Slide 1

Mobil Kütüphane

NİHAL YÜCE
&
ŞEMSA OLŞEN GÜZELDERE
O R T A

D O Ğ U T E K N I K Ü N I V E R S I T E S I K Ü T Ü P H A N E S I
H İ Z M E T İ Ç İ E Ğ İ T İ M S E M İ N E R L E R İ
1 9

N I S A N ,

2 0 1 1


Slide 2

İÇERİK
1. BÖLÜM:
 Mobil Uygulama Nedir?
 Dünyada Mobil Uygulamalar

2. BÖLÜM:
 Türkiye’de Mobil Uygulamalar
 ODTÜ Kütüphanesi – Mobil Kütüphane Projesi

ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 3

MOBİL TEKNOLOJİNİN GELİŞİMİ

 Dünyada cep telefonu kullanımının hızlı artışıyla birlikte

kullanıcıların mobil cihazlarıyla internet kullanımına eğilim
de artmıştır.
 Cep telefonu kullanımının dünya çapında 2010 yılı sonunda

%77’ye ulaşması beklenmektedir.

ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 4

DÜNYADA CEP TELEFONU KULLANIMI
(Milyar)
2006

Gelişmiş
1139
Ülkeler
Gelişmekte
1617
Olan Ülkeler
2756
Dünya

2007

2008

1250

1342

2104
3354

2009

Nüfusa Oranı(%)
2010

2006

2007

2008

2009

2010

1409

1436*

93.4

102.0

109.2

114.3

116.1*

2670

3243

3846*

30.0

38.5

48.2

57.7

67.6*

4012

4652

5282*

41.7

50.1

59.3

67.9

76.2*

*Tahmin edilen
Kaynak: © INTERNATIONAL TELECOMMUNICATION UNION, 2011.
URL: http://www.itu.int/ITU-D/ict/statistics/
Güncelleme Tarihi: 21 October 2010.

ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 5

TÜRKİYE’DE CEP TELEFONU KULLANIMI
YILLAR
2000

CEP TLF
SAYISI
16.133.405

Nüfusa
Oranı(%)
24,28

2002

23.323.118

34,10

2004

34.707.549

49,41

2006

52.662.700

73,05

2008

65.824.110

89,05

2009

62.779.554*

83,91*

*Tahmin edilen
Kaynak: © INTERNATIONAL TELECOMMUNICATION UNION, 2011.
URL: http://www.itu.int/ITU-D/ict/statistics/
Güncelleme Tarihi: 21 October 2010.
ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 6

EDUCAUSE, «The ECAR Study of Undergraduate
Students and Information Technology, 2009»
 ABD’de araştırmaya katılan üniversite öğrencilerinin
%52’si internete bağlanabilen cep telefonuna sahip,
%12’si de satın almayı düşünüyor.
 İnternete bağlanabilen cep telefonuna sahip
olanların %74’ü aktif olarak interneti cep
telefonlarıyla kullanmaktadır.

ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 7

Neden Mobil Kullanım?





yer ve zaman kısıtı olmadan iletişim
kolay taşınabilirlik
bilgiye hızlı ve kolay erişim

ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 8

AKILLI CİHAZLARIN GELİŞİMİ
PDA (Personal Digital Assistant)
kişi ve adres bilgilerinin saklandığı
cep bilgisayarları

cep telefonu + fotoğraf

+ video + GPS + web uygulamaları

akıllı mobil cihazlar
akıllı cep telefonları
ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 9

BAŞLICA MOBİL UYGULAMA PLATFORMLARI

ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 10

MOBİL KÜTÜPHANE UYGULAMALARI

Kütüphaneler
 web sitelerini,
 kataloglarını
 elektronik kaynaklarını mobil ortama taşımaktadırlar.
Mobil kütüphane;
 referans hizmetleri,
 kütüphane sanal turları,
 çalışma saatleri,
 duyurular
 SMS Hizmeti: süre uzatma ya da iade hatırlatma, ödünç
alınanlar listesini gönderme, kitabın kullanılabilirlik
durumunu sorgulama, ceza sorgulama…
gibi hizmetleri verebilir.
ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 11

MOBİL KÜTÜPHANE ÖRNEKLERİ (1)
NORTH CAROLINE
STATE UNIV LIBRARIES

OXFORD UNV LIBRARY

MIT LIBRARIES

ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 12

MOBİL KÜTÜPHANE ÖRNEKLERİ (2)

ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 13

MOBİL KÜTÜPHANE ÖRNEKLERİ (3)

ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 14

MOPAC
Mobile Online Public Access Catalog
 LibraryThing (Library Anywhere)
 WorldCat Local (Boopsie)
 SirsiDynix (PocketCirc)
 Millenium (AirPac)

 Polaris (Mobile PAC)

ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 15

ÖNEMLİ YAYINEVLERİ VE VERİTABANLARINDAN
ÖRNEK MOBİL UYGULAMALARI (1)
Cambridge Journals Online
Mobile – CJOm

EBSCOdatabases Mobile

ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 16

ÖRNEK MOBİL UYGULAMALARI (2)
Scopus Mobile

PUBMED Mobile

Lexis Nexis on Mobile

ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 17

MOBİL REFERANS HİZMETLERİNE ÖRNEKLER
Northeast Iowa Library

Neumann University Library

Colorado State University
Baldwin-Wallace College

Johnson & Wales
University Library

ARIZONA STATE
UNIVERSITY LIBRARIES

Eastern Washington
University

The University of Houston
Library
ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 18

QR KODLARI
(Quick-Response)
 QR, hızlı yanıt anlamına gelen 2 boyutlu barkod türüdür.
 Japon Denso Wave şirketi tarafından 1994 yılında

bulunmuştur.

 QR kod içeriği bir metin, URL adresi, video link gibi herhangi bir

veri olabilir.

 QR Kod, Barkoda göre daha az yer kaplayarak çok daha fazla

bilgi içerir.

 QR Kod oluşturmak ve cep telefonunu QR kod okuyabilir hale

getirmek ücretsiz yazılımlarla sağlanabilir.

ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 19

QR Kodları (2)

1. Cep telefonunuzda
QR Kod okuyucu / QR
Kod tarayıcı
uygulamasını başlatın

2. Cep
telefonunuzun
kamera görüntüsü
ekranda belirecektir.

4. QR Kod çözüldükten
sonra ilgili içeriğe (web
sayfası, video, kartvizit ve
benzeri) hızla
ulaşacaksınız.

3. QR Kod fotoğrafını çekin. QR Kod
ekranda ortalanmış olmalıdır.
QR Kod'un en iyi şekilde okunabilmesi
için çekim sırasında hareketsiz
kalmaya özen gösteriniz.
ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 20

KÜTÜPHANELERDE QR KOD KULLANIMI
 Sanal kütüphane turları,
 Kullanıcıların kütüphane web sitelerine, anketlerine ya







da video, müzik koleksiyonlarına erişim olanağı,
Raflardaki QR kodlarla basılı materyalin elektroniğine ya
da ilgili konulardaki web sayfalarına yönlendirme,
Text mesaj (SMS) referans hizmeti ya da kütüphane
iletişim bilgileri,
Katalog kayıtlarına QR kodlar verilerek kullanıcının
bilgileri yazmasına gerek kalmadan telefonuna
kaydedebilmesi,
Kullanıcı eğitimi ile ilgili rehberler,
Çalışma odaları rezervasyonu,
ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 21

2. BÖLÜM
TÜRKİYE’DE MOBİL KÜTÜPHANE
UYGULAMALARI

ODTÜ KÜTÜPHANESİNDE MOBİL
U Y G U L A M AYA G E Ç İ Ş

ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011


Slide 22

Yakın Doğu Üniversitesi Büyük
Kütüphane
 2007 yılında mobil








uygulama
KOHA yazılım
Kütüphane web sayfasına
ulaşma
OPAC taraması (yazar,
başlık, konu, yayıncı, ISBN,
hediye eden )
Kullanıcı hesabı
SMS ile süre uzatma
hizmeti


Slide 23

Sabancı Üniversitesi Bilgi Merkezi
 2010 Ağustos mobil uygulama
 AirPAC
 Kütüphane hesabı,
 Katalog taraması (anahtar

kelime ve “location”
sınırlaması)


Slide 24

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
Kütüphanesi
 Summon
 Mart 2009

 Güncel duyurular,
 Kütüphane kataloğu,
 Kullanıcı hesabı


Slide 25

Özyeğin Üniversite Kütüphanesi
 Library Anywhere
 Ocak 2010

 Güncel duyurular,
 Kütüphane kataloğu,
 Kullanıcı hesabı,

 Kütüphaneciye sorun
 Kütüphane çalışma saatleri

ve erişim


Slide 26

Koç Üniversitesi Suna Kıraç Kütüphanesi
 Library Anywhere
 Şubat 2010
 Güncel duyurular,
 Kütüphane kataloğu,
 Kullanıcı hesabı,
 Kütüphaneciye sorun
 Kullanım kılavuzları
 Veritabanları
 Kütüphane çalışma saatleri ve erişim


Slide 27

ODTÜ Kütüphanesi
 Nihal Selçuk Yüce
 Sercan Çoban
 Şemsa Olşen Güzeldere
 Tuğba Canyurt


Slide 28

ODTÜ Kütüphanesi
 10 Ocak proje grubu çalışmalara başladı.
 Boopsie, Airpac, Library Anywhere ürünleri








araştırıldı.
Firmalarla yazışma yapıldı.
LA kullanan küt. iletişim kuruldu ve görüş alındı.
08 Şubat Bilgi İşlem’den Ferid bey ile görüşüldü.
16 Şubat Illinois Universitesine ait açık kaynak kodlu
VuFind kuruldu.
18 Mart LA denemeye açıldı.
Poster, el broşürü vb. bastırıldı.


Slide 29

ODTÜ Kütüphanesi


Slide 30

ODTÜ Kütüphanesi


Slide 31

El Broşürü


Slide 32

Poster

•18 Mart’ta denemeye
açıldı.
•Kullanım istatistiği:
oMart: 1074 ( 14 gün)
oNisan 2484 (18 gün)


Slide 33

ODTÜ Kütüphanesi


Slide 34

Neden Mobil Kütüphane?
 Kütüphane kaynaklarına uzaktan erişim,
 Bilgisayardan bağımsız hareket etme,
 Bilgiye her zaman her yerden erişim,
 Mobil öğrenmeye destek.


Slide 35

TEŞEKKÜRLER...

ODTÜ Hizmetiçi Eğitim Seminerleri, 19 Nisan 2011