PowerPoint Sunusu
Download
Report
Transcript PowerPoint Sunusu
TÜRKİYE TOPRAKLARININ
AŞINIMA DUYARLILIKLARI
Prof. Dr. Orhan DOĞAN
5-7 Kasım 2012/ Antalya
ÜNİVERSEL TOPRAK KAYBI (USLE) EŞİTLİĞİ
•
•
•
•
•
•
•
•
A= R K LS C P
A= Ton/Ha/Yıl
R = Yağış Erozyon İndisi
K = Toprak Erodibilite (Aşınım) Faktörü
L = Eğim Uzunluk Faktörü
S = Eğim Dikliği Faktörü
C = Bitki Amenajman Faktörü
P = Toprak Koruma Faktörü
TOPRAK AŞINIM (K) DEĞERLERİ BİLEŞENLERİ
Toprak Bünye (Tekstür) Dağılımı
Kum (%) 100- 2000 mikron
Silt +İnce kum (%) 2 – 100 mikron
Organik madde (%)
Toprak Yapısı (strüktür)
Toprak Geçirgenliği (Permeabilite)
K FAKTÖRÜ
0 < K ≤ 0.05
ERODİBİLİTE SINIFLAMASI
Çok az aşınabilir topraklar
0.05 < K ≤ 0.1
Az aşınabilir topraklar
0.1 < K ≤ 0.2
Orta derecede aşınabilir
topraklar
Kuvvetli derecede aşınabilir
topraklar
Çok kuvvetli derecede
aşınabilir topraklar
0.2 < K ≤ 0.4
0.4 < K ≤ 0.6
KÖYHİZMETLERİ ANKARA ARAŞTIRMA
ENSTİTÜSÜ
•
•
•
•
•
•
•
Ankara
Kırşehir
Bolu
Nevşehir
Kastamonu
Bartın
Kırıkkale
Kayseri
Zonguldak
Çankırı
Çorum
Düzce
Karabük
30
5
25
20
19
Çok az aşınabilir topraklar
1
Az aşınabilir topraklar
15
2
21
10
8
6
7
3
2
6
2
2
0
A
B
C
1
Ç
4
1
D
11
9
G
Çok kuvvetli derecede aşınabilir
topraklar
8
5
1
F
Orta derecede aşınabilir topraklar
Kuvvetli derecede aşınabilir topraklar
10
1
6
5
9
14
7
H
2
1
K
5
4
1
L
2
1
M
N
BTG Açıklama
O
P
U
1
V
BTG Açıklama
A
Alüvyal Top.
K
Kolüvyal Top.
B
Kahverengi Top.
L
Regoseller
C
Kestanerengi Top.
M
Kahverengi Orman Top.
Ç
Tuzlu, Alkali ve Tuzlu-Alkali Top.
N
Kireçsiz Kahverengi Orman Top.
D
Kırmızı Kestanerengi Top.
O
Organik Top.
F
Kırmızı Kahverengi Top.
P
Sarı Kırmızı Podzolik Top.
G
Gri Kahverengi Podzolik Top.
U
Kireçsiz Kahverengi Top.
H
Hidromorfik Top.
V
Vertisoller
KÖYHİZMETLERİ ATATÜRK ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
•
•
•
•
•
Kırklareli
Tekirdağ
Edirne
İstanbul
Gelibolu yarımadası
50
45
1
5
2
9
10
10
13
40
35
30
22
13
19
Az aşınabilir topraklar
2
15
2
2
20
25
8
18
1
2
3
9
7
5
2
1
0
A
Ç
15
4
H
4
2
3
K
L
Orta derecede aşınabilir topraklar
16
Kuvvetli derecede aşınabilir
topraklar
13
19
9
10
5
Çok az aşınabilir topraklar
19
8
25
15
2
1
1
7
10
2
M
N
2
P
1
7
5
2
R
BTG Açıklama
19
3
S
9
U
Çok kuvvetli derecede aşınabilir
topraklar
V
BTG Açıklama
A
Alüvyal Top.
N
Kireçsiz Kahverengi Orman Top.
Ç
Tuzlu, Alkali ve Tuzlu-Alkali Top.
P
Sarı Kırmızı Podzolik Top.
H
Hidromorfik Top.
R
Rendiza Top.
K
Kolüvyal Top.
S
Alüviyal Sahil Top.
L
Regoseller
U
Kireçsiz Kahverengi Top.
M
Kahverengi Orman Top.
V
Vertisoller
KÖYHİZMETLERİ ERZURUM ARAŞTIRMA
ENSTİTÜSÜ
•
•
•
•
•
•
•
Tunceli
Van
Bingöl
Erzincan
Muş
Ağrı
Kars
Bitlis
Erzurum
Hakkari
Iğdır
Ardahan
Bayburt
70
3
60
Çok az aşınabilir topraklar
50
Az aşınabilir topraklar
33
40
30
Orta derecede aşınabilir
topraklar
20
Kuvvetli derecede
aşınabilir topraklar
2
26
4
10
0
8
4
A
2
5
3
B
10
2
C
1
D
1
F
1
G
1
5
1
K
3
1
1
L
1
7
6
2
M
N
BTG Açıklama
1
6
4
U
1
V
5
5
4
X
Çok kuvvetli derecede
aşınabilir topraklar
2
2
1
Y
BTG Açıklama
A
Alüvyal Top.
L
Regoseller
B
Kahverengi Top.
M
Kahverengi Orman Top.
C
Kestanerengi Top.
N
Kireçsiz Kahverengi Orman Top.
D
Kırmızı Kestanerengi Top.
U
Kireçsiz Kahverengi Top.
F
Kırmızı Kahverengi Top.
V
Vertisoller
G
Gri Kahverengi Podzolik Top.
X
Bazaltik Top.
K
Kolüvyal Top.
Y
Yüksek Dağ-Çayır Top.
KÖYHİZMETLERİ ESKİŞEHİR ARAŞTIRMA
ENSTİTÜSÜ
•
•
•
•
•
•
•
•
Eskişehir
Afyon
Kütahya
Bursa
Bilecik
Sakarya
Uşak
Kocaeli
Yalova
80
1
2
70
5
2
6
32
60
37
46
1
35
50
28
43
21
40
Çok az aşınabilir topraklar
21
30
20
10
0
Az aşınabilir topraklar
38
20
24
13
11
1
A
11
16
5
B
1
C
6
4
6
3
1
D
32
12
24
17
2
E
8
1
F
3
H
22
19
2
1
K
9
1
L
8
1
3
3
M
N
BTG Açıklama
8
1
R
Orta derecede aşınabilir
topraklar
27
6
U
1
7
1
1
V
Kuvvetli derecede aşınabilir
topraklar
Çok kuvvetli derecede
aşınabilir topraklar
BTG Açıklama
A
Alüvyal Top.
K
Kolüvyal Top.
B
Kahverengi Top.
L
Regoseller
C
Kestanerengi Top.
M
Kahverengi Orman Top.
D
Kırmızı Kestanerengi Top.
N
Kireçsiz Kahverengi Orman Top.
E
Kırmızı Kahverengi Akdeniz Top.
R
Rendiza Top.
F
Kırmızı Kahverengi Top.
U
Kireçsiz Kahverengi Top.
H
Hidromorfik Alüvyal Top.
V
Vertisoller
KÖYHİZMETLERİ KONYA ARAŞTIRMA
ENSTİTÜSÜ
•
•
•
•
•
•
•
Konya
Isparta
Niğde
Burdur
Karaman
Ereğli
Aksaray
60
5
50
9
40
1
5
7
33
18
10
0
1
5
1
6
A
B
C
12 11
7
16
1
18 14
7
12
11
22
Orta derecede aşınabilir
topraklar
11
2
2
11
15
Az aşınabilir topraklar
17
15
20
Çok az aşınabilir topraklar
5
38
22
30
27
11
12
5
5
2
5
3
9
2
4
2
Ç
D
E
F
H
9
15
2
2
3
K
L
M
N
1
10
20
15 11
9
5
14
4
5
2
O
P
BTG Açıklama
2
2
6
R
T
U
2
3
V
Z
Kuvvetli derecede aşınabilir
topraklar
Çok kuvvetli derecede
aşınabilir topraklar
BTG Açıklama
A
Alüvyal Top.
M
Kahverengi Orman Top.
B
Kahverengi Top.
N
Kireçsiz Kahverengi Orman Top.
C
Kestanerengi Top.
O
Organik Top.
Ç
Tuzlu, Alkali ve Tuzlu-Alkali Top.
P
Sarı Kırmızı Podzolik Top.
D
Kırmızı Kestanerengi Top.
R
Rendzina Top.
E
Kırmızı Kahverengi Akdeniz Top.
T
Kırmızı Akdeniz Top.
F
Kırmızı Kahverengi Top.
U
Kireçsiz Kahverengi Top.
H
Hidromorfik Top.
V
Vertisoller
K
Kolüvyal Top.
Z
Siorezem Top.
L
Regoseller
KÖY HİZMETLERİ MENEMEN ARAŞTIRMA
ENSTİTÜSÜ
•
•
•
•
•
•
•
İzmir
Çanakkale
Denizli
Muğla
Aydın
Manisa
Balıkesir
25
1
20
1
1
15
7
5
5
2
2
1
A
B
0
2
3
4
2
1
C
2
1
Ç
E
12
Az aşınabilir topraklar
2
1
3
H
IY
1
7
5
6
2
1
K
Orta derecede
aşınabilir topraklar
4
8
2
3
D
11
4
7
2
1
1
6
6
3
9
Çok az aşınabilir
topraklar
9
9
10
1
1
L
2
1
2
1
1
1
M
N
O
1
2
1
P
BTG Açıklama
1
2
R
1
3
6
4
1
1
S
T
Kuvvetli derecede
aşınabilir topraklar
6
2
1
U
4
Çok kuvvetli derecede
aşınabilir topraklar
1
V
BTG Açıklama
A
Alüvyal Top.
L
Regoseller
B
Kahverengi Top.
M
Kahverengi Orman Top.
C
Kestanerengi Top.
N
Kireçsiz Kahverengi Orman Top.
Ç
Tuzlu, Alkali ve Tuzlu-Alkali Top.
O
Organik Top.
D
Kırmızı Kestanerengi Top.
P
Sarı Kırmızı Podzolik Top.
E
Kırmızı Kahverengi Akdeniz Top.
R
Rendzina Top.
F
Kırmızı Kahverengi Top.
S
Alüvyal Sahil Bataklığı
H
Hidromorfik Top.
T
Kırmızı Akdeniz Top.
IY
Irmak Taşkın Yatakları
U
Kireçsiz Kahverengi Top.
K
Kolüvyal Top.
V
Vertisoller
KÖYHİZMETLERİ SAMSUN ARAŞTIRMA
ENSTİTÜSÜ
•
•
•
•
•
•
•
•
Samsun
Sinop
Ordu
Trabzon
Giresun
Rize
Artvin
Gümüşhane
120
100
7
6
5
13
80
6
Az aşınabilir topraklar
57
60
40
1
9
1
5
0
A
16
B
2
9
3
8
2
C
F
33
28
4
2
G
1
H
8
3
K
Orta derecede aşınabilir
topraklar
Kuvvetli derecede
aşınabilir topraklar
31
29
2
38
41
30
6
1
55
48
23
28
20
Çok az aşınabilir
topraklar
3
1
M
N
BTG Açıklama
28
1
P
34
8
8
U
Çok kuvvetli derecede
aşınabilir topraklar
3
Y
BTG Açıklama
A
Alüvyal Top.
K
Kolüvyal Top.
B
Kahverengi Top.
M
Kahverengi Orman Top.
C
Kestanerengi Top.
N
Kireçsiz Kahverengi Orman Top.
F
Kırmızı Kahverengi Top.
P
Sarı Kırmızı Podzolik Top.
G
Gri Kahverengi Podzolik Top.
U
Kireçsiz Kahverengi Top.
H
Hidromorfik Top.
Y
Yüksek Dağ-Çayır Top.
KÖYHİZMETLERİ ŞANLIURFA ARAŞTIRMA
ENSTİTÜSÜ
•
•
•
•
•
•
•
•
Şanlıurfa
Gaziantep
Diyarbakır
Elazığ
Siirt
Mardin
Adıyaman
Malatya
Şırnak
Batman
Kilis
8
1
1
7
3
1
4
6
1
3
1
Çok az aşınabilir topraklar
5
6
4
2
3
Orta derecede aşınabilir
topraklar
4
3
3
5
3
1
2
1
1
1
3
1
1
1
1
1
1
1
1
1
Kuvvetli derecede aşınabilir
topraklar
Çok kuvvetli derecede aşınabilir
topraklar
2
1
Az aşınabilir topraklar
1
0
A
B
E
F
H
K
M
N
O
S
BTG Açıklama
T
U
X
BTG Açıklama
A
Alüvyal Top.
N
Kireçsiz Kahverengi Orman Top.
B
Kahverengi Top.
O
Organik Top.
E
Kırmızı Kahverengi Akdeniz Top.
S
Alüvyal Sahil Bataklığı
F
Kırmızı Kahverengi Top.
T
Kırmızı Akdeniz Top.
H
Hidromorfik Top.
U
Kireçsiz Kahverengi Top.
K
Kolüvyal Top.
X
Bazaltik Top.
M
Kahverengi Orman Top.
KÖYHİZMETLERİ TARSUS ARAŞTIRMA
ENSTİTÜSÜ
•
•
•
•
•
•
Mersin
Hatay
Adana
Kahramanmaraş
Antalya
Osmaniye
120
18
38
100
80
Çok az aşınabilir topraklar
48
2
1
60
40
40
35
Az aşınabilir topraklar
22
25
Orta derecede aşınabilir topraklar
17
38
26
20
7
5
19
4
0
Kuvvetli derecede aşınabilir topraklar
37
26
7
1
Çok kuvvetli derecede aşınabilir
topraklar
6
BTG Açıklama
BTG Açıklama
A
Alüvyal Top.
H
Hidromorfik Top.
B
Kahverengi Top.
K
Kolüvyal Top.
C
Kestanerengi Top.
M
Kahverengi Orman Top.
Ç
Tuzlu, Alkali ve Tuzlu-Alkali Top.
N
Kireçsiz Kahverengi Orman Top.
D
Kırmızı Kestanerengi Top.
P
Sarı Kırmızı Podzolik Top.
F
Kırmızı Kahverengi Top.
U
Kireçsiz Kahverengi Top.
G
Gri Kahverengi Podzolik Top.
KÖYHİZMETLERİ TOKAT ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
•
•
•
•
Tokat
Amasya
Yozgat
Sivas
60
50
9
Çok az aşınabilir topraklar
40
Az aşınabilir topraklar
19
30
16
20
16
10
0
3
5
3
A
2
B
5
C
1
3
Ç
9
5
D
8
3
6
4
F
Orta derecede aşınabilir topraklar
7
10
22
13
5
1
4
G
Kuvvetli derecede aşınabilir
topraklar
16
11
12
11
4
1
H
K
M
BTG Açıklama
2
3
2
N
2
1
P
2
4
1
Çok kuvvetli derecede aşınabilir
topraklar
U
BTG Açıklama
A
Alüvyal Top.
H
Hidromorfik Top.
B
Kahverengi Top.
K
Kolüvyal Top.
C
Kestanerengi Top.
M
Kahverengi Orman Top.
Ç
Tuzlu, Alkali ve Tuzlu-Alkali Top.
N
Kireçsiz Kahverengi Orman Top.
D
Kırmızı Kestanerengi Top.
P
Sarı Kırmızı Podzolik Top.
F
Kırmızı Kahverengi Top.
U
Kireçsiz Kahverengi Top.
G
Gri Kahverengi Podzolik Top.
TÜRKİYE BÜYÜK TOPRAK GRUPLARI AŞINIMA DUYARLILIK (K)
DEĞERLERİ (yaklaşık 4000 toprak örneğinde)
Kahverengi Topraklar
Kireçsiz Kahverengi
Kahverengi Orman
Kireçsiz Kahverengi Orman
Kırmızı Kahverengi
Kırmızı Kahverengi Akdeniz
Kestanerengi topraklar
Kırmızımsı Kestanerengi
Kolluviyal
Rendzina
Vertisol
0.18
0.18
0.03
0.29
0.03
0.18
0.24
0.11
0.17
0.13
0.10
Orta
Orta
Çok az
Kuvvetli
Çok az
Orta
Kuvvetli
Orta
Orta
Orta
Orta
450
TÜRKİYE TOPRAKLARININ AŞINIMA DUYARLILIK (K)
DEĞERLERİ
36
400
350
Çok az aşınabilir
topraklar
30
133
300
32
Az aşınabilir
topraklar
40
Orta derecede
aşınabilir topraklar
137
250
30
15
21
163
99
77
88
178
12
1
100
100
87
107
46
8
50
41
29
38
12
16
A
B
2
C
134
58
21
59
96
48
11
2
1
14
5
1
14
1
10
Ç
D
E
F
5
2
G
43
27
13
1
H
2
3
1
IY
96
32
70
40
6
58
42
71
32
1
84
22
20
44
16
Çok kuvvetli
derecede aşınabilir
topraklar
7
16
150
0
Kuvvetli derecede
aşınabilir topraklar
166
200
16
7
11
7
16
13
K
L
M
N
12
19
6
1
O
51
7
6
P
11
4
3
9
22
3
5
33
R
S
T
45
15
12
2
5
6
39
40
32
20
11
20
U
V
1
8
17
8
36
4
20
3
X
Y
Z
MERBİS PROJESİ KAPSAMINDA MERA
TOPRAKLARININ ERODİBİLİTE DEĞERLERİ
• Karadeniz Bölgesi 9 il
Samsun, Amasya, Tokat,Ordu,Giresun,Gümüşhane,
Rize,Trabzon,Artvin.
• 530 örnek sonucu
395 örnek kuvvetli derecede aşınabilir
101
Orta derecede aşınabilir
24
Çok kuvvetli
10
Az aşınabilir
DOĞU ANADOLU BÖLGESİ MERALARI
TOPRAKLARI
• 13 İl (Malatya,Elazığ,Erzincan,Bayburt,Bingöl
Erzurum,Muş,Bitlis,Van,Ağrı,Iğdır,Kars,Ardahan
Toplam : 1107 Örnek
951 örnek Kuvvetli Derecede
127 örnek Orta derecede
17
Çok kuvvetli
12
Çok az- az
AKDENİZ BÖLGESİ MERA TOPRAKLARI
• Toplam 9 İl
• Mersin,Adana,Hatay,Osmaniye,K.Maraş,Kilis,
G.Antep, Adıyaman, Ş.Urfa
• Toplam 563 örnek
456 Kuvvetli derecede
71 Orta
28 Çok kuvvetli
8 çok az- az aşınabilir
ORTA ANADOLU MERA TOPRAKLARI
• İl sayısı : 17
Eskişehir,Afyon,Bilecik,Burdur,Konya,Ankara,Karaman,
Niğde, Aksaray, Nevşehir, Kırşehir ,
Kırıkkale,Çorum,Çankırı, yozgat ,Kayseri,Sivas
968 örnek Kuvvetli derecede aşınabilir
206
Orta derecede aşınabilir
39
Çok kuvvetli derecede aşınabilir
24
Çok az- az aşınabilir
MERA ALANLARI TOPRAKLARININ ERODİBİLİTE
DEĞERLERİ
• 2770 TOPRAK ÖRNEĞİ Kuvvetli derecede (%
80.43)
• 505 toprak örneği orta derecede (% 14.66)
• 169 toprak örneği hafif ve az derecede (%
4.91)
Aşınabilir özelliktedir.
TOPRAK DEGRADASYONU SINIFLANDIRILMASI
• SU VE RÜZGAR EROZYONU SINFLAMASI
t/ha/yıl
mm/yıl
• Yok-hafif
< 10
< 0.6
• Orta
10-50
0.6 - 3.3
• Yüksek
50-200
3.3 – 13.3
• Çok yüksek
> 200
>13.3
T0PRAK OLUŞUM HIZI – EROZYON İLİŞKİSİ
• Oluşum hızı > Aşınım hızı ise, Derinlik artar,
EROZYON YOK
• Oluşum hızı < Aşınım hızı ise, Derinlik azalır
EROZYON VAR
• Oluşum hızı = Aşınım hızı ise, Derinlik
değişmez
JEOLOJİK EROZYON
NİTELİK YÖNÜNDEN EROZYON SINIFLAMASI
TÜRKİYE EROZYON HARİTASI (TOPRAKSU 1981)
BASİTLEŞTİRİLMİŞ TÜRKİYE EROZYON HARİTASI