Transcript 3D bij smart-TV en het onstaan gegeven door Herman.
Slide 1
Smart TV
het 3D gebeuren
Slide 2
3D een beetje geschiedenis
• In 1890 legde filmpioneer William Friese-Greene het eerste patent vast voor
een techniek om 3D-films te tonen. Het duurde tot 1922 voordat de eerste
3D-film vertoond werd. Het ging om de film The Power of Love die nu
verloren is gegaan.
http://en.wikipedia.org/wiki/The_Power_of_Love_(1922_film)
http://en.wikipedia.org/wiki/Anaglyph_3D
In 1952 had de 3D-film een doorbraak dankzij regisseur Arch Oboler met de
film Bwana Devil.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Arch_Oboler
Na deze film volgden vele andere 3D-producties waaronder Creature from
the Black Lagoon, It Came from Outer Space, Dial M for Murder en House of
Wax.
Slide 3
• In 1960 kwam er een kleine opleving van de 3D-film, opnieuw dankzij
regisseur Arch Oboler. Ditmaal met zijn film The Bubble. Er verschenen
daarna enkele 3D films, maar een echt grote doorbraak liet tot 1980 op
zich wachten. Films als Amityville 3-D, Friday the 13th Part III, Jaws 3-D en
The Man Who Wasn’t There haalden toen veel bezoekers door hun 3Deffecten. Hoe matig een film ook was, als hij in 3D vertoond werd, kwam
het publiek. In 1984 bekoelde de 3D-gekte weer.
• De huidige 3D-rage hebben we aan regisseur James Cameron te danken.
De visionair bedacht zelf de techniek voor zijn Avatar film.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Avatar_(film)
• Daarna kwam de 3D-film in een stroomversnelling. Films als Disney's
Chicken Little, Scar, Journey to the Center of the Earth, My Bloody
Valentine 3D, Bolt, Beowulf en Coraline waren in 3D te zien
http://en.wikipedia.org/wiki/Disney_Digital_3-D
Slide 4
Welke filmformaten worden er gebruikt
• Blue Ray
http://en.wikipedia.org/wiki/Blu-ray_Disc#Blu-ray_3D
– Dit is het enige formaat dat 3D in Full HD bevat (1920x1080)
– Voordeel is dus.. Dit is het beste beeld mogelijk
– Nadeel is het grote bestandsformaat (voor op PC)
• We zien voor een volledige film toch vlug 35…45 giga
• Beeldfrekwentie is maar half de video frekwentie
– Wanneer je een 3D Blu-ray disc afspeelt zal elk oog (links en rechts) een
apart beeld krijgen om zo het 3D effect weer te geven. Ieder beeld voor
het linker oog en ieder beeld voor het rechter oog heeft een resolutie
van 1920 bij 1080 (Full HD) en wordt beurtelings weergegeven op TV.
Deze weergave techniek wordt Full 3D of sequentiële weergave
genoemd.
Slide 5
• SBS (Side By Side)
–
–
–
–
–
De 2 beelden worden in 1 Full HD beeld gezet.
Elk beeld heeft dus maar ½ HD plaats
Dit is de methode die Telenet op zijn testkanaal 333 gebruikt.
Het testkanaal van Belgacom is 363
Op een gewone TV zien we het beeld zoals hier getoont. Een 3D TV
maakt van dit beeld een 3D beeld.
– Voordeel is dat het beeldbestand veel kleiner kan zijn
– Nadeel is dat de kwaliteit iets kleiner is
Slide 6
• OU (Over Under) ook wel TaB (Top and Bottom)
genoemd.
– Ook hier worden de 2 beelden in 1 Full HD beeld gezet.
– Elk beeld heeft dus maar ½ HD plaats
– De meeste 3D TV’s kunnen zowel SBS als OU formaat aan (Blue Ray
natuurlijk ook).
– Voor meer info over SBS en OU voor TV uitzendingen…zie
http://en.wikipedia.org/wiki/DVB_3D-TV
Slide 7
Hoe krijgen we al dit moois op ons scherm
• In den beginne….. Het rood groene en het
rood cyaan brilletje. Dit wordt ook Anaglyph
(rood-cyaan) genoemd.
http://en.wikipedia.org/wiki/Anaglyph_3D
• Dit is niet meer dan een start oefening, maar
het toont wel aan dat de principes werken.
Zelfs op een gewoon pc scherm is de
dieptewerking goed zichtbaar.
• Het grote nadeel van deze techniek is dat je
al het gevoel voor kleur verliest.
• deze techniek was in de jaren ’50 populair.
• Zie ook
http://www.mostert.org/3dindepraktijk/index.php
Om brilletjes te kopen
http://www.dewijs-3d.com/index_NL.htm
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Modernere 3D technieken
• Polarisatie projectie (gebruikt in de bioscopen)
Dit is een techniek die tegenwoordig vaak wordt toegepast bij 3D voorstellingen in de
bioscoop. De film wordt geprojecteerd met behulp van twee projectoren, een voor het
beeld voor het linker oog en een voor het beeld voor het rechter oog. Ook is voor beide
projectoren een polarisatiefilter geplaatst die het licht maar in één richting door laat. Deze
filters voor beide projectoren zijn ten opzichte van elkaar 90º gedraaid. Door nu in het
brilletje (polariserende brillen) ook polarisatiefilters te gebruiken die ook 90º van elkaar
gedraaid zijn, worden de beelden van elkaar gescheiden en wordt het 3D effect gecreëerd.
Het licht wordt dus voor het ene beeld vertikaal
gepolariseerd en voor het andere beeld horizontaal
We mogen met dit brilletje niet lui op ons zij op de
bank gaan liggen om te kijken, want dan wordt de
werking van elk glas omgekeerd (vertikaal wordt
horizontaal en horizontaal wordt vertikaal).
http://telescript.denayer.wenk.be/200708/b3/public_html/toepassing.shtml
Slide 11
• Polarisatie projectie op TV (passieve 3D)
http://nl.wikipedia.org/wiki/3D-televisie
3D TV met de polarisatie projectie verloopt volgens hetzelfde principe als bij beeldprojectie,
echter zijn de polarisatiefilters hier in het beeldscherm ingebouwd. Er zijn fabrikanten die
deze techniek gebruiken, zo hebben LG en Philips 3D TV’s die werken met de passieve 3D
techniek.
Een variant op de vertikaal/horizontaal polarisatie is de
circulair gepolariseerde projectie. Dit werkt met links en rechts
draaiend licht. Dit heft het nadeel van het draaien van het hoofd
Op. Dit systeem wordt enkel in sommige bioscopen gebruikt
Maar is niet mogelijk (op dit moment) op TV.
Een nadeel van deze methode is dat de twee beelden (een voor elk oog) tegelijkertijd
getoond moeten worden. Een Full HD 3D resolutie (1080 x 1920) is hierdoor niet mogelijk.
Aan de andere kant blijft de frame rate (refresh rate) met deze methode wel hoog wat
stokkende horizontale bewegingen en vervormde snelle bewegingen voorkomt.
En dat de brilletjes zeer goedkoop zijn.
Slide 12
• 3D TV met actieve 3D brillen
http://en.wikipedia.org/wiki/Active_shutter_3D_system
Actieve shutter brillen gebruiken LCD lenzen die aangestuurd worden om na elkaar open en
dicht te gaan zodat elk oog een ander beeld voorgeschoteld krijgt.
Het grote voordeel van actieve shutter brillen boven gepolariseerde (passieve) brillen is dat
elk oog een Full HD 3D beeld voorgeschoteld kan krijgen. De beelden worden niet
tegelijkertijd, maar na elkaar vertoond. Aan de andere kant is het nadeel dan wel weer dat
de frame rate (refresh rate) gehalveerd wordt, want het ene oog wordt geblokkeerd als het
andere oog een beeld ziet. Maar met de moderne TV’s is die frame rate zo hoog dat dit
probleem geen probleem meer is.
De prijs van deze brillen is een stuk hoger, maar tegenwoordig ligt dit rond +/- 15…25 euro
Een van de grootste voordelen is dat het beeldscherm een gewoon scherm kan zijn. Enkel de
draadloze aansturing naar de bril is als extra nodig, maar dit is niet meer dan wat extra
electronica en wat software. Dit weegt niet op tegen de extra kosten van een beeldscherm
met polarisatie. De grootste speler op dit gebied is Samsung en Panasonic.
Slide 13
• Zonder bril (autostereoscopisch)
http://en.wikipedia.org/wiki/Autostereoscopy
Er bestaat tegenwoordig ook een techniek die geen gebruikt maakt
van brillen. De techniek zorgt dat er 2 verschillende beelden
tegelijk op het scherm vertoond worden en wanneer je dan op
bepaalde ‘sweet spots’ (plaatsen waar vanuit je het 3D beeld waar
kunt nemen) voor het beeld zit, worden de beelden door je
hersenen weer als 3D ervaren. Een filter (parallax barrier), welke
voor het scherm geplaatst wordt, zorgt ervoor dat pixels van het
ene beeld alleen in het rechter oog komen en pixels van het andere
beeld alleen in het linker oog. Het is mooi dat we geen brillen meer
nodig hebben voor deze techniek maar er kleven ook twee nadelen
aan. Zo is het beeld relatief donker doordat er bepaalde lichtstralen
voor je linker of rechter oog geblokkeerd worden, maar het
grootste nadeel is dat je op exacte posities voor het scherm moet
zitten voor de 3D ervaring. Daarnaast valt het effect weg zodra je je
hoofd schuin houdt en ook kan, wanneer een TV voorzien is van
een resolutie van Full HD of minder, het beeld pixelig overkomen.
Toshiba, LG en Philips zijn druk bezig met de ontwikkeling van
autostereoscopische 3D TV’s.
Dit is dus op dit moment nog iets voor de toekomst….
Slide 14
Om thuis te bekijken
(We hebben wel zo een Anaglyph brilletje nodig)
• Voor wie enkele 3D film voorbeelden wil zien
http://www.youtube.com/watch?v=rOBti2vumYQ uit Avatar
http://www.youtube.com/watch?v=58R479g2NlY voetbal
http://www.youtube.com/watch?v=FSGfN9rr78Q
Demo filmpjes van de grote merken (LG Samsung Panasonic….)
http://www.youtube.com/watch?v=k4vW8q13Tts (heel mooi)
En zo zijn er enorm veel te vinden.
Via bovenstaande links gewoon doorklikken
Slide 15
Zelf een 3D bril maken
• Download het sjabloon voor de 3D bril
• Print het sjabloon op het papier. Als het papier een beetje dikker is dan
normaal wordt je bril steviger.
• Knip de bril uit langs de lijntjes. Vergeet hierbij niet om ook de plaatsen
waar de ogen komen uit te knippen.
• Pak een stukje rood folie en een stukje groen of blauw folie.
(De gekleurde filters zijn van het materiaal Acryl) Zorg dat deze net iets
groter zijn dan de openingen voor de ogen.
• Plak de folie over de openingen en laat dit goed drogen.
• Vouw de ene helft van de bril over de andere dicht. Hierbij zorg je dat het
folie aan de binnenkant komt.
• Plak de oren van de bril aan de bril vast en laat dit goed drogen
• Of kijk hier voor meer info
http://www.mostert.org/3dindepraktijk/3dbril.php#zelf_maken
Slide 16
Slide 17
Met wat kunnen we 3D op PC bekijken
• Cyberlink PowerDVD 12 en 13
Dit is een commerciel programma
http://www.cyberlink.com/products/powerdvdultra/features_en_EU.html?AID=10784739&PID=2016554&SID=24mi9ji1t.f5f32w.po5&r=1
• Bino gratis 3D player met veel speciale mogelijkheden.
http://bino3d.org/
• 3DMedia Player
http://www.movavi.com/media-player/
P.S. Aangezien de PC geen extra hardware voor 3D heeft is de enige mogelijkheid om 3D te
bekijken de anaglyph methode, en de video kaart mag niet uit het stenen tijdperk zijn want
anders weigeren de video players op te starten in 3D….
Smart TV
het 3D gebeuren
Slide 2
3D een beetje geschiedenis
• In 1890 legde filmpioneer William Friese-Greene het eerste patent vast voor
een techniek om 3D-films te tonen. Het duurde tot 1922 voordat de eerste
3D-film vertoond werd. Het ging om de film The Power of Love die nu
verloren is gegaan.
http://en.wikipedia.org/wiki/The_Power_of_Love_(1922_film)
http://en.wikipedia.org/wiki/Anaglyph_3D
In 1952 had de 3D-film een doorbraak dankzij regisseur Arch Oboler met de
film Bwana Devil.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Arch_Oboler
Na deze film volgden vele andere 3D-producties waaronder Creature from
the Black Lagoon, It Came from Outer Space, Dial M for Murder en House of
Wax.
Slide 3
• In 1960 kwam er een kleine opleving van de 3D-film, opnieuw dankzij
regisseur Arch Oboler. Ditmaal met zijn film The Bubble. Er verschenen
daarna enkele 3D films, maar een echt grote doorbraak liet tot 1980 op
zich wachten. Films als Amityville 3-D, Friday the 13th Part III, Jaws 3-D en
The Man Who Wasn’t There haalden toen veel bezoekers door hun 3Deffecten. Hoe matig een film ook was, als hij in 3D vertoond werd, kwam
het publiek. In 1984 bekoelde de 3D-gekte weer.
• De huidige 3D-rage hebben we aan regisseur James Cameron te danken.
De visionair bedacht zelf de techniek voor zijn Avatar film.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Avatar_(film)
• Daarna kwam de 3D-film in een stroomversnelling. Films als Disney's
Chicken Little, Scar, Journey to the Center of the Earth, My Bloody
Valentine 3D, Bolt, Beowulf en Coraline waren in 3D te zien
http://en.wikipedia.org/wiki/Disney_Digital_3-D
Slide 4
Welke filmformaten worden er gebruikt
• Blue Ray
http://en.wikipedia.org/wiki/Blu-ray_Disc#Blu-ray_3D
– Dit is het enige formaat dat 3D in Full HD bevat (1920x1080)
– Voordeel is dus.. Dit is het beste beeld mogelijk
– Nadeel is het grote bestandsformaat (voor op PC)
• We zien voor een volledige film toch vlug 35…45 giga
• Beeldfrekwentie is maar half de video frekwentie
– Wanneer je een 3D Blu-ray disc afspeelt zal elk oog (links en rechts) een
apart beeld krijgen om zo het 3D effect weer te geven. Ieder beeld voor
het linker oog en ieder beeld voor het rechter oog heeft een resolutie
van 1920 bij 1080 (Full HD) en wordt beurtelings weergegeven op TV.
Deze weergave techniek wordt Full 3D of sequentiële weergave
genoemd.
Slide 5
• SBS (Side By Side)
–
–
–
–
–
De 2 beelden worden in 1 Full HD beeld gezet.
Elk beeld heeft dus maar ½ HD plaats
Dit is de methode die Telenet op zijn testkanaal 333 gebruikt.
Het testkanaal van Belgacom is 363
Op een gewone TV zien we het beeld zoals hier getoont. Een 3D TV
maakt van dit beeld een 3D beeld.
– Voordeel is dat het beeldbestand veel kleiner kan zijn
– Nadeel is dat de kwaliteit iets kleiner is
Slide 6
• OU (Over Under) ook wel TaB (Top and Bottom)
genoemd.
– Ook hier worden de 2 beelden in 1 Full HD beeld gezet.
– Elk beeld heeft dus maar ½ HD plaats
– De meeste 3D TV’s kunnen zowel SBS als OU formaat aan (Blue Ray
natuurlijk ook).
– Voor meer info over SBS en OU voor TV uitzendingen…zie
http://en.wikipedia.org/wiki/DVB_3D-TV
Slide 7
Hoe krijgen we al dit moois op ons scherm
• In den beginne….. Het rood groene en het
rood cyaan brilletje. Dit wordt ook Anaglyph
(rood-cyaan) genoemd.
http://en.wikipedia.org/wiki/Anaglyph_3D
• Dit is niet meer dan een start oefening, maar
het toont wel aan dat de principes werken.
Zelfs op een gewoon pc scherm is de
dieptewerking goed zichtbaar.
• Het grote nadeel van deze techniek is dat je
al het gevoel voor kleur verliest.
• deze techniek was in de jaren ’50 populair.
• Zie ook
http://www.mostert.org/3dindepraktijk/index.php
Om brilletjes te kopen
http://www.dewijs-3d.com/index_NL.htm
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Modernere 3D technieken
• Polarisatie projectie (gebruikt in de bioscopen)
Dit is een techniek die tegenwoordig vaak wordt toegepast bij 3D voorstellingen in de
bioscoop. De film wordt geprojecteerd met behulp van twee projectoren, een voor het
beeld voor het linker oog en een voor het beeld voor het rechter oog. Ook is voor beide
projectoren een polarisatiefilter geplaatst die het licht maar in één richting door laat. Deze
filters voor beide projectoren zijn ten opzichte van elkaar 90º gedraaid. Door nu in het
brilletje (polariserende brillen) ook polarisatiefilters te gebruiken die ook 90º van elkaar
gedraaid zijn, worden de beelden van elkaar gescheiden en wordt het 3D effect gecreëerd.
Het licht wordt dus voor het ene beeld vertikaal
gepolariseerd en voor het andere beeld horizontaal
We mogen met dit brilletje niet lui op ons zij op de
bank gaan liggen om te kijken, want dan wordt de
werking van elk glas omgekeerd (vertikaal wordt
horizontaal en horizontaal wordt vertikaal).
http://telescript.denayer.wenk.be/200708/b3/public_html/toepassing.shtml
Slide 11
• Polarisatie projectie op TV (passieve 3D)
http://nl.wikipedia.org/wiki/3D-televisie
3D TV met de polarisatie projectie verloopt volgens hetzelfde principe als bij beeldprojectie,
echter zijn de polarisatiefilters hier in het beeldscherm ingebouwd. Er zijn fabrikanten die
deze techniek gebruiken, zo hebben LG en Philips 3D TV’s die werken met de passieve 3D
techniek.
Een variant op de vertikaal/horizontaal polarisatie is de
circulair gepolariseerde projectie. Dit werkt met links en rechts
draaiend licht. Dit heft het nadeel van het draaien van het hoofd
Op. Dit systeem wordt enkel in sommige bioscopen gebruikt
Maar is niet mogelijk (op dit moment) op TV.
Een nadeel van deze methode is dat de twee beelden (een voor elk oog) tegelijkertijd
getoond moeten worden. Een Full HD 3D resolutie (1080 x 1920) is hierdoor niet mogelijk.
Aan de andere kant blijft de frame rate (refresh rate) met deze methode wel hoog wat
stokkende horizontale bewegingen en vervormde snelle bewegingen voorkomt.
En dat de brilletjes zeer goedkoop zijn.
Slide 12
• 3D TV met actieve 3D brillen
http://en.wikipedia.org/wiki/Active_shutter_3D_system
Actieve shutter brillen gebruiken LCD lenzen die aangestuurd worden om na elkaar open en
dicht te gaan zodat elk oog een ander beeld voorgeschoteld krijgt.
Het grote voordeel van actieve shutter brillen boven gepolariseerde (passieve) brillen is dat
elk oog een Full HD 3D beeld voorgeschoteld kan krijgen. De beelden worden niet
tegelijkertijd, maar na elkaar vertoond. Aan de andere kant is het nadeel dan wel weer dat
de frame rate (refresh rate) gehalveerd wordt, want het ene oog wordt geblokkeerd als het
andere oog een beeld ziet. Maar met de moderne TV’s is die frame rate zo hoog dat dit
probleem geen probleem meer is.
De prijs van deze brillen is een stuk hoger, maar tegenwoordig ligt dit rond +/- 15…25 euro
Een van de grootste voordelen is dat het beeldscherm een gewoon scherm kan zijn. Enkel de
draadloze aansturing naar de bril is als extra nodig, maar dit is niet meer dan wat extra
electronica en wat software. Dit weegt niet op tegen de extra kosten van een beeldscherm
met polarisatie. De grootste speler op dit gebied is Samsung en Panasonic.
Slide 13
• Zonder bril (autostereoscopisch)
http://en.wikipedia.org/wiki/Autostereoscopy
Er bestaat tegenwoordig ook een techniek die geen gebruikt maakt
van brillen. De techniek zorgt dat er 2 verschillende beelden
tegelijk op het scherm vertoond worden en wanneer je dan op
bepaalde ‘sweet spots’ (plaatsen waar vanuit je het 3D beeld waar
kunt nemen) voor het beeld zit, worden de beelden door je
hersenen weer als 3D ervaren. Een filter (parallax barrier), welke
voor het scherm geplaatst wordt, zorgt ervoor dat pixels van het
ene beeld alleen in het rechter oog komen en pixels van het andere
beeld alleen in het linker oog. Het is mooi dat we geen brillen meer
nodig hebben voor deze techniek maar er kleven ook twee nadelen
aan. Zo is het beeld relatief donker doordat er bepaalde lichtstralen
voor je linker of rechter oog geblokkeerd worden, maar het
grootste nadeel is dat je op exacte posities voor het scherm moet
zitten voor de 3D ervaring. Daarnaast valt het effect weg zodra je je
hoofd schuin houdt en ook kan, wanneer een TV voorzien is van
een resolutie van Full HD of minder, het beeld pixelig overkomen.
Toshiba, LG en Philips zijn druk bezig met de ontwikkeling van
autostereoscopische 3D TV’s.
Dit is dus op dit moment nog iets voor de toekomst….
Slide 14
Om thuis te bekijken
(We hebben wel zo een Anaglyph brilletje nodig)
• Voor wie enkele 3D film voorbeelden wil zien
http://www.youtube.com/watch?v=rOBti2vumYQ uit Avatar
http://www.youtube.com/watch?v=58R479g2NlY voetbal
http://www.youtube.com/watch?v=FSGfN9rr78Q
Demo filmpjes van de grote merken (LG Samsung Panasonic….)
http://www.youtube.com/watch?v=k4vW8q13Tts (heel mooi)
En zo zijn er enorm veel te vinden.
Via bovenstaande links gewoon doorklikken
Slide 15
Zelf een 3D bril maken
• Download het sjabloon voor de 3D bril
• Print het sjabloon op het papier. Als het papier een beetje dikker is dan
normaal wordt je bril steviger.
• Knip de bril uit langs de lijntjes. Vergeet hierbij niet om ook de plaatsen
waar de ogen komen uit te knippen.
• Pak een stukje rood folie en een stukje groen of blauw folie.
(De gekleurde filters zijn van het materiaal Acryl) Zorg dat deze net iets
groter zijn dan de openingen voor de ogen.
• Plak de folie over de openingen en laat dit goed drogen.
• Vouw de ene helft van de bril over de andere dicht. Hierbij zorg je dat het
folie aan de binnenkant komt.
• Plak de oren van de bril aan de bril vast en laat dit goed drogen
• Of kijk hier voor meer info
http://www.mostert.org/3dindepraktijk/3dbril.php#zelf_maken
Slide 16
Slide 17
Met wat kunnen we 3D op PC bekijken
• Cyberlink PowerDVD 12 en 13
Dit is een commerciel programma
http://www.cyberlink.com/products/powerdvdultra/features_en_EU.html?AID=10784739&PID=2016554&SID=24mi9ji1t.f5f32w.po5&r=1
• Bino gratis 3D player met veel speciale mogelijkheden.
http://bino3d.org/
• 3DMedia Player
http://www.movavi.com/media-player/
P.S. Aangezien de PC geen extra hardware voor 3D heeft is de enige mogelijkheid om 3D te
bekijken de anaglyph methode, en de video kaart mag niet uit het stenen tijdperk zijn want
anders weigeren de video players op te starten in 3D….