Transcript Mindmap
Slide 1
Concepting
Docent: Robert Crain
Jaar: 2009
Klas: V1
Slide 2
Concepting
• Flexibel associeren
• Mindmap
• Morphological Matrix
Slide 3
Flexibel
associeren
Slide 4
Concepting
Waarom? Vlot en flexibel associeren is
onder andere nuttig bij brainstorming.
Hoe? Associeren doe je al spontaan! Wat je
kunt oefenen:
1. Snelheid verhogen
2. Kantelen (disocieren)
3. Terugkoppelen (resocieren)
4. Verbinden
Slide 5
Concepting
Het niveau van een oefening wordt
aangegeven met een (+).
(+) basis
(++) goed
(+++) prima
Slide 6
Concepting
1. Snelheid verhogen
De associatieketting. Reeks van associaties
waarbij je bij een term begint en telkens verder
associeert op de laatste term die je hebt
bedacht, met uitstel van oordeel!
Voorbeeld: water-drinken-frisdrank-zomerstrand-surfen…
Slide 7
Concepting Oefening
1. Snelheid verhogen (+)
Sla het woordenboek ergens open. Begin
met een willekeurig woord en maak een
associatieketting voor 1 minuut (niet langer).
Herhaal deze oefening 1x met een ander
woord. Probeer het aantal woorden met 50% te
vermeerderen ten opzichte van de vorige
associatieketting.
Slide 8
Concepting
2. Kantelen
Via associaties andere contexten opsporen.
Voorbeeld:
Een bank staat in een huiskamer, maar is ook
een geldinstelling, of een database.
Slide 9
Concepting Oefening
2. Kantelen (++)
Sla het woordenboek ergens open. Begin
met een willekeurig woord en kantel voor
1 minuut (niet langer).
Herhaal deze oefening 1x met een ander
woord. Probeer het aantal woorden met 50% te
vermeerderen ten opzichte van de vorige
kantelingen.
Slide 10
Concepting
3. Terugkoppelen
Begin met een woord en maak een
associatieketting die eindigt met het laatste
woord.
Voorbeeld: Japan-sushi-restaurant-diner-lunchontbijt-spiegelei
Slide 11
Concepting Oefening
3. Terugkoppelen (+++)
Sla het woordenboek ergens open en kies een
woord. Doe dit nogmaals. Maak een
associatieketting tussen beide woorden.
Herhaal deze oefening 1x met een ander
woord. Probeer het aantal woorden met 50% te
vermeerderen ten opzichte van de vorige
koppelingen.
Slide 12
Concepting
4. Verbinden
Zoek de overeenkomsten tussen twee woorden.
Voorbeeld: Zonnebloem
Spiegelei
Gele kleur
Zondagversiering
Zonnig kleur en vorm
Specifieke geur
Ronde kern en een omhulsel
Lekker
Kinderen houden ervan
Slide 13
Concepting Oefening
4. Verbinden (+++)
Sla het woordenboek ergens open en kies een
woord. Doe dit nogmaals. Zoek de
overeenkomsten tussen beide woorden.
Herhaal deze oefening 1x met een ander
woord. Probeer het aantal woorden met 50% te
vermeerderen ten opzichte van de vorige
verbindingen.
Slide 14
Concepting
Mocht je meer willen weten over dit
onderwerp, lees het boek: Creativiteit,
HOE? ZO! van Igor Byttebier.
Slide 15
Mindmap
Slide 16
De Mindmap
Het gebruik van de Mindmap is onder
creatieven zeer populair. Het is makkelijk
in gebruik en het levert snel resultaat.
Slide 17
De Mindmap
Maar hoe werkt het
ook alweer?
Slide 18
De Mindmap
•
•
•
•
Plaats in het midden het onderwerp
Associeer op het onderwerp
Elk woord moet alleen staan
Benadruk belangrijke woorden
Slide 19
De Mindmap
Wat vergeten
wordt...
Slide 20
De Mindmap
•
•
•
Verbind woorden die onderling een
associatie met elkaar hebben
Verbind woorden die eventueel een
associatie met elkaar kunnen hebben
Kluster of omcirkel deze groepen van
woorden
Slide 21
De Mindmap
Door klustering ontstaan gebieden
van woorden, die een concept kunnen
bevatten. Zo’n gebied wordt de context
van het concept genoemd.
Slide 22
De Mindmap
Er zijn een paar redenen op te noemen
wanneer klustering wel lukt, maar binnen
de context van de woorden onstaat niet
direct een concept, of het concept
is inhoudelijk niet sterk genoeg.
Slide 23
De Mindmap
1. Weinig vertakkingen binnen de
boomstructuur
2. Kwaliteit van de associaties is niet
voldoende
3. Niet avontuurlijk genoeg met
klustering
Slide 24
De Mindmap
1. Weinig vertakkingen binnen de
boomstructuur
Probeer niet te snel te stoppen met
associeren. Hoe meer woorden je verzint,
des te meer klusteringen je kunt maken,
wat uiteindelijk betere concepten oplevert.
Slide 25
De Mindmap
2. Kwaliteit van de associaties is niet
voldoende
De eerste associatie hoeft niet direct de
beste associatie te zijn. Durf verder te
denken.
Slide 26
De Mindmap
•
•
•
•
•
Abstract - Concreet
Synoniem - Antoniem
Goed - Slecht
Verleden – Toekomst
Etcetera
Zie het voorbeeld met het woord ‘jong’
Slide 27
De Mindmap
Synoniem
Abstract
Antoniem
Jong
Concreet
Verleden
Goed
Slecht
Toekomst
Slide 28
Piep
Jeugd
De Mindmap Oefening
Toekomst
Ochtendgloren
Synoniem
Groen
Fris
Abstract
Licht
Bejaard
Antoniem
Oud
Over datum
Baby
Auto van 2 jaar oud
Jong
Concreet
Thuiswonen
Onder de plak bij ouders
Verleden
Adolescent
Zakgeld
Voor 19:00 naar bed
Open minded
Strak in vel
Goed
Actueel
Vernieuwend
Zelfstandig wonen
Toekomst
Ouder
Brutaal
Kinderachtig
Geen ervaring
Slecht
Eeuwige leven
Kinderen
Salaris
Slide 29
De Mindmap
3. Niet avontuurlijk genoeg met
klustering
Probeer woorden te klusteren die op het
eerste gezicht niets met elkaar te maken
hebben.
Slide 30
De
Morphological
Matrix
Slide 31
De Morphological Matrix
Concepten ontwikkelen met een grote
groep is moeilijker dan binnen een kleine
groep of individueel. Je zult dus
randvoorwaarden moeten ontwikkelen om
de enorme gedachtenstroom van de
groep te kanaliseren.
Slide 32
De Morphological Matrix
Deze randvoorwaarden vormen de
Matrix waarbinnen gedacht wordt.
De Matrix blijft tijdens het denkproces
onveranderd. Echter de inhoud binnen de
Matrix zal door de randvoorwaarden
steeds veranderen. Dit Morphen noemt
men het conceptproces.
Slide 33
De Morphological Matrix
Dat was de theorie,
nu aan de slag!
Slide 34
De Morphological Matrix
Voorbereiding:
gebruik post-its en een groot vel papier.
Teken op het vel papier een grid van 7x7
vlakken.
Slide 35
De Morphological Matrix
Slide 36
De Morphological Matrix
Oefening 1:
Bepaal thema’s voor de brainstorm, geen
ideeen. Elke deelnemer verzint binnen
5 minuten minimaal 5 thema’s …
Slide 37
De Morphological Matrix
…voorbeelden van thema’s kunnen zijn :
de vier seizoenen, feestdagen, maar
ook ‘vrijheid van meningsuiting’ of ‘lief zijn
voor elkaar’. Je hebt dus een enorme
vrijheid in je thema’s.
Plaats de thema’s aan de linkerkant van
de Matrix.
Slide 38
De Morphological Matrix
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Slide 39
De Morphological Matrix
Maak nog geen selectie. Alle thema’s zijn
toegestaan.
Slide 40
De Morphological Matrix
Je hebt 5 minuten
voor deze oefening!
Slide 41
De Morphological Matrix
Oefening 2:
Bepaal de randvoorwaarden, geen
ideeen.
Elke deelnemer verzint binnen 5 minuten
minimaal 5 randvoorwaarden…
Slide 42
De Morphological Matrix
…stel aan jezelf de vraag: ‘waar moet het
project aan voldoen’? Antwoorden daarop
kunnen zijn: interactief, visueel
vernieuwend, zichtbaar bij daglicht etc.
Plaats de randvoorwaarden boven de
Matrix.
Slide 43
De Morphological Matrix
Randvoorwaarden
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Slide 44
De Morphological Matrix
Maak nog geen selectie.
Alle randvoorwaarden zijn toegestaan.
Slide 45
De Morphological Matrix
Je hebt 5 minuten
voor deze oefening!
Slide 46
De Morphological Matrix
Maak uiteindelijk een selectie van
6 thema’s en 6 randvoorwaarden.
Dus 6 thema’s aan de linkerkant van de
Matrix, en 6 randvoorwaarden aan de
bovenkant van de Matrix.
Slide 47
De Morphological Matrix
Jullie gaan nu kruisverbanden aanleggen
tussen thema en randvoorwaarde.
Laat de deelnemers dat eerst voor
zichzelf doen.
Slide 48
De Morphological Matrix
Voorbeeld 1:
‘Seizoenen’ gekoppeld aan ‘visueel
uitdagend’ zou kunnen opleveren:
‘Le quatrro staggioni van Vivaldi vertalen
naar beeld’.
Slide 49
De Morphological Matrix
Visueel
uitdagend
Seizoenen
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Vivaldi ‘le
quatro
staggioni’
Interactief
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Slide 50
De Morphological Matrix
Voorbeeld 2:
‘Seizoenen’ gekoppeld aan ‘interactief’
zou kunnen opleveren:
‘Tijdens slecht weer via jouw mobiel mooi
weer toveren op het scherm’.
Slide 51
De Morphological Matrix
Seizoenen
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Visueel
uitdagend
Interactief
Vivaldi ‘le
quatro
staggioni’
Via mobiel
mooi weer
toveren op
scherm
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Slide 52
De Morphological Matrix
Het vergt een enorm associatief
vermogen van de deelnemers maar dat is
juist de uitdaging!
Slide 53
De Morphological Matrix
De resultaten zullen in het begin
misschien teleurstellend zijn. De
Morphological Matrix is moeilijker dan de
Mindmap, maar levert uiteindelijk meer
concepten op.
Slide 54
De Morphological Matrix
Lukt het de eerste keer niet, probeer het
nogmaals. Oefenen! Succes
Concepting
Docent: Robert Crain
Jaar: 2009
Klas: V1
Slide 2
Concepting
• Flexibel associeren
• Mindmap
• Morphological Matrix
Slide 3
Flexibel
associeren
Slide 4
Concepting
Waarom? Vlot en flexibel associeren is
onder andere nuttig bij brainstorming.
Hoe? Associeren doe je al spontaan! Wat je
kunt oefenen:
1. Snelheid verhogen
2. Kantelen (disocieren)
3. Terugkoppelen (resocieren)
4. Verbinden
Slide 5
Concepting
Het niveau van een oefening wordt
aangegeven met een (+).
(+) basis
(++) goed
(+++) prima
Slide 6
Concepting
1. Snelheid verhogen
De associatieketting. Reeks van associaties
waarbij je bij een term begint en telkens verder
associeert op de laatste term die je hebt
bedacht, met uitstel van oordeel!
Voorbeeld: water-drinken-frisdrank-zomerstrand-surfen…
Slide 7
Concepting Oefening
1. Snelheid verhogen (+)
Sla het woordenboek ergens open. Begin
met een willekeurig woord en maak een
associatieketting voor 1 minuut (niet langer).
Herhaal deze oefening 1x met een ander
woord. Probeer het aantal woorden met 50% te
vermeerderen ten opzichte van de vorige
associatieketting.
Slide 8
Concepting
2. Kantelen
Via associaties andere contexten opsporen.
Voorbeeld:
Een bank staat in een huiskamer, maar is ook
een geldinstelling, of een database.
Slide 9
Concepting Oefening
2. Kantelen (++)
Sla het woordenboek ergens open. Begin
met een willekeurig woord en kantel voor
1 minuut (niet langer).
Herhaal deze oefening 1x met een ander
woord. Probeer het aantal woorden met 50% te
vermeerderen ten opzichte van de vorige
kantelingen.
Slide 10
Concepting
3. Terugkoppelen
Begin met een woord en maak een
associatieketting die eindigt met het laatste
woord.
Voorbeeld: Japan-sushi-restaurant-diner-lunchontbijt-spiegelei
Slide 11
Concepting Oefening
3. Terugkoppelen (+++)
Sla het woordenboek ergens open en kies een
woord. Doe dit nogmaals. Maak een
associatieketting tussen beide woorden.
Herhaal deze oefening 1x met een ander
woord. Probeer het aantal woorden met 50% te
vermeerderen ten opzichte van de vorige
koppelingen.
Slide 12
Concepting
4. Verbinden
Zoek de overeenkomsten tussen twee woorden.
Voorbeeld: Zonnebloem
Spiegelei
Gele kleur
Zondagversiering
Zonnig kleur en vorm
Specifieke geur
Ronde kern en een omhulsel
Lekker
Kinderen houden ervan
Slide 13
Concepting Oefening
4. Verbinden (+++)
Sla het woordenboek ergens open en kies een
woord. Doe dit nogmaals. Zoek de
overeenkomsten tussen beide woorden.
Herhaal deze oefening 1x met een ander
woord. Probeer het aantal woorden met 50% te
vermeerderen ten opzichte van de vorige
verbindingen.
Slide 14
Concepting
Mocht je meer willen weten over dit
onderwerp, lees het boek: Creativiteit,
HOE? ZO! van Igor Byttebier.
Slide 15
Mindmap
Slide 16
De Mindmap
Het gebruik van de Mindmap is onder
creatieven zeer populair. Het is makkelijk
in gebruik en het levert snel resultaat.
Slide 17
De Mindmap
Maar hoe werkt het
ook alweer?
Slide 18
De Mindmap
•
•
•
•
Plaats in het midden het onderwerp
Associeer op het onderwerp
Elk woord moet alleen staan
Benadruk belangrijke woorden
Slide 19
De Mindmap
Wat vergeten
wordt...
Slide 20
De Mindmap
•
•
•
Verbind woorden die onderling een
associatie met elkaar hebben
Verbind woorden die eventueel een
associatie met elkaar kunnen hebben
Kluster of omcirkel deze groepen van
woorden
Slide 21
De Mindmap
Door klustering ontstaan gebieden
van woorden, die een concept kunnen
bevatten. Zo’n gebied wordt de context
van het concept genoemd.
Slide 22
De Mindmap
Er zijn een paar redenen op te noemen
wanneer klustering wel lukt, maar binnen
de context van de woorden onstaat niet
direct een concept, of het concept
is inhoudelijk niet sterk genoeg.
Slide 23
De Mindmap
1. Weinig vertakkingen binnen de
boomstructuur
2. Kwaliteit van de associaties is niet
voldoende
3. Niet avontuurlijk genoeg met
klustering
Slide 24
De Mindmap
1. Weinig vertakkingen binnen de
boomstructuur
Probeer niet te snel te stoppen met
associeren. Hoe meer woorden je verzint,
des te meer klusteringen je kunt maken,
wat uiteindelijk betere concepten oplevert.
Slide 25
De Mindmap
2. Kwaliteit van de associaties is niet
voldoende
De eerste associatie hoeft niet direct de
beste associatie te zijn. Durf verder te
denken.
Slide 26
De Mindmap
•
•
•
•
•
Abstract - Concreet
Synoniem - Antoniem
Goed - Slecht
Verleden – Toekomst
Etcetera
Zie het voorbeeld met het woord ‘jong’
Slide 27
De Mindmap
Synoniem
Abstract
Antoniem
Jong
Concreet
Verleden
Goed
Slecht
Toekomst
Slide 28
Piep
Jeugd
De Mindmap Oefening
Toekomst
Ochtendgloren
Synoniem
Groen
Fris
Abstract
Licht
Bejaard
Antoniem
Oud
Over datum
Baby
Auto van 2 jaar oud
Jong
Concreet
Thuiswonen
Onder de plak bij ouders
Verleden
Adolescent
Zakgeld
Voor 19:00 naar bed
Open minded
Strak in vel
Goed
Actueel
Vernieuwend
Zelfstandig wonen
Toekomst
Ouder
Brutaal
Kinderachtig
Geen ervaring
Slecht
Eeuwige leven
Kinderen
Salaris
Slide 29
De Mindmap
3. Niet avontuurlijk genoeg met
klustering
Probeer woorden te klusteren die op het
eerste gezicht niets met elkaar te maken
hebben.
Slide 30
De
Morphological
Matrix
Slide 31
De Morphological Matrix
Concepten ontwikkelen met een grote
groep is moeilijker dan binnen een kleine
groep of individueel. Je zult dus
randvoorwaarden moeten ontwikkelen om
de enorme gedachtenstroom van de
groep te kanaliseren.
Slide 32
De Morphological Matrix
Deze randvoorwaarden vormen de
Matrix waarbinnen gedacht wordt.
De Matrix blijft tijdens het denkproces
onveranderd. Echter de inhoud binnen de
Matrix zal door de randvoorwaarden
steeds veranderen. Dit Morphen noemt
men het conceptproces.
Slide 33
De Morphological Matrix
Dat was de theorie,
nu aan de slag!
Slide 34
De Morphological Matrix
Voorbereiding:
gebruik post-its en een groot vel papier.
Teken op het vel papier een grid van 7x7
vlakken.
Slide 35
De Morphological Matrix
Slide 36
De Morphological Matrix
Oefening 1:
Bepaal thema’s voor de brainstorm, geen
ideeen. Elke deelnemer verzint binnen
5 minuten minimaal 5 thema’s …
Slide 37
De Morphological Matrix
…voorbeelden van thema’s kunnen zijn :
de vier seizoenen, feestdagen, maar
ook ‘vrijheid van meningsuiting’ of ‘lief zijn
voor elkaar’. Je hebt dus een enorme
vrijheid in je thema’s.
Plaats de thema’s aan de linkerkant van
de Matrix.
Slide 38
De Morphological Matrix
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Slide 39
De Morphological Matrix
Maak nog geen selectie. Alle thema’s zijn
toegestaan.
Slide 40
De Morphological Matrix
Je hebt 5 minuten
voor deze oefening!
Slide 41
De Morphological Matrix
Oefening 2:
Bepaal de randvoorwaarden, geen
ideeen.
Elke deelnemer verzint binnen 5 minuten
minimaal 5 randvoorwaarden…
Slide 42
De Morphological Matrix
…stel aan jezelf de vraag: ‘waar moet het
project aan voldoen’? Antwoorden daarop
kunnen zijn: interactief, visueel
vernieuwend, zichtbaar bij daglicht etc.
Plaats de randvoorwaarden boven de
Matrix.
Slide 43
De Morphological Matrix
Randvoorwaarden
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Slide 44
De Morphological Matrix
Maak nog geen selectie.
Alle randvoorwaarden zijn toegestaan.
Slide 45
De Morphological Matrix
Je hebt 5 minuten
voor deze oefening!
Slide 46
De Morphological Matrix
Maak uiteindelijk een selectie van
6 thema’s en 6 randvoorwaarden.
Dus 6 thema’s aan de linkerkant van de
Matrix, en 6 randvoorwaarden aan de
bovenkant van de Matrix.
Slide 47
De Morphological Matrix
Jullie gaan nu kruisverbanden aanleggen
tussen thema en randvoorwaarde.
Laat de deelnemers dat eerst voor
zichzelf doen.
Slide 48
De Morphological Matrix
Voorbeeld 1:
‘Seizoenen’ gekoppeld aan ‘visueel
uitdagend’ zou kunnen opleveren:
‘Le quatrro staggioni van Vivaldi vertalen
naar beeld’.
Slide 49
De Morphological Matrix
Visueel
uitdagend
Seizoenen
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Vivaldi ‘le
quatro
staggioni’
Interactief
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Slide 50
De Morphological Matrix
Voorbeeld 2:
‘Seizoenen’ gekoppeld aan ‘interactief’
zou kunnen opleveren:
‘Tijdens slecht weer via jouw mobiel mooi
weer toveren op het scherm’.
Slide 51
De Morphological Matrix
Seizoenen
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Thema’s
Visueel
uitdagend
Interactief
Vivaldi ‘le
quatro
staggioni’
Via mobiel
mooi weer
toveren op
scherm
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Randvoorwaarden
Slide 52
De Morphological Matrix
Het vergt een enorm associatief
vermogen van de deelnemers maar dat is
juist de uitdaging!
Slide 53
De Morphological Matrix
De resultaten zullen in het begin
misschien teleurstellend zijn. De
Morphological Matrix is moeilijker dan de
Mindmap, maar levert uiteindelijk meer
concepten op.
Slide 54
De Morphological Matrix
Lukt het de eerste keer niet, probeer het
nogmaals. Oefenen! Succes