Slide 1

1

CHROMATOGRAFIA KOLUMNOWA
Kolejne slajdy przedstawiają poprawny sposób postępowania
podczas rozdzielania mieszaniny związków organicznych przy
zastosowaniu techniki chromatografii kolumnowej (CC).

A. Czarny, B. Kawałek, A. Kolasa, P. Milart, B. Rys, J. Wilamowski

-

Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej


Slide 2

CC

Krok 1
Umocowanie czystej i suchej kolumny
chromatograficznej na statywie.
Przygotowanie:
 odpowiedniego adsorbenta (tu
wykorzystano żel krzemionkowy),
 właściwego rozpuszczalnika (eluenta),
 waty (gdy kolumna nie posiada w
dolnej części płytki ze spieku szklanego),
 czystego i suchego piasku,
 zestawu odbieralników,
 długiego pręcika,
 lejka,
 pipety Pasteura z kapturkiem
A. Czarny, B. Kawałek, A. Kolasa, P. Milart, B. Rys, J. Wilamowski

-

Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej

2


Slide 3

CC

Krok 2
Wprowadzenie do kolumny kilku cm3
rozpuszczalnika i umieszczenie w
dolnym przewężeniu kolumny zwitka
waty.
Przy użyciu długiego pręcika z watki
usuwa się banieczki powietrza.

UWAGA: Slajdy 3 – 5 (kroki 2 – 4)
pokazują napełnianie kolumny techniką
„na mokro”. Rzadziej stosuje się sposób
przygotowywania kolumny „na sucho”.

A. Czarny, B. Kawałek, A. Kolasa, P. Milart, B. Rys, J. Wilamowski

-

Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej

3


Slide 4

CC

Krok 3
Adsorbent rozciera się z odpowiednim
rozpuszczalnikiem w zlewce,
doprowadzając do powstania rzadkiej
papki. Zawiesinę tę miesza się tak
długo, aż zostaną z niej usunięte
wszystkie banieczki powietrza.
Otrzymaną papkę wlewa się przez
lejek do kolumny chromatograficznej,
wypłukując resztki adsorbenta ze
zlewki czystym rozpuszczalnikiem.

A. Czarny, B. Kawałek, A. Kolasa, P. Milart, B. Rys, J. Wilamowski

-

Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej

4


Slide 5

CC

Krok 4
Gdy adsorbent osiądzie w kolumnie, na
jego górną powierzchnię wsypuje się
ostrożnie kilkumilimetrową warstwę
piasku.
Otwierając kranik spuszcza się następnie
nadmiar rozpuszczalnika, tak by nad
warstwą piasku pozostała 2 – 3
milimetrowa warstwa eluenta.

UWAGA:
Nie wolno dopuścić, aby poziom eluenta
obniżył się poniżej górnej warstwy
piasku! Takie „zapowietrzenie” kolumny
uniemożliwi przeprowadzenie
efektywnego rozdziału próbki!
A. Czarny, B. Kawałek, A. Kolasa, P. Milart, B. Rys, J. Wilamowski

-

Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej

5


Slide 6

CC

Krok 5
Pipetką Pasteura wprowadza się roztwór
przeznaczony do rozdziału, a następnie
otwiera kranik, aby próbka zaadsorbowała w
górnej części kolumny. Jednocześnie dodaje
się małe porcje rozpuszczalnika, aby nie
doszło do „zapowietrzenia” kolumny.

A. Czarny, B. Kawałek, A. Kolasa, P. Milart, B. Rys, J. Wilamowski

-

Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej

6


Slide 7

CC

Krok 6
Gdy badana substancja zostanie
zaadsorbowana w górnej części kolumny,
wprowadza się większą porcję eluenta i
otwiera kranik.
Następuje tzw. rozwijanie kolumny,
podczas którego poszczególne składniki
próbki wędrują z różną szybkością w dół
kolumny.

A. Czarny, B. Kawałek, A. Kolasa, P. Milart, B. Rys, J. Wilamowski

-

Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej

7


Slide 8

CC

Krok 7
Gdy pierwszy (najmniej polarny) składnik
mieszaniny zbliży się do wylotu kolumny,
podstawia się odbieralnik przeznaczony
do odbierania pierwszej frakcji.
W podobny sposób zbiera się następne,
wypływające z kolumny składniki, każdy
do osobnego odbieralnika.
Często w celu wyeluowania kolejnego
składnika istnieje konieczność zmiany
stosowanego eluenta na bardziej
polarny.

A. Czarny, B. Kawałek, A. Kolasa, P. Milart, B. Rys, J. Wilamowski

-

Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej

8