Transcript Bologna Süreci Nedir, Yapılan ve Yapılacak Çalışmalar Bologna
Slide 1
T.C. Yükseköğretim Kurulu
BOLOGNA SÜRECİ VE TÜRKİYE UYGULAMASI
KIRGIZİSTAN
13-14 NİSAN 2011
Slide 2
Yükseköğretim Alanındaki Eğilimler
• Yüksek öğretim kurumlarının çeşitliliği
• Azalan kamu kaynakları
• Eğitim-öğretim ve araştırmanın
•
yanında toplumsal katkının
öneminin artması
İş bulmanın giderek zorlaşması
• Yüksek öğretime
yoğun talep
• Bilgi ve iletişim
•
teknolojileri ile
birlikte
çeşitlenen eğitim
ortamları
Hareketliliğin
artması
Slide 3
Yüksek Öğretim Sisteminde
Küresel Değişim
Öğrenme kazanımlarına dayalı sistemde
[Geleneksel] Öğreten (Öğretmen) merkezli yaklaşım
Öğrenen (Öğrenci) merkezli yaklaşım
Bu değişim;
Program geliştirme
Öğretim
Öğrenmenin ölçülmesi ve değerlendirilmesi
Kalite güvencesi
kavram ve işlemlerinin yeniden ele alınmasını gerektirmektedir.
Slide 4
Dünyada Yükseköğretim Sistemleri
• Yükseköğretim sistemleri arasında uluslararası
ilişkilendirmeyi sağlamak (saydamlık)
• Yükseköğretim sistemlerinin birbirini tanımasını
kolaylaştırmak (tanınma)
• Öğrenenlerin ve mezunların hareketliliğini artırmak
(hareketlilik)
Slide 5
Bologna Süreci
Yükseköğretimin son on yılda
en hızlı ve en kapsamlı yapılanması
1998 tarihinde 4 ülkenin (İngiltere,
Almanya, Fransa,İtalya) bir araya
gelerek başlattığı
2010 yılında 47 ülkenin üye olduğu
bir yükseköğretim reform süreci
Slide 6
Bologna Süreci Nedir?
Üye Ülkelerde karşılaştırılabilir, şeffaf bir yükseköğretim
alanı oluşturmayı hedefler.
Slide 7
Süreç Nasıl İşliyor?
Her iki yılda bir üye ülkelerin Yükseköğretimden sorumlu
Bakanları bir araya gelmekte, yeni hedefler belirlenmekte.
Bu hedefler her ülke Bologna izleme grup temsilcileri
tarafından uygulanmakta izlenmekte, raporlaştırılmakta ve
değerlendirilmekte.
Slide 8
Bologna süreci, 1999
HEDEFLER
– Avrupa topluluğunun ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarına
uygun Avrupa Yükseköğretim Alanı’nı oluşturmak,
– Yükseköğretim sistemlerini birbiri ile uyumlu, kolay anlaşılır
ve ulusal ve uluslararası bir çerçevede tanınır duruma
getirmek,
– Yükseköğretim kurumları arasında işbirliğini, hareketliliği ve
mezunların istihdam edilebilirliğini arttırmak
– Bilgi toplumu ve Bilgi ekonomi temelli Yükseköğretim
kurumları oluşturmak
Slide 9
YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ
•Düzeyler
•Profil
•Diploma
• Düzey
Tanımlayıcıları
• Öğrenme Kazanımları
• Öğrenci İş Yükü
• Krediler(AKTS)
Amaçlar: Şeffaflık, Tanınma, Hareketlilik
KALİTE GÜVENCESİ
Slide 10
ÇALIŞMA ALANLARI
1999
• Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi ve
•
•
•
•
•
•
•
•
2010
•
temel olarak 2-3 kademeli yükseköğretim sistemi (L, YL, D)
Ortak bir kredi sistemi (AKTS)
Öğrenci/Öğretim üyesi Hareketliliği
Kalite güvencesi konusunda işbirliği
Yükseköğrenimde Avrupa boyutu
Yaşam boyu öğrenme
Öğrencilerin süreçlere katılımı
Avrupa Yükseköğretim Alanı (EHEA)’nın çekiciliğinin arttırılması
Avrupa Yükseköğretim Alanı (EHEA) ile Avrupa Araştırma Alanı
(ERA) arasındaki sinerjinin oluşturulması
SÜRE: 2010 yılına kadar
Slide 11
•
YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLERİ
•
AVRUPA KREDİ TRANSFER SİSTEMİ (AKTS) VE AKADEMİK TANINMA
•
YÜKSEKÖĞRETİMDE KALİTE GÜVENCESİ
•
ÖĞRENCİLER VE SOSYAL BOYUT
Slide 12
I. ADIM: YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER
ÇERÇEVESİNİ OLUŞTURMA
12
Slide 13
Yeterlilik: Geçerliliği kabul edilen bir
öğretim
programının
başarıyla
tamamlanması sonucu o program için
öngörülen
öğrenme
kazanımlarının
kazanıldığını onaylayan ve yetkili bir
otorite tarafından basılı olarak verilen
derece, diploma veya sertifika türü
belgedir.
13
Slide 14
Yeterlilikler Çerçeveleri
• Eğitim-öğretim düzeyleri arasında yatay ve dikey geçişleri
anlaşılabilir hale getirir ve kolaylaştırır.
• Seçilen dersler ve programlar tamamlandığında hangi
yeterliliklere sahip olunacağının, yani nelerin bilineceğinin,
nelerin yapılabilir hale gelineceğinin ve ne gibi yetkinlikler
kazanılacağının önceden bilinmesini sağlar.
• Öğrencilerin eğitim programlarını ve derslerini bilinçli
seçmelerine yardımcı olur.
• Öğrencilerin öğrenim programları dışındaki faaliyetlerde
öğreneceklerinin de anlaşılır olmasına yardım eder.
Slide 15
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi
Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi
Alana Özgü Yeterlilikler
Program Yeterlilikleri
Ders Öğrenme Kazanımları
(Kazanılan Bilgi, Beceri ve Yetkinlikler)
Slide 16
AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ
(EQF)
TÜRKİYE YÜKSEK ÖĞRETİM
YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)
Temel Alan
Yeterlilikleri
Program Kazanımları
(Program Yeterlilikleri)
Temel Alan
Yeterlilikleri
Temel Alan
Yeterlilikleri
Program Kazanımları
(Program Yeterlilikleri)
Program Kazanımları
(Program Yeterlilikleri)
Ders
Temel Alan
Yeterlilikleri
Program Kazanımları
(Program Yeterlilikleri)
Ders
Ders
Ders
Öğrenme
Kazanımları
Öğrenme
Kazanımları
Öğrenme
Kazanımları
Öğrenme
Kazanımları
Öğrenci İş Yükü
AKTS Kredisi
Öğrenci İş Yükü
AKTS Kredisi
Öğrenci İş Yükü
AKTS Kredisi
Öğrenci İş Yükü
AKTS Kredisi
Slide 17
1. DÖNEM FAALİYETLERİ: 2004-2005
İlk Tanıtım Dönemi
Sunumlar
2 Ulusal “Bologna Konferansı”
10 Bölge Toplantısı
1606 kişilik bir
gruba ulaşıldı
Bologna web sitesi ve tanıtım dökümanların
hazırlanması
Bologna Süreci’nin hedefleri ve ana çalışma alanları
tanıtılması
Slide 18
2. DÖNEM FAALİYETLERİ: 2005-2006
Sunumlar
Çalıştaylar
Kapsamlı Tanıtım Dönemi
36 il Toplantısı – 5893 katılımcıya ulaşıldı
4 Ulusal Toplantı (MEB, Meslek Odaları, STK, Ulusal
Öğrenci Konseyi Temsilcileri)
Bologna Süreci Ulusal Değerlendirme Konferansı
Slide 19
3. DÖNEM FAALİYETLERİ: 2007-2008
Bölgesel ve Kurumsal Tanıtım Dönemi
Sunumlar
Çalıştaylar
12 Bölge Konferansı
5 üniversiteyi yerinde ziyaret
4 Ulusal Konferans (MEB, DPT,Maliye Bakanlığı, 38
STK ve Ulusal Öğrenci Konseyi Temsilcilerinin
katılımı ile)
Bologna Süreci Ulusal Değerlendirme Konferansı
Slide 20
GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER (ÖZET)
Faaliyetin Türü
• Üniversitelerde Bologna Eşgüdüm Komisyonu kuruldu
• AKTS / DE etiket başvuruları için kurumlara destek verildi
• Ulusal Yeterlilikler Çerçevesinin hazırlanmasına katkı sağlandı
• Program yeterlilikleri konusunda çalıştaylar yapıldı
• AKTS/DS, hareketlilik ve tanınma problemlerine katkı yapıldı
• Öğrenme kazanımlarının yazımı üzerine çalıştaylar yapıldı
• Kalite güvencesine yönelik çalıştaylar düzenlendi
• Uluslararası seminerlere katılım sağlandı
• Kurum ziyaretleri yapıldı
Slide 21
SÜREÇ :
• 7 Temmuz 2008 Ankara toplantısında
tartışılmaya başlandı,
• Bologna Çalışma Grubu olarak düşünüldü.
Sonra Eşgüdüm Komisyonu olarak
değiştirildi,
• Bologna Eşgüdüm Komisyonu (BEK) için
taslak yönerge Prof. Dr. Nejat Erk ve Prof.
Dr. Kerim Edinsel tarafından hazırlandı ve
grup tarafından tartışıldı
• 1 Ocak 2009 tarihinde YÖK tarafından
yayınlanarak yürürlüğe girdi
Slide 22
AMAÇ
Bologna Süreci çalışma alanları doğrultusunda yükseköğretim
kurumlarının yeniden yapılandırılmasını ve sürdürülebilir gelişmesini
yönlendirmek
KURULDA KİMLER VAR ?
• Eğitim ve Uluslararası ilişkilerden
sorumlu rektör yardımcısı
• ADEK başkanı
• Bologna uzmanı (var ise)
• AKTS / DE ve Erasmus koordinatörü
• Öğrenci İşleri Daire Başkanı
• Öğrenci Konseyi Başkanı
• Rektörün uygun gördüğü diğer üyeler
BEK başkanı, üyeler arasından
Rektör tarafından seçilir.
BEK başkanın çağrısı üzerine
toplanır ve her akademik
yarıyılda en az bir kez
değerlendirme toplantısı yapar
Slide 23
GÖREVLERİ
• Bologna sürecinin faaliyet alanlarına giren ve YÖK tarafından çerçevesi belirlenmiş olan
konularda kurumun “Yıllık Eylem Planı”nı hazırlamak, uygulanmasını sağlamak; Kurum
Raporu’nu hazırlanacak yılık ulusal raporu veri oluşturmak üzere, her yılın en geç Mayıs
ayı sonuna kadar Yükseköğretim Kurulu’na göndermek,
• Bologna Süreci’nin ana çalışma alanlarında, iç ve dış paydaşlara ilgili mevzuat ve
uygulama konularında sistematik olarak hizmet içi eğitim seminerlerinin düzenlenmesini
sağlamak. Kurum ve birimlerin akademik kurullarında Bologna Süreci uygulamalarının
yerleşmesi için gerekli önlemler almak,
• Yapılan çalışmaları değerlendirip yeni dönem uygulamaları için strateji belirlemek
• Bologna Süreci’yle ilgili, Yükseköğretim Kurulu’nun, Avrupa Yükseköğretim Alanında
faaliyet gösteren kurum ve kuruluşların (EUA, ENQA, ESU, EURASHE vb.)
etkinliklerini izlemek, katılmak ve bu doğrultuda kurum içi hazırlıklara öncülük etmek
Slide 24
BEK RAPORU İÇERİĞİ
ŞU ANA KADAR
NE YAPILDI?
• Yüksek öğretim
kurumlarının yıllık BEK
raporuna zemin
oluşturacak doküman
hazırlandı
• Yüksek öğretim
kurumlarının 1 Haziran
2009 tarihine kadar BEK
raporunu YÖK’e
göndermesi istendi
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Öğrenci ve öğretim elemanı sayıları (7 SORU)
Yüksek Öğretim Kurumlarında Araştırma (3 soru)
Öğrencilerin İstihdam edilebilirliği (6 soru)
Üniversitelerde Kalite Güvencesi (10 soru)
Diploma Eki ve Kredi Sistemleri (21 soru)
Yaşam Boyu Öğrenme (8 soru)
Ortak Dereceler (5 soru)
Hareketliliğin Özendirilmesi (25 soru)
Bologna Sürecinde Öğrenciler ve Sosyal Boyut (8 soru)
TOPLAM 83 soru
Slide 25
• 9-10 Ekim 2008, Adana Toplantısı ve 2-3 Nisan, Kayseri Toplantısı: Prof. Dr. Süheyda Atalay
AKTS / DE ve Tanınma grubu koordinatörü olarak belirlendi
• AKTS / DE etiket başvurularında dikkat edilmesi gereken noktalar üzerine sunumlar
• Öğrenci iş yükü hesabı ve tanınma problemleri üzerine çalıştaylar
• 7-8 Kasım 2008, Sakarya Toplantısı: AKTS / DE ve Tanınma çalıştayı
• Katılımcılar: Üniversitelerin konu ile ilgili yöneticileri
• Tartışma Konuları
• Neden (Tanınma, Hareketlilik, Uyumluluk/karşılaştırılabilirlik, Şeffaflık)
• Kapsam ( Program yeterlilikleri, Öğrenme kazanımları)
• Nasıl (Hazırlık süreci, Öğrenci iş yükü, Paydaşlar, Uygulama süreci, İzleme ve
iyileştirme süreci, Dış değerlendirme = DE / AKTS etiketi)
• Yüksek öğretim kurumları, AKTS / DE etiket başvuruları konusunda bilgilendirildi
Slide 26
DERECE SİSTEMİNİN UYGULANMASI (4.33)
LEUVEN 2009
1. İkili sistemin uygulama düzeyi
5
2. Bir sonraki dereceye geçiş
5
3. Ulusal Yeterlikler Çerçevesi Uygulamaları
3
AYA’DA KALİTE GÜVENCESİ İÇİN STANDARTLAR VE KILAVUZ
İLKELERİN ULUSAL DÜZEYDE UYGULANMASI (4)
4. Dış Kalite Güvencesi Sistemi Gelişmelerindeki
Durum
3
5. Kalite Güvencesinde Öğrenci Katılımı
5
6. Kalite Güvencesinde Uluslararası Katılım
4
TANIMA (3.25)
7. Diploma Eki Uygulaması
4
8. Lizbon Tanıma Sözleşmesinin Uygulanması
5
9. ECTS Uygulamaları
3
10. Yaşam Boyu Öğrenme Önceki Öğrenimin
Tanınması
1
GENEL ORTALAMA
3.70
Slide 27
Şemsiye Çerçeve
Avrupa Birliği Tavsiye Kararı
Bologna Süreci-Bergen Kararı
QF-EHEA
İlk Ve Orta Öğretim
Kademeleri
Yükseköğretim
Kademeleri
EQF-LLL
AKTS
EQF Kademe 8
Üçüncü Kademe (Doktora)
180-240
EQF Kademe 7
İkinci Kademe (Yüksek Lisans)
90 -120
EQF Kademe 6
Birinci Kademe (Lisans)
240
EQF Kademe 5
Kısa Kademe (Önlisans)
120
EQF Kademe 4
Kazanılması gereken yeterlilikleri
tanımlayan Dublin Tanımlayıcıları
EQF Kademe 3
EQF Kademe 2
EQF Kademe 1
•
•
22 Nisan 2008 AP ve AB Konseyi Başkanları imzası
2010’da ulusal yeterliliklerin, 2012’de sertifika ve diplomaların
EQF’e uyumu kararı
Slide 28
Tablo 1. TYYÇ’nin Oluşturulma Aşamaları ve Tamamlanma Tarihleri
Tamamlama
Tarihi
1
TYYÇ Oluşturma Aşamaları
Süreci başlatmak için karar alınması
2
Çalışma takviminin oluşturulması
3
Sürecin organizasyonu
2006 - 2008
4
Çerçevenin tasarımı
Kasım 2008
5
Paydaşlardan görüş alınması
Ocak 2009
6
Nisan 2006
2006
-
Kısmen
Mayıs 2009
Çerçevenin onaylanması
- Tamamen
7
İdari organizasyon
8
Çerçevenin yükseköğretim programları düzeyinde uygulanması
Ocak 2010
Şubat 2010
-
Pilot düzeyde uygulama
Aralık 2010
Tüm kurumlarda uygulama
Aralık 2012
9
Yeterliliklerin TYYÇ’ye dahil edilmesi
2010 - 2015
10
Çerçevenin Avrupa Yeterlilik Çerçeveleri ile uyumluluğunun belgelendirilmesi
2010 - 2012
11
TYYÇ Web sitesinin oluşturulması ve yayınlanması
2010
28
Slide 29
Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi:
Uluslararası alanda o ülkenin yüksek öğretim sisteminin
Şeffaflığı
tanınması
öğrenenler ve mezunlarının hareketliliği
ve
yükseköğretim kurumlarının uluslararası
çekiciliğini artırmak
için bir araçtır.
Türkiye Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 21 Mayıs 2009 tarihinde
onaylanmış ve gereği yapılmak üzere 30 Haziran 2009
tarihinde yüksek öğretim kurumlarına gönderilmiştir.
Slide 30
TYYÇ Düzeyleri Yeterlilik Profilleri
1. Lisans programları içerisinde veya lisans programları ile ilişkilendirilmiş bilgi ağırlıklı önlisans eğitim ve öğretim programları
2. Lisans programları içerisinde veya lisans programları ile ilişkilendirilmiş uygulama ağırlıklı önlisans eğitim ve öğretim programları
3. Meslek yüksekokulları uygulama ağırlıklı önlisans eğitim ve öğretim programları
4. Bilgi ağırlıklı lisans programları
5. Uygulama ağırlıklı lisans programları
6. Bilgi ağırlıklı tezli veya tezsiz yükseklisans programları
7. Uygulama ağırlıklı tezli veya tezsiz yükseklisans programları
30
8. Doktora programları
Slide 31
TYYÇ Düzeyleri için Toplam Kredi (AKTS) ve Öğrenci Çalışma Yükü Aralıkları*
TYYÇ DÜZEYLERİ
8. DÜZEY
(DOKTORA)
SÜRE
(Yıl)
TOPLAM AKTS
KREDİSİ
(Yıl x 60 AKTS)
TOPLAM ÖĞRENCİ
ÇALIŞMA YÜKÜ
(Saat)
(1 AKTS= 25- 30 saat)
3-4
180 - 240
4.500 - 5.400
6000 - 7.200
1,5 - 2
90 - 120
2.250 - 2.700
3.000 - 3.600
6. DÜZEY
(LİSANS)
4
240
6.000 - 7.200
5. DÜZEY
(ÖN LİSANS)
2
120
3.000 - 3.600
7. DÜZEY
(YÜKSEK LİSANS)
* Bir akademik eğitim-öğretim yılı 60 AKTS ve 1500-1800 saat iş yükü esas alınarak hesaplanmıştır.
31
Slide 32
TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)
YETKİNLİKLER
TYYÇ
DÜZEYİ
5
ÖN LİSANS
_____
EQF-LLL:
5. Düzey
_____
QF-EHEA:
Kısa Düzey
BİLGİ
-Kuramsal
-Uygulamalı
BECERİLER
-Kavramsal/Bilişsel
-Uygulamalı
-
- Alanında edindiği temel
düzeydeki kuramsal ve
uygulamalı bilgileri aynı
alanda bir ileri eğitim
düzeyinde veya aynı
düzeydeki bir alanda
kullanabilme becerileri
kazanma.
Ortaöğretim
düzeyinde kazanılan
yeterliliklere dayalı
olarak alanındaki
güncel bilgileri
içeren ders kitapları,
uygulama araçgereçleri ve diğer
kaynaklarla
desteklenen temel
düzeydeki kuramsal
ve uygulamalı
bilgilere sahip olma.
- Alanında edindiği temel
düzeydeki bilgi ve
becerileri kullanarak,
verileri yorumlayabilme ve
değerlendirebilme,
sorunları tanımlayabilme,
analiz edebilme, kanıtlara
dayalı çözüm önerileri
geliştirebilme.
Bağımsız Çalışabilme
ve Sorumluluk
Alabilme Yetkinliği
- Alanı ile ilgili temel
düzeydeki bir
çalışmayı bağımsız
olarak yürütebilme.
- Alanı ile ilgili
uygulamalarda
karşılaşılan ve
öngörülemeyen
karmaşık sorunları
çözmek için ekip üyesi
olarak sorumluluk
alabilme.
- Sorumluluğu altında
çalışanların bir proje
çerçevesinde
gelişimlerine yönelik
etkinlikleri
yürütebilme.
Öğrenme
Yetkinliği
İletişim ve Sosyal
Yetkinlik
- Alanında edindiği
temel düzeydeki
bilgi ve becerileri
eleştirel bir
yaklaşımla
değerlendirebilme,
öğrenme
gereksinimlerini
belirleyebilme ve
karşılayabilme.
- Alanı ile ilgili
konularda sahip olduğu
temel bilgi ve beceriler
düzeyinde
düşüncelerini yazılı ve
sözlü iletişim yoluyla
aktarabilme.
- Alanı ile ilgili
konularda
düşüncelerini ve
sorunlara ilişkin çözüm
önerilerini uzman olan
ve olmayan kişilerle
paylaşabilme.
- Bir yabancı dili en az
Avrupa Dil Portföyü
A2 Genel Düzeyi’nde
kullanarak alanındaki
bilgileri izleyebilme ve
meslektaşları ile
iletişim kurabilme.
- Alanının gerektirdiği
en az Avrupa
Bilgisayar Kullanma
Lisansı Temel
Düzeyinde bilgisayar
yazılımı ile birlikte
bilişim ve iletişim
teknolojilerini
kullanabilme.
- Öğrenimini aynı
alanda bir ileri
eğitim düzeyine
veya aynı
düzeydeki bir
mesleğe
yönlendirebilme.
- Yaşamboyu
öğrenme bilinci
kazanmış olma.
Alana Özgü
Yetkinlik
- Alanı ile ilgili
verilerin toplanması,
uygulanması ve
sonuçlarının
duyurulması
aşamalarında
toplumsal, bilimsel,
kültürel ve etik
değerlere sahip
olma.
- Sosyal hakların
evrenselliği, sosyal
adalet, kalite ve
kültürel değerler ile
çevre koruma, iş
sağlığı ve güvenliği
konularında yeterli
bilince sahip olma.
32
Slide 33
TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)
YETKİNLİKLER
BİLGİ
BECERİLER
Bağımsız
TYYÇ
-Kuramsal
-Kavramsal/Biliş
Çalışabilme ve
DÜZEYİ -Uygulamalı sel
Sorumluluk
-Uygulamalı
Alabilme Yetkinliği
- Alanındaki - Alanında
- Alanı ile ilgili ileri
güncel
edindiği ileri
düzeydeki bir
6
bilgileri
düzeydeki
çalışmayı bağımsız
LİSANS
içeren ders kuramsal ve
olarak yürütebilme.
_____
kitapları,
uygulamalı
- Alanı ile ilgili
EQF-LLL: uygulama
bilgileri
uygulamalarda
6. Düzey
araçkullanabilme.
karşılaşılan ve
_____
gereçleri ve - Alanında
öngörülemeyen
QF-EHEA: diğer
edindiği ileri
karmaşık sorunları
1. Düzey
kaynaklarla düzeydeki bilgi ve çözmek için bireysel
desteklenen becerileri
ve ekip üyesi olarak
ileri
kullanarak verileri sorumluluk alabilme.
düzeydeki yorumlayabilme
- Sorumluluğu altında
kuramsal ve ve
çalışanların bir proje
uygulamalı değerlendirebilme çerçevesinde
bilgilere
, sorunları
gelişimlerine yönelik
sahip olma. tanımlayabilme,
etkinlikleri
analiz edebilme, planlayabilme ve
araştırmalara ve
yönetebilme.
kanıtlara dayalı
çözüm önerileri
geliştirebilme.
Öğrenme
Yetkinliği
- Alanında
edindiği ileri
düzeydeki
bilgi ve
becerileri
eleştirel bir
yaklaşımla
değerlendirebil
me,
- Öğrenme
gereksinimleri
ni
belirleyebilme
ve
öğrenmesini
yönlendirebil
me.
-Yaşamboyu
öğrenmeye
ilişkin olumlu
tutum
geliştirebilme.
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
- Alanı ile ilgili konularda ilgili
kişi ve kurumları
bilgilendirebilme;
düşüncelerini ve sorunlara
ilişkin çözüm önerilerini yazılı
ve sözlü olarak aktarabilme.
- Alanı ile ilgili konularda
düşüncelerini ve sorunlara
ilişkin çözüm önerilerini nicel
ve nitel verilerle destekleyerek
uzman olan ve olmayan
kişilerle paylaşabilme.
-Toplumsal sorumluluk bilinci
ile yaşadığı sosyal çevre için
proje ve etkinlikler
düzenleyebilme ve bunları
uygulayabilme.
- Bir yabancı dili en az Avrupa
Dil Portföyü B1 Genel
Düzeyi’nde kullanarak
alanındaki bilgileri izleyebilme
ve meslektaşları ile iletişim
kurabilme.
- Alanının gerektirdiği en az
Avrupa Bilgisayar Kullanma
Lisansı İleri Düzeyinde
bilgisayar yazılımı ile birlikte
bilişim ve iletişim
teknolojilerini kullanabilme.
Alana Özgü
Yetkinlik
- Alanı ile ilgili
verilerin
toplanması,
yorumlanması,
uygulanması ve
sonuçlarının
duyurulması
aşamalarında
toplumsal,
bilimsel, kültürel
ve etik değerlere
uygun hareket
etme.
- Sosyal hakların
evrenselliği,
sosyal adalet,
kalite kültürü ve
kültürel
değerlerin
korunması ile
çevre koruma, iş
sağlığı ve
güvenliği
konularında
yeterli bilince
sahip olma.
33
Slide 34
TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)
YETKİNLİKLER
TYYÇ
DÜZEYİ
7
YÜKSEK
LİSANS
_____
EQF-LLL:
7. Düzey
_____
QF-EHEA:
2. Düzey
BİLGİ
-Kuramsal
-Uygulamalı
- Lisans düzeyi
yeterliliklerine
dayalı olarak,
aynı veya farklı
bir alanda
bilgilerini
uzmanlık
düzeyinde
geliştirebilme ve
derinleştirebilme.
- Alanının ilişkili
olduğu disiplinler
arası etkileşimi
kavrayabilme.
BECERİLER
-Kavramsal/Bil Bağımsız
Çalışabilme ve
işsel
Sorumluluk
-Uygulamalı
Alabilme Yetkinliği
- Alanında
- Alanı ile ilgili
edindiği
uzmanlık gerektiren
uzmanlık
bir çalışmayı bağımsız
düzeyindeki
olarak yürütebilme.
kuramsal ve
- Alanı ile ilgili
uygulamalı
uygulamalarda
bilgileri
karşılaşılan ve
kullanabilme.
öngörülemeyen
- Alanında
karmaşık sorunların
edindiği
çözümü için yeni
bilgileri farklı
stratejik yaklaşımlar
disiplin
geliştirebilme ve
alanlarından
sorumluluk alarak
gelen bilgilerle çözüm üretebilme.
bütünleştirerek - Alanı ile ilgili
yorumlayabilme sorunların
ve yeni bilgiler çözümlenmesini
oluşturabilme, gerektiren ortamlarda
- Alanı ile ilgili liderlik yapabilme.
karşılaşılan
sorunları
araştırma
yöntemlerini
kullanarak
çözümleyebilme
.
Öğrenme
Yetkinliği
- Alanında
edindiği
uzmanlık
düzeyindeki
bilgi ve
becerileri
eleştirel bir
yaklaşımla
değerlendirebil
me ve
öğrenmesini
yönlendirebil
me.
İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik
- Alanındaki güncel
gelişmeleri ve kendi
çalışmalarını, nicel ve nitel
veriler ile destekleyerek
alanındaki ve alan dışındaki
gruplara, yazılı, sözlü ve
görsel olarak sistemli
biçimde aktarabilme.
- Sosyal ilişkileri ve bu
ilişkileri yönlendiren
normları eleştirel bir bakış
açısıyla incelemeyebilme,
geliştirebilme ve
gerektiğinde değiştirmek
üzere harekete geçebilme.
- Bir yabancı dili en az
Avrupa Dil Portföyü B2
Genel Düzeyi’nde
kullanarak sözlü ve yazılı
iletişim kurabilme.
- Alanının gerektirdiği
düzeyde bilgisayar yazılımı
ile birlikte bilişim ve iletişim
teknolojilerini ileri düzeyde
kullanabilme.
- Alanı ile ilgili verilerin
toplanması,
yorumlanması,
uygulanması ve
duyurulması aşamalarında
toplumsal, bilimsel,
kültürel ve etik değerleri
gözeterek denetleyebilme
ve bu değerleri
öğretebilme.
- Alanı ile ilgili konularda
strateji, politika ve
uygulama planları
geliştirebilme ve elde
edilen sonuçları, kalite
süreçleri çerçevesinde
değerlendirebilme.
- Alanında özümsedikleri
bilgiyi, problem çözme
ve/veya uygulama
becerilerini,
disiplinlerarası
çalışmalarda
kullanabilme.
34
Slide 35
TYYÇ
DÜZEYİ
BİLGİ
-Kuramsal
-Uygulamalı
- Yüksek lisans
yeterliliklerine dayalı
olarak alanındaki
güncel ve ileri
düzeydeki bilgileri
özgün düşünce ve/veya
araştırma ile uzmanlık
düzeyinde
geliştirebilme,
derinleştirebilme ve
alanına yenilik
getirecek özgün
tanımlara ulaşabilme.
- Alanının ilişkili
8
olduğu disiplinler arası
DOKTORA etkileşimi
kavrayabilme; yeni ve
_____
EQF-LLL: karmaşık fikirleri
analiz, sentez ve
8. Düzey
değerlendirmede
_____
QF-EHEA: uzmanlık gerektiren
bilgileri kullanarak
3. Düzey
özgün sonuçlara
ulaşabilme.
TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)
YETKİNLİKLER
BECERİLER
-Kavramsal/Bilişsel
Bağımsız Çalışabilme ve
İletişim ve Sosyal
-Uygulamalı
Sorumluluk Alabilme
Öğrenme Yetkinliği
Yetkinlik
Yetkinliği
-Alanındaki yeni bilgileri
sistematik bir yaklaşımla
değerlendirebilme ve
kullanabilme.
- Alanına yenilik getiren,
yeni bir düşünce, yöntem,
tasarım ve/veya uygulama
geliştirebilme ya da bilinen
bir düşünce, yöntem,
tasarım ve/veya
uygulamayı farklı bir alana
uygulayabilme, özgün bir
konuyu araştırabilme,
kavrayabilme,
tasarlayabilme,
uyarlayabilme ve
uygulayabilme.
-Yeni ve karmaşık
düşüncelerin eleştirel
analizini, sentezini ve
değerlendirmesini
yapabilme.
- Alanı ile ilgili
çalışmalarda araştırma
yöntemlerini
kullanabilmede üst düzey
beceriler kazanmış olma.
- Alanına yenilik getiren,
yeni bir düşünce, yöntem,
tasarım ve/veya uygulama
geliştiren ya da bilinen bir
düşünce, yöntem, tasarım
ve/veya uygulamayı farklı
bir alana uygulayan özgün
bir çalışmayı bağımsız
olarak gerçekleştirerek
alanındaki ilerlemeye
katkıda bulanabilme.
- Alanı ile ilgili en az bir
bilimsel makaleyi ulusal
ve/veya uluslar arası
hakemli dergilerde
yayınlayarak ve/veya
özgün bir yapıt üreterek ya
da yorumlayarak
alanındaki bilginin
sınırlarını genişletebilme.
- Özgün ve disiplinlerarası
sorunların çözümlenmesini
gerektiren ortamlarda
liderlik yapabilme.
- Yaratıcı ve eleştirel
düşünme, sorun çözme
ve karar verme gibi üst
düzey zihinsel süreçleri
kullanarak alanı ile ilgili
yeni düşünce ve
yöntemler
geliştirebilme.
- Sosyal ilişkileri ve bu
ilişkileri yönlendiren
normları eleştirel bir
bakış açısıyla
inceleyebilme,
geliştirebilme ve
gerektiğinde
değiştirmeye yönelik
eylemleri yönetebilme.
- Uzman kişiler ile
alanındaki konuların
tartışılmasında özgün
görüşlerini savunabilme
ve alanındaki
yetkinliğini gösteren
etkili bir iletişim
kurabilme.
- Bir yabancı dili en az
Avrupa Dil Portföyü C1
Genel Düzeyi’nde
kullanarak ileri düzeyde
yazılı, sözlü ve görsel
iletişim kurabilme ve
tartışabilme.
Alana Özgü
Yetkinlik
- Alanındaki
bilimsel, teknolojik,
sosyal veya kültürel
ilerlemeleri
tanıtarak, yaşadığı
toplumun bilgi
toplumu olma ve
bunu sürdürebilme
sürecine katkıda
bulunabilme.
- Alanı ile ilgili
karşılaşılan
sorunların
çözümünde stratejik
karar verme
süreçlerini
kullanarak işlevsel
etkileşim kurabilme.
- Alanı ile ilgili
konularda
karşılaşılan
toplumsal, bilimsel,
kültürel ve etik
sorunların çözümüne
katkıda bulunabilme
ve bu değerlerin
gelişimini
destekleyebilme.
35
Slide 36
II. ADIM: ALAN YETERLİLİKLERİNİN
BELİRLENMESİ
36
Slide 37
•
•
•
•
•
Yükseköğretim yeterlilikleri göz önünde
bulundurularak,
Toplumsal,kültürel ve ekonomik ihtiyaçlar,
Öğrencilerin gereksinimleri,
Herhangi bir temel alanda, alanın ilgili
programları göz önünde tutularak,
İlgili paydaşların görüşleri alınarak belirlenir.
Yükseköğretimde oluşturulan çekirdek
gruplarla alan yeterlilikleri belirlenmiştir.
ISCED temel alındı.
37
Slide 38
ISCED EĞİTİM VE ÖĞRETİM TEMEL ALANLARI
ISCED
GENEL
ALAN
KODU
GENEL ALANLAR
1
Eğitim
2
Beşeri Bilimler ve Sanat
3
4
5
6
7
8
Sosyal Bilimler, İşletme ve Hukuk
ISCED TEMEL
ALAN KODU
14
Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Bilimleri
21
Sanat
22
Beşeri Bilimler
31
Sosyal ve Davranış Bilimleri
32
Gazetecilik ve Enformasyon
34
İşletme ve Yönetim Bilimleri
38
Hukuk
42
Yaşam Bilimleri
44
Doğa Bilimleri
46
Matematik ve İstatistik
48
Bilgisayar
52
Mühendislik
54
Üretim ve İşleme
58
Mimarlık ve Yapı
62
Tarım, Ormancılık, Hayvancılık ve Su Ürünleri
64
Veterinerlik
72
Sağlık
76
Sosyal Hizmetler
81
Kişisel Hizmetler
84
Ulaştırma Hizmetleri
85
Çevre Koruma
86
Güvenlik Hizmetleri
Bilim
Mühendislik, Üretim ve İnşaat
Tarım
Sağlık ve Refah
EĞİTİM VE ÖĞRETİM TEMEL ALANLARI
Hizmetler
38
Slide 39
ISCED NEDİR?
UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür
Organizasyonu) tarafından geliştirilen ISCED (International
Standard Classification of Education), eğitim
istatistiklerinin ve karşılaştırılabilir göstergelerin
toplanması, derlenmesi ve bunların gerek ulusal gerek
uluslararası düzeyde sunumu için uygun bir araç olarak
tasarlanmıştır. ISCED standart kavram, tanım ve
sınıflamaları sunmaktadır.
39
Slide 40
Alan Yeterliliklerine Örnek (13.01.2011
TYYÇ Sanat Temel Alanı Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı)
6. Düzey (LİSANS Eğitimi)
YETKİNLİKLER
BİLGİ
TYYÇ
DÜZEYİ
-Kuramsal
-Olgusal
1-Sanat kültürü ve estetik
konularına ilişkin bilgiye
sahiptir.
2-İlgili sanat alanına özgü
sanat tarihi konusunda bilgi
sahibidir.
6
LİSANS
_____
EQF-LLL:
6. Düzey
_____
QF-EHEA:
1. Düzey
BECERİLER
-Bilişsel
-Uygulamalı
1-Kuram ve uygulama
bütünlüğü sağlar.
2-İlgili sanat alanına
ilişkin yöntem ve
teknikleri kullanır.
Bağımsız Çalışabilme ve
Sorumluluk Alabilme
Yetkinliği
1-Tek başına, bağımsız
olarak ve/veya grup içinde
uyumlu ve üretken olarak
çalışır.
2-Proje süreçleri içinde
etkin olarak yer alır.
Öğrenme Yetkinliği
1-Kendi
çalışmalarını
sorgular.
2-Çözümleyici ve
eleştirel düşünür.
3-Sanat ve tasarım
materyalleri bilgisine
sahiptir.
3-İlgili sanat alanının
3-Yaşam boyu
içindeki alt disiplinlerin 3-Alanıyla ilgili özgün
öğrenme kavramını
etkileşimini
yapıtlarını toplumla paylaşır özümser.
değerlendirir.
ve sonuçlarını değerlendirir.
4-Sanat ve tasarım yöntem
ve teknikleri konusunda
bilgi sahibidir.
4-Çözümlemeye
dayalı yorum
becerisine sahiptir.
5-İlgili sanat alanındaki
yasal düzenlemeler ve
işlemler konusunda bilgi
sahibidir.
5-Çok boyutlu
algılayabilme,
düşünebilme,
tasarlayabilme,
uygulayabilme
becerisini geliştirir.
6-İlgili sanat alanının ilişkili
olduğu disiplinlerarası
etkileşim konusunda bilgi
sahibidir.
7-Araştırma yöntemleri
konusunda bilgi sahibidir.
8-Sanatsal eleştiri
yöntemleri konusunda bilgi
sahibidir.
9-Sanat ve bilim etiği
konusunda bilgi sahibidir.
6-Duyusal algıyı
somutlaştırır.
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
Alana Özgü
Yetkinlik
1-Hedef kitlesini tanımlayarak 1-Sanat ve
alanı ile ilgili çalışmaları
tasarım
paylaşır.
konusunda ulusal
ve uluslararası
2-Çalışmalarını topluma
değerlerin
anlatabilecek iletişim
farkındadır.
becerisine sahiptir.
3-Alanı ile ilgili konuları
uzman ya da uzman olmayan
kişilere görsel, yazılı ve sözlü
iletişim yöntemlerini
kullanarak etkin ve doğru
olarak aktarır.
4-Bir yabancı dili kullanarak
alanındaki bilgileri izler ve
meslektaşları ile iletişim kurar
(Avrupa Dil Portföyü Genel
Düzeyi : B1 Düzeyi).
5-Alanının gerektirdiği en az
Avrupa Bilgisayar Kullanma
Lisansı İleri Düzeyinde
bilgisayar yazılımı ile birlikte
bilişim ve iletişim
teknolojilerini kullanır.
2-Soyut ve somut
kavramları;
yaratıcı
düşünceye,
yenilikçi ve özgün
yapıtlara
dönüştürebilir.
3-Alanında
başarıyla iş
yürütebilecek
duyarlılığa
sahiptir.
4-Estetik
farkındalığa
sahiptir.
40
Slide 41
Alan Yeterliliklerine Örnek (13.01.2011
TYYÇ Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Bilimleri Temel Alanı Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı)
6. Düzey (LİSANS Eğitimi)
YETKİNLİKLER
TYYÇ
DÜZEYİ
BİLGİ
-Kuramsal
-Bilişsel
-Olgusal
-Uygulamalı
1-Ortaöğretimde kazandığı 1-Alanıyla ilgili ileri
yeterliliklere dayalı olarak; düzeyde bilgi
alanıyla ilgili kavramları ve kaynaklarını kullanır.
kavramlar arası ilişkileri
2-Alanıyla ilgili olay ve
kavrar.
olguları
2-Bilginin doğası kaynağı,
sınırları, doğruluğu,
güvenirliliği ve geçerliliğinin
değerlendirilmesi
konusunda bilgi sahibidir.
3-Bilimsel bilginin
üretimiyle ilgili yöntemleri
tartışır.
6
LİSANS
_____
EQF-LLL:
6. Düzey
_____
QF-EHEA:
1. Düzey
BECERİLER
4-Alanı ile ilgili öğretim
programları, öğretim
strateji, yöntem ve
teknikleri ile ölçme ve
değerlendirme bilgisine
sahiptir.
5-Öğrencilerin gelişim,
öğrenme özellikleri ve
güçlüklerinin bilgisine
sahiptir.
6-Ulusal ve uluslararası
kültürleri tanır.
kavramsallaştırır,
bilimsel yöntem ve
tekniklerle inceler,
verileri yorumlar ve
değerlendirir.
Bağımsız Çalışabilme ve
Sorumluluk Alabilme
Öğrenme Yetkinliği
Yetkinliği
1-Bireysel ve grup
çalışmalarında
sorumluluk alır ve
alınan görevi etkin bir
şekilde yerine getirir.
1-Edindiği bilgi ve becerileri 1-Sanatsal ve kültürel etkinliklere
eleştirel bir yaklaşımla
etkin olarak katılır.
değerlendirir.
2-Toplumun ve dünyanın
2-Öğrenme
gündemindeki olaylara/gelişmelere
gereksinimlerini belirler ve
duyarlı olduğunu gösterir ve ve bu
öğrenmesini yönlendirir.
gelişmeleri izler.
2-Kendini bir birey
olarak tanır; yaratıcı ve 3-Yaşam boyu öğrenmeye
güçlü yönlerini kullanır ilişkin olumlu bir tutum
ve zayıf yönlerini
geliştirir.
geliştirir.
4-Bilgiye ulaşma yollarını
3-Alanıyla ilgili
3-Uygulamada
etkin bir şekilde kullanır.
sorunları tanımlar,
karşılaşılan ve
analiz eder, kanıtlara
öngörülemeyen
ve araştırmalara dayalı karmaşık sorunları
çözüm önerileri
çözmek için bireysel ve
geliştirir.
ekip üyesi olarak
4-Öğrencilerin gelişim sorumluluk alır.
özelliklerini, bireysel
farklılıklarını; konu
alanının özelliklerini ve
kazanımlarını dikkate
alarak en uygun
öğretim strateji,
yöntem ve tekniklerini
uygular.
5-Konu alanına ve
öğrencinin
gereksinimlerine
uygun materyal
geliştirir.
6-Öğrencinin
kazanımlarını farklı
yöntemler kullanarak
çok yönlü
değerlendirir.
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
3-Toplumsal sorumluluk bilinciyle
yaşadığı sosyal çevre için mesleki
proje ve etkinlikler planlar ve
uygular.
Alana Özgü Yetkinlik
1-Dış görünüm, tutum,
tavır ve davranışları ile
topluma örnek olur.
2-Demokrasi, insan
hakları, toplumsal, bilimsel
ve mesleki etik değerlere
uygun davranır.
3-Kalite yönetimi ve
süreçlerine uygun davranır
ve katılır.
4-Alanıyla ilgili konularda ilgili kişi ve 4-Güvenli okul ortamının
kurumları bilgilendirir.
oluşturulması ve
5-Düşüncelerini ve sorunlara ilişkin sürdürülebilmesi amacıyla
kişisel ve kurumsal
çözüm önerilerini nicel ve nitel
etkileşim kurar.
verilerle destekleyerek uzman olan
ve olmayan kişilerle paylaşır.
6-Bir yabancı dili en az Avrupa Dil
portföyü B1 düzeyinde kullanarak
alanındaki bilgileri izler ve
meslektaşları ile iletişim kurar.
7-Avrupa Bilgisayar Kullanma
Lisansının ileri düzeyinde bilişim ve
iletişim teknolojilerini kullanır.
8-Farklı kültürlerde yaşar ve sosyal
yaşama uyum sağlar.
5-Çevre koruma ve iş
güvenliği konularında
yeterli bilince sahiptir.
6-Milli Eğitim Temel
Kanunu'nda ifade edilen
ulusal ve evrensel
duyarlıkların bilincindedir.
7-Birey olarak ve alanıyla
ilgili görev, hak ve
sorumluluklarına ilişkin
yasa yönetmelik ve
mevzuata uygun davranır.
Slide 42
• Ulusal yeterliliklerin genel çerçevesi hazırlandı,
incelenmesi ve görüş belirtmeleri için üniversitelere
gönderildi.
• Alana özgü yeterlilikler çalışmaları tamamlandı.
???
Program yeterliliklerini belirlemek veya
güncellemek için ne yapabiliriz?
Program yeterliliklerini, programı oluşturan
modüllerin/derslerin öğrenme kazanımları ile nasıl
ilişkilendirebiliriz?
Slide 43
III. ADIM: PROGRAM YETERLİLİKLERİNİN
BELİRLENMESİ
43
Slide 44
Program Yeterliliği Nedir?
Öğrencilerin bir programdan mezun oluncaya kadar kazanmaları gereken
bilgi, beceri ve yetkinlikleri tanımlayan ifadelerdir.
Nasıl belirlenir?
Alanın yeterlilikleri
Eğitim amaçlarını karşılayan program yeterlilikleri, ve
programda yer alan derslerin;
amaç ve hedefleri
öğrenme kazanımları gözönüne alınarak belirlenir.
44
Slide 45
Öğrenciler ve mezunlar program yeterliliklerinin
belirlenmesinde en önemli paydaşlardır.
Öğrencilerin ders değerlendirme sonuçları,
öğrencilere ve mezunlara uygulanan anketler,
öğrenci başarıları,
sınıfta kalma oranları,
benzer kurumlarla karşılaştırmalar,
programın analizi,
derslerin AKTS hesaplamasına katılan öğrenciler katkı
sağlayabilir.
45
Slide 46
1. Formel programın, programı öğretenlerden oluşmayan başka bir kurul
tarafından gerçekleştirilen onay prosedürleri
2. Programların, dış katılımcıları da kapsayan panellerle, düzenli aralıklarla
gözden geçirilmesi
3. Planlanan öğrenme çıktılarının ve diğer program hedeflerinin öğrencilerin
başarısını ölçecek şekilde tasarlanmış olması
4. Programdaki dersler/modüller için şeffaf ve net olarak hedeflenmiş ve
ölçülebilir öğrenme çıktılarının geliştirilmesi ve yayınlanması
5. Notlandırmada şeffaf ve yayınlanmış kriterler
6. Öğretim elemanlarının kalite güvencesi
7. Öğretim elemanları ve öğrenme kazanımları ile ilgili öğrencilerden düzenli
olarak geri bildirim alınması
8. Öğrencilerin ilerleme ve başarısının izlenmesi
9. Mezunların kazandığı yeterlilikler ile ilgili, mezunlardan, işverenlerden, iş
piyasası temsilcileri ve diğer ilgili kuruluşlardan düzenli olarak geri bildirim
alınması
10. Öğrenme kazanımlarını sürekli iyileştirmeye özen ve dikkat
Slide 47
• Dış paydaş görüşleri
•
Mezunlar,
işverenler,
meslek odası temsilcileri,
danışma kurulu
İç paydaş görüşleri
Öğretim üye ve elemanları,
bölüm personeli,
öğrenciler
Slide 48
IV. ADIM: ÖĞRENME KAZANIMLARININ
BELİRLENMESİ
48
Slide 49
ÖĞRENME KAZANIMI NE DEMEKTİR?
“Öğrenme kazanımı bir öğrencinin öğrenme dönemi sonunda o derse
ilişkin ne bilmesini, ne anlamasını ve /veya yapabilmesinin
belirlendiği ifadelerdir.” ( Donnelli ve Fitznaurice 2005), Bilgi, beceri
ve tutum olarak ifade edilir.
Öğrenme kazanımları, öğretilen konunun içeriğinden çok
öğrencilerin neleri başardığına odaklanır.
Öğrenme kazanımları öğrenme aktivitesi sonunda öğrencinin neyi
yapabileceğine odaklanır.
Öğrenme kazanımlarının yazılmasında Bloom’un taksonomisinden
yararlanılır.
49
Slide 50
Öğrenme kazanımları yazılırken;
Öğretim süreçleri (kazanımların nasıl kazandırılacağı, öğrencilerin
etkileşimde bulunacakları öğretim aktiviteleri ne olacak?) ile
Ölçme ve değerlendirme ( yazılı sınavlar, proje çalışması, testler,
performans çalışması, yansıtıcı günlükler vb…) Arasında ilişki kurulmalıdır.
Öğrenme kazanımlarının hepsi kesinlikle ölçülebilir olmalı, bir
başka deyişle öğrencinin öğrenmesinin test edilebileceği şekilde
yazılmalıdır.
50
Slide 51
V.Adım; ÖĞRENME KAZANIMLARININ PROGRAM
YETERLİLİKLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI
51
Slide 52
PROGRAM YETERLİKLERİ ve DERS KAZANIMLARININ İLİŞKİLENDİRİLMESİ
PY
1
PY
2
PY
3
PY
4
D1
D2
X
X
X
X
PY
5
PY
6
X
X
PY
7
PY
8
PY
9
PY
10
PY
11
PY
12
PY
13
PY
14
X
X
X
X
X
PY
15
PY
16
PY
17
PY
18
PY
19
PY
20
PY
21
X
D3
D4
D5
D6
D1: Fen ve Teknoloji Öğretimi I
D2: Eğitim Bilimine Giriş
D3: Temel Matematik
D4: Sınıf Yönetimi
D5: Bilimsel Araştırma Yöntemleri
D6: Türk Eğitim Tarihi
Ders kazanımlarını program yeterlikleri ile karşılaştırmak için dereceleme sistemi oluşturulabilir.
52
Slide 53
VI. Adım;ÖĞRENCİ İŞ YÜKÜNÜN
HESAPLANMASI
53
Slide 54
Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS) bağlamında öğrencilerin
aldıkları derslerin iş yüklerinin hesaplanması gerekir.
AKTS Öğretim etkinliklerinde Avrupa kapsamında bütünlük
sağlama çalışmalarıdır.
Bu sistemle farklı ülkelerde öğrenim gören öğrencilerin değişim
programları çerçevesinde eğitim kurumlarında aldıkları derslerin
denkliğinin sağlanması amaçlanır.
AKTS ülkelerin eğitim sistemlerini tek tipleştirme
çalışması değil, akademik tanınma için kullanılan bir
araçtır.
54
Slide 55
AKTS Nasıl Hesaplanır?
Bir öğrencinin bir yıllık tahmini iş yükü 1500-1800 saat aralığında
değişmektedir.
Bu iş yükü öğrencilerin derse katılımlarından, ders içi ve dışı etkinliklere,
projelere, birlikte ve bireysel çalışmalara, sınavlara, ödev, staj, arazi
çalışmasına, kütüphane çalışmalarına kadar tüm etkinlikleri kapsar.
Bir yarıyıl
30 AKTS kredisi
750-900 saat
60 AKTS kredisi
1500-1800 saat
Bir yıl
Bir AKTS kredisi=25-30 saatlik iş yüküne karşılık gelir.
Öğrenciler AKTS’lerin belirlenmesinde öğretim elemanına katkı sağlar.
Bir akademik yılı oluşturan tüm dersler için AKTS kredisi hesaplanırken,
öğrencinin söz konusu ders için belirlenen öğrenme kazanımlarına
ulaşabilmesi için yaklaşık iş yükünün gerçekçi bir bakış açısı ve
55
öğrencilerin görüşleri de alınarak dayanaklarıyla belirlenmesi gerekir.
Slide 56
Dersin saati ile AKTS kredisi arasında doğrudan bir ilişki
yoktur.Örneğin bir saatlik teorik ders öğrencinin ayrıca 3 saat
bireysel çalışmasını gerektirirken, iki saatlik seminer için
öğrencinin bir hafta çalışması gerekebilir. Bu takdirde seminerin
AKTS kredisi daha yüksek olur.
İş yükü söz konusu ders için gerekli görülen tüm çalışmalar
(dersin teorik süresi, uygulamaları, ödevler, projeler,
araştırmaları proje çalışmaları, bireysel ve grup çalışmaları,
sınavlar, internet taramaları, gerekli görülen süreler) dikkate
alınarak hesaplanır.
– Örneğin tüm bu çalışma sürelerinin toplamı 150 saatlik bir iş
yükünü içeriyorsa bu dersin AKTS kredisi 150/30= 5 AKTS’
56
dir.
Slide 57
VİZYON VE MİSYON
(STRATEJİK PLAN)
HEDEFLER
STRATEJİLER
• ULUSAL
ÖNCELİKLER
• İÇ VE DIŞ
PAYDAŞLAR
• BOLOGNA
SÜRECİ
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME
İçin
GERİ BESLEME
BULGULARIN
YORUMLANMASI
İSTENEN
ÇIKTILAR
VERİ TOPLAMA
VE ANALİZ
SÜREKLİ KALİTE İYİLEŞTİRME MODELİ
Slide 58
YENİ ÖĞRENCİLERİN
NİTELİKLERİNİ BELİRLE
ÖĞRENME
HEDEFLERİNİ
BELİRLE
• ULUSAL ÖNCELİKLER
• PAYDAŞ GEREKSİNİMLERİ
• BOLOGNA SÜRECİ
HEDEFLERİ BAŞARMAK
İÇİN GEREKLİ ÖĞRENİM
KAZANIMLARINI BELİRLE
PAYDAŞLARI
BİLGİLENDİR,
KAZANIMLARIN NASIL
ÖNLEM AL,
SAĞLANACAĞINI
İYİLEŞTİR
BELİRLE
ÖLÇME VE
DEĞERLENDİRME
KAZANIMLARIN NASIL
ÖLÇÜLECEĞİNİ
BELİRLE
HEDEFLERE
ULAŞILDIĞINI KANITLAYACAK
GÖSTERGELER BELİRLE
Slide 59
Sosyal Boyut: Eşit Erişim
•
Yükseköğretimin sosyal niteliğinin önemi vurgulanıyor ve kaliteli eğitime erişimde
fırsat eşitliğinin sağlanması hedefleniyor.
•
Temsil edilmeyen gruplara ait öğrencilerin, imkanlarının teşvik edilmesi ve
eğitimlerini tamamlamaları için elverişli koşulların sağlanması yolu
ile yükseköğretime erişim genişletilmelidir.
•
Bu da, öğrenme çevrelerinin iyileştirilmesi, eğitimin önündeki tüm engellerin
kaldırılması ve öğrencilerin her seviyede eğitim imkanlarından faydalanabilmesi için
uygun ekonomik koşulların sağlanması ile mümkün olacaktır.
•
Her katılımcı ülke, yükseköğretime katılımın genişletilmesi ve temsil edilmeyen
gruplara ait öğrencilerin yükseköğretime katılımlarının arttırılması için önümüzdeki
on yılın sonunda gerçekleşecek ölçülebilir hedefler belirleyecektir.
•
Yükseköğretimde eşitliğin sağlanması için harcanan çabalar, eğitim sisteminin
diğer alanlarında gerçekleştirilecek eylemler ile de desteklenmelidir.
Sunuş Planı
Slide 60
Sosyal Boyut: Nihai Hedef
Üniversiteler sadece meslek kazandıran kurumlar değildir!
• Kişisel ve sosyal becerilerin geliştirilmesi
• Sosyal sorumluluk sahibi vatandaşlar yetişmesi
• Üniversite sonrası yaşama hazırlık
Sunuş Planı
Slide 61
Sosyal Boyut….
Toplum içerisinde sosyal uyumun güçlendirilmesi, eşitsizliklerin
azaltılması, bilgi, beceri ve yetkinliklerin artırılması açısından;
• “Öğrencilerin sosyal, ekonomik ve dezavantajlı durumlarından
kaynaklanan herhangi bir engelle karşılaşmaksızın eğitimlerini
tamamlamaları sağlanmalıdır.
• Sosyal boyut, dünya yüksek öğretim piyasasında, Avrupa Yüksek
Öğretim Alanını çekici ve rekabetçi yapmanın bir parçasıdır (dış
boyut).
• Sosyal boyut, esas olarak hareketlilik ile ilişkilidir.
Sunuş Planı
Slide 62
İletişim
Prof. Dr. A. Gönül Akçamete
Ankara Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Fakültesi Dekanı
Tel
Faks
Elmek
: 0 312 319 18 56
: 0 312 363 61 45
: [email protected]
Teşekkür Ederim…
62
T.C. Yükseköğretim Kurulu
BOLOGNA SÜRECİ VE TÜRKİYE UYGULAMASI
KIRGIZİSTAN
13-14 NİSAN 2011
Slide 2
Yükseköğretim Alanındaki Eğilimler
• Yüksek öğretim kurumlarının çeşitliliği
• Azalan kamu kaynakları
• Eğitim-öğretim ve araştırmanın
•
yanında toplumsal katkının
öneminin artması
İş bulmanın giderek zorlaşması
• Yüksek öğretime
yoğun talep
• Bilgi ve iletişim
•
teknolojileri ile
birlikte
çeşitlenen eğitim
ortamları
Hareketliliğin
artması
Slide 3
Yüksek Öğretim Sisteminde
Küresel Değişim
Öğrenme kazanımlarına dayalı sistemde
[Geleneksel] Öğreten (Öğretmen) merkezli yaklaşım
Öğrenen (Öğrenci) merkezli yaklaşım
Bu değişim;
Program geliştirme
Öğretim
Öğrenmenin ölçülmesi ve değerlendirilmesi
Kalite güvencesi
kavram ve işlemlerinin yeniden ele alınmasını gerektirmektedir.
Slide 4
Dünyada Yükseköğretim Sistemleri
• Yükseköğretim sistemleri arasında uluslararası
ilişkilendirmeyi sağlamak (saydamlık)
• Yükseköğretim sistemlerinin birbirini tanımasını
kolaylaştırmak (tanınma)
• Öğrenenlerin ve mezunların hareketliliğini artırmak
(hareketlilik)
Slide 5
Bologna Süreci
Yükseköğretimin son on yılda
en hızlı ve en kapsamlı yapılanması
1998 tarihinde 4 ülkenin (İngiltere,
Almanya, Fransa,İtalya) bir araya
gelerek başlattığı
2010 yılında 47 ülkenin üye olduğu
bir yükseköğretim reform süreci
Slide 6
Bologna Süreci Nedir?
Üye Ülkelerde karşılaştırılabilir, şeffaf bir yükseköğretim
alanı oluşturmayı hedefler.
Slide 7
Süreç Nasıl İşliyor?
Her iki yılda bir üye ülkelerin Yükseköğretimden sorumlu
Bakanları bir araya gelmekte, yeni hedefler belirlenmekte.
Bu hedefler her ülke Bologna izleme grup temsilcileri
tarafından uygulanmakta izlenmekte, raporlaştırılmakta ve
değerlendirilmekte.
Slide 8
Bologna süreci, 1999
HEDEFLER
– Avrupa topluluğunun ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarına
uygun Avrupa Yükseköğretim Alanı’nı oluşturmak,
– Yükseköğretim sistemlerini birbiri ile uyumlu, kolay anlaşılır
ve ulusal ve uluslararası bir çerçevede tanınır duruma
getirmek,
– Yükseköğretim kurumları arasında işbirliğini, hareketliliği ve
mezunların istihdam edilebilirliğini arttırmak
– Bilgi toplumu ve Bilgi ekonomi temelli Yükseköğretim
kurumları oluşturmak
Slide 9
YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ
•Düzeyler
•Profil
•Diploma
• Düzey
Tanımlayıcıları
• Öğrenme Kazanımları
• Öğrenci İş Yükü
• Krediler(AKTS)
Amaçlar: Şeffaflık, Tanınma, Hareketlilik
KALİTE GÜVENCESİ
Slide 10
ÇALIŞMA ALANLARI
1999
• Kolay anlaşılabilir ve karşılaştırılabilir bir akademik derece sistemi ve
•
•
•
•
•
•
•
•
2010
•
temel olarak 2-3 kademeli yükseköğretim sistemi (L, YL, D)
Ortak bir kredi sistemi (AKTS)
Öğrenci/Öğretim üyesi Hareketliliği
Kalite güvencesi konusunda işbirliği
Yükseköğrenimde Avrupa boyutu
Yaşam boyu öğrenme
Öğrencilerin süreçlere katılımı
Avrupa Yükseköğretim Alanı (EHEA)’nın çekiciliğinin arttırılması
Avrupa Yükseköğretim Alanı (EHEA) ile Avrupa Araştırma Alanı
(ERA) arasındaki sinerjinin oluşturulması
SÜRE: 2010 yılına kadar
Slide 11
•
YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLERİ
•
AVRUPA KREDİ TRANSFER SİSTEMİ (AKTS) VE AKADEMİK TANINMA
•
YÜKSEKÖĞRETİMDE KALİTE GÜVENCESİ
•
ÖĞRENCİLER VE SOSYAL BOYUT
Slide 12
I. ADIM: YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER
ÇERÇEVESİNİ OLUŞTURMA
12
Slide 13
Yeterlilik: Geçerliliği kabul edilen bir
öğretim
programının
başarıyla
tamamlanması sonucu o program için
öngörülen
öğrenme
kazanımlarının
kazanıldığını onaylayan ve yetkili bir
otorite tarafından basılı olarak verilen
derece, diploma veya sertifika türü
belgedir.
13
Slide 14
Yeterlilikler Çerçeveleri
• Eğitim-öğretim düzeyleri arasında yatay ve dikey geçişleri
anlaşılabilir hale getirir ve kolaylaştırır.
• Seçilen dersler ve programlar tamamlandığında hangi
yeterliliklere sahip olunacağının, yani nelerin bilineceğinin,
nelerin yapılabilir hale gelineceğinin ve ne gibi yetkinlikler
kazanılacağının önceden bilinmesini sağlar.
• Öğrencilerin eğitim programlarını ve derslerini bilinçli
seçmelerine yardımcı olur.
• Öğrencilerin öğrenim programları dışındaki faaliyetlerde
öğreneceklerinin de anlaşılır olmasına yardım eder.
Slide 15
Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi
Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi
Alana Özgü Yeterlilikler
Program Yeterlilikleri
Ders Öğrenme Kazanımları
(Kazanılan Bilgi, Beceri ve Yetkinlikler)
Slide 16
AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ
(EQF)
TÜRKİYE YÜKSEK ÖĞRETİM
YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)
Temel Alan
Yeterlilikleri
Program Kazanımları
(Program Yeterlilikleri)
Temel Alan
Yeterlilikleri
Temel Alan
Yeterlilikleri
Program Kazanımları
(Program Yeterlilikleri)
Program Kazanımları
(Program Yeterlilikleri)
Ders
Temel Alan
Yeterlilikleri
Program Kazanımları
(Program Yeterlilikleri)
Ders
Ders
Ders
Öğrenme
Kazanımları
Öğrenme
Kazanımları
Öğrenme
Kazanımları
Öğrenme
Kazanımları
Öğrenci İş Yükü
AKTS Kredisi
Öğrenci İş Yükü
AKTS Kredisi
Öğrenci İş Yükü
AKTS Kredisi
Öğrenci İş Yükü
AKTS Kredisi
Slide 17
1. DÖNEM FAALİYETLERİ: 2004-2005
İlk Tanıtım Dönemi
Sunumlar
2 Ulusal “Bologna Konferansı”
10 Bölge Toplantısı
1606 kişilik bir
gruba ulaşıldı
Bologna web sitesi ve tanıtım dökümanların
hazırlanması
Bologna Süreci’nin hedefleri ve ana çalışma alanları
tanıtılması
Slide 18
2. DÖNEM FAALİYETLERİ: 2005-2006
Sunumlar
Çalıştaylar
Kapsamlı Tanıtım Dönemi
36 il Toplantısı – 5893 katılımcıya ulaşıldı
4 Ulusal Toplantı (MEB, Meslek Odaları, STK, Ulusal
Öğrenci Konseyi Temsilcileri)
Bologna Süreci Ulusal Değerlendirme Konferansı
Slide 19
3. DÖNEM FAALİYETLERİ: 2007-2008
Bölgesel ve Kurumsal Tanıtım Dönemi
Sunumlar
Çalıştaylar
12 Bölge Konferansı
5 üniversiteyi yerinde ziyaret
4 Ulusal Konferans (MEB, DPT,Maliye Bakanlığı, 38
STK ve Ulusal Öğrenci Konseyi Temsilcilerinin
katılımı ile)
Bologna Süreci Ulusal Değerlendirme Konferansı
Slide 20
GERÇEKLEŞTİRİLEN FAALİYETLER (ÖZET)
Faaliyetin Türü
• Üniversitelerde Bologna Eşgüdüm Komisyonu kuruldu
• AKTS / DE etiket başvuruları için kurumlara destek verildi
• Ulusal Yeterlilikler Çerçevesinin hazırlanmasına katkı sağlandı
• Program yeterlilikleri konusunda çalıştaylar yapıldı
• AKTS/DS, hareketlilik ve tanınma problemlerine katkı yapıldı
• Öğrenme kazanımlarının yazımı üzerine çalıştaylar yapıldı
• Kalite güvencesine yönelik çalıştaylar düzenlendi
• Uluslararası seminerlere katılım sağlandı
• Kurum ziyaretleri yapıldı
Slide 21
SÜREÇ :
• 7 Temmuz 2008 Ankara toplantısında
tartışılmaya başlandı,
• Bologna Çalışma Grubu olarak düşünüldü.
Sonra Eşgüdüm Komisyonu olarak
değiştirildi,
• Bologna Eşgüdüm Komisyonu (BEK) için
taslak yönerge Prof. Dr. Nejat Erk ve Prof.
Dr. Kerim Edinsel tarafından hazırlandı ve
grup tarafından tartışıldı
• 1 Ocak 2009 tarihinde YÖK tarafından
yayınlanarak yürürlüğe girdi
Slide 22
AMAÇ
Bologna Süreci çalışma alanları doğrultusunda yükseköğretim
kurumlarının yeniden yapılandırılmasını ve sürdürülebilir gelişmesini
yönlendirmek
KURULDA KİMLER VAR ?
• Eğitim ve Uluslararası ilişkilerden
sorumlu rektör yardımcısı
• ADEK başkanı
• Bologna uzmanı (var ise)
• AKTS / DE ve Erasmus koordinatörü
• Öğrenci İşleri Daire Başkanı
• Öğrenci Konseyi Başkanı
• Rektörün uygun gördüğü diğer üyeler
BEK başkanı, üyeler arasından
Rektör tarafından seçilir.
BEK başkanın çağrısı üzerine
toplanır ve her akademik
yarıyılda en az bir kez
değerlendirme toplantısı yapar
Slide 23
GÖREVLERİ
• Bologna sürecinin faaliyet alanlarına giren ve YÖK tarafından çerçevesi belirlenmiş olan
konularda kurumun “Yıllık Eylem Planı”nı hazırlamak, uygulanmasını sağlamak; Kurum
Raporu’nu hazırlanacak yılık ulusal raporu veri oluşturmak üzere, her yılın en geç Mayıs
ayı sonuna kadar Yükseköğretim Kurulu’na göndermek,
• Bologna Süreci’nin ana çalışma alanlarında, iç ve dış paydaşlara ilgili mevzuat ve
uygulama konularında sistematik olarak hizmet içi eğitim seminerlerinin düzenlenmesini
sağlamak. Kurum ve birimlerin akademik kurullarında Bologna Süreci uygulamalarının
yerleşmesi için gerekli önlemler almak,
• Yapılan çalışmaları değerlendirip yeni dönem uygulamaları için strateji belirlemek
• Bologna Süreci’yle ilgili, Yükseköğretim Kurulu’nun, Avrupa Yükseköğretim Alanında
faaliyet gösteren kurum ve kuruluşların (EUA, ENQA, ESU, EURASHE vb.)
etkinliklerini izlemek, katılmak ve bu doğrultuda kurum içi hazırlıklara öncülük etmek
Slide 24
BEK RAPORU İÇERİĞİ
ŞU ANA KADAR
NE YAPILDI?
• Yüksek öğretim
kurumlarının yıllık BEK
raporuna zemin
oluşturacak doküman
hazırlandı
• Yüksek öğretim
kurumlarının 1 Haziran
2009 tarihine kadar BEK
raporunu YÖK’e
göndermesi istendi
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Öğrenci ve öğretim elemanı sayıları (7 SORU)
Yüksek Öğretim Kurumlarında Araştırma (3 soru)
Öğrencilerin İstihdam edilebilirliği (6 soru)
Üniversitelerde Kalite Güvencesi (10 soru)
Diploma Eki ve Kredi Sistemleri (21 soru)
Yaşam Boyu Öğrenme (8 soru)
Ortak Dereceler (5 soru)
Hareketliliğin Özendirilmesi (25 soru)
Bologna Sürecinde Öğrenciler ve Sosyal Boyut (8 soru)
TOPLAM 83 soru
Slide 25
• 9-10 Ekim 2008, Adana Toplantısı ve 2-3 Nisan, Kayseri Toplantısı: Prof. Dr. Süheyda Atalay
AKTS / DE ve Tanınma grubu koordinatörü olarak belirlendi
• AKTS / DE etiket başvurularında dikkat edilmesi gereken noktalar üzerine sunumlar
• Öğrenci iş yükü hesabı ve tanınma problemleri üzerine çalıştaylar
• 7-8 Kasım 2008, Sakarya Toplantısı: AKTS / DE ve Tanınma çalıştayı
• Katılımcılar: Üniversitelerin konu ile ilgili yöneticileri
• Tartışma Konuları
• Neden (Tanınma, Hareketlilik, Uyumluluk/karşılaştırılabilirlik, Şeffaflık)
• Kapsam ( Program yeterlilikleri, Öğrenme kazanımları)
• Nasıl (Hazırlık süreci, Öğrenci iş yükü, Paydaşlar, Uygulama süreci, İzleme ve
iyileştirme süreci, Dış değerlendirme = DE / AKTS etiketi)
• Yüksek öğretim kurumları, AKTS / DE etiket başvuruları konusunda bilgilendirildi
Slide 26
DERECE SİSTEMİNİN UYGULANMASI (4.33)
LEUVEN 2009
1. İkili sistemin uygulama düzeyi
5
2. Bir sonraki dereceye geçiş
5
3. Ulusal Yeterlikler Çerçevesi Uygulamaları
3
AYA’DA KALİTE GÜVENCESİ İÇİN STANDARTLAR VE KILAVUZ
İLKELERİN ULUSAL DÜZEYDE UYGULANMASI (4)
4. Dış Kalite Güvencesi Sistemi Gelişmelerindeki
Durum
3
5. Kalite Güvencesinde Öğrenci Katılımı
5
6. Kalite Güvencesinde Uluslararası Katılım
4
TANIMA (3.25)
7. Diploma Eki Uygulaması
4
8. Lizbon Tanıma Sözleşmesinin Uygulanması
5
9. ECTS Uygulamaları
3
10. Yaşam Boyu Öğrenme Önceki Öğrenimin
Tanınması
1
GENEL ORTALAMA
3.70
Slide 27
Şemsiye Çerçeve
Avrupa Birliği Tavsiye Kararı
Bologna Süreci-Bergen Kararı
QF-EHEA
İlk Ve Orta Öğretim
Kademeleri
Yükseköğretim
Kademeleri
EQF-LLL
AKTS
EQF Kademe 8
Üçüncü Kademe (Doktora)
180-240
EQF Kademe 7
İkinci Kademe (Yüksek Lisans)
90 -120
EQF Kademe 6
Birinci Kademe (Lisans)
240
EQF Kademe 5
Kısa Kademe (Önlisans)
120
EQF Kademe 4
Kazanılması gereken yeterlilikleri
tanımlayan Dublin Tanımlayıcıları
EQF Kademe 3
EQF Kademe 2
EQF Kademe 1
•
•
22 Nisan 2008 AP ve AB Konseyi Başkanları imzası
2010’da ulusal yeterliliklerin, 2012’de sertifika ve diplomaların
EQF’e uyumu kararı
Slide 28
Tablo 1. TYYÇ’nin Oluşturulma Aşamaları ve Tamamlanma Tarihleri
Tamamlama
Tarihi
1
TYYÇ Oluşturma Aşamaları
Süreci başlatmak için karar alınması
2
Çalışma takviminin oluşturulması
3
Sürecin organizasyonu
2006 - 2008
4
Çerçevenin tasarımı
Kasım 2008
5
Paydaşlardan görüş alınması
Ocak 2009
6
Nisan 2006
2006
-
Kısmen
Mayıs 2009
Çerçevenin onaylanması
- Tamamen
7
İdari organizasyon
8
Çerçevenin yükseköğretim programları düzeyinde uygulanması
Ocak 2010
Şubat 2010
-
Pilot düzeyde uygulama
Aralık 2010
Tüm kurumlarda uygulama
Aralık 2012
9
Yeterliliklerin TYYÇ’ye dahil edilmesi
2010 - 2015
10
Çerçevenin Avrupa Yeterlilik Çerçeveleri ile uyumluluğunun belgelendirilmesi
2010 - 2012
11
TYYÇ Web sitesinin oluşturulması ve yayınlanması
2010
28
Slide 29
Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi:
Uluslararası alanda o ülkenin yüksek öğretim sisteminin
Şeffaflığı
tanınması
öğrenenler ve mezunlarının hareketliliği
ve
yükseköğretim kurumlarının uluslararası
çekiciliğini artırmak
için bir araçtır.
Türkiye Ulusal Yeterlilikler Çerçevesi 21 Mayıs 2009 tarihinde
onaylanmış ve gereği yapılmak üzere 30 Haziran 2009
tarihinde yüksek öğretim kurumlarına gönderilmiştir.
Slide 30
TYYÇ Düzeyleri Yeterlilik Profilleri
1. Lisans programları içerisinde veya lisans programları ile ilişkilendirilmiş bilgi ağırlıklı önlisans eğitim ve öğretim programları
2. Lisans programları içerisinde veya lisans programları ile ilişkilendirilmiş uygulama ağırlıklı önlisans eğitim ve öğretim programları
3. Meslek yüksekokulları uygulama ağırlıklı önlisans eğitim ve öğretim programları
4. Bilgi ağırlıklı lisans programları
5. Uygulama ağırlıklı lisans programları
6. Bilgi ağırlıklı tezli veya tezsiz yükseklisans programları
7. Uygulama ağırlıklı tezli veya tezsiz yükseklisans programları
30
8. Doktora programları
Slide 31
TYYÇ Düzeyleri için Toplam Kredi (AKTS) ve Öğrenci Çalışma Yükü Aralıkları*
TYYÇ DÜZEYLERİ
8. DÜZEY
(DOKTORA)
SÜRE
(Yıl)
TOPLAM AKTS
KREDİSİ
(Yıl x 60 AKTS)
TOPLAM ÖĞRENCİ
ÇALIŞMA YÜKÜ
(Saat)
(1 AKTS= 25- 30 saat)
3-4
180 - 240
4.500 - 5.400
6000 - 7.200
1,5 - 2
90 - 120
2.250 - 2.700
3.000 - 3.600
6. DÜZEY
(LİSANS)
4
240
6.000 - 7.200
5. DÜZEY
(ÖN LİSANS)
2
120
3.000 - 3.600
7. DÜZEY
(YÜKSEK LİSANS)
* Bir akademik eğitim-öğretim yılı 60 AKTS ve 1500-1800 saat iş yükü esas alınarak hesaplanmıştır.
31
Slide 32
TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)
YETKİNLİKLER
TYYÇ
DÜZEYİ
5
ÖN LİSANS
_____
EQF-LLL:
5. Düzey
_____
QF-EHEA:
Kısa Düzey
BİLGİ
-Kuramsal
-Uygulamalı
BECERİLER
-Kavramsal/Bilişsel
-Uygulamalı
-
- Alanında edindiği temel
düzeydeki kuramsal ve
uygulamalı bilgileri aynı
alanda bir ileri eğitim
düzeyinde veya aynı
düzeydeki bir alanda
kullanabilme becerileri
kazanma.
Ortaöğretim
düzeyinde kazanılan
yeterliliklere dayalı
olarak alanındaki
güncel bilgileri
içeren ders kitapları,
uygulama araçgereçleri ve diğer
kaynaklarla
desteklenen temel
düzeydeki kuramsal
ve uygulamalı
bilgilere sahip olma.
- Alanında edindiği temel
düzeydeki bilgi ve
becerileri kullanarak,
verileri yorumlayabilme ve
değerlendirebilme,
sorunları tanımlayabilme,
analiz edebilme, kanıtlara
dayalı çözüm önerileri
geliştirebilme.
Bağımsız Çalışabilme
ve Sorumluluk
Alabilme Yetkinliği
- Alanı ile ilgili temel
düzeydeki bir
çalışmayı bağımsız
olarak yürütebilme.
- Alanı ile ilgili
uygulamalarda
karşılaşılan ve
öngörülemeyen
karmaşık sorunları
çözmek için ekip üyesi
olarak sorumluluk
alabilme.
- Sorumluluğu altında
çalışanların bir proje
çerçevesinde
gelişimlerine yönelik
etkinlikleri
yürütebilme.
Öğrenme
Yetkinliği
İletişim ve Sosyal
Yetkinlik
- Alanında edindiği
temel düzeydeki
bilgi ve becerileri
eleştirel bir
yaklaşımla
değerlendirebilme,
öğrenme
gereksinimlerini
belirleyebilme ve
karşılayabilme.
- Alanı ile ilgili
konularda sahip olduğu
temel bilgi ve beceriler
düzeyinde
düşüncelerini yazılı ve
sözlü iletişim yoluyla
aktarabilme.
- Alanı ile ilgili
konularda
düşüncelerini ve
sorunlara ilişkin çözüm
önerilerini uzman olan
ve olmayan kişilerle
paylaşabilme.
- Bir yabancı dili en az
Avrupa Dil Portföyü
A2 Genel Düzeyi’nde
kullanarak alanındaki
bilgileri izleyebilme ve
meslektaşları ile
iletişim kurabilme.
- Alanının gerektirdiği
en az Avrupa
Bilgisayar Kullanma
Lisansı Temel
Düzeyinde bilgisayar
yazılımı ile birlikte
bilişim ve iletişim
teknolojilerini
kullanabilme.
- Öğrenimini aynı
alanda bir ileri
eğitim düzeyine
veya aynı
düzeydeki bir
mesleğe
yönlendirebilme.
- Yaşamboyu
öğrenme bilinci
kazanmış olma.
Alana Özgü
Yetkinlik
- Alanı ile ilgili
verilerin toplanması,
uygulanması ve
sonuçlarının
duyurulması
aşamalarında
toplumsal, bilimsel,
kültürel ve etik
değerlere sahip
olma.
- Sosyal hakların
evrenselliği, sosyal
adalet, kalite ve
kültürel değerler ile
çevre koruma, iş
sağlığı ve güvenliği
konularında yeterli
bilince sahip olma.
32
Slide 33
TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)
YETKİNLİKLER
BİLGİ
BECERİLER
Bağımsız
TYYÇ
-Kuramsal
-Kavramsal/Biliş
Çalışabilme ve
DÜZEYİ -Uygulamalı sel
Sorumluluk
-Uygulamalı
Alabilme Yetkinliği
- Alanındaki - Alanında
- Alanı ile ilgili ileri
güncel
edindiği ileri
düzeydeki bir
6
bilgileri
düzeydeki
çalışmayı bağımsız
LİSANS
içeren ders kuramsal ve
olarak yürütebilme.
_____
kitapları,
uygulamalı
- Alanı ile ilgili
EQF-LLL: uygulama
bilgileri
uygulamalarda
6. Düzey
araçkullanabilme.
karşılaşılan ve
_____
gereçleri ve - Alanında
öngörülemeyen
QF-EHEA: diğer
edindiği ileri
karmaşık sorunları
1. Düzey
kaynaklarla düzeydeki bilgi ve çözmek için bireysel
desteklenen becerileri
ve ekip üyesi olarak
ileri
kullanarak verileri sorumluluk alabilme.
düzeydeki yorumlayabilme
- Sorumluluğu altında
kuramsal ve ve
çalışanların bir proje
uygulamalı değerlendirebilme çerçevesinde
bilgilere
, sorunları
gelişimlerine yönelik
sahip olma. tanımlayabilme,
etkinlikleri
analiz edebilme, planlayabilme ve
araştırmalara ve
yönetebilme.
kanıtlara dayalı
çözüm önerileri
geliştirebilme.
Öğrenme
Yetkinliği
- Alanında
edindiği ileri
düzeydeki
bilgi ve
becerileri
eleştirel bir
yaklaşımla
değerlendirebil
me,
- Öğrenme
gereksinimleri
ni
belirleyebilme
ve
öğrenmesini
yönlendirebil
me.
-Yaşamboyu
öğrenmeye
ilişkin olumlu
tutum
geliştirebilme.
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
- Alanı ile ilgili konularda ilgili
kişi ve kurumları
bilgilendirebilme;
düşüncelerini ve sorunlara
ilişkin çözüm önerilerini yazılı
ve sözlü olarak aktarabilme.
- Alanı ile ilgili konularda
düşüncelerini ve sorunlara
ilişkin çözüm önerilerini nicel
ve nitel verilerle destekleyerek
uzman olan ve olmayan
kişilerle paylaşabilme.
-Toplumsal sorumluluk bilinci
ile yaşadığı sosyal çevre için
proje ve etkinlikler
düzenleyebilme ve bunları
uygulayabilme.
- Bir yabancı dili en az Avrupa
Dil Portföyü B1 Genel
Düzeyi’nde kullanarak
alanındaki bilgileri izleyebilme
ve meslektaşları ile iletişim
kurabilme.
- Alanının gerektirdiği en az
Avrupa Bilgisayar Kullanma
Lisansı İleri Düzeyinde
bilgisayar yazılımı ile birlikte
bilişim ve iletişim
teknolojilerini kullanabilme.
Alana Özgü
Yetkinlik
- Alanı ile ilgili
verilerin
toplanması,
yorumlanması,
uygulanması ve
sonuçlarının
duyurulması
aşamalarında
toplumsal,
bilimsel, kültürel
ve etik değerlere
uygun hareket
etme.
- Sosyal hakların
evrenselliği,
sosyal adalet,
kalite kültürü ve
kültürel
değerlerin
korunması ile
çevre koruma, iş
sağlığı ve
güvenliği
konularında
yeterli bilince
sahip olma.
33
Slide 34
TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)
YETKİNLİKLER
TYYÇ
DÜZEYİ
7
YÜKSEK
LİSANS
_____
EQF-LLL:
7. Düzey
_____
QF-EHEA:
2. Düzey
BİLGİ
-Kuramsal
-Uygulamalı
- Lisans düzeyi
yeterliliklerine
dayalı olarak,
aynı veya farklı
bir alanda
bilgilerini
uzmanlık
düzeyinde
geliştirebilme ve
derinleştirebilme.
- Alanının ilişkili
olduğu disiplinler
arası etkileşimi
kavrayabilme.
BECERİLER
-Kavramsal/Bil Bağımsız
Çalışabilme ve
işsel
Sorumluluk
-Uygulamalı
Alabilme Yetkinliği
- Alanında
- Alanı ile ilgili
edindiği
uzmanlık gerektiren
uzmanlık
bir çalışmayı bağımsız
düzeyindeki
olarak yürütebilme.
kuramsal ve
- Alanı ile ilgili
uygulamalı
uygulamalarda
bilgileri
karşılaşılan ve
kullanabilme.
öngörülemeyen
- Alanında
karmaşık sorunların
edindiği
çözümü için yeni
bilgileri farklı
stratejik yaklaşımlar
disiplin
geliştirebilme ve
alanlarından
sorumluluk alarak
gelen bilgilerle çözüm üretebilme.
bütünleştirerek - Alanı ile ilgili
yorumlayabilme sorunların
ve yeni bilgiler çözümlenmesini
oluşturabilme, gerektiren ortamlarda
- Alanı ile ilgili liderlik yapabilme.
karşılaşılan
sorunları
araştırma
yöntemlerini
kullanarak
çözümleyebilme
.
Öğrenme
Yetkinliği
- Alanında
edindiği
uzmanlık
düzeyindeki
bilgi ve
becerileri
eleştirel bir
yaklaşımla
değerlendirebil
me ve
öğrenmesini
yönlendirebil
me.
İletişim ve Sosyal Yetkinlik Alana Özgü Yetkinlik
- Alanındaki güncel
gelişmeleri ve kendi
çalışmalarını, nicel ve nitel
veriler ile destekleyerek
alanındaki ve alan dışındaki
gruplara, yazılı, sözlü ve
görsel olarak sistemli
biçimde aktarabilme.
- Sosyal ilişkileri ve bu
ilişkileri yönlendiren
normları eleştirel bir bakış
açısıyla incelemeyebilme,
geliştirebilme ve
gerektiğinde değiştirmek
üzere harekete geçebilme.
- Bir yabancı dili en az
Avrupa Dil Portföyü B2
Genel Düzeyi’nde
kullanarak sözlü ve yazılı
iletişim kurabilme.
- Alanının gerektirdiği
düzeyde bilgisayar yazılımı
ile birlikte bilişim ve iletişim
teknolojilerini ileri düzeyde
kullanabilme.
- Alanı ile ilgili verilerin
toplanması,
yorumlanması,
uygulanması ve
duyurulması aşamalarında
toplumsal, bilimsel,
kültürel ve etik değerleri
gözeterek denetleyebilme
ve bu değerleri
öğretebilme.
- Alanı ile ilgili konularda
strateji, politika ve
uygulama planları
geliştirebilme ve elde
edilen sonuçları, kalite
süreçleri çerçevesinde
değerlendirebilme.
- Alanında özümsedikleri
bilgiyi, problem çözme
ve/veya uygulama
becerilerini,
disiplinlerarası
çalışmalarda
kullanabilme.
34
Slide 35
TYYÇ
DÜZEYİ
BİLGİ
-Kuramsal
-Uygulamalı
- Yüksek lisans
yeterliliklerine dayalı
olarak alanındaki
güncel ve ileri
düzeydeki bilgileri
özgün düşünce ve/veya
araştırma ile uzmanlık
düzeyinde
geliştirebilme,
derinleştirebilme ve
alanına yenilik
getirecek özgün
tanımlara ulaşabilme.
- Alanının ilişkili
8
olduğu disiplinler arası
DOKTORA etkileşimi
kavrayabilme; yeni ve
_____
EQF-LLL: karmaşık fikirleri
analiz, sentez ve
8. Düzey
değerlendirmede
_____
QF-EHEA: uzmanlık gerektiren
bilgileri kullanarak
3. Düzey
özgün sonuçlara
ulaşabilme.
TÜRKİYE YÜKSEKÖĞRETİM YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (TYYÇ)
YETKİNLİKLER
BECERİLER
-Kavramsal/Bilişsel
Bağımsız Çalışabilme ve
İletişim ve Sosyal
-Uygulamalı
Sorumluluk Alabilme
Öğrenme Yetkinliği
Yetkinlik
Yetkinliği
-Alanındaki yeni bilgileri
sistematik bir yaklaşımla
değerlendirebilme ve
kullanabilme.
- Alanına yenilik getiren,
yeni bir düşünce, yöntem,
tasarım ve/veya uygulama
geliştirebilme ya da bilinen
bir düşünce, yöntem,
tasarım ve/veya
uygulamayı farklı bir alana
uygulayabilme, özgün bir
konuyu araştırabilme,
kavrayabilme,
tasarlayabilme,
uyarlayabilme ve
uygulayabilme.
-Yeni ve karmaşık
düşüncelerin eleştirel
analizini, sentezini ve
değerlendirmesini
yapabilme.
- Alanı ile ilgili
çalışmalarda araştırma
yöntemlerini
kullanabilmede üst düzey
beceriler kazanmış olma.
- Alanına yenilik getiren,
yeni bir düşünce, yöntem,
tasarım ve/veya uygulama
geliştiren ya da bilinen bir
düşünce, yöntem, tasarım
ve/veya uygulamayı farklı
bir alana uygulayan özgün
bir çalışmayı bağımsız
olarak gerçekleştirerek
alanındaki ilerlemeye
katkıda bulanabilme.
- Alanı ile ilgili en az bir
bilimsel makaleyi ulusal
ve/veya uluslar arası
hakemli dergilerde
yayınlayarak ve/veya
özgün bir yapıt üreterek ya
da yorumlayarak
alanındaki bilginin
sınırlarını genişletebilme.
- Özgün ve disiplinlerarası
sorunların çözümlenmesini
gerektiren ortamlarda
liderlik yapabilme.
- Yaratıcı ve eleştirel
düşünme, sorun çözme
ve karar verme gibi üst
düzey zihinsel süreçleri
kullanarak alanı ile ilgili
yeni düşünce ve
yöntemler
geliştirebilme.
- Sosyal ilişkileri ve bu
ilişkileri yönlendiren
normları eleştirel bir
bakış açısıyla
inceleyebilme,
geliştirebilme ve
gerektiğinde
değiştirmeye yönelik
eylemleri yönetebilme.
- Uzman kişiler ile
alanındaki konuların
tartışılmasında özgün
görüşlerini savunabilme
ve alanındaki
yetkinliğini gösteren
etkili bir iletişim
kurabilme.
- Bir yabancı dili en az
Avrupa Dil Portföyü C1
Genel Düzeyi’nde
kullanarak ileri düzeyde
yazılı, sözlü ve görsel
iletişim kurabilme ve
tartışabilme.
Alana Özgü
Yetkinlik
- Alanındaki
bilimsel, teknolojik,
sosyal veya kültürel
ilerlemeleri
tanıtarak, yaşadığı
toplumun bilgi
toplumu olma ve
bunu sürdürebilme
sürecine katkıda
bulunabilme.
- Alanı ile ilgili
karşılaşılan
sorunların
çözümünde stratejik
karar verme
süreçlerini
kullanarak işlevsel
etkileşim kurabilme.
- Alanı ile ilgili
konularda
karşılaşılan
toplumsal, bilimsel,
kültürel ve etik
sorunların çözümüne
katkıda bulunabilme
ve bu değerlerin
gelişimini
destekleyebilme.
35
Slide 36
II. ADIM: ALAN YETERLİLİKLERİNİN
BELİRLENMESİ
36
Slide 37
•
•
•
•
•
Yükseköğretim yeterlilikleri göz önünde
bulundurularak,
Toplumsal,kültürel ve ekonomik ihtiyaçlar,
Öğrencilerin gereksinimleri,
Herhangi bir temel alanda, alanın ilgili
programları göz önünde tutularak,
İlgili paydaşların görüşleri alınarak belirlenir.
Yükseköğretimde oluşturulan çekirdek
gruplarla alan yeterlilikleri belirlenmiştir.
ISCED temel alındı.
37
Slide 38
ISCED EĞİTİM VE ÖĞRETİM TEMEL ALANLARI
ISCED
GENEL
ALAN
KODU
GENEL ALANLAR
1
Eğitim
2
Beşeri Bilimler ve Sanat
3
4
5
6
7
8
Sosyal Bilimler, İşletme ve Hukuk
ISCED TEMEL
ALAN KODU
14
Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Bilimleri
21
Sanat
22
Beşeri Bilimler
31
Sosyal ve Davranış Bilimleri
32
Gazetecilik ve Enformasyon
34
İşletme ve Yönetim Bilimleri
38
Hukuk
42
Yaşam Bilimleri
44
Doğa Bilimleri
46
Matematik ve İstatistik
48
Bilgisayar
52
Mühendislik
54
Üretim ve İşleme
58
Mimarlık ve Yapı
62
Tarım, Ormancılık, Hayvancılık ve Su Ürünleri
64
Veterinerlik
72
Sağlık
76
Sosyal Hizmetler
81
Kişisel Hizmetler
84
Ulaştırma Hizmetleri
85
Çevre Koruma
86
Güvenlik Hizmetleri
Bilim
Mühendislik, Üretim ve İnşaat
Tarım
Sağlık ve Refah
EĞİTİM VE ÖĞRETİM TEMEL ALANLARI
Hizmetler
38
Slide 39
ISCED NEDİR?
UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür
Organizasyonu) tarafından geliştirilen ISCED (International
Standard Classification of Education), eğitim
istatistiklerinin ve karşılaştırılabilir göstergelerin
toplanması, derlenmesi ve bunların gerek ulusal gerek
uluslararası düzeyde sunumu için uygun bir araç olarak
tasarlanmıştır. ISCED standart kavram, tanım ve
sınıflamaları sunmaktadır.
39
Slide 40
Alan Yeterliliklerine Örnek (13.01.2011
TYYÇ Sanat Temel Alanı Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı)
6. Düzey (LİSANS Eğitimi)
YETKİNLİKLER
BİLGİ
TYYÇ
DÜZEYİ
-Kuramsal
-Olgusal
1-Sanat kültürü ve estetik
konularına ilişkin bilgiye
sahiptir.
2-İlgili sanat alanına özgü
sanat tarihi konusunda bilgi
sahibidir.
6
LİSANS
_____
EQF-LLL:
6. Düzey
_____
QF-EHEA:
1. Düzey
BECERİLER
-Bilişsel
-Uygulamalı
1-Kuram ve uygulama
bütünlüğü sağlar.
2-İlgili sanat alanına
ilişkin yöntem ve
teknikleri kullanır.
Bağımsız Çalışabilme ve
Sorumluluk Alabilme
Yetkinliği
1-Tek başına, bağımsız
olarak ve/veya grup içinde
uyumlu ve üretken olarak
çalışır.
2-Proje süreçleri içinde
etkin olarak yer alır.
Öğrenme Yetkinliği
1-Kendi
çalışmalarını
sorgular.
2-Çözümleyici ve
eleştirel düşünür.
3-Sanat ve tasarım
materyalleri bilgisine
sahiptir.
3-İlgili sanat alanının
3-Yaşam boyu
içindeki alt disiplinlerin 3-Alanıyla ilgili özgün
öğrenme kavramını
etkileşimini
yapıtlarını toplumla paylaşır özümser.
değerlendirir.
ve sonuçlarını değerlendirir.
4-Sanat ve tasarım yöntem
ve teknikleri konusunda
bilgi sahibidir.
4-Çözümlemeye
dayalı yorum
becerisine sahiptir.
5-İlgili sanat alanındaki
yasal düzenlemeler ve
işlemler konusunda bilgi
sahibidir.
5-Çok boyutlu
algılayabilme,
düşünebilme,
tasarlayabilme,
uygulayabilme
becerisini geliştirir.
6-İlgili sanat alanının ilişkili
olduğu disiplinlerarası
etkileşim konusunda bilgi
sahibidir.
7-Araştırma yöntemleri
konusunda bilgi sahibidir.
8-Sanatsal eleştiri
yöntemleri konusunda bilgi
sahibidir.
9-Sanat ve bilim etiği
konusunda bilgi sahibidir.
6-Duyusal algıyı
somutlaştırır.
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
Alana Özgü
Yetkinlik
1-Hedef kitlesini tanımlayarak 1-Sanat ve
alanı ile ilgili çalışmaları
tasarım
paylaşır.
konusunda ulusal
ve uluslararası
2-Çalışmalarını topluma
değerlerin
anlatabilecek iletişim
farkındadır.
becerisine sahiptir.
3-Alanı ile ilgili konuları
uzman ya da uzman olmayan
kişilere görsel, yazılı ve sözlü
iletişim yöntemlerini
kullanarak etkin ve doğru
olarak aktarır.
4-Bir yabancı dili kullanarak
alanındaki bilgileri izler ve
meslektaşları ile iletişim kurar
(Avrupa Dil Portföyü Genel
Düzeyi : B1 Düzeyi).
5-Alanının gerektirdiği en az
Avrupa Bilgisayar Kullanma
Lisansı İleri Düzeyinde
bilgisayar yazılımı ile birlikte
bilişim ve iletişim
teknolojilerini kullanır.
2-Soyut ve somut
kavramları;
yaratıcı
düşünceye,
yenilikçi ve özgün
yapıtlara
dönüştürebilir.
3-Alanında
başarıyla iş
yürütebilecek
duyarlılığa
sahiptir.
4-Estetik
farkındalığa
sahiptir.
40
Slide 41
Alan Yeterliliklerine Örnek (13.01.2011
TYYÇ Öğretmen Yetiştirme ve Eğitim Bilimleri Temel Alanı Yeterlilikleri (Akademik Ağırlıklı)
6. Düzey (LİSANS Eğitimi)
YETKİNLİKLER
TYYÇ
DÜZEYİ
BİLGİ
-Kuramsal
-Bilişsel
-Olgusal
-Uygulamalı
1-Ortaöğretimde kazandığı 1-Alanıyla ilgili ileri
yeterliliklere dayalı olarak; düzeyde bilgi
alanıyla ilgili kavramları ve kaynaklarını kullanır.
kavramlar arası ilişkileri
2-Alanıyla ilgili olay ve
kavrar.
olguları
2-Bilginin doğası kaynağı,
sınırları, doğruluğu,
güvenirliliği ve geçerliliğinin
değerlendirilmesi
konusunda bilgi sahibidir.
3-Bilimsel bilginin
üretimiyle ilgili yöntemleri
tartışır.
6
LİSANS
_____
EQF-LLL:
6. Düzey
_____
QF-EHEA:
1. Düzey
BECERİLER
4-Alanı ile ilgili öğretim
programları, öğretim
strateji, yöntem ve
teknikleri ile ölçme ve
değerlendirme bilgisine
sahiptir.
5-Öğrencilerin gelişim,
öğrenme özellikleri ve
güçlüklerinin bilgisine
sahiptir.
6-Ulusal ve uluslararası
kültürleri tanır.
kavramsallaştırır,
bilimsel yöntem ve
tekniklerle inceler,
verileri yorumlar ve
değerlendirir.
Bağımsız Çalışabilme ve
Sorumluluk Alabilme
Öğrenme Yetkinliği
Yetkinliği
1-Bireysel ve grup
çalışmalarında
sorumluluk alır ve
alınan görevi etkin bir
şekilde yerine getirir.
1-Edindiği bilgi ve becerileri 1-Sanatsal ve kültürel etkinliklere
eleştirel bir yaklaşımla
etkin olarak katılır.
değerlendirir.
2-Toplumun ve dünyanın
2-Öğrenme
gündemindeki olaylara/gelişmelere
gereksinimlerini belirler ve
duyarlı olduğunu gösterir ve ve bu
öğrenmesini yönlendirir.
gelişmeleri izler.
2-Kendini bir birey
olarak tanır; yaratıcı ve 3-Yaşam boyu öğrenmeye
güçlü yönlerini kullanır ilişkin olumlu bir tutum
ve zayıf yönlerini
geliştirir.
geliştirir.
4-Bilgiye ulaşma yollarını
3-Alanıyla ilgili
3-Uygulamada
etkin bir şekilde kullanır.
sorunları tanımlar,
karşılaşılan ve
analiz eder, kanıtlara
öngörülemeyen
ve araştırmalara dayalı karmaşık sorunları
çözüm önerileri
çözmek için bireysel ve
geliştirir.
ekip üyesi olarak
4-Öğrencilerin gelişim sorumluluk alır.
özelliklerini, bireysel
farklılıklarını; konu
alanının özelliklerini ve
kazanımlarını dikkate
alarak en uygun
öğretim strateji,
yöntem ve tekniklerini
uygular.
5-Konu alanına ve
öğrencinin
gereksinimlerine
uygun materyal
geliştirir.
6-Öğrencinin
kazanımlarını farklı
yöntemler kullanarak
çok yönlü
değerlendirir.
İletişim ve Sosyal Yetkinlik
3-Toplumsal sorumluluk bilinciyle
yaşadığı sosyal çevre için mesleki
proje ve etkinlikler planlar ve
uygular.
Alana Özgü Yetkinlik
1-Dış görünüm, tutum,
tavır ve davranışları ile
topluma örnek olur.
2-Demokrasi, insan
hakları, toplumsal, bilimsel
ve mesleki etik değerlere
uygun davranır.
3-Kalite yönetimi ve
süreçlerine uygun davranır
ve katılır.
4-Alanıyla ilgili konularda ilgili kişi ve 4-Güvenli okul ortamının
kurumları bilgilendirir.
oluşturulması ve
5-Düşüncelerini ve sorunlara ilişkin sürdürülebilmesi amacıyla
kişisel ve kurumsal
çözüm önerilerini nicel ve nitel
etkileşim kurar.
verilerle destekleyerek uzman olan
ve olmayan kişilerle paylaşır.
6-Bir yabancı dili en az Avrupa Dil
portföyü B1 düzeyinde kullanarak
alanındaki bilgileri izler ve
meslektaşları ile iletişim kurar.
7-Avrupa Bilgisayar Kullanma
Lisansının ileri düzeyinde bilişim ve
iletişim teknolojilerini kullanır.
8-Farklı kültürlerde yaşar ve sosyal
yaşama uyum sağlar.
5-Çevre koruma ve iş
güvenliği konularında
yeterli bilince sahiptir.
6-Milli Eğitim Temel
Kanunu'nda ifade edilen
ulusal ve evrensel
duyarlıkların bilincindedir.
7-Birey olarak ve alanıyla
ilgili görev, hak ve
sorumluluklarına ilişkin
yasa yönetmelik ve
mevzuata uygun davranır.
Slide 42
• Ulusal yeterliliklerin genel çerçevesi hazırlandı,
incelenmesi ve görüş belirtmeleri için üniversitelere
gönderildi.
• Alana özgü yeterlilikler çalışmaları tamamlandı.
???
Program yeterliliklerini belirlemek veya
güncellemek için ne yapabiliriz?
Program yeterliliklerini, programı oluşturan
modüllerin/derslerin öğrenme kazanımları ile nasıl
ilişkilendirebiliriz?
Slide 43
III. ADIM: PROGRAM YETERLİLİKLERİNİN
BELİRLENMESİ
43
Slide 44
Program Yeterliliği Nedir?
Öğrencilerin bir programdan mezun oluncaya kadar kazanmaları gereken
bilgi, beceri ve yetkinlikleri tanımlayan ifadelerdir.
Nasıl belirlenir?
Alanın yeterlilikleri
Eğitim amaçlarını karşılayan program yeterlilikleri, ve
programda yer alan derslerin;
amaç ve hedefleri
öğrenme kazanımları gözönüne alınarak belirlenir.
44
Slide 45
Öğrenciler ve mezunlar program yeterliliklerinin
belirlenmesinde en önemli paydaşlardır.
Öğrencilerin ders değerlendirme sonuçları,
öğrencilere ve mezunlara uygulanan anketler,
öğrenci başarıları,
sınıfta kalma oranları,
benzer kurumlarla karşılaştırmalar,
programın analizi,
derslerin AKTS hesaplamasına katılan öğrenciler katkı
sağlayabilir.
45
Slide 46
1. Formel programın, programı öğretenlerden oluşmayan başka bir kurul
tarafından gerçekleştirilen onay prosedürleri
2. Programların, dış katılımcıları da kapsayan panellerle, düzenli aralıklarla
gözden geçirilmesi
3. Planlanan öğrenme çıktılarının ve diğer program hedeflerinin öğrencilerin
başarısını ölçecek şekilde tasarlanmış olması
4. Programdaki dersler/modüller için şeffaf ve net olarak hedeflenmiş ve
ölçülebilir öğrenme çıktılarının geliştirilmesi ve yayınlanması
5. Notlandırmada şeffaf ve yayınlanmış kriterler
6. Öğretim elemanlarının kalite güvencesi
7. Öğretim elemanları ve öğrenme kazanımları ile ilgili öğrencilerden düzenli
olarak geri bildirim alınması
8. Öğrencilerin ilerleme ve başarısının izlenmesi
9. Mezunların kazandığı yeterlilikler ile ilgili, mezunlardan, işverenlerden, iş
piyasası temsilcileri ve diğer ilgili kuruluşlardan düzenli olarak geri bildirim
alınması
10. Öğrenme kazanımlarını sürekli iyileştirmeye özen ve dikkat
Slide 47
• Dış paydaş görüşleri
•
Mezunlar,
işverenler,
meslek odası temsilcileri,
danışma kurulu
İç paydaş görüşleri
Öğretim üye ve elemanları,
bölüm personeli,
öğrenciler
Slide 48
IV. ADIM: ÖĞRENME KAZANIMLARININ
BELİRLENMESİ
48
Slide 49
ÖĞRENME KAZANIMI NE DEMEKTİR?
“Öğrenme kazanımı bir öğrencinin öğrenme dönemi sonunda o derse
ilişkin ne bilmesini, ne anlamasını ve /veya yapabilmesinin
belirlendiği ifadelerdir.” ( Donnelli ve Fitznaurice 2005), Bilgi, beceri
ve tutum olarak ifade edilir.
Öğrenme kazanımları, öğretilen konunun içeriğinden çok
öğrencilerin neleri başardığına odaklanır.
Öğrenme kazanımları öğrenme aktivitesi sonunda öğrencinin neyi
yapabileceğine odaklanır.
Öğrenme kazanımlarının yazılmasında Bloom’un taksonomisinden
yararlanılır.
49
Slide 50
Öğrenme kazanımları yazılırken;
Öğretim süreçleri (kazanımların nasıl kazandırılacağı, öğrencilerin
etkileşimde bulunacakları öğretim aktiviteleri ne olacak?) ile
Ölçme ve değerlendirme ( yazılı sınavlar, proje çalışması, testler,
performans çalışması, yansıtıcı günlükler vb…) Arasında ilişki kurulmalıdır.
Öğrenme kazanımlarının hepsi kesinlikle ölçülebilir olmalı, bir
başka deyişle öğrencinin öğrenmesinin test edilebileceği şekilde
yazılmalıdır.
50
Slide 51
V.Adım; ÖĞRENME KAZANIMLARININ PROGRAM
YETERLİLİKLERİ İLE KARŞILAŞTIRILMASI
51
Slide 52
PROGRAM YETERLİKLERİ ve DERS KAZANIMLARININ İLİŞKİLENDİRİLMESİ
PY
1
PY
2
PY
3
PY
4
D1
D2
X
X
X
X
PY
5
PY
6
X
X
PY
7
PY
8
PY
9
PY
10
PY
11
PY
12
PY
13
PY
14
X
X
X
X
X
PY
15
PY
16
PY
17
PY
18
PY
19
PY
20
PY
21
X
D3
D4
D5
D6
D1: Fen ve Teknoloji Öğretimi I
D2: Eğitim Bilimine Giriş
D3: Temel Matematik
D4: Sınıf Yönetimi
D5: Bilimsel Araştırma Yöntemleri
D6: Türk Eğitim Tarihi
Ders kazanımlarını program yeterlikleri ile karşılaştırmak için dereceleme sistemi oluşturulabilir.
52
Slide 53
VI. Adım;ÖĞRENCİ İŞ YÜKÜNÜN
HESAPLANMASI
53
Slide 54
Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS) bağlamında öğrencilerin
aldıkları derslerin iş yüklerinin hesaplanması gerekir.
AKTS Öğretim etkinliklerinde Avrupa kapsamında bütünlük
sağlama çalışmalarıdır.
Bu sistemle farklı ülkelerde öğrenim gören öğrencilerin değişim
programları çerçevesinde eğitim kurumlarında aldıkları derslerin
denkliğinin sağlanması amaçlanır.
AKTS ülkelerin eğitim sistemlerini tek tipleştirme
çalışması değil, akademik tanınma için kullanılan bir
araçtır.
54
Slide 55
AKTS Nasıl Hesaplanır?
Bir öğrencinin bir yıllık tahmini iş yükü 1500-1800 saat aralığında
değişmektedir.
Bu iş yükü öğrencilerin derse katılımlarından, ders içi ve dışı etkinliklere,
projelere, birlikte ve bireysel çalışmalara, sınavlara, ödev, staj, arazi
çalışmasına, kütüphane çalışmalarına kadar tüm etkinlikleri kapsar.
Bir yarıyıl
30 AKTS kredisi
750-900 saat
60 AKTS kredisi
1500-1800 saat
Bir yıl
Bir AKTS kredisi=25-30 saatlik iş yüküne karşılık gelir.
Öğrenciler AKTS’lerin belirlenmesinde öğretim elemanına katkı sağlar.
Bir akademik yılı oluşturan tüm dersler için AKTS kredisi hesaplanırken,
öğrencinin söz konusu ders için belirlenen öğrenme kazanımlarına
ulaşabilmesi için yaklaşık iş yükünün gerçekçi bir bakış açısı ve
55
öğrencilerin görüşleri de alınarak dayanaklarıyla belirlenmesi gerekir.
Slide 56
Dersin saati ile AKTS kredisi arasında doğrudan bir ilişki
yoktur.Örneğin bir saatlik teorik ders öğrencinin ayrıca 3 saat
bireysel çalışmasını gerektirirken, iki saatlik seminer için
öğrencinin bir hafta çalışması gerekebilir. Bu takdirde seminerin
AKTS kredisi daha yüksek olur.
İş yükü söz konusu ders için gerekli görülen tüm çalışmalar
(dersin teorik süresi, uygulamaları, ödevler, projeler,
araştırmaları proje çalışmaları, bireysel ve grup çalışmaları,
sınavlar, internet taramaları, gerekli görülen süreler) dikkate
alınarak hesaplanır.
– Örneğin tüm bu çalışma sürelerinin toplamı 150 saatlik bir iş
yükünü içeriyorsa bu dersin AKTS kredisi 150/30= 5 AKTS’
56
dir.
Slide 57
VİZYON VE MİSYON
(STRATEJİK PLAN)
HEDEFLER
STRATEJİLER
• ULUSAL
ÖNCELİKLER
• İÇ VE DIŞ
PAYDAŞLAR
• BOLOGNA
SÜRECİ
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME
İçin
GERİ BESLEME
BULGULARIN
YORUMLANMASI
İSTENEN
ÇIKTILAR
VERİ TOPLAMA
VE ANALİZ
SÜREKLİ KALİTE İYİLEŞTİRME MODELİ
Slide 58
YENİ ÖĞRENCİLERİN
NİTELİKLERİNİ BELİRLE
ÖĞRENME
HEDEFLERİNİ
BELİRLE
• ULUSAL ÖNCELİKLER
• PAYDAŞ GEREKSİNİMLERİ
• BOLOGNA SÜRECİ
HEDEFLERİ BAŞARMAK
İÇİN GEREKLİ ÖĞRENİM
KAZANIMLARINI BELİRLE
PAYDAŞLARI
BİLGİLENDİR,
KAZANIMLARIN NASIL
ÖNLEM AL,
SAĞLANACAĞINI
İYİLEŞTİR
BELİRLE
ÖLÇME VE
DEĞERLENDİRME
KAZANIMLARIN NASIL
ÖLÇÜLECEĞİNİ
BELİRLE
HEDEFLERE
ULAŞILDIĞINI KANITLAYACAK
GÖSTERGELER BELİRLE
Slide 59
Sosyal Boyut: Eşit Erişim
•
Yükseköğretimin sosyal niteliğinin önemi vurgulanıyor ve kaliteli eğitime erişimde
fırsat eşitliğinin sağlanması hedefleniyor.
•
Temsil edilmeyen gruplara ait öğrencilerin, imkanlarının teşvik edilmesi ve
eğitimlerini tamamlamaları için elverişli koşulların sağlanması yolu
ile yükseköğretime erişim genişletilmelidir.
•
Bu da, öğrenme çevrelerinin iyileştirilmesi, eğitimin önündeki tüm engellerin
kaldırılması ve öğrencilerin her seviyede eğitim imkanlarından faydalanabilmesi için
uygun ekonomik koşulların sağlanması ile mümkün olacaktır.
•
Her katılımcı ülke, yükseköğretime katılımın genişletilmesi ve temsil edilmeyen
gruplara ait öğrencilerin yükseköğretime katılımlarının arttırılması için önümüzdeki
on yılın sonunda gerçekleşecek ölçülebilir hedefler belirleyecektir.
•
Yükseköğretimde eşitliğin sağlanması için harcanan çabalar, eğitim sisteminin
diğer alanlarında gerçekleştirilecek eylemler ile de desteklenmelidir.
Sunuş Planı
Slide 60
Sosyal Boyut: Nihai Hedef
Üniversiteler sadece meslek kazandıran kurumlar değildir!
• Kişisel ve sosyal becerilerin geliştirilmesi
• Sosyal sorumluluk sahibi vatandaşlar yetişmesi
• Üniversite sonrası yaşama hazırlık
Sunuş Planı
Slide 61
Sosyal Boyut….
Toplum içerisinde sosyal uyumun güçlendirilmesi, eşitsizliklerin
azaltılması, bilgi, beceri ve yetkinliklerin artırılması açısından;
• “Öğrencilerin sosyal, ekonomik ve dezavantajlı durumlarından
kaynaklanan herhangi bir engelle karşılaşmaksızın eğitimlerini
tamamlamaları sağlanmalıdır.
• Sosyal boyut, dünya yüksek öğretim piyasasında, Avrupa Yüksek
Öğretim Alanını çekici ve rekabetçi yapmanın bir parçasıdır (dış
boyut).
• Sosyal boyut, esas olarak hareketlilik ile ilişkilidir.
Sunuş Planı
Slide 62
İletişim
Prof. Dr. A. Gönül Akçamete
Ankara Üniversitesi
Eğitim Bilimleri Fakültesi Dekanı
Tel
Faks
Elmek
: 0 312 319 18 56
: 0 312 363 61 45
: [email protected]
Teşekkür Ederim…
62