• • Kurumun seçilen değeri destekleyecek, dikkati
konu üzerinde yoğunlaştıracak görsel
malzemelerle donatılması,
• Konunun çeşitli yönleriyle ele alınacağı
münazara, panel, konferans ve benzeri
formlarda çalışmalar düzenlenmesi,
• Okulda ders dışı çalışma ortamları olarak
faaliyette bulunan kulüp ve eğitsel kollara etkinlik
önerileri hazırlanması ve bunların
uygulanmasına liderlik edilmesi
OKULUN TÜMÜ İÇİN
ETKİNLİKLER
• Okul genelinde ve sınıflarda proje çalışmaları
gerçekleştirilmesi,
• Yapılacak değişik çalışmalar sonucu ortaya
çıkan ürünlerin sergilenmesi,
• Okul personelinin değerlerle ilgili olarak
bilinçlendirilmesi,
• Duvar gazeteleri, broşürler ve benzeri basılı
materyaller hazırlanması,
• Çocukların özdeşim kurabilecekleri canlı
biyografilerin okulda konuk edilmesi,
• Sınıf panoları düzenlenmesi vb.
Değerler Eğitimi İle İlgili Okullarda Yapılabilecekler
Değerleri öğretirken okullarımızda değişik uygulamalar
yapılabilir. Öncelikle, en önemli eğitim yöntemi olduğu için
“bizzat örnek olunmalı”, yani, çocuklarımıza, öğrencilerimize
öğretmek istediğiniz değerleri bizzat yaşayarak göstermeliyiz.
Çünkü özellikle çocuklar duyduklarından değil gördüklerinden
daha çok etkilenirler. Çocuk tarafından sevilen kişinin
davranışını taklit etmek onun için zor olmaz.
İkinci olarak, aile bireylerinin ve tüm
okul çalışanlarının, değerlerin gelişmesi
ve kalıcı olması için, her zaman benzer
tutum ve davranışları “tutarlı” bir biçimde
sergilemeleri gereklidir. Bunun için
öğrencilerin, başta eğitimciler olmak
üzere tüm görevlilerin iyi, doğru ve güzel
insanlar olduklarına inanmaları ve
güvenmeleri sağlanmalıdır.
Eğitim sırasında, çocuğa gösterilecek sevgi ve
güven, hem eğiten kişiye hem de eğitilen kişiye bir
rahatlık verecektir. Yapılan araştırmalara göre, kişi,
sevdiği kimsenin veya kendisini seven kimsenin
sevgi ve güvenini kaybetmemek için, onun hoşuna
gidecek davranışlarda bulunmaktadır. Bunun devam
etmesi hâlinde kişi, zamanla kişiliğini, o kimsenin
arzu ettiği bir yönde geliştirmektedir. Kuşkusuz,
bunun tersi durumlarda da çocuk, istenmeyen
davranışları yapmaya devam ettiği gibi, bazen
sevmediği kişilerin isteklerinin tam tersini de
yapabilmektedir.
• Üçüncü olarak, çocuk model görerek
öğrendiğinden, toplumda benzer olayların,
resimlerin, kişilerin çocuğa gösterilmesi,
gözlemletilmesidir. Bu nedenle, çocukların
doğru, iyi, güzel davranışları görmesi ve
yaşaması için fırsatlar oluşturulmalıdır. Bütün
bunlar yapılırken,
yani değer eğitimi
etkinliklerine, anne babalar ve okuldaki tüm
destek personeli (danışma, kantin, temizlik,
yemekhane, güvenlik, servis şoförü ve hostes
) katılarak bir bütünlük sağlanmaya
çalışılmalıdır.
(3) Aileye Yönelik Etkinlikler
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Çocuklarımıza kazandırmaya çalıştığımız bu
değer ve davranışların kalıcı olması;
çocuklarımızın okulda öğrendiklerinin aile
ortamında da uygulanması, onların bu
yöndeki güzel davranışlarının aileler
tarafından takdir ve teşvik edilmesi, kısaca
okul-aile işbirliği sayesinde olacaktır.
Ailelerimizi değerlerle ilgili “aile bültenleri”
ve seminer, konferans , kitap ve film
önerileriyle katkı sağlamaya çalışacağız.
Değer Eğitimi
ve değer aktarımında
ailenin rolü
Çocuklar artık tüm dünyadaki değişimleri
anne ve babadan daha önce fark edip,
daha çabuk etkilenmektedirler.

Dolayısıyla anne ve babaların da
dünyadaki gelişmeleri takip edip
çocuğunun bunlardan nasıl etkilendiğini
araştırmaları gerekmektedir.
DEĞERLER VE DEĞER
EĞİTİMİNDE AİLELERİN
BİLİNÇLENDİRİLMESİ
 Değerler Programı’na,
anne-babaların da katılımını
sağlamak amacıyla yapılacak
olan veli toplantısında program
hakkında bilgi verilir.
DEĞERLER VE DEĞER
EĞİTİMİNDE AİLELERİN
BİLİNÇLENDİRİLMESİ
 Okulda çalışılması planlanan
değerlerin listesi verilerek ve
evlerinde görünen bir yere
asmaları istenir.
DEĞERLER VE DEĞER
EĞİTİMİNDE AİLELERİN
BİLİNÇLENDİRİLMESİ
 Bu program dahilinde veli
seminerleri düzenlenerek,
değerlerin insan yaşamındaki
önemi konusunda,
bilgilendirilmeleri amacıyla
konuşmacılar davet edilir..
Değerler eğitimi programı
nasıl olmalıdır.
 Çalışma, aylık olarak
sınıflar bazında ayrı ayrı
planlanır ve grupların yaş
özelliklerine göre farklı
uygulamalarla yürütülür
Değerler eğitimi programı
nasıl olmalıdır
Sınıf seviyelerinde sınıf
öğretmenleri ile ayda bir
düzenli olarak her sınıf
seviyesinde ayrı ayrı
toplantılar yapılır

Değerler eğitimi programı
nasıl olmalıdır
• Bu toplantılarda, her ay için
planlanan değer ile ilgili
yapılacak çalışmalar,
öğretmenlerin önerileri ve
rehberlik servisinin konu ile
ilgili yaptığı araştırmalar
çerçevesinde planlanır
Değerler eğitimi programı nasıl
olmalıdır
 Sınıf içi uygulamalar
zaman zaman sınıf
öğretmeni, zaman zaman
da rehber öğretmen
tarafından yapılır
Değerler eğitimi programı
sonucu
 Uygulanan program
öğrencilerden,
öğretmenlerden ve annebabalardan alınan
görüşlerle değerlendirilir.
Değer eğitiminde dikkat edeceğimiz
hususlar
1.Herhangi bir değeri öğretmeye başlarken,
önce o değer net bir şekilde tanımlanmalıdır.
Söz konusu kavramla eş ve zıt anlamlı
kelimeler
üzerine
konuşarak
kavram
netleştirilebilir. Öğrencilere iyi, kötü, görev,
sorumluluk, sorumsuzluk, erdem hakkında
açık ve tam bilgiler verip bunların fikirleri
oluşturulmalıdır. Bununla beraber onlardaki
değerlerin gerçeğini sahtesinden ayırt etme,
gerçek değere sevgi ve bağlılık duyma
yetenekleri de geliştirilmelidir.
Değer eğitiminde dikkat edeceğimiz hususlar
2.Değerler açıklanırken, söz konusu
değere sahip insanların davranışları
somut bir şekilde ortaya konmalıdır.
Örneğin, sevgiyi öğretmek istiyorsak,
“Seven bir insan neler yapar, neler
yapmaz?” konusunun tek tek ortaya
konulması değerin anlaşılmasına ve
özümsenmesine yardımcı olur.
Değer eğitiminde dikkat edeceğimiz hususlar
3. Değerler öğretilirken, söz konusu değere
sahip olursa ne kazanacağımız ve sahip
olmazsak ne kaybedeceğimiz örneklerle
somut bir şekilde ortaya konmalıdır.
Örneğin, adaleti öğretmek istiyorsak, “Adil
bir insan neler yapar, neler yapmaz?”
konusu açıklanmalıdır.
Değer eğitiminde dikkat
edeceğimiz hususlar
• 4.Değerlerle ilgili tavsiyelerde bulunurken
emir veren bir dil kullanmak yerine, bu
konudaki örnek kişi ve öykülerden
yararlanarak dolaylı olarak vurgu
yapılmalıdır.
• 5. Öğrencilerden değerlerle ilgili örnekler
bulmalarını istemek konuyu daha iyi
vurgular.
Değer eğitiminde dikkat
edeceğimiz hususlar
• 6.Değerlerimiz konusunda öğrencilerin
tartışması sağlanabilir.
• “Neden bu değer iyidir?”,
• “Neden bu değeri önemsemeliyiz?”
• vb. sorularla değerleri açmak, öğrencilerin
değerleri benimsemelerini ve
sahiplenmelerine yardımcı olur.
Değer eğitiminde
dikkat edeceğimiz
hususlar
• 7.Değerlerle ilgili etkinlikler hazırlanabilir.
Öğrencilerin değerlerle ilgili kompozisyon, şiir,
öykü yazmaları resim yapmaları, bulmaca
hazırlamaları istenebilir.
• 8.Öğrencilerin değerlerle ilgili yazılı materyal
taraması yaptırılabilir. Değerlerle ilgili gazete dergi
haberleri, şiir, öykü, resim, film, sunu bulmaları ve
bunların sınıfça okunup tartışılması sağlanabilir.
• 9.Ödül ve ceza verirken duygusal değil, adaletle
hareket edilmelidir.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
EN İYİSİ OL
Dağ tepesinde bir çam olamazsan
Vadide bir çalı ol; fakat
Dere kenarındaki en büyük çalı sen olmalısın;
Ağaç olamazsan çalı ol.
Çalı olamazsan bir ot parçası ol.
Bir yola neşe ver;
Bir mis çiçeği olamazsan bir saz ol,
Fakat gölün içindeki en canlı saz sen olmalısın.
Hepimiz kaptan olamayız, tayfa olmaya
mecburuz,
Burada hepimiz için bir şeyler var.
Yapacak büyük işler var, küçük işler var.
Yapacağımız iş, bize yakın olan iştir.
Cadde olamazsan patika ol,
Güneş olamazsan yıldız ol.
Kazanmak veyahut kaybetmek ölçü ile değildir.
Sen her neysen onun en iyisi olmalısın.
TEŞEKKÜR EDERİM