ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ 5η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ Έλεγχος Νοσοκομειακών Λοιμώξεων ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ Γρίπη (ινφλουέντσα) Μαρία Πηρουνάκη Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος Γ.Ν.Α.

Download Report

Transcript ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ 5η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ Έλεγχος Νοσοκομειακών Λοιμώξεων ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ Γρίπη (ινφλουέντσα) Μαρία Πηρουνάκη Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος Γ.Ν.Α.

Slide 1

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΕΓΧΟΥ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ
5η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ
Έλεγχος Νοσοκομειακών Λοιμώξεων

ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΩΝ
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ
Γρίπη (ινφλουέντσα)
Μαρία Πηρουνάκη
Παθολόγος – Λοιμωξιολόγος
Γ.Ν.Α. «Ιπποκράτειο»
Νοέμβριος 20005


Slide 2

Αιτίες θανάτου παγκοσμίως
(περιλαμβανομένων των αναπτυσσόμενων χωρών)


Slide 3


Slide 4

Γρίπη – Ιστορικά στοιχεία


Περιγραφή της πρώτης πανδημίας οξείας αναπνευστικής νόσου το 1580 μ.Χ.



Έκτοτε 31 πανδημίες



Η μεγαλύτερη πανδημία το 1918-1919 (“Ισπανική γρίπη”) με 21.000.000
θανάτους παγκοσμίως



Απομόνωση του ιού γρίπης Α σε κουνάβια το 1933



Καλλιέργεια ιού σε αυγά χήνας το 1936



Προστατευτική δράση των εμβολίων στην δεκαετία του ’40



Πρόγραμμα γενικού εμβολιασμού στις ΗΠΑ το 1976



Έγκριση αμανταδίνης για γρίπη Α στα μέσα δεκαετίας του ’60



Έγκριση ριμανταδίνης για γρίπη Α το 1993



Έγκριση ζαναμιβίρης και οσελταμιβίρης για γρίπη Α και Β το 2000


Slide 5

Ισπανική γρίπη, 1918-1919 Camp Funston, Kansas, ΗΠΑ


Slide 6

Γρίπη


Τρεις τύποι ιών γρίπης: A, B & C



Ιός γρίπης Α: Προσβάλλει τον άνθρωπο, πτηνά, χοίρους, άλογα, φώκιες,
φάλαινες, κλπ.



Διακρίνεται σε υπότυπους ανάλογα με τα μόρια αιμαγλουτινίνης (H) και
νευραμινιδάσης (Ν) που έχει στην επιφάνειά του.



Αιμαγλουτινίνη: 15 υπότυποι, Νευραμινιδάση: 9 υπότυποι



Παθογόνοι υπότυποι ιών γρίπης για τον άνθρωπο: Η1Ν1, Η1Ν2 και Η3Ν2



Ιός γρίπης Β: Προσβάλλει μόνο τον άνθρωπο, δεν υπάρχουν υπότυποι και
προκαλεί μόνο επιδημίες και όχι πανδημίες.



Ιός γρίπης C: Προκαλεί ήπια νόσο στον άνθρωπο και δεν προκαλεί ποτέ
επιδημίες ή πανδημίες.


Slide 7

Δομή του ιού – ονοματολογία


Slide 8

Η δημιουργία νέων υποτύπων ιού γρίπης
Αντιγονικός νεωτερισμός (“antigenic shift”)

Παράδειγμα:
• Την δεκαετία 1957-1967
βρισκόταν σε κυκλοφορία
ιός H2N2
• Το 1968 εμφανίστηκε ιός
H3N2 και αντικατέστησε
πλήρως τον προηγούμενο


Slide 9

Σύγκριση ιών γρίπης A, B και C
Γρίπη A

Γρίπη B

Γρίπη C

Βαρύτητα νόσου

++++

++

+

Δεξαμενή στο ζωϊκό
βασίλειο

ΝΑΙ

ΟΧΙ

ΟΧΙ

Πανδημίες σε
ανθρώπους

ΝΑΙ

ΟΧΙ

ΟΧΙ

Επιδημίες σε
ανθρώπους

ΝΑΙ

ΝΑΙ

ΟΧΙ (σποραδικά)

Αντιγονικές
μεταβολές

shift, drift

drift

drift

Τμηματικό
γονιδίωμα

ΝΑΙ

ΝΑΙ

ΝΑΙ

Amantadine,
rimantidine

ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΣ

ΚΑΜΜΙΑ
ΕΠΙΔΡΑΣΗ

ΚΑΜΜΙΑ
ΕΠΙΔΡΑΣΗ

Zanamivir (Relenza)
Oseltamivir(Tamiflu)

ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΣ

ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΣ

Γλυκοπρωτεΐνες
επιφανείας

2

2

(1)


Slide 10

Αντιγονκή ολίσθηση“Antigenic drift” του ιού
γρίπης

Παράδειγμα:

• Το 1997 το κυρίαρχο στέλεχος
ήταν το A/Wuhan/359/95
(H3N2)
• Στα τέλη του 1997
εμφανίστηκε το στέλεχος
A/Sydney/5/97 (H3N2) και το
1998 έγινε κυρίαρχο στέλεχος


Slide 11

Πολλαπλασιασμός του ιού γρίπης



Προσκόλληση και
διείσδυση στα επιθηλιακά
κύτταρα του
αναπνευστικού



Διακοπή της παραγωγής
πρωτεϊνών από τα κύτταρα
προς όφελος της
παραγωγής ιϊκών
σωματιδίων



Κυτταρικός θάνατος


Slide 12

Τρόποι μετάδοσης των κοινών αναπνευστικών
παθογόνων
Musher D.M., N Engl J Med 2003;348:1256-66

Άμεση επαφή

Μικρά και μεσαία
σταγονίδια

Πολύ μικρά
σταγονίδια
(πυρήνες)

N. meningitidis

ΝΑΙ

ΝΑΙ

ΟΧΙ

S. pyogenes

ΝΑΙ

ΝΑΙ

ΟΧΙ

S. pneumoniae

ΝΑΙ

ΝΑΙ

ΟΧΙ

M. tuberculosis

ΟΧΙ

ΟΧΙ

ΝΑΙ

Ιός γρίπης

ΝΑΙ

ΝΑΙ

ΝΑΙ

Αδενοϊοί

ΝΑΙ

ΝΑΙ

ΝΑΙ

RSV

ΝΑΙ

ΝΑΙ

ΟΧΙ

Ρινοϊοί

ΝΑΙ

ΝΑΙ

ΟΧΙ

Μικροοργανισμός


Slide 13

Κλινικές εκδηλώσεις γρίπης


Χρόνος επώασης: 2 ημέρες (1-4)



Η βαρύτητα των συμπτωμάτων εξαρτάται από προηγούμενη
έκθεση σε συγγενή ιό



Ποσοστό προσβολής (attack rate) σε περιόδους επιδημιών: μέχρι
και 40%



“Ασυμπτωματική” νόσος στο 50%



“Κλασσική” γρίπη: αιφνίδια έναρξη πυρετού (38-400C),
μυαλγιών, φαρυγγαλγίας και ξηρού βήχα που συνοδεύονται από
έντονη καταβολή



Συνοδά συμπτώματα: ρινόρροια, κεφαλαλγία, οπισθοστερνικό
καυστικό άλγος, οπισθοβολβικός πόνος και φωτοφοβία



Διάρκεια συμπτωμάτων: 2-3 ημέρες



Προσοχή: σύνδρομο Reye μετά από λήψη ασπιρίνης


Slide 14

Επιπλοκές γρίπης
Οι επιπλοκές της γρίπης είναι:


Πνευμονία


Δευτεροπαθής (μικροβιακή) πνευμονία
• S. pneumoniae
• H. influenzae
• S. aureus





Πρωτοπαθής (ιογενής) πνευμονία (πολύ σοβαρή)

Σύνδρομο Reye (σε παιδιά που έλαβαν ασπιρίνη)


Επίμονοι έμετοι, σύγχυση, κώμα από εγκεφαλικό οίδημα



Μυοκαρδίτιδα



Μυοσίτιδα



Παρόξυνση χρόνιας βρογχίτιδας



Θάνατος (0.5-1.0 ανά 1000 περιπτώσεις)


Slide 15

Οι επιπτώσεις της γρίπης


36.000 επί πλέον θάνατοι ετησίως στις ΗΠΑ



>90% των θανάτων σε ασθενείς ηλικίας >65 ετών



Μεγαλύτερη θνησιμότητα σε περιόδους κυκλοφορίας ιών γρίπης Α (H3N2)



Υψηλά ποσοστά επιπλοκών και νοσηλείας σε παιδιά και ηλικιωμένους



>120.000 νοσηλείες ετησίως στις ΗΠΑ



Συχνότητα νοσηλείας στα παιδιά 0-4 ετών: 100-500 ανά 100.000 παιδιά



Μεγαλύτερη συχνότητα νοσηλειών σε περιόδους κυκλοφορίας ιών γρίπης Α
(H3N2)


Slide 16

Θνησιμότητα από γρίπη και πνευμονία
στις ΗΠΑ


Slide 17

Η διάγνωση της γρίπης



Κλινικά και επιδημιολογικά χαρακτηριστικά



Απομόνωση του ιού από βιολογικά υλικά (ρινοφαρυγγικό έκπλυμα,
φαρυγγικό επίχρισμα, πτύελα)





Αύξηση τίτλου αντισωμάτων IgG με CF ή HI


αρχικό δείγμα μέσα στις πρώτες 5 ημέρες



δείγμα ανάρρωσης σε 21 ημέρες

Άμεση ανίχνευση αντιγόνων ιού


Slide 18

Άμεση ανίχνευση αντιγόνων ιού γρίπης

Ευαισθησία: 70%
Ειδικότητα: 90%


Slide 19

Εμβόλιο έναντι γρίπης







Αδρανοποιημένος ιός ή τμήματα ιού (split) γρίπης Α & Β
Τριδύναμο με ετήσια διαφοροποίηση ανάλογα με κυκλοφορούντα στελέχη
Αποτελεσματικότητα 60-80% (ανάλογη της “συμφωνίας”)
Περίοδος εμβολιασμού (ΗΠΑ): Οκτώβριος - μέσα Νοεμβρίου
Παρενέργειες: 5-8% τοπική ευαισθησία και χαμηλός πυρετός
Αντενδείξεις: ιστορικό υπερευαισθησίας άμεσου τύπου στο εμβόλιο και
υπερευαισθησία αναφυλακτικού τύπου στο αυγό

 Preservative-free εμβόλια και το πρόβλημα της θειομερσάλης (υδράργυρος)


Slide 20

Αποτελεσματικότητα εμβολίου έναντι
γρίπης
 Εξαρτάται από την συμφωνία των κυκλοφορούντων στελεχών με
αυτά που περιλαμβάνει το εμβόλιο

 60-90% πρόληψη των επεισοδίων συμπτωματικής γριπώδους
συνδρομής σε άτομα <65 ετών

 30-40% αποτελεσματικότητα σε ηλικιωμένους ασθενείς
 50-60% πρόληψη εισαγωγών σε νοσοκομεία
 Πρόληψη θανατηφόρων επιπλοκών κατά 80%
 Διάρκεια προστασίας 2-6 μήνες


Slide 21

Εμβόλιο έναντι γρίπης (Νέο)


Το 2003 κυκλοφορεί στις ΗΠΑ εμβόλιο με ζώντες ιούς



Χορήγηση υπό μορφή spray από τη μύτη (FluMist)



Τριδύναμο με ετήσια διαφοροποίηση ανάλογα με τα κυκλοφορούντα στελέχη



Δεν περιέχει θειομερσάλη ή άλλα συντηρητικά



Μετά τον εμβολιασμό ο ιός διασπείρεται για αρκετές ημέρες



Αποτελεσματικότητα 87% στα παιδιά



Πρόληψη μέσης ωτίτιδας κατά 30%



Σε ενήλικες μείωση των εμπυρέτων επεισοδίων κατά 25-40%



Συσχέτιση με περιπτώσεις παράλυσης Bell (?)


Slide 22

Ενδείξεις εμβολιασμού έναντι γρίπης
εμβόλιο 2005-6 (A/California/7/2004(H3N2)-A/New Cal(H1N1)B/Shanghai/361/2002)
Advisory Committee on Immunization Practices, 2005
 Άτομα που βρίσκονται σε κίνδυνο να νοσήσουν από γρίπη:






Άτομα ηλικίας >64 ετών
Τρόφιμοι γηροκομείων, κλπ
Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υγείας (στόχος: 50% του προσωπικού)
Ενήλικες και παιδιά με χρόνιες πνευμονικές, καρδιακές παθήσεις και
νευρολογικές παθήσεις

 Ενήλικες και παιδιά με χρόνιες μεταβολικές παθήσεις, νεφρική ανεπάρκεια,
αιμοσφαιρινοπάθειες ή ανοσοκαταστολή (περιλαμβάνεται και η HIVλοίμωξη)

 Παιδιά (6 μηνών - 18 ετών) που λαμβάνουν θεραπεία με ασπιρίνη χρονίως
(κίνδυνος για σύνδρομο Reye)

 Γυναίκες που θα βρίσκονται στο 2ο ή 3ο τρίμηνο της κύησης κατά την
διάρκεια της εποχιακής έξαρσης της γρίππης

 Παιδιά 6-23 μηνών


Slide 23

Παρενέργειες εμβολίου γρίπης


Τοπικό άλγος στο σημείο της ένεσης (10-64%)



Πυρετός, κακουχία, μυαλγίες για 1-2 ημέρες (5-10%)



Αλλεργική αντίδραση άμεσου τύπου (αναφυλακτική) πολύ σπάνια

 Σύνδρομο Guillain-Barre: μέχρι το 1994: 1:1.000.000 δόσεις, μετά το 1994:
απροσδιόριστη συχνότητα


Μείωση της συχνότητας κατά 75% μεταξύ 1993-1994 και 2002-2003 (JAMA

2004;292:2478)


Συμπτώματα λοίμωξης ανώτερου αναπνευστικού μετά το FluMist



Παράλυση προσωπικού τύπου Bell με το FluMist


Slide 24

Εμβολιασμός έναντι τού πνευμονιοκόκκου
•Πνευμονιοκοκκική πνευμονία:σοβαρή επιπλοκή της γρίπης
Εμβολιασμός ευπαθών ομάδων θα ελαττώσει σημαντικά την συχνότητα
Ενήλικες: Εμβόλιο πολυσακχαριδικό 23δύναμο. Προστασία 80% για 5
έτη
Παιδιά <5 ετών: Εμβόλιο συζευγμένο 7δύναμο. Μακροχρόνια ανοσία
•ΕΝΔΕΙΞΕΙΣΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΥ:
• Ατομα>65 ετών
•Παιδιά <2 ετών
• Ενήλικες και παιδιά με χρόνια νοσήματα όπως πνευμονικές και
καρδιαγγειακές παθήσεις, HIV, ασπληνία, δρεπανοκυτταρική αναιμία
• Ασθενείς με διαβήτη, αλκοολισμό, κίρρωση ήπατος


Slide 25

Παγκόσμια κατανάλωση εμβολίου
γρίπης, 2000


Slide 26

Θεραπεία της γρίπης


Slide 27

Θεραπεία της γρίπης (3)


Slide 28

Ενδείξεις προφυλακτικής θεραπείας της
γρίπης
Wood A.J.J., N Engl J Med 2000;343:1778



Άτομα υψηλού κινδύνου που δεν εμβολιάσθηκαν



Άτομα υψηλού κινδύνου που έλαβαν το εμβόλιο καθυστερημένα



Άτομα υψηλού κινδύνου που έλαβαν εμβολιασμό αλλά υπάρχει ασυμφωνία
εμβολίου με τα κυκλοφορούντα στελέχη



Άτομα με ανοσοανεπάρκεια



Μη εμβολιασθέντα άτομα που φροντίζουν ηλικιωμένους ή άτομα υψηλού
κινδύνου



Όλοι οι εργαζόμενοι μέσα σε ιδρύματα ηλικιωμένων η χρονίως πασχόντων,
κατά την διάρκεια επιδημιών



Εμβολιασθέντα άτομα υψηλού κινδύνου για μέγιστη προφύλαξη


Slide 29

Η γρίπη των πουλερικών


Τα πτηνά προσβάλλονται μόνο από τον τύπο Α ιού γρίπης.



Τα μη κατοικίδια πτηνά αποτελούν την φυσική δεξαμενή του ιού και δεν νοσούν
(πχ αγριόποπιες)



Τα κατοικίδια πτηνά (κοτόπουλα, γαλοπούλες) είναι δυνατόν να νοσήσουν
βαριά και πεθαίνουν.



Οι υπότυποι Η5 και Η7 διακρίνονται περαιτέρω σε ιούς υψηλής και χαμηλής
νοσογόνου δράσης (HPAI και LPAI).



Οι ιοί HPAI μπορούν να προκαλέσουν θνητότητα στα πτηνά μέχρι και 100%.



Οι ιοί LPAI μπορεί να μετατραπούν σε HPAI κατά την διάρκεια μίας
επιδημίας.



Προσβάλλεται ο άνθρωπος;



Μεταδίδεται η γρίπη των πουλερικών από άνθρωπο σε άνθρωπο;


Slide 30

Η γρίπη των πουλερικών H5N1 στον
άνθρωπο

Χώρα
Thailand
Vietnam
Cambodia
Indonesia
ΣΥΝΟΛΟ

Περιπτώσεις
γρίπης H5N1

Θάνατοι

Θνησιμότητα
(Case fatality
rate)

20
92
4
9
125

13
42
4
5
64

70%
45%
100%
75%
51%

WHO data, Nov 9, 2005


Slide 31


Slide 32

Μικροεπιδημίες με δυνατότητα πανδημίας
(1968-2003)


1976: Γρίπη των χοίρων (Η1Ν1) στις ΗΠΑ



1986: Γρίπη των χοίρων (Η1Ν1)



1988: Γρίπη των χοίρων (Η1Ν1) στις ΗΠΑ – 1 θάνατος



1993: Γρίπη των χοίρων (Η3Ν2) στην Ολλανδία



1995: Γρίπη των πουλερικών (Η7Ν7) στο Η. Βασίλειο



1997: Γρίπη των πουλερικών (Η5Ν1) στο Hong Kong – 6 θάνατοι



1999: Γρίπη των ορτυκιών (Η9Ν2)



2003: Γρίπη των πουλερικών (Η5Ν1) στο Hong Kong – 1 θάνατος



2003: Γρίπη των πουλερικών (Η7Ν7) στην Ολλανδία



2003: Γρίπη των πουλερικών (Η5Ν1) στο Guangdong, Κίνα



2004: Γρίπη των πουλερικών (Η5Ν1) στο Βιετνάμ


Slide 33

Pandemic Influenza
The influenza pandemic of 1918-19 killed more
humans than any other disease in a period of
similar duration in the history of the world.
Alfred W. Crosby
America’s Forgotten
Pandemic The Influenza of
1918
Cambridge University
Press, 1989


Slide 34

2003-4 Outbreak of Highly Pathogenic
Avian (HPAI) Influenza A (H5N1) in Asia

W.H.O. Official Says Deadly Pandemic Is Likely if
the Asian Bird Flu Spreads Among People
By KEITH BRADSHER and LAWRENCE K. ALTMAN

HONG KONG, Nov. 29 - A pandemic of human influenza could
kill up to 100 million people around the world in a worst case, a
World Health Organization official said Monday, significantly
raising the agency's earlier estimates of the potential number of
deaths in such a catastrophe.


Slide 35

Pandemic Influenza
Outbreak of Avian Influenza A (H5N1) in Asia


Slide 36

Pandemic Influenza
Outbreak of Avian Influenza A (H5N1) in Asia


Slide 37

Phases of an Influenza Pandemic
Phase

Level

0

0

Inter-Pandemic Period: Annual epidemics with 3-4
circulating influenza strains worldwide

0

1

Initial Report of New Strain in Humans: Novel virus
reported; no clear evidence of person-to-person spread or
outbreak activity.

0

2

Novel Virus Alert: Infection in >2 humans confirmed;
ability to spread and cause severe disease questionable.

0

3

Human Transmission Confirmed: Person-to-person
transmission confirmed or new virus found in several
countries; at least one outbreak lasting > 2 weeks

1

Definition

Confirmation of Onset of Pandemic: Efficient person-to-person
spread with outbreaks in >1 country and evidence of severe
morbidity and mortality


Slide 38

Phases of an Influenza Pandemic
Phase

Definition

2

Regional and Multi-Regional Epidemics: Outbreaks and
epidemics in multiple countries around the world

3

End of First Pandemic Wave: Influenza activity stops in initially
affected regions and continues elsewhere

4

Second or Later Waves: 2 or more waves of infection are
expected to occur within 3-9 months of initial outbreak

5

End of Pandemic: Infection rates return to pre-pandemic levels,
no more large scale “waves” of infection expected. May take 2
or more years.


Slide 39

Trends in Infectious Disease Mortality in the
United States During the 20th Century

Armstrong, GL. JAMA. 1999 Jan 6;281(1):61-6.


Slide 40

Pandemic Influenza
1918 Influenza Pandemic






20-40 million persons died worldwide, possibly more
Death rate 25 times higher than previous epidemics
500-650,000 deaths in the U.S.: Ten times as many
Americans died of flu than died in WW I
The epidemic preferentially affected and killed younger,
healthy persons
The epidemic was so severe that the average life span in the
U.S. was depressed by 10 years


Slide 41

Pandemic Influenza
Potential Impact of Pandemic Influenza in the
U.S.










Cannot predict the severity or exact onset of a
pandemic
Up to 200 million persons infected
38-89 million persons clinically ill
18-42 million persons require outpatient care
314,00-733,000 persons hospitalized
89,000-207,000 deaths
Economic cost estimated at $71-$166 billion


Slide 42

Pandemic Influenza
Potential Impact of Pandemic Influenza in the
U.S.







Vaccine and antiviral drugs will be in short
supply
 6-8 month lag-time needed for vaccine
availability
Healthcare workers and other first responders
will be at higher risk of exposure and illness than
the general population
Healthcare system will be overwhelmed
Risk of sudden shortages of key personnel in
critical community services: police, fire,
power/utilities, transportation, air traffic
controllers, etc.


Slide 43

Δραστηριότητα γρίπης στην Ελλάδα
Δίκτυο Ιδιωτών γιατρών
Αριθμ ό ς δ η λω θέ ν τω ν κρ ο υ σ μ ά τω ν γρ ιπ ώ δ ο υ ς σ υ ν δ ρ ο μ ή ς

900
800

2 0 0 2 /2 0 0 3

700
για τ ρ ο ύ ς

Δ η λω θ έ ντ α κρ ο ύ σ μ α τ α α νά 100

α ν ά 100 για τρ ο ύ ς

2 0 0 3 /2 0 0 4

600

2 0 0 4 /2 0 0 5

500
400
300
200
100
0

48 49 5051 52 53 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1011 12 13 1415 16 1718 19 20
Εβ δ ο μ ά δ α


Slide 44

Πανδημία γρίπης-Ελλάδα
Αδρή προκαταρτική εκτίμηση φορτίου
νοσηρότητας


Slide 45

Πανδημία γρίπης-Ελλάδα
Αδρή προκαταρτική εκτίμηση φορτίου
νοσηρότητας


Slide 46

Γρίπη
Νοσηρότητα και θνητότητα
Είναι η γρίπη νοσοκομειακή λοίμωξη;
Κατά τις εποχιακές επιδημικές εξάρσεις της γρίπης στις ΗΠΑ από το
1979-80μέως το 2000-1 υπολογίστηκε ανά επιδημία
 Νοσηλείες λόγω γρίπης:54.000-430.000

 Νοσηλείες επιπλέον σχετιζόμενες με την γρίπη: 226.000
(63% σε άτομα > 65 ετών)
Οι θάνατοι οφείλονται σε πρωτοπαθή ή δευτεροπαθή πνευμονία και σε
έξαρση καρδιοπνευμονικών ή άλλων χρόνιων νόσων


Slide 47

Γρίπη και χώροι παροχής υγείας
 Εάν ο ιός της γρίπης εισαχθεί σε ένα νοσοκομείο ή άλλο
Χώρο Παροχής Υγείας μέσω μολυσμένου προσωπικού,
ασθενών ή επισκεπτών διασπείρεται σχετικά γρήγορα και
προκαλεί νόσο και σε άλλους ασθενείς και εργαζομένους
 Ποσοστά μόλυνσης έως 70% μεταξύ των ασθενών και του
προσωπικού κατά τη διάρκεια επιδημιών γρίπης σε
νοσοκομεία


Slide 48

Κατευθυντήριες οδηγίες για τη διαχείριση
κρουσμάτων εποχικής γρίπης στους χώρους
παροχής υγείας (www.keel.org.gr)










Η Διοίκηση και η Επιτροπή Νοσοκομειακών Λοιμώξεων καταρτίζουν
σχέδιο αντιμετώπισης της εποχικής έξαρσης της γρίπης αλλά και
σχέδιο πανδημίας
Ενημέρωση και εκπαίδευση του προσωπικού (συμπεριλαμβανομένου
και του βοηθητικού) για τα μέτρα προφύλαξης από τη μετάδοση της
γρίπης
Έγκαιρος αντιγριπικός εμβολιασμό όλου του προσωπικού που
έρχεται σε επαφή με ασθενείς
Το προσωπικό και το επισκεπτήριο πρέπει να λαμβάνει τις
προφυλάξεις μετάδοσης
· Βασικές
· Σταγονιδίων
· Επαφής


Slide 49

Βασικό μέτρο υγιεινής: Πλύσιμο /αντισηψία χεριών
Τα χέρια πρέπει να πλένονται:
· πριν και μετά την επαφή με ασθενή
· όταν είναι εμφανώς λερωμένα
· μετά από δραστηριότητες που είναι δυνατόν να προκαλέσουν
μόλυνση

· μετά την αφαίρεση των γαντιών
Επάλειψη των χεριών με αντισηπτικά που έχουν ως βάση την
αλκοόλη γίνεται
· μετά από δραστηριότητες όταν τα χέρια δεν είναι εμφανώς
λερωμένα
· μετά την αφαίρεση των γαντιών · μετά το πλύσιμο των χεριών αφού
τα χέρια έχουν στεγνώσει Η χρήση των γαντιών δεν υποκαθιστά την
υγιεινή των Χεριών


Slide 50

ΑΤΟΜΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
ΓΙΑ ΣΥΝΗΘΗ ΕΠΟΧΙΚΗ ΓΡΙΠΗ
 Μάσκα αναπνευστικής προστασίας απλή χειρουργική
 Γάντια μιας χρήσεως τα οποία αλλάζουν κατά τη διάρκεια
διαφόρων χειρισμών στον ασθενή
 Ειδικά προστατευτικά γυαλιά ευρέως οπτικού πεδίου ή
ασπίδα προσώπου
 Προστατευτική μπλούζα μιας χρήσης


Slide 51

Βασικές προφυλάξεις
(standards precautions)
Υγιεινή χεριών

Χρήση μάσκας

Χρήση γαντιών

Χρήση προστατευτικών
γυαλιών


Slide 52

Χρήση μπλούζας


Slide 53

ΔΙΑΛΟΓΗ ΠΡΟΣΕΡΧΟΜΕΝΩΝ
ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ
Στην εξωτερική είσοδο κάθε Νοσοκομείου υπάρχει ο οικίσκος (BOX)
Στα ΤΕΠ ειδικά καθορισμένος χώρος αναμονής και εξέτασης
Πότε;
Κατά τη διάρκεια της εποχικής έξαρσης της γρίπης Οκτώβριος -Απρίλιος

Που;
Πριν την είσοδο στο ΤΕΠ και στα Τακτικά Εξωτερικά
Χορηγείται μάσκα σε άτομα που εμφανίζουν βήχα ή και φτάρνισμα
Ο μεταφορέας φορά μάσκα την οποία αφαιρεί αμέσως μόλις
απομακρυνθεί από τον ασθενή
Δεν πλησιάζει φορώντας την ίδια μάσκα άλλον ασθενή ή προσωπικό
Ο ασθενής μεταφέρεται στον ειδικό χώρο αναμονής


Slide 54

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΥΠΟΠΤΟΥ ΓΙΑ
ΓΡΙΠΗ ΣΤΟ Τ Ε Π
ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ «ΕΤΙΚΕΤΤΑ»
 Αφίσες ή άλλο έντυπο υλικό με βασικές οδηγίες αναπνευστικής
υγιεινής και πρόληψης μετάδοσης της γρίπης για προσερχόμενους
ασθενείς και συνοδούς τους σε εμφανή σημεία στην είσοδο των
Τ Ε Π και στους χώρους αναμονής
Χαρτομάντιλα (για να να αποφεύγει την εκτίναξη σταγονιδίων
καλύπτοντας το στόμα και τη μύτη σε βήχα ή φταρνίσματος )
 Μάσκες (απλές χειρουργικές) για χορήγηση σε άτομα που
εμφανίζουν βήχα ή και φτάρνισμα όσο το δυνατόν ταχύτερα
Αντισηπτικά διαλύματα για την συχνή υγιεινή των χεριών
 Επάρκεια υγρού σαπουνιού και χειροπετσετών μιας χρήσης στους
νιπτήρες
Ποδοκίνητοι κάδοι απορριμμάτων για τα μολυσμένα
χαρτομάνδηλα


Slide 55

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΥΠΟΠΤΟΥ
ΓΙΑ ΓΡΙΠΗ ΣΤΟ Τ Ε Π

Ασθενείς με συμπτώματα από το αναπνευστικό (βήχα και φτάρνισμα)
τοποθετούνται σε
 Σε ιδιαίτερο χώρο αναμονής

Αν δεν είναι δυνατόν
 Να κάθονται σε απόσταση τουλάχιστον μέτρου από άλλα άτομα
 Εφαρμογή των οδηγιών της «αναπνευστικής εττικέτας»


Slide 56

ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ή
ΥΠΟΠΤΟΥ ΓΙΑ ΓΡΙΠΗ
ΑΠΟΜΟΝΩΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ

1. Νοσηλεία κάθε ασθενούς σε ιδιαίτερο δωμάτιο αν είναι δυνατόν
2. Σε περίπτωση μεγάλου αριθμού νοσηλευομένων αρρώστων με
ενδεχόμενη ή επιβεβαιωμένη γρίπη μπορεί να γίνεται συγκέντρωση σε
ξεχωριστό τμήμα ή θάλαμο του νοσοκομείου (cohorting)
3. Όταν στον ίδιο χώρο βρίσκονται άτομα με επιβεβαιωμένη γρίπη,
ενδεχόμενη και μη μολυσμένα κάθε κρεβάτι απέχει από το άλλο
• τουλάχιστον ένα μέτρο
• Διαχωριστική κουρτίνα μεταξύ των κρεβατιών

4.Το προσωπικό είναι εμβολιασμένο
5. Δεν ασχολείται με τη φροντίδα μη μολυσμένων αρρώστων
6. Προφυλάξεις σταγονιδίων και επαφής επί πλέον από τις βασικές
7. Περιορισμός των επισκέψεων


Slide 57

ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΥΠΟΠΤΟΥ ΓΙΑ
ΓΡΙΠΗ
Προσοχή σε χειρισμούς που προκαλούν αυξημένη διασπορά
σταγονιδίων και αερολύματος (νεφελοποιητές, η ανεπνευστική
φυσιοθεραπεία,βρογχοσκόπηση, γαστροσκόπηση,αναρροφήσεις, η
ενδοτραχειακή διασωλήνωση κ.α.)
Αποφεύγονται οι άσκοπες μετακινήσεις του ασθενούς
απλή μάσκα προστασίας εάν μετακινηθεί


Slide 58

ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΥΠΟΠΤΟΥ ΓΙΑ ΓΡΙΠΗ
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ
Υλικά νοσηλείας μιας χρήσεως και αποκλειστικός ιατρικός εξοπλισμός
π χ στηθοσκόπια περιχειρίδες συσκευές αναρρόφησης
Υλικά πολλαπλών χρήσεων (πιεσόμετρα, θερμόμετρα) μετά το πέρας
της νοσηλείας του ασθενούς απολυμαίνονται με μετρίου βαθμού
απολύμανση

Υλικά όπως υγραντήρες, φιάλες αναρρόφησης απολυμαίνονται μετά το
πέρας της νοσηλείας με υψηλού βαθμού απολύμανση με απολυμαντικό
ευρέως φάσματος ή αποστειρώνονται αφού έχει προηγηθεί καθαρισμός
Υλικά πολλαπλών χρήσεων π χ βρογχοσκόπιο που μετά τη χρήση τους
πρέπει να χρησιμοποιηθούν σε άλλους ασθενείς απολυμαίνονται με
υψηλού βαθμού απολύμανση με απολυμαντικό ευρέως φάσματος 7. , ,
Για τα μηχανήματα και τα αντικείμενα που δεν μπορούν να
απολυμανθούν με εμβάπτιση η απολύμανση πρέπει να γίνεται με
απολυμαντικό ευρέως φάσματος


Slide 59

ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΥΠΟΠΤΟΥ ΓΙΑ ΓΡΙΠΗ
ΠΟΥΛΕΡΙΚΩΝ Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΜΕ ΣΤΕΛΕΧΟΣ
ΥΨΗΛΗΣ ΠΑΘΟΓΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ
 ΜΕΤΡΑ ΟΠΩΣ ΣΤΟ SARS
ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ ΤΥΠΟΥ ΑΠΟΜΟΝΩΣΕΩΝ
ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ:

ΒΑΣΙΚΩΝ
ΕΠΑΦΗΣ

ΑΕΡΟΓΕΝΩΝ
ΑΠΟΜΟΝΩΣΗΣ


Slide 60

ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΥΠΟΠΤΟΥ ΓΙΑ ΓΡΙΠΗ
ΠΟΥΛΕΡΙΚΩΝ Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΜΕ ΣΤΕΛΕΧΟΣ
ΥΨΗΛΗΣ ΠΑΘΟΓΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ
 MΛΟΥΖΑ ΠΟΥ ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΟΛΟ ΤΟ ΣΩΜΑ ΜΕ ΜΑΝΙΚΙΑ
ΠΟΥΣΤΕΡΕΩΝΟΝΤΑΙ ΜΕ ΣΥΓΚΟΛΗΤΙΚΗ ΤΑΙΝΙΑ ΑΔΙΑΠΕΡΑΣΤΗ
ΣΤΑ ΥΓΡΑ
ΔΙΠΛΑ ΓΑΝΤΙΑ

ΚΑΛΥΜΑ ΚΕΦΑΛΗΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ
ΠΟΔΟΝΑΡΙΑ ΔΕΤΑ ΕΩΣ ΤΟΓΟΝΑΤΟ
ΠΡΟΣΟΧΗ! ΤΗΝ ΒΓΑΖΟΜΕ ΣΑΝ «ΚΡΕΜΥΔΙ»


Slide 61

ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΥΠΟΠΤΟΥ ΓΙΑ ΓΡΙΠΗ
ΠΟΥΛΕΡΙΚΩΝ Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΜΕ ΣΤΕΛΕΧΟΣ
ΥΨΗΛΗΣ ΠΑΘΟΓΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ
 ΑΕΡΟΓΕΝΕΙΣ (AIRBORNE) ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
 Προφυλάσουν από λοιμώδη νοσήματα που μεταδίδονται με πυρήνες
σταγονιδίων πολύ μικρούς (<5 μ) και δημιουργούν αερόλυμα
 ΕΙΔΙΚΕΣ ΜΑΣΚΕΣ Ν-95 Η Ν-99
ΣΕ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΕΙΔΙΚΗ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ
ΣΥΣΚΕΥΗ PAPR (Particulate Air Purifying Raspirator)


Slide 62

ΟΔΗΓΙΕΣ ΣΩΣΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΗΣ ΜΑΣΚΑΣ
Τύπου Ν-95


Slide 63

ΜΕΤΡΑ ΑΤΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
ΓΡΙΠΗ ΠΟΥΛΕΡΙΚΩΝ


Ολόσωμη μπλούζα μη
διαπερατή στα υγρά,
διαπερατή στον αέρα


Slide 64

ΜΑΠ νοσηλείας-Ενισχυμένου τύπου
Αναπνευστική προστασία


Συσκευή αναπνευστήρα θετικής πίεσης με αντλία
και φίλτρο (PAPR) με προστασία ολοκλήρου
προσώπου και φίλτρα Ρ3


Slide 65

ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΥΠΟΠΤΟΥ ΓΙΑ ΓΡΙΠΗ
ΠΟΥΛΕΡΙΚΩΝ Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΜΕ ΣΤΕΛΕΧΟΣ
ΥΨΗΛΗΣ ΠΑΘΟΓΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ
 ΑΕΡΟΓΕΝΕΙΣ (AIRBORNE) ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
 Προφυλάσουν από λοιμώδη νοσήματα που μεταδίδονται με πυρήνες
σταγονιδίων πολύ μικρούς (<5 μ) και δημιουργούν αερόλυμα
Ειδικές μάσκες τουλάχιστον Ν-95 ή Ν-99

Σε περίπτωση μεγάλης έκθεσης αναπνευστίκή συσκευή PAPR
(Particulate Air Purifying Raspirator)


Slide 66

ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ
ΓΡΙΠΗ ΠΟΥΛΕΡΙΚΩΝ

ΔΩΜΑΤΙΟ ΑΡΝΗΤΙΚΗΣ
ΠΙΕΣΗΣ


Slide 67

ΝΟΣΗΛΕΙΑ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΥΠΟΠΤΟΥ ΓΙΑ ΓΡΙΠΗ
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΣΥΣΚΕΥΕΣ