IW Instytut Włókiennictwa 92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15 90-520 Łódź, ul. Gdańska 118 Ukierunkowane i kwalifikowane właściwości wyrobów włókienniczych. mgr inż.
Download ReportTranscript IW Instytut Włókiennictwa 92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15 90-520 Łódź, ul. Gdańska 118 Ukierunkowane i kwalifikowane właściwości wyrobów włókienniczych. mgr inż.
Slide 1
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Ukierunkowane i kwalifikowane
właściwości wyrobów włókienniczych.
mgr inż. Ewa Witczak
dr inż. Małgorzata Cieślak
Slide 2
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
TRWAŁOŚĆ
Właściwości wyrobu
KOMFORT
FIZJOLOGICZNY
wytrzymałość
mechaniczna
wodoodporność
wodoszczelność
odporność na zabrudzenie
ochrona przed wiatrem
odporność
na pranie wodne
ciepłochronność
odporność
na czyszczenie chemiczne
przepuszczalność
pary wodnej
odporności wybarwień
KOMFORT PSYCHICZNY
ESTETYKA / JAKOŚĆ
estetyka/wzornictwo,
kolorystyka
miękki chwyt
Slide 3
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
PRZEZNACZENIE
Przeznaczenie wyrobu
- CHARAKTER WYKONYWANEJ PRACY
- WARUNKI KLIMATYCZNE
- MIEJSCE PRACY
WŁAŚCIWOŚCI
MINIMALNE (STANDARYZOWANE=KWALIFIKOWANE)
KONSTRUKCJA
WYMAGANIA
BHP
BADANIA
UŻYTKOWNIKA (SUBIEKTYWNE)
UDOKUMENTOWANE WYNIKI BADAŃ
Slide 4
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Cechy odzieży są wypadkową:
Rodzaju i charakterystyki materiałów składowych tj.:
-surowiec
-struktura
-wykończenie
Konstrukcji odzieży
Zestawienia elementów odzieży
Slide 5
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Modele odzieży
POJEDYNCZY WYRÓB /ZESTAWY ODZIEŻOWE
UKŁAD PROSTY
1. Ubiór codzienny (biurowy) np.:
-Koszula długi /krótki rękaw, bluzka
-Spodnie, spódnica
-Żakiet, marynarka
3. Elementy dodatkowe:
-Bielizna
-Skarpety letnie i zimowe
-Rękawice
UKŁAD ZŁOŻONY
2. Ubiór terenowy np.:
-Koszulka polo, T-shirt
-Bluza z dzianiny typu „polar”
-Spodnie letnie i zimowe
-Kurtka wodoodporna wielosezonowa z podpinką termoizolacyjną
Slide 6
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Zestawienie wymagań dla
pojedynczego wyrobu
Tkanina zasadnicza koszuli wchodzącej w skład ubioru codziennego (biurowego)
Lp
Parametr
WYMAGANIA DLA WYROBU
Jednostka
1.
2.
3.
Skład surowcowy
Masa powierzchniowa
Siła maksymalna przy rozciąganiu: osnowa/wątek
4.
Zmiana wymiarów po jednokrotnym praniu i suszeniu
kierunek wzdłużny/poprzeczny
%
5.
Zmiana wymiarów po prasowaniu:
kierunek wzdłużny/poprzeczny
%
6.
Przesuwalność nitek w szwie: osnowa/wątek
7.
Odporność na pilling
stopień
8.
Stopień zmięcia po jednokrotnym praniu i suszeniu
Stopień
9.
Odporność wybarwień na światło sztuczne
Stopień
%
g/m2
N
mm
AKTUALNA
NORMA /
PROCEDURA !
Slide 7
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Zestawienie wymagań dla
przykładowego układu złożonego
Zestawienie wymagań techniczno – użytkowych dla materiału wierzchniego
przeznaczonego na kurtkę wodoodporną wielosezonową.
PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA WYROBU
1
2
3
1.
1.1
Rodzaj wyrobu
Warstwa zewnętrzna
Wyrób dwuwarstwowy
np.: Tkanina o splocie płóciennym lub skośnym o raporcie nie większym niż 4
1.2
2.
Warstwa wewnętrzna
Kolor
Membrana / powłoka polimerowa
Współrzędne barwy
Wartości CIE L*a*b* ∆E wg ustalonego wzorca
Slide 8
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Odporność
wybarwień na:
WYMAGANIA DLA WYROBU
L.p.
Parametr
Jednostka
Skład surowcowy
Warstwa zewnętrzna
1.
%
Warstwa wewnętrzna
2. Masa powierzchniowa
g/m2
3. Wytrzymałość na rozciąganie: osnowa / wątek
N
4. Wytrzymałość na rozdzieranie: osnowa /wątek
N
Zmiana wymiarów po jednokrotnym praniu i suszeniu:
5.
%
kierunek wzdłużny / poprzeczny
6. Odporność na zwilżanie powierzchniowe (spray test)
stopień
Wodoszczelność:
7. Po 5 praniach wodnych
cm
Po 5 czyszczeniach chemicznych
Wodoszczelność szwów
8. Po 5 praniach wodnych
cm
Po 5 czyszczeniach chemicznych
9. Odporność na pilling (2000 suwów)
stopień
10. Odporność na ścieranie (tkanina zewnętrzna)
l. suwów
11. Efekt oleofobowy
stopień
12. Opór pary wodnej
m2Pa/W
13.
Światło sztuczne
stopień
14.
Wodę: zmiana barwy / zabrudzenie bieli
stopień
15.
Pranie w temp. 40°C: zmiana barwy /zabrudzenie bieli
stopień
15.
Pot kwaśny i alkaliczny: zmiana barwy / zabrudzenie bieli
stopień
16.
Tarcie suche i mokre: zabrudzenie bieli
stopień
17.
Rozpuszczalniki organiczne: zmiana barwy
stopień
Trwałość laminatu po 50 praniach wodnych w temp. 60°C w warunkach
ocena
18.
domowych
organoleptyczna
AKTUALNA
NORMA /
PROCEDURA !
Slide 9
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Zestawienie wymagań techniczno – użytkowych dla tkaniny podszewkowej do kurtki
wielosezonowej.
PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA WYROBU
1
2
3
1.
2.
Rodzaj wyrobu
Splot
Tkanina podszewkowa poliestrowa
Np..: Sploty zasadnicze o raporcie nie większym niż 4
3.
Kolor
Współrzędne barwy
wg normy
Wartości CIE L*a*b* ∆E wg ustalonego wzorca
WYMAGANIA DLA WYROBU
L.p.
Parametr
Skład surowcowy
2.
Masa powierzchniowa
3.
Siła maksymalna przy rozciąganiu: osnowa/ wątek
4.
Przesuwalność nitek w szwie: osnowa / wątek
5.
Zmiana wymiarów po jednokrotnym praniu i suszeniu: kierunek wzdłużny /
poprzeczny
6.
Odporność
wybarwień
na:
1.
Jednostka
%
g/m2
N
mm
%
Prasowanie:zmiana barwy/zabrudzenie bieli
stopień
Tarcie suche: zabrudzenie bieli
stopień
Pot kwaśny i alkaliczny: zmiana barwy, zabrudzenie bieli
Pranie w temp. 40°C: zmiana barwy, zabrudzenie bieli
stopień
stopień
AKTUALNA
NORMA /
PROCEDURA !
Slide 10
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Zestawienie wymagań techniczno – użytkowych dla dzianiny na podpinkę do kurtki
wielosezonowej.
PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA WYROBU
1
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Rodzaj wyrobu
Splot
Kolor
3
Dzianina typu polar baranizowana
Np.:Splot lewoprawy pluszowy dwustronny
Współrzędne barwy
Wartości CIE L*a*b* ∆E wg ustalonego wzorca
Parametr
Skład surowcowy
Masa powierzchniowa
WYMAGANIA DLA WYROBU
Jednostka
%
g/m2
Zmiana wymiarów po jednokrotnym praniu i suszeniu:
kierunek wzdłużny, poprzeczny
Opór cieplny
Opór pary wodnej
Światło sztuczne
Wodę: zmiana barwy, zabrudzenie bieli
Pranie w temp. 40°C: zmiana barwy, zabrudzenie bieli
Pot kwaśny i alkaliczny: zmiana barwy, zabrudzenie bieli
Tarcie suche i mokre: zabrudzenie bieli
Odporność
wybarwień na:
1.
2.
3.
2
Rozpuszczalniki organiczne: zmiana barwy
%
m2K/W
m2Pa/W
stopień
stopień
stopień
stopień
stopień
stopień
AKTUALNA
NORMA /
PROCEDURA !
Slide 11
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Zestawienie wymagań dla
przykładowego elementu
dodatkowego – rękawice.
Zestawienie wymagań techniczno-użytkowych dla materiału zewnętrznego
PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA WYROBU
materiał zewnętrzny
1
1.
1.1
1.2
2.
3.
2
Rodzaj wyrobu
Warstwa zewnętrzna
Warstwa wewnętrzna
Splot
Kolor
3
Materiał zewnętrzny rękawic – wyrób dwuwarstwowy
Tkanina poliestrowa lub poliamidowa
Membrana/powłoka polimerowa
Splot płócienny
Współrzędne barwy
Wartości CIE L*a*b* ∆E wg ustalonego wzorca
Slide 12
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
WYMAGANIA DLA WYROBU
L.p.
Parametr
Skład surowcowy
Warstwa zewnętrzna
1.
2.
3.
4.
Jednostka
Warstwa wewnętrzna
%
g/m2
Masa powierzchniowa
Wytrzymałość na rozciąganie:
osnowa
wątek
Wytrzymałość na rozdzieranie:
osnowa
wątek
N
N
5.
Zmiana wymiarów po jednokrotnym praniu i suszeniu:
kierunek wzdłużny
kierunek poprzeczny
7.
Odporność na zwilżanie powierzchniowe (spray test)
%
stopień
Wodoszczelność:
8.
Po 5 praniach wodnych
cm
Po 5 czyszczeniach chemicznych
9.
Efekt oleofobowy
stopień
10.
Odporność na ścieranie (tkanina zewnętrzna)
liczba
suwów
AKTUALNA
NORMA /
PROCEDURA !
Slide 13
Instytut Włókiennictwa
IW
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
WYMAGANIA DLA WYROBU
Parametr
Lp
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Opór pary wodnej
Światło sztuczne
Wodę
zmiana barwy
zabrudzenie bieli
Pranie w temp. 40°C
zmiana barwy
zabrudzenie bieli
Pot kwaśny i alkaliczny
zmiana barwy
zabrudzenie bieli
Tarcie suche i mokre
zabrudzenie bieli
Rozpuszczalniki organiczne
zmiana barwy
Trwałość laminatu po 50 praniach wodnych w
temp. 60°C w warunkach domowych
Odporność wybarwień na:
1.
2.
Jednostka
m2Pa/W
stopień
stopień
stopień
stopień
stopień
stopień
ocena
organoleptycz
na
AKTUALNA
NORMA /
PROCEDURA !
Slide 14
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Charakterystyka włókniny
ocieplającej.
Zestawienie wymagań
techniczno – użytkowych dla
dzianiny wewnętrznej.
L.p.
Zestawienie wymagań dla rękawic
PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA WYROBU
włóknina ocieplająca
1
1.
1.
2.
3.
Parametr
Masa powierzchniowa
Zmiana wymiarów po jednokrotnym praniu i suszeniu:
kierunek wzdłużny / poprzeczny
Pot kwaśny i alkaliczny
zmiana barwy / zabrudzenie bieli
Tarcie suche i mokre
zabrudzenie bieli
Odporność
wybarwień
na:
2.
5.
Włóknina ocieplająca o gramaturze 100-160 g/m2
Rodzaj wyrobu
dzianina wewnętrzna
1
Skład surowcowy
4.
3
PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA WYROBU
1.
3.
2
2
3
Materiał wewnętrzny rękawic – dzianina typu polar
Splot lewoprawy pluszowy
Współrzędne barwy
Wartości CIE L*a*b* ∆E wg ustalonego wzorca
Rodzaj wyrobu
Splot
Kolor
WYMAGANIA DLA WYROBU
Jednostka
%
g/m2
%
stopień
stopień
AKTUALNA
NORMA / PROCEDURA !
Slide 15
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Zestawienie wymagań dla rękawic
Zestawienie wymagań techniczno – użytkowych dla układu.
PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA WYROBU
1
2
3
1.
Rodzaj wyrobu
Układ wielowarstwowy
1.1
Warstwa zewnetrzna
Wyrób dwuwarstwowy
1.2
Warstwa środkowa
Włóknina ocieplająca
1.3
Warstwa wewnetrzna
Dzianina typu polar
WYMAGANIA DLA WYROBU
L.p.
Parametr
Jednostka
1
2
3
1.
Opór cieplny
m2K/W
AKTUALNA
NORMA / PROCEDURA !
Slide 16
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Laboratoria i Zakłady Naukowe
Instytutu Włókiennictwa
LABORATORIA BADAWCZE
ZAKŁADY NAUKOWE
-Laboratorium Badań Chemicznych i Analiz
Instrumentalnych
-Zakład Naukowy Chemii Włókienniczej i Modyfikacji
Wyrobów
-Laboratorium Badań Surowców i Wyrobów
Włókienniczych
-Zakład Naukowy Niekonwencjonalnych Technik i
Wyrobów Włókienniczych
-Laboratorium Badań Włókienniczych Wyrobów
Medycznych
-Zakład Naukowy Technologii Kompozytów
Włókienniczych
-Laboratorium Badań Palności Wyrobów
-Zakład Naukowy Technologii Dziewiarskich i
Odzieżownictwa
-Laboratorium Badań Ekologii Tekstyliów i Środowiska
Pracy
-Laboratorium Badań Własności Elektrostatycznych
-Zakład Naukowy Konstrukcji i Wzornictwa Wyrobów
Włókienniczych
www.iw.lodz.pl
Slide 17
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Opór pary wodnej i opór cieplny
Pomiar oporu cieplnego i oporu pary wodnej
w warunkach stanu ustalonego (metoda
pocącej się zaizolowanej cieplnie płyty)
Źródło [2]
Slide 18
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Opór pary wodnej
definiowany jako iloraz różnicy ciśnień pary wodnej między dwoma stronami materiału i
wynikającej z tej różnicy wielkości przepływu strumienia ciepła parowania przez jednostkową
powierzchnię w kierunku zgodnym z gradientem ciśnienia
Ret - opór pary wodnej [Pa • m2/W]
Reto - stała przyrządu dla pomiaru oporu pary
wodnej Ret [Pa • m2/W]
A - powierzchnia płyty pomiarowej [m2]
Pa - ciśnienie cząstkowe pary wodnej w powietrzu znajdującym
się w komorze pomiarowej w temperaturze Ta [Pa]
Pm - ciśnienie cząstkowe nasyconej pary wodnej na powierzchni
płyty pomiarowej w temperaturze Tm [Pa]
ΔHe - poprawka mocy grzejnej w przypadku pomiaru oporu
pary wodnej Ret
H - moc grzejna dostarczana do płyty pomiarowej [W]
Źródło [2]
Slide 19
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Przepuszczalność pary wodnej
definiowana ilością gramów pary wodnej przechodzącej przez jednostkową powierzchnię w
jednostce czasu w określonych warunkach temperaturowych, wilgotności względnej i prędkości
przepływu powietrza.
Wartość przepuszczalności pary wodnej w metodzie grawimetrycznej oznacza się symbolem
WDD
Δm - przyrost masy środka
osuszającego [g]
T - czas badania [h]
S - badana powierzchnia próbki
[cm2]
Źródło [2]
Slide 20
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Odporność na penetrację wody
(Wodoszczelność)
Określa się przez ciśnienie słupa wody, przy którym przenika ona przez badany wyrób
Stosowane prędkości wzrostu
ciśnienia hydrostatycznego:
-10 cm/min
- 60 cm/min
Źródło [2]
Slide 21
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Odporność na penetrację wody
(Wodoszczelność)
Wodoszczelność po badaniach symulujących użytkowanie
PN-EN 343:2008 Odzież ochronna. Ochrona przed deszczem
pkt. 5.1.3 (określa rodzaje i metody badań, po których wykonywane jest badanie wodoszczelności)
- po 5 praniach (PN-EN ISO 6330:2002)
- po 5 praniach chemicznych (PN-EN ISO 3175-2:2000)
- po ścieraniu (metoda Martindale'a; standardowy ścieracz wełniany, 25 000 suwów,
- po wielokrotnym zginaniu (PN-EN ISO 7854:1997, metoda C, Flexometr)
Wodoszczelność szwów wg PN-EN 20811:1997
Próbka ze szwem wykonana jest przez producenta odzieży.
Badanie wodoszczelności może być wykonywane przed i na przykład po
5 praniach i po 5 czyszczeniach chemicznych
Źródło [4]
Slide 22
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Trwałość
Źródło [2]
Slide 23
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Wymagane właściwości dla materiałów podstawowych i dodatkowych powinny
być potwierdzone aktualnymi:
• dokumentami - raportami z badań, które zostały przeprowadzone
w laboratoriach badawczych akredytowanych przez PCA lub jednostki
akredytujące państw sygnatariuszy EA MLA
lub
•ważnym certyfikatem zgodności udzielonym przez akredytowaną jednostkę
stowarzyszoną w IAF.
Slide 24
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Podsumowanie
1. PRZEZNACZENIE wyrobu.
-miejsce pracy,
-warunki klimatyczne,
-charakter wykonywanej pracy.
2. Konstrukcja wyrobu.
3. Ubiór jako całość.
Ukierunkowane zestawienie elementów odzieży wpływa korzystnie na jej funkcjonalność,
omfort fizjologiczny i psychiczny.
NIE MOŻNA DEKLAROWAĆ WŁAŚCIWOŚCI WYROBU BEZ BADAŃ !
Slide 25
IW
1.
2.
3.
4.
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
W prezentacji korzystano z:
M. Cieślak, „Materiały włókiennicze o ukierunkowanych funkcjach ochronnych”, VIII Międzynarodowa Konferencja
Naukowa, pt. Innowacyjne i ekologiczne materiały i technologie. Kraków, 25-26.11.2004, ISBN 83-918133-7-1, 51-55.
S. Brzeziński, G. Malinowska, T. Nowak „Comfort of use protective clothing”,Research and standarization in field
of development and use of personal protective equipment, Kraków, September 12-14,2005.
M. Lao, G. Malinowska, K. Śledzińska „Nowe materiały włókiennicze w odzieży ochronnej”, referat przedstawiony
na Konferencji Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych oraz pracowników Ośrodków Rozwojowo-Wdrożeniowych
Lasów Państwowych nt. poprawy jakości sortów mundurowych pracowników Ośrodków Państwowych oraz wskazania
kierunków zmian we wzorze mundurów leśnika, Nagórzyce 2007.
M. Lao, B. Witkowska „Nowoczesne materiały włókiennicze o kwalifikowanych właściwościach użytkowych
i komforcie fizjologicznym. Metody badań-ocena”, materiały szkoleniowe IW przedstawione na spotkaniu
z przedstawicielami producentów odzieży, Łódź 2008.
Slide 26
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY
www.iw.lodz.pl
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Ukierunkowane i kwalifikowane
właściwości wyrobów włókienniczych.
mgr inż. Ewa Witczak
dr inż. Małgorzata Cieślak
Slide 2
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
TRWAŁOŚĆ
Właściwości wyrobu
KOMFORT
FIZJOLOGICZNY
wytrzymałość
mechaniczna
wodoodporność
wodoszczelność
odporność na zabrudzenie
ochrona przed wiatrem
odporność
na pranie wodne
ciepłochronność
odporność
na czyszczenie chemiczne
przepuszczalność
pary wodnej
odporności wybarwień
KOMFORT PSYCHICZNY
ESTETYKA / JAKOŚĆ
estetyka/wzornictwo,
kolorystyka
miękki chwyt
Slide 3
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
PRZEZNACZENIE
Przeznaczenie wyrobu
- CHARAKTER WYKONYWANEJ PRACY
- WARUNKI KLIMATYCZNE
- MIEJSCE PRACY
WŁAŚCIWOŚCI
MINIMALNE (STANDARYZOWANE=KWALIFIKOWANE)
KONSTRUKCJA
WYMAGANIA
BHP
BADANIA
UŻYTKOWNIKA (SUBIEKTYWNE)
UDOKUMENTOWANE WYNIKI BADAŃ
Slide 4
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Cechy odzieży są wypadkową:
Rodzaju i charakterystyki materiałów składowych tj.:
-surowiec
-struktura
-wykończenie
Konstrukcji odzieży
Zestawienia elementów odzieży
Slide 5
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Modele odzieży
POJEDYNCZY WYRÓB /ZESTAWY ODZIEŻOWE
UKŁAD PROSTY
1. Ubiór codzienny (biurowy) np.:
-Koszula długi /krótki rękaw, bluzka
-Spodnie, spódnica
-Żakiet, marynarka
3. Elementy dodatkowe:
-Bielizna
-Skarpety letnie i zimowe
-Rękawice
UKŁAD ZŁOŻONY
2. Ubiór terenowy np.:
-Koszulka polo, T-shirt
-Bluza z dzianiny typu „polar”
-Spodnie letnie i zimowe
-Kurtka wodoodporna wielosezonowa z podpinką termoizolacyjną
Slide 6
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Zestawienie wymagań dla
pojedynczego wyrobu
Tkanina zasadnicza koszuli wchodzącej w skład ubioru codziennego (biurowego)
Lp
Parametr
WYMAGANIA DLA WYROBU
Jednostka
1.
2.
3.
Skład surowcowy
Masa powierzchniowa
Siła maksymalna przy rozciąganiu: osnowa/wątek
4.
Zmiana wymiarów po jednokrotnym praniu i suszeniu
kierunek wzdłużny/poprzeczny
%
5.
Zmiana wymiarów po prasowaniu:
kierunek wzdłużny/poprzeczny
%
6.
Przesuwalność nitek w szwie: osnowa/wątek
7.
Odporność na pilling
stopień
8.
Stopień zmięcia po jednokrotnym praniu i suszeniu
Stopień
9.
Odporność wybarwień na światło sztuczne
Stopień
%
g/m2
N
mm
AKTUALNA
NORMA /
PROCEDURA !
Slide 7
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Zestawienie wymagań dla
przykładowego układu złożonego
Zestawienie wymagań techniczno – użytkowych dla materiału wierzchniego
przeznaczonego na kurtkę wodoodporną wielosezonową.
PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA WYROBU
1
2
3
1.
1.1
Rodzaj wyrobu
Warstwa zewnętrzna
Wyrób dwuwarstwowy
np.: Tkanina o splocie płóciennym lub skośnym o raporcie nie większym niż 4
1.2
2.
Warstwa wewnętrzna
Kolor
Membrana / powłoka polimerowa
Współrzędne barwy
Wartości CIE L*a*b* ∆E wg ustalonego wzorca
Slide 8
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Odporność
wybarwień na:
WYMAGANIA DLA WYROBU
L.p.
Parametr
Jednostka
Skład surowcowy
Warstwa zewnętrzna
1.
%
Warstwa wewnętrzna
2. Masa powierzchniowa
g/m2
3. Wytrzymałość na rozciąganie: osnowa / wątek
N
4. Wytrzymałość na rozdzieranie: osnowa /wątek
N
Zmiana wymiarów po jednokrotnym praniu i suszeniu:
5.
%
kierunek wzdłużny / poprzeczny
6. Odporność na zwilżanie powierzchniowe (spray test)
stopień
Wodoszczelność:
7. Po 5 praniach wodnych
cm
Po 5 czyszczeniach chemicznych
Wodoszczelność szwów
8. Po 5 praniach wodnych
cm
Po 5 czyszczeniach chemicznych
9. Odporność na pilling (2000 suwów)
stopień
10. Odporność na ścieranie (tkanina zewnętrzna)
l. suwów
11. Efekt oleofobowy
stopień
12. Opór pary wodnej
m2Pa/W
13.
Światło sztuczne
stopień
14.
Wodę: zmiana barwy / zabrudzenie bieli
stopień
15.
Pranie w temp. 40°C: zmiana barwy /zabrudzenie bieli
stopień
15.
Pot kwaśny i alkaliczny: zmiana barwy / zabrudzenie bieli
stopień
16.
Tarcie suche i mokre: zabrudzenie bieli
stopień
17.
Rozpuszczalniki organiczne: zmiana barwy
stopień
Trwałość laminatu po 50 praniach wodnych w temp. 60°C w warunkach
ocena
18.
domowych
organoleptyczna
AKTUALNA
NORMA /
PROCEDURA !
Slide 9
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Zestawienie wymagań techniczno – użytkowych dla tkaniny podszewkowej do kurtki
wielosezonowej.
PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA WYROBU
1
2
3
1.
2.
Rodzaj wyrobu
Splot
Tkanina podszewkowa poliestrowa
Np..: Sploty zasadnicze o raporcie nie większym niż 4
3.
Kolor
Współrzędne barwy
wg normy
Wartości CIE L*a*b* ∆E wg ustalonego wzorca
WYMAGANIA DLA WYROBU
L.p.
Parametr
Skład surowcowy
2.
Masa powierzchniowa
3.
Siła maksymalna przy rozciąganiu: osnowa/ wątek
4.
Przesuwalność nitek w szwie: osnowa / wątek
5.
Zmiana wymiarów po jednokrotnym praniu i suszeniu: kierunek wzdłużny /
poprzeczny
6.
Odporność
wybarwień
na:
1.
Jednostka
%
g/m2
N
mm
%
Prasowanie:zmiana barwy/zabrudzenie bieli
stopień
Tarcie suche: zabrudzenie bieli
stopień
Pot kwaśny i alkaliczny: zmiana barwy, zabrudzenie bieli
Pranie w temp. 40°C: zmiana barwy, zabrudzenie bieli
stopień
stopień
AKTUALNA
NORMA /
PROCEDURA !
Slide 10
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Zestawienie wymagań techniczno – użytkowych dla dzianiny na podpinkę do kurtki
wielosezonowej.
PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA WYROBU
1
L.p.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Rodzaj wyrobu
Splot
Kolor
3
Dzianina typu polar baranizowana
Np.:Splot lewoprawy pluszowy dwustronny
Współrzędne barwy
Wartości CIE L*a*b* ∆E wg ustalonego wzorca
Parametr
Skład surowcowy
Masa powierzchniowa
WYMAGANIA DLA WYROBU
Jednostka
%
g/m2
Zmiana wymiarów po jednokrotnym praniu i suszeniu:
kierunek wzdłużny, poprzeczny
Opór cieplny
Opór pary wodnej
Światło sztuczne
Wodę: zmiana barwy, zabrudzenie bieli
Pranie w temp. 40°C: zmiana barwy, zabrudzenie bieli
Pot kwaśny i alkaliczny: zmiana barwy, zabrudzenie bieli
Tarcie suche i mokre: zabrudzenie bieli
Odporność
wybarwień na:
1.
2.
3.
2
Rozpuszczalniki organiczne: zmiana barwy
%
m2K/W
m2Pa/W
stopień
stopień
stopień
stopień
stopień
stopień
AKTUALNA
NORMA /
PROCEDURA !
Slide 11
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Zestawienie wymagań dla
przykładowego elementu
dodatkowego – rękawice.
Zestawienie wymagań techniczno-użytkowych dla materiału zewnętrznego
PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA WYROBU
materiał zewnętrzny
1
1.
1.1
1.2
2.
3.
2
Rodzaj wyrobu
Warstwa zewnętrzna
Warstwa wewnętrzna
Splot
Kolor
3
Materiał zewnętrzny rękawic – wyrób dwuwarstwowy
Tkanina poliestrowa lub poliamidowa
Membrana/powłoka polimerowa
Splot płócienny
Współrzędne barwy
Wartości CIE L*a*b* ∆E wg ustalonego wzorca
Slide 12
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
WYMAGANIA DLA WYROBU
L.p.
Parametr
Skład surowcowy
Warstwa zewnętrzna
1.
2.
3.
4.
Jednostka
Warstwa wewnętrzna
%
g/m2
Masa powierzchniowa
Wytrzymałość na rozciąganie:
osnowa
wątek
Wytrzymałość na rozdzieranie:
osnowa
wątek
N
N
5.
Zmiana wymiarów po jednokrotnym praniu i suszeniu:
kierunek wzdłużny
kierunek poprzeczny
7.
Odporność na zwilżanie powierzchniowe (spray test)
%
stopień
Wodoszczelność:
8.
Po 5 praniach wodnych
cm
Po 5 czyszczeniach chemicznych
9.
Efekt oleofobowy
stopień
10.
Odporność na ścieranie (tkanina zewnętrzna)
liczba
suwów
AKTUALNA
NORMA /
PROCEDURA !
Slide 13
Instytut Włókiennictwa
IW
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
WYMAGANIA DLA WYROBU
Parametr
Lp
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Opór pary wodnej
Światło sztuczne
Wodę
zmiana barwy
zabrudzenie bieli
Pranie w temp. 40°C
zmiana barwy
zabrudzenie bieli
Pot kwaśny i alkaliczny
zmiana barwy
zabrudzenie bieli
Tarcie suche i mokre
zabrudzenie bieli
Rozpuszczalniki organiczne
zmiana barwy
Trwałość laminatu po 50 praniach wodnych w
temp. 60°C w warunkach domowych
Odporność wybarwień na:
1.
2.
Jednostka
m2Pa/W
stopień
stopień
stopień
stopień
stopień
stopień
ocena
organoleptycz
na
AKTUALNA
NORMA /
PROCEDURA !
Slide 14
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Charakterystyka włókniny
ocieplającej.
Zestawienie wymagań
techniczno – użytkowych dla
dzianiny wewnętrznej.
L.p.
Zestawienie wymagań dla rękawic
PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA WYROBU
włóknina ocieplająca
1
1.
1.
2.
3.
Parametr
Masa powierzchniowa
Zmiana wymiarów po jednokrotnym praniu i suszeniu:
kierunek wzdłużny / poprzeczny
Pot kwaśny i alkaliczny
zmiana barwy / zabrudzenie bieli
Tarcie suche i mokre
zabrudzenie bieli
Odporność
wybarwień
na:
2.
5.
Włóknina ocieplająca o gramaturze 100-160 g/m2
Rodzaj wyrobu
dzianina wewnętrzna
1
Skład surowcowy
4.
3
PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA WYROBU
1.
3.
2
2
3
Materiał wewnętrzny rękawic – dzianina typu polar
Splot lewoprawy pluszowy
Współrzędne barwy
Wartości CIE L*a*b* ∆E wg ustalonego wzorca
Rodzaj wyrobu
Splot
Kolor
WYMAGANIA DLA WYROBU
Jednostka
%
g/m2
%
stopień
stopień
AKTUALNA
NORMA / PROCEDURA !
Slide 15
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Zestawienie wymagań dla rękawic
Zestawienie wymagań techniczno – użytkowych dla układu.
PODSTAWOWA CHARAKTERYSTYKA WYROBU
1
2
3
1.
Rodzaj wyrobu
Układ wielowarstwowy
1.1
Warstwa zewnetrzna
Wyrób dwuwarstwowy
1.2
Warstwa środkowa
Włóknina ocieplająca
1.3
Warstwa wewnetrzna
Dzianina typu polar
WYMAGANIA DLA WYROBU
L.p.
Parametr
Jednostka
1
2
3
1.
Opór cieplny
m2K/W
AKTUALNA
NORMA / PROCEDURA !
Slide 16
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Laboratoria i Zakłady Naukowe
Instytutu Włókiennictwa
LABORATORIA BADAWCZE
ZAKŁADY NAUKOWE
-Laboratorium Badań Chemicznych i Analiz
Instrumentalnych
-Zakład Naukowy Chemii Włókienniczej i Modyfikacji
Wyrobów
-Laboratorium Badań Surowców i Wyrobów
Włókienniczych
-Zakład Naukowy Niekonwencjonalnych Technik i
Wyrobów Włókienniczych
-Laboratorium Badań Włókienniczych Wyrobów
Medycznych
-Zakład Naukowy Technologii Kompozytów
Włókienniczych
-Laboratorium Badań Palności Wyrobów
-Zakład Naukowy Technologii Dziewiarskich i
Odzieżownictwa
-Laboratorium Badań Ekologii Tekstyliów i Środowiska
Pracy
-Laboratorium Badań Własności Elektrostatycznych
-Zakład Naukowy Konstrukcji i Wzornictwa Wyrobów
Włókienniczych
www.iw.lodz.pl
Slide 17
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Opór pary wodnej i opór cieplny
Pomiar oporu cieplnego i oporu pary wodnej
w warunkach stanu ustalonego (metoda
pocącej się zaizolowanej cieplnie płyty)
Źródło [2]
Slide 18
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Opór pary wodnej
definiowany jako iloraz różnicy ciśnień pary wodnej między dwoma stronami materiału i
wynikającej z tej różnicy wielkości przepływu strumienia ciepła parowania przez jednostkową
powierzchnię w kierunku zgodnym z gradientem ciśnienia
Ret - opór pary wodnej [Pa • m2/W]
Reto - stała przyrządu dla pomiaru oporu pary
wodnej Ret [Pa • m2/W]
A - powierzchnia płyty pomiarowej [m2]
Pa - ciśnienie cząstkowe pary wodnej w powietrzu znajdującym
się w komorze pomiarowej w temperaturze Ta [Pa]
Pm - ciśnienie cząstkowe nasyconej pary wodnej na powierzchni
płyty pomiarowej w temperaturze Tm [Pa]
ΔHe - poprawka mocy grzejnej w przypadku pomiaru oporu
pary wodnej Ret
H - moc grzejna dostarczana do płyty pomiarowej [W]
Źródło [2]
Slide 19
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Przepuszczalność pary wodnej
definiowana ilością gramów pary wodnej przechodzącej przez jednostkową powierzchnię w
jednostce czasu w określonych warunkach temperaturowych, wilgotności względnej i prędkości
przepływu powietrza.
Wartość przepuszczalności pary wodnej w metodzie grawimetrycznej oznacza się symbolem
WDD
Δm - przyrost masy środka
osuszającego [g]
T - czas badania [h]
S - badana powierzchnia próbki
[cm2]
Źródło [2]
Slide 20
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Odporność na penetrację wody
(Wodoszczelność)
Określa się przez ciśnienie słupa wody, przy którym przenika ona przez badany wyrób
Stosowane prędkości wzrostu
ciśnienia hydrostatycznego:
-10 cm/min
- 60 cm/min
Źródło [2]
Slide 21
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Odporność na penetrację wody
(Wodoszczelność)
Wodoszczelność po badaniach symulujących użytkowanie
PN-EN 343:2008 Odzież ochronna. Ochrona przed deszczem
pkt. 5.1.3 (określa rodzaje i metody badań, po których wykonywane jest badanie wodoszczelności)
- po 5 praniach (PN-EN ISO 6330:2002)
- po 5 praniach chemicznych (PN-EN ISO 3175-2:2000)
- po ścieraniu (metoda Martindale'a; standardowy ścieracz wełniany, 25 000 suwów,
- po wielokrotnym zginaniu (PN-EN ISO 7854:1997, metoda C, Flexometr)
Wodoszczelność szwów wg PN-EN 20811:1997
Próbka ze szwem wykonana jest przez producenta odzieży.
Badanie wodoszczelności może być wykonywane przed i na przykład po
5 praniach i po 5 czyszczeniach chemicznych
Źródło [4]
Slide 22
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Trwałość
Źródło [2]
Slide 23
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Wymagane właściwości dla materiałów podstawowych i dodatkowych powinny
być potwierdzone aktualnymi:
• dokumentami - raportami z badań, które zostały przeprowadzone
w laboratoriach badawczych akredytowanych przez PCA lub jednostki
akredytujące państw sygnatariuszy EA MLA
lub
•ważnym certyfikatem zgodności udzielonym przez akredytowaną jednostkę
stowarzyszoną w IAF.
Slide 24
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
Podsumowanie
1. PRZEZNACZENIE wyrobu.
-miejsce pracy,
-warunki klimatyczne,
-charakter wykonywanej pracy.
2. Konstrukcja wyrobu.
3. Ubiór jako całość.
Ukierunkowane zestawienie elementów odzieży wpływa korzystnie na jej funkcjonalność,
omfort fizjologiczny i psychiczny.
NIE MOŻNA DEKLAROWAĆ WŁAŚCIWOŚCI WYROBU BEZ BADAŃ !
Slide 25
IW
1.
2.
3.
4.
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
W prezentacji korzystano z:
M. Cieślak, „Materiały włókiennicze o ukierunkowanych funkcjach ochronnych”, VIII Międzynarodowa Konferencja
Naukowa, pt. Innowacyjne i ekologiczne materiały i technologie. Kraków, 25-26.11.2004, ISBN 83-918133-7-1, 51-55.
S. Brzeziński, G. Malinowska, T. Nowak „Comfort of use protective clothing”,Research and standarization in field
of development and use of personal protective equipment, Kraków, September 12-14,2005.
M. Lao, G. Malinowska, K. Śledzińska „Nowe materiały włókiennicze w odzieży ochronnej”, referat przedstawiony
na Konferencji Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych oraz pracowników Ośrodków Rozwojowo-Wdrożeniowych
Lasów Państwowych nt. poprawy jakości sortów mundurowych pracowników Ośrodków Państwowych oraz wskazania
kierunków zmian we wzorze mundurów leśnika, Nagórzyce 2007.
M. Lao, B. Witkowska „Nowoczesne materiały włókiennicze o kwalifikowanych właściwościach użytkowych
i komforcie fizjologicznym. Metody badań-ocena”, materiały szkoleniowe IW przedstawione na spotkaniu
z przedstawicielami producentów odzieży, Łódź 2008.
Slide 26
IW
Instytut Włókiennictwa
92-103 Łódź, ul. Brzezińska 5/15
90-520 Łódź, ul. Gdańska 118
ZAPRASZAMY DO WSPÓŁPRACY
www.iw.lodz.pl