A teoría celular e a súa importancia en bioloxía • No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario microscopio onde observou microorganismos nunha.

Transcript A teoría celular e a súa importancia en bioloxía • No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario microscopio onde observou microorganismos nunha.

Slide 1

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 2

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 3

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 4

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 5

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 6

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 7

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 8

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 9

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 10

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 11

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 12

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 13

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 14

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 15

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 16

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 17

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 18

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 19

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 20

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 21

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 22

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 23

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 24

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 25

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 26

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 27

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 28

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 29

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 30

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 31

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 32

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 33

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 34

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 35

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 36

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 37

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 38

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 39

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 40

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 41

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 42

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 43

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 44

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 45

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 46

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 47

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 48

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 49

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 50

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 51

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 52

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 53

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 54

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 55

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 56

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

Slide 57

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía

• No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario

microscopio onde observou microorganismos nunha pinga de auga.
• En 1665, Robert Hooke observou un anaco de cortiza (corcho)
nun microscopio identificando por primeira vez as células
vexetais.
• En 1831, Robert Brown observou o nucleo celular.
• En 1838, Scheleiden e Schwann, formulan a primeira teoria
celular: “ todos os seres vivos estan constituidos por celulas e
produtos celulares”.
• En 1855, Virchow comprobou que as celulas só poden existir a
partir de celulas preexistentes.
• En 1933, Santiago Ramón y Cajal demostrou que as neuronas
(celulas nerviosas) non estban unidas; o que demostraba a
validez da teoria celular.

Robert Hooke
Celulas vexetais

Microscopio de
Leeuwenhoek

Santiago Ramon y
Cajal. Neuronas

Membrana celular

citoplasma

núcleo

Forma e tamaño das células.
Células
vexetais.
Cebola
(laboratorio)

Células epiteliais do interior da
boca. Laboratorio

Espermatozoide. Célula sexual

Neurona. Célula nerviosa

Forma e tamaño das células.

Macrófago

Glóbulo vermello. Célula sanguínea.

Osteocito. Célula ósea.

Células musculares.

Na natureza existen dous tipos de células, EUCARIOTAS e PROCARIOTAS
atendendo á súa complexidade; as principais diferenzas entre elas son:

•Nas Eucariotas existe unha membrana nuclear que separa do resto da
célula o material cromosómico (ADN); nas Procariotas o ADN está disperso
polo interior celular.
•As Eucariotas posuen orgánelos membranosos que cumpren distintas
funcións; nas Procariotas non adoitan existir estes orgánelos.
•As Eucariotas reprodúcense por Mitosis; as Procariotas por Meiosis.
•A Membrana Plasmáticas das Eucariotas é moito máis complexa (posúen
lípidos e proteínas específicas) que a M.P das Procariotas.
•As Procariotas adoitan posuír flaxelos que facilitan o seu movemento; só
algunhas eucariotas posúen estes orgánelos.

Tipos de células eucariotas

Célula eucariota animal

Célula eucariota vexetal

4. Tipos de células.

Célula animal

4. Tipos de células.

Célula Vexetal

COMPARATIVA C. ANIMAL – C. VEXETAL

Os orgánulos celulares
Centriolos: interveñen na
división celular e no
movemento da célula.

Mitocondrias: responsables da
respiración celular, coa que a
célula obten a enerxía necesaria.

Núcleo: conten as
instruccións para o
funcionamiento celular e a
herdanza en forma de
ADN.

Ribosomas:
responsables
da fabricación
de proteínas

Lisosomas: vesículas
onde se realiza a
dixestión celular.

Vacuolas:
vesículas
cheas de
substancias de
reserva ou
desfeito.

Retículo: rede de canles
onde se fabrican lípidos e
proteínas que son
transportados por toda a
célula..
Aparato de Golgi: rede de
canles e vesículas que
transportan substancias ao
exterior da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA

Modelo do Mosaico Fluido

Vista real dunha M.P
PAREDE CELULAR

MAMBRANA PLASMÁTICA.
• A célula está rodeada por unha membrana,
denominada "membrana plasmática".
• A membrana delimita o territorio da célula e
controla o contido químico da célula.

MEMBRANA PLASMÁTICA
•

A membrana plasmática representa o límite entre o
medio extracelular e o intracelular.
• Na composición química da membrana entran a
formar parte lípidos, proteínas e glícidos

RIBOSOMAS

RIBOSOMAS: Partículas que na maioría dos casos se encontran pegadas
ao retículo endoplasmático, outras poucas se encontran frotando no
citoplasma. Constituen o lugar onde se leva a cabo a Síntese de proteínas.

Estructura dun Ribosoma

Polisomas

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

Foto real do R.E

Esquema do RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO LISO e RUGOSO

RETÍCULO ENDOPLASMÁTICO: Transporta as substancias que ingresan na célula cara outros
orgánulos celulares, dende a membrana cara o interior dela. Hai duas clases: Retículo
endoplasmático liso e o rugoso. Este ultimo se diferencia do liso por presentar na súa
superficie uns gránulos chamados ribosomas.

APARATO DE GOLGI

Aparato de Golgi

Vista real Do Aparato de Golgi

APARATO DE GOLGI: Se encontra cerca do núcleo, unha das súas funcions é
recibir material (substancias) do retículo e almacenalo para logo expulsalo en
forma de pequenas bolsas cara o exterior da célula. Ditas bolsas reciben o nombre
de lisosomas.

MITOCONDRIAS

Esquema dunha Mitocondria
Vista real dunha Mitocondria

MITOCONDRIAS: Transforman as substancias provintes dos
alimentos (p.e. proteínas, lípidos, carbohidratos) para producir
enerxía, é dicir actúa como unha central enerxética da célula.

VACUOLAS

Vistas reais de Vacuolas Celulares

VACUOLAS: Burbullas cheas de liquido ou de material
alimenticio para a reserva. Se encontran na maioría
dos casos en células vexetais.

LISOSOMAS

Representacion dun Lisosoma

Vista real dos lisosomas

LISOSOMAS: Bolsiñas que se orixinan no aparato de
Golgi. Desdoblan ou descompoñen moléculas
complexas noutras mais sinxelas. É dicir é a
encargada da dixestión intracelular.

Representación da acción conxunta de Lisosomas e as Vacuolas

CENTROSOMA – CENTRIOLO

Representacion do
CENTROSOMA – CENTRIOLO

Célula: _________________

Célula: _________________

A Fotosínteses

Metabolismo

CILIOS: araña Latrodectus mactans
de Chile.

FUNCIÓN DE RELACIÓN

CILIOS: Tráquea e Bronquios.

Movemento dos cilios.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
Representación dunha célula con Flaxelos

Células biflaxeladas da alga verde
unicelular Chlamydomonas

Movemento dos Flaxelos.

FUNCIÓN DE RELACIÓN
EMISIÓN DE PSEUDÓPODOS por parte de células

• ¿Que é?
É o proceso mediante o cal se reparte
equitativamente o material
cromosómico entre as dúas células
fillas, co cal se asegura que a
información xenética se transmita sen
variación dunhas células a outras.

Importancia biolóxica
Todos os organismos vivos utilizan a
división celular, ben como mecanismo de
reprodución, ou como mecanismo de
crecemento. En organismos pluricelulares a
división celular convértese nun proceso
cíclico destinado á produción de múltiples
células, idénticas entre si, que
posteriormente derivan nunha
especialización. Agrúpanse en tecidos,
órganos e sistemas.

ETAPAS
ETAPA 1: Profase
- O nucléolo empaqueta toda a súa maquinaria da
transcrición e a reparte entre os distintos cromosomas
organizadores do nucléolo, o que provoca a súa
desintegración.
- Os cromosomas condénsanse e comezan a facerse
visibles coas súas dúas cromátidas unidas polo
centrómero.
-Os microtúbulos do citoesqueleto reorganízanse e
fórmase o fuso mitótico, que servirá para arrastrar as
cromátidas de cada cromosoma cara aos polos opostos.
Finalmente, a lámina fibrosa disgrégase e empeza a
desaparecer a envoltura nuclear.

ETAPA 2: Metafase
-Desaparece a membrana nuclear e o fuso mitótico
esténdese dun polo a outro. Nel diferéncianse tres tipos
de microtúbulos: cinetocórico, polares e astrais.
-Os microtúbulos polares do fuso alónganse en direccion
aos cromosomas e cando se encontra co cinetoro dun
destes, captúrao. Estes microtubulos unidos aos seus
cinetocoros son denomidados, microtúbulos
cinetocórico.
-Estes microtúbulos sitúan os cromosomas no plano
ecuatorial do fuso, cuxas cromátidas miran a un polo
distinto da célula. Os cromosomas aliñados no plano
ecuatorial forman a placa ecuatorial, que é a estrutura que
caracteriza a metafase.

METAFASE

ETAPA 3: Anafase
-Os cromosomas rómpense polo centrómero e as
cromátidas transfórmanse nun cromosoma
individual.
-Os microtúbulos polares e cinetocórico son os
responsables do movemento das cromátidas
cara a polos apostos.
-Alóngase o fuso por medio dos microtúbulos
polares e astrais e sepáranse os polos celulares

ANAFASE

ETAPA 4: Telofase
•Os microtúbulos polares alónganse, separando ao
máximo os dous polos da célula, mentres que os
cinetocórico se acurtan ata desaparecer, de maneira que
as cromátidas chegan aos polos da célula.
•Arredor de cada grupo de cromátidas, libres xa de
microtúbulos, comezan a formarse de novo a lámina
fibrosa e a dobre membrana nuclear. Reaparece o
nucléolo.
•Os novos cromosomas inician o proceso de
desenrolamento.

•Os microtúbulos do fuso sóldanse e forman un eixe no
centro da célula, que rompe, á vez que se inicia a
citocinese. Os microtúbulos reorganízanse e volve
aparecer o citoesqueleto

TELOFASE

• ¿Que é?
É un proceso distinto ao da mitose,
aínda que están sincronizados.
Consiste na fragmentación do
citoplasma, que se reparte entre as
dúas células fillas, mediante unha
serie de procesos distintos, segundo
se trate de células animais ou vexetais.

-En células animais:

Na rexión situada entre os dous
núcleos fórmase un anel contráctil de
feixes de microfilamentos de actina e
miosina. A medida que o anel estreita,
orixina un suco de segmentación que
remata por estrangular o citoplasma e
separar completamente as dúas
células fillas

-En células vexetais:
A parede de celulosa non permite o
estrangulamento, polo que a citocinese acontece
por formación dun tabique de separación
(fragmoplasto) que divide a célula nai en dúas
células fillas. O fragmoplasto orixínase na zona
previamente ocupada pola placa ecuatorial
(nomeada na metafase) a partir da fusión de
microtúbulos e vesículas do aparato de Golgi. Ao
finalizar a fusión permanecen algunhas pontes
que conectan directamente o citoplasma das
dúas células fillas. Estas conexións
citoplasmático son os plasmodesmos.

MITOSIS

MEIOSIS

Ocorre na maioría das células
eucarióticas.

Ocorre na formación de gametos
en células eucarióticas.

Non hai apareamento de
cromosomas homólogos.

Os cromosomas homólogos se
aparean en sinapses e pode
ocorrer entrecruzamento.

Mantense o número de
cromosomas.

O número de cromosomas se
divide de diploide a monoploide.

Unha división.

Duas divisions.

Producense duas células fillas.

Producense catro células fillas.

As células fillas son idénticas
entre sí e á célula nai.

As células fillas teñen
combinacions variadas de
cromosomas e non son idénticas á
célula nai.

CROSSING-OVER
Intercambio dun segmento de DNA entre os
dous Cromosomas homólogos durante a
meiose, o seu resultado é unha combinación
nova de material Xenético no gameto
A recombinación xenética é o proceso
mediante o cal a información xenética se
redistribue. Gracias a ela dase a diversidade
na evolución ó crear diversidade nos alelos de
distintos xenes.

Resumo

A teoría celular e a súa importancia en bioloxía • No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario microscopio onde observou microorganismos nunha.

Transcript A teoría celular e a súa importancia en bioloxía • No século XVII, Leeuwenhoek construiu un rudimentario microscopio onde observou microorganismos nunha.

Directory