Slide 1

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 2

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 3

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 4

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 5

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 6

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 7

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 8

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 9

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 10

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 11

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 12

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 13

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 14

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 15

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 16

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 17

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 18

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 19

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 20

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 21

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 22

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 23

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 24

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 25

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 26

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 27

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 28

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)


Slide 29

Beroepsgeheim en
samenwerking
Omgaan met medische gegevens in de
dagelijkse huisartsenpraktijk.

mr Hilde van der Meer
KNMG
SKE Rotterdam & Zuid-Holland Zuid
14 oktober 2010

Thema’s
• Beroepsgeheim: de theorie in het kort
• Uitwisseling medische gegevens met:
- collega’s
- anderen: ouders, AMK, politie & justitie
etc.
• Stand van zaken nieuwe wetgeving: WCZ,
klachtrecht, tuchtrecht

Hoe behandelen thema’s?
•

Een dag uit de huisartsenpraktijk van
Wilma de Zwijger.

•

Drukke stadspraktijk: 4 huisartsen, 6
assistentes, 1 praktijkverpleegkundige.

•

Zo’n dag………

•

Maar eerst kort: theorie

Beroepsgeheim
• Individueel belang
• Collectief belang
• Zwijgplicht (artt. 7:457 BW, 88 BIG, 272
Sr)
• Verschoningsrecht (artt. 218 Sv, 191 Rv,
8:33 AWB)

Hoofdregel Beroepsgeheim
•

7:457 BW:

De Hulpverlener mag aan anderen dan de
patiënt geen inlichtingen over de patiënt dan
wel inzage in of afschrift van de
dossiergegevens verstrekken zonder
toestemming van die patiënt.

Uitzondering Beroepsgeheim
• wettelijk voorschrift (Meldrecht vs meldplicht)
• vertegenwoordigers (ook ouders)

• ten behoeve van verweer tegen klacht
• rechtstreeks bij behandeling betrokkenen
– Wie zijn dat?

• conflict van plichten (voorwaarden?)

“ Groene Boekje” KNMG
• KNMG-richtlijnen inzake het omgaan met
medische gegevens (2010):
hoe - met inachtneming van het
beroepsgeheim - artsen met medische
gegevens moeten/mogen omgaan. In de
Richtlijnen komen de uitwisseling, opslag
en vernietiging van medische gegevens
aan bod. Wat zegt de wet hierover, welke
interpretatie hieraan en aanvulling hierop
geeft de KNMG?

“ Groene Boekje” Digitaal:

www.knmg.artsennet.nl
Dossier Arts & Recht

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Patiënte mw. Blanes:
- psychische klachten -> verwijzing
psychiater
- ontregelde diabetes -> naar spreekuur
praktijkverpleegkundige
• Vraagt de Zwijger expliciet toestemming
voor inhoud verwijsbrief psychiater?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Verwijsbrief: op basis van ‘ veronderstelde
toestemming’.
• Maar: bezwaar patiënt mag.
• Heeft de praktijkverpleegkundige inzage in
het volledige dossier, incl. verwijsbrief?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Rechtstreeks bij behandeling betrokken
• Op ‘gelijkgerichte’ wijze

• Veronderstelde toestemming
• Maar: uitsluitend voor zover in het kader
van uitwisseling taken noodzakelijk

Ochtendspreekuur de Zwijger
• Brief bedrijfsarts Blanes:
Geachte collega,
In het kader van de re-integratie en verzuimbegeleiding
heb ik aan u de volgende vragen:
Wat is/zijn uw diagnose(s)?
Heeft u pte verwezen voor verdere behandeling?
Hoe lang zullen naar uw professioneel oordeel de
klachten van pte aanhouden?

• Moet De Zwijger deze brief beantwoorden?

Informatieverstrekking met
toestemming patiënt
• Verstrekking feitelijke medische gegevens of
kopie uit dossier aan bijvoorbeeld:
advocaat patiënt, arbo-arts, verzekeringsarts,

politie/justitie, ieder ander.

• Waarvoor geeft patiënt toestemming?

• Schriftelijk toestemming?
• Veronderstelde toestemming? Gelijkgericht?

Geneeskundige verklaring
Een geneeskundige verklaring is een schriftelijke verklaring die
door een arts is opgesteld. De arts geeft in een geneeskundige
verklaring, meestal op verzoek van een patiënt, een op
medische gegevens gebaseerd waardeoordeel met betrekking
tot de patiënt en diens gezondheidstoestand. De arts doet dit
met de bedoeling of in de wetenschap dat deze verklaring aan
een derde wordt verstrekt. Deze derde heeft een dergelijke
verklaring nodig om een beslissing te nemen op een verzoek
van de patiënt.

• KNMG Richtlijnen inzake het omgaan met medische gegevens:
Geen geneeskundige verklaring door behandelend artsen!!!

Ochtendspreekuur de Zwijger
•
•
•
•

dhr. Reiziger (70)
Patiënt van praktijkcollega Evenblij
Rijbewijskeuring
Voor binnenkomst pat. kijkt De Zwijger in
de samenvatting van zijn dossier.
Mag de Zwijger dat?

Ochtendspreekuur de Zwijger
• RTC A’dam 30-10-2007, MC 2008, nr. 10:
• Het beroepsgeheim (de geheimhoudingsplicht van de hulpverlener)
vindt zijn grondslag in het recht van de patiënt op geheimhouding
van zijn persoonlijke gegevens. Verweerster was hier
keuringsarts - en dus een derde - en niet de (vervanger van de)
hulpverlener van klager, noch rechtstreeks bij de behandeling
betrokken. Zij mocht dus niet zonder expliciete toestemming van
klager ten behoeve van de keuring kennisnemen van het medisch
dossier. Door aldus te handelen, heeft verweerster het recht op
geheimhouding van de persoonlijke gegevens van klager
geschonden.

Middagspreekuur de Zwijger
• Bas (15): bij ruzie door vader van trap
geschopt, kneuzingen en erg ‘
geschrokken’.
• Voorgeschiedenis: dit jaar gebroken pols
na val trap, gekneusde enkel na stoeipartij
• Vermoeden alcoholisme bij moeder
• Buurvrouw: zo onrustig, want veel
geschreeuw bij buren.

Middagspreekuur de Zwijger
• De Zwijger overweegt melding bij het
AMK.
• Wat vindt U?
• Welke stappen?
• Wat vertelt ze wel en wat niet?

Middagspreekuur de Zwijger
• KNMG Meldcode Kindermishandeling

• Let op: - 15-jarige!
- informatie derden

Middagspreekuur de Zwijger
• Buurtagent stapt binnen: “ Kan het even?
Je weet wel over Bas. Het is me wat daar
in die familie. Alcoholgebruik moeder en
losse handjes vader lokken het ene
vergrijp na het andere uit. Politie heeft
handen er aan vol”.
• De Zwijger voelt zich gehoord, uit woede
over gedrag ouders, vertelt over
overweging AMK.

Enige weken later:
• Officier van Justitie vordert afgifte medisch
dossier in strafzaak tegen vader.
• Klacht vader bij Tuchtcollege.
• Gesprek met buurtagent blijkt in procesverbaal op genomen………..

Wat NU?

Voorgenomen wijziging
Wet Cliëntenrechten Zorg
• concept wetsvoorstel tekst 7 juni 2010
• noodzaak volgens minister: verbetering positie
cliënt en versnippering patiëntenrechten
• vervangt en wijzigt groot aantal wetten
waaronder delen Wet BIG en WGBO
• formuleert 8 ‘afdwingbare’ patiëntenrechten
• waaronder: recht op ‘ keuze-informatie’ en
‘recht op effectieve en laagdrempelige
geschilbehandeling’

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 31 WCZ:
• effectieve & laagdrempelige geschillenbehandeling is
recht van cliënt t.o.v. zorgaanbieder
• eisen: - schriftelijke regeling
- klachten over naleving WCZ,
kwaliteit van zorg & bejegening
- zorgvuldig onderzoek &
behandeling
- gericht op voorkomen van geschillen
NB: onafhankelijke klachtencie. niet langer verplicht!

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
wel verplicht:
• gratis voor cliënt beschikbare
klachtenfunctionaris
• uitspraak z.s.m., uiterlijk binnen 6 weken
• klager op de hoogte houden van voortgang
• schriftelijke mededeling aan klager van oordeel,
maatregelen door zorgaanbieder + termijn
waarbinnen gerealiseerd
• regeling in overleg met cliëntenraad of
cliëntenorganisatie

Klachtrecht in de voorgestelde
WCZ
Artikel 32 WCZ
• verplichte aansluiting zorgaanbieder bij
geschillencommissie voor:
- hoger beroep
- geleden schade tot € 25.000,-- klachten over ontbreken regeling
1e aanleg
- cliënten ‘van wie in redelijkheid niet
kan worden verlangd dat zij zich met
klacht tot zorgaanbieder zelf wenden’

Reactie KNMG op concept WCZ
• Algemeen: noodzaak empowerment
cliënten onderschreven maar grote
bedenkingen t.a.v. WCZ.
• Klachtrecht: verbeteringen procedure en
inhoudelijke kwaliteit klachtencommissies
in sommige sectoren noodzakelijk, maar
niet op voorgestelde wijze:

Reactie KNMG op concept WCZ
• alternatief voorstel:
– klachtenfunctionaris (of pvp) op niveau
zorgaanbieder of instelling
– verplicht zorgaanbieders tot aansluiting bij
klachtencommissie eerste aanleg op
regionaal niveau

Ontwikkelingen in het
tuchtrecht:
• Moderniseringsoperatie (juli 2011?)
• Let op: amendement Kamer t.a.v
waarschuwingen en berispingen
(november 2010)