Slide 1

PORTUGALIA

INFORMACJE OGÓLNE
Państwo położone w zachodniej
części Półwyspu Iberyjskiego. Do
Portugalii należą również wyspy
Madera i Azory na Oceanie
Atlantyckim
GRANICE: Hiszpania (północ i
wschód)
POWIERZNIA: 92 389 km2
STOLICA: Lizbona
WALUTA: Euro
JĘZYK URZĘDOWY: potrugalski

HISTORIA
W starożytności terytorium dzisiejszej Portugalii zamieszkiwały plemiona
luzytańskie i celtyckie. W III w p.n.e. zostały podbite przez Kartagińczyków. Po
załamaniu się potęgi Kartaginy na Półwysep Iberyjski przybyli Rzymianie. W IV-V
wieku Portugalia jako jeden z pierwszych krajów w Europie Południowej przyjęła
wiarę chrześcijańską.
Wykorzystując słabość państwa Wizygotów, w roku 711 Berberowie i Arabowie
przeprawili się przez Cieśninę Gibraltarską i podbili Półwysep Iberyjski. Wpływ
arabski odcisnął największe piętno na wybrzeżu Algarve, które należało do
muzułmanów do połowy XIII wieku. Niektóre dzielnice Lizbony, Alfama i
Maurariado dziś tchną douched mauretańskiej przeszłości.
Kilkanaście lat po inwazji arabskiej władcy nigdy nie podbitego państwa Asturii
rozpoczęli rekonkwistę - czyli odzyskiwanie utraconych terenów. W końcu XI
wieku król Kastylii i Leonu Alfons VI podbił tereny położone na południe od
Duero. Utworzył w ten sposób nowe księstwo Portugalii ze stolicą w Porto i
darował je swojemu zięciowi, księciu burgundzkiemu, Henrykowi.
W 1147 roku jego syn Alfons, od 1139 roku król Portugalii, zdobył Lizbonę, a w
latach 1158 - 66 przyłączył Alantejo. Proces powiększania terytorium i ostatecznego
ukształtowania granic został zakończony podczas panowania Alfonsa III, który w
1249 roku zdobył Algavre. Od tego czasu Portugalia jako pierwsze państwo na
świecie ma definitywnie wytyczone i w ciągu wieków niezmienione granice.

Od XV wieku portugalscy żeglarze pod patronayem księcia Henryka
Żeglarza (1395-1460) zaczęli docierać do zachodnich wybrzeży Afryki, Indii,
Indonezjii i Chin (Vasco da Gama, Bartolomeo Diaz, Ferdynand Magellan).
Przepłynęli także Atlantyk i dotarli do Ameryki Południowej. W 1500 roku
Pedro Alvarez Cabral zajął Brazylię. Portugalia stała się krajem odkrywcó i
kolonizatorów, a także centrum światowego handlu. Późniejsza działalność
inkwizycji przyczyniła się m.in. do tego, że Portugalia utraciła pozycję
państwa - mocarstwa. Wkrótce została przyłączona do Hiszpanii co dopełniło
końca wielkiej niegdyś potęgi i spowodowało zmierzch kultury narodowej. W
roku 1640 Portugalczycy zbuntowali się i wspierani przez Francuzów obrali
swego króla Jana IV.
Pierwsza połowa XIX wieku przyniosła Portugalii same klęski. Najpierw
nastapiła trzykrotna inwazja wojsk napoleońskich (1807-1811). Później
usamowolniła sie najwieksza kolonia- Brazylia, a następnie w latach 18301846 przez kraj przetoczyła się wojna domowa.
Na skutek tych nieszczęść w XX wiek Portugalia wkroczyła jako jedno z
najbardziej zacofanych państw Europy. Od 1926 do 1974 kraj podlegał
najpierw dyktaturze generała A. O. Carmona, później premiera A. Salazara,
nastepnie premiera M. J. Caetano. Dopiero w kwietniu 1974 w wyniku
wojskowego zamachu stanu-tzw. rewolucji gożdzików, obalono dyktaturę i
zapoczątkowano otwartą, proeuropejska politykę.
W latach 1974-75 Portugalia uznała niepodległość swych afrykańskich
kolonii. W 1984 roku została członkiem EWG. 12 czerwca 1985 Portugalia
podpisała traktat akcesywny, na jego mocy stała sie członkiem Wspólnot
Europejskich z dniem 1 stycznia 1986 r. Do Unii przystąpiła wspólnie z
Hiszpanią W 1999 roku administrowane przez Portugalię Makau powróciło
pod zarząd Chin.

TRADYCJE I OBYCZAJE
CORRIDA
Walka byków to kontrowersyjny i
niezwykle barwny pojedynek między
człowiekiem a zwierzęciem. Różni się
od korridy hiszpańskiej. Po pierwsze,
znaczną część taurady stanowią
popisy sztuki jeździeckiej podczas
pojedynku między jeźdźcem na koniu
a bykiem. Po drugie, byk nie jest
brutalnie zabijany na oczach
publiczności. Zakazano tego w 1799
roku, kiedy to na oczach króla i
całego dworu byk śmiertelnie
zaatakował hrabiego Arcos. Korridy
zazwyczaj odbywają się w czwartki i
niedziele w sezonie trwającym od
niedzieli wielkanocnej do
października. Większość walk ma
miejsce w regionie Ribatejo, gdzie
hoduje się najwięcej byków.

AZULEJOS
Portugalskie płytki do wykładania
fasad i ścian wewnątrz budynków.
Jedna z najbardziej ekspresyjnych
form kultury Portugalii stanowi
zarazem jeden z najbardziej
orginalnych wkładów tego kraju do
kultury światowej. Ten ciekawy
element dekoracyjny stosowany jest
w Portugalii od ponad 500 lat jest
przede wszystkim specyficznym
nośnikem historii, źródłem wiedzy na
temat zmieniającej się mody i
obyczajów oraz zapisem wizji
indywidualnych twórców.

KOGUT Z BARCELOS
Kogut z Barcelos to wszechobecny symbol Portugalii. Pocztówki,
obrazki, figurki i pamiatki wszelkiego rodzaju, przedstawiają kolorowego
koguta. A oto co głosi na jego temat legenda.
Legenda głosi, że w miasteczku Barcelinhos pewnego razu zostało
popełnione przestępstwo, jednak mimo śledztwa, sprawcy nie udało się
odnaleźć. O zdarzeniu zapomniano do czasu gdy pewien skromny pielgrzym
wędrując ku Santiago de Compostela, by się tam modlić, zatrzymał się w
okolicach Barcelos (ówcześnie Barca Cellus), w przydrożnym zajeździe, aby
zaspokoić głód. W trakcie posiłku zauważył, że jakaś postać bacznie go
obserwuje, jednak nie przejął sie tym i kontynuował kolację. Obserwator
wyszedł z zajazdu i poszedł prosto do domu sędziego, by oskarżyć
przyjezdnego o popełnienie wspomnianego przestepstwa. Pielgrzym nie
potrafił przedstawić dowodów na swa niewinność i został skazany na
szubienicę, bez możliwości odwołania.
W dniu kiedy miał zostać stracony, pielgrzym wykorzystał ostatnie
zyczenie skazańca w celu ponownego spotkania z sędzią, który tak
niesprawiedliwie go osądził. Gdy znalazł się przed obliczem sędziego, który
miał własnie zamiar kroić ogromnego pieczonego koguta, uklęknął i zaczął
przysięgać, że jest niewinny i że jest pierwszy raz w życiu w Barcelinhos i
nigdy przedtem nie widział na oczy ofiary przestępstwa. Sędzia pozostał ni
wzruszony. Skazaniec w geście rozpaczy zaczął błagać o pomoc Santiago i
zaklął się, że jest tak pewny swej niewinności, że kogut, stojący na stole,
zapieje z nadejściem świtu.
Wszyscy zebrani wybuchneli śmiechem, ale przesądny lud nie śmiał tknąć
koguta. Ku zdziwieniu wszystkich, nad ranem kogutowi zaczęły rosnąć
nowe pióra, wstał i energicznie zapiał. Ludzie pobiegli zaś na miejsce, gdzie
stała szubienica i znależli pielgrzyma żywego, gdyż sznur na jego szyi
zaplątał się i nie zacisnął.
Wobec takiego cudu, pielgrzym został puszczony wolno, by kontynuował
swą podróż do świętego miejsca.

11 de Novembro - Dia de Săo Martinho
Dzień Săo Martinho, jest związany z pogańskimi obrzedami
obchodzonymi wraz z nadejsciem jesieni, jak również z obchodami
dnia Santo Bispo de Tours. Później dołączył zwyczaj próbowania
tego dnia młodego wina lub tzw. agua pe, słabego musującego wina
powstałego przez zalanie resztek winogron pozostałych po
wyciśnięciu soku wodą i poddanie fermentacji. Jako że jest to też
okres kasztanów, nie może ich zabraknąć tego dnia. Najczęściej
podaje sie je pieczone lub gotowane z anyżem (erva doce).
Wieczorem dodatkowo popija się jeropiga, wino ciężkie,
alkoholizowane, a więc mocne i bardzo słodkie. W wielu domach
istnieje też zwyczaj przyrządzania deseru z pestek granatów,
odrobiny cukru i wina Porto.
Dzień Sao Martinho obchodzony jest 11 listopada, ponieważ jest
to tzw. okres Verăo de Săo Martinho. O tej porze roku często jest
pogodnie, słonecznie i ciepło, a związana jest z tym pewna legenda.
Săo Martinho (czyli Św. Marcin), który był rzymskim legionistą,
pewnego razu o tej porze roku przedzierał się konno przez Alpy
jadąc z Rzymu do swojego domu gdzieś w Galii. Bylo bardzo zimno,
wiał silny wiatr, a jedyne co chroniło go przed złą pogodą, to
czerwona peleryna uzywana przez legionistów. Nagle, ni stąd ni z
owąd pojawił sie na drodze biedak w dziurawym ubraniu,
zziębnięty na kośc i proszący o wsparcie Niestety Martinho nie miał
nic co mógłby dać biedakowi, ale niewiele myśląc zdiął
swojapelerynę, przeciął ja mieczem na pół i dał jedną z nich
biedakowi. W tym momencie chmury zniknęły, wiatr ucichł,
zswieciło słońce i zrobiło sie ciepło jak w lecie. W ten sposób Bóg
podziękował Martinho za jego dobre serce.

PORTUGALCZYCY I ICH SPORT
NARODOWY
W Portugalii raczej nie istnieje kategoria ludzi "fan piłki
nożnej", jeżeli juz kogos wyróżniać, to tych odmieńców,
którzy futbolu nie lubią. Tych jednak jest nie wielu. Piłka
nożna to nie jest wybór, to raczej niemal wrodzone
preferencje każdego Portugalczyka. O piłce nożnej
rozmawia się przy każdej możliwej okazji, jest ona
nieodłącznym elementem życia społecznego. Co szczególne,
sport ten nie jest wyłącznie domeną mężczyzn, wręcz
przciwnie, istnieje w tej dziedzinie niespotykane
równouprawnienie. Przecietna kobieta równie dobrze, jak
przeciętny meżczyzna, potrafi wypowiedzieć sie na temat
notowań ligowych, ostatniego meczu, czy zalet danego
klubu. Cały kraj z zapartym tchem śledzi nie tylko
poszczególne mecze, ale również informacje na temat
trenerów, szefów klubów i oczywiście zawodników, których
można bez przesady nazwać bohaterami narodowymi
Auto strony Portugal for Beginners, na której w
autoironiczny sposób opisuje Portugalię, wymienia trzy
najważniejsze kluby w kategorii polityka! Komentuje to w
ten sposób: „Gdyby kluby piłkarskie mogły startować w
wyborach, w parlamencie nie byłoby miejsca dla
"prawdziwych" polityków".
Trzy najważniejsze kluby to FC Porto, Benfica oraz
Sporting

FADO
Gatunek muzyczny powstały w XIX wieku
w biednych dzielnicach portowych miast
Portugalii. Fado to melancholijna pieśń,
wykonywana przez jednego wokalistę przy
akopaniamencie dwóch gitar. Nazwane jest
czasami portugalskim blusem. Istnieja trzy
głowne rodzaje klasycznego fado: fado z
Lizbony, fado z Porto i fado z Coimbry.
Największą pieśniarką fado, jednogłośnie
uznawaną za królową, międzynarodowy
symbol i niedościgły wzorzec artysty tego
gatunku była Amália Rodrigues.
W latach dziewięćdziesiątych XX wieku
fado zaczęło przezywać swój renesans,
głównie za sprawa pojawienia sie nowego
pokolenia artystów śpiewających zarówno
klasyczne jak i uwspółcześnione fado. Wielu
z nich odniosło komercyjny sukces nie tylko
w Portugalii ale również za granicą.
Najważniejsi z nich to Dulce Pontes, Mariza,
Cristina Branco, Mafalda Arnauth, Camané,
Paulo Bragança i Kátia Guerreiro.


Slide 2

PORTUGALIA

INFORMACJE OGÓLNE
Państwo położone w zachodniej
części Półwyspu Iberyjskiego. Do
Portugalii należą również wyspy
Madera i Azory na Oceanie
Atlantyckim
GRANICE: Hiszpania (północ i
wschód)
POWIERZNIA: 92 389 km2
STOLICA: Lizbona
WALUTA: Euro
JĘZYK URZĘDOWY: potrugalski

HISTORIA
W starożytności terytorium dzisiejszej Portugalii zamieszkiwały plemiona
luzytańskie i celtyckie. W III w p.n.e. zostały podbite przez Kartagińczyków. Po
załamaniu się potęgi Kartaginy na Półwysep Iberyjski przybyli Rzymianie. W IV-V
wieku Portugalia jako jeden z pierwszych krajów w Europie Południowej przyjęła
wiarę chrześcijańską.
Wykorzystując słabość państwa Wizygotów, w roku 711 Berberowie i Arabowie
przeprawili się przez Cieśninę Gibraltarską i podbili Półwysep Iberyjski. Wpływ
arabski odcisnął największe piętno na wybrzeżu Algarve, które należało do
muzułmanów do połowy XIII wieku. Niektóre dzielnice Lizbony, Alfama i
Maurariado dziś tchną douched mauretańskiej przeszłości.
Kilkanaście lat po inwazji arabskiej władcy nigdy nie podbitego państwa Asturii
rozpoczęli rekonkwistę - czyli odzyskiwanie utraconych terenów. W końcu XI
wieku król Kastylii i Leonu Alfons VI podbił tereny położone na południe od
Duero. Utworzył w ten sposób nowe księstwo Portugalii ze stolicą w Porto i
darował je swojemu zięciowi, księciu burgundzkiemu, Henrykowi.
W 1147 roku jego syn Alfons, od 1139 roku król Portugalii, zdobył Lizbonę, a w
latach 1158 - 66 przyłączył Alantejo. Proces powiększania terytorium i ostatecznego
ukształtowania granic został zakończony podczas panowania Alfonsa III, który w
1249 roku zdobył Algavre. Od tego czasu Portugalia jako pierwsze państwo na
świecie ma definitywnie wytyczone i w ciągu wieków niezmienione granice.

Od XV wieku portugalscy żeglarze pod patronayem księcia Henryka
Żeglarza (1395-1460) zaczęli docierać do zachodnich wybrzeży Afryki, Indii,
Indonezjii i Chin (Vasco da Gama, Bartolomeo Diaz, Ferdynand Magellan).
Przepłynęli także Atlantyk i dotarli do Ameryki Południowej. W 1500 roku
Pedro Alvarez Cabral zajął Brazylię. Portugalia stała się krajem odkrywcó i
kolonizatorów, a także centrum światowego handlu. Późniejsza działalność
inkwizycji przyczyniła się m.in. do tego, że Portugalia utraciła pozycję
państwa - mocarstwa. Wkrótce została przyłączona do Hiszpanii co dopełniło
końca wielkiej niegdyś potęgi i spowodowało zmierzch kultury narodowej. W
roku 1640 Portugalczycy zbuntowali się i wspierani przez Francuzów obrali
swego króla Jana IV.
Pierwsza połowa XIX wieku przyniosła Portugalii same klęski. Najpierw
nastapiła trzykrotna inwazja wojsk napoleońskich (1807-1811). Później
usamowolniła sie najwieksza kolonia- Brazylia, a następnie w latach 18301846 przez kraj przetoczyła się wojna domowa.
Na skutek tych nieszczęść w XX wiek Portugalia wkroczyła jako jedno z
najbardziej zacofanych państw Europy. Od 1926 do 1974 kraj podlegał
najpierw dyktaturze generała A. O. Carmona, później premiera A. Salazara,
nastepnie premiera M. J. Caetano. Dopiero w kwietniu 1974 w wyniku
wojskowego zamachu stanu-tzw. rewolucji gożdzików, obalono dyktaturę i
zapoczątkowano otwartą, proeuropejska politykę.
W latach 1974-75 Portugalia uznała niepodległość swych afrykańskich
kolonii. W 1984 roku została członkiem EWG. 12 czerwca 1985 Portugalia
podpisała traktat akcesywny, na jego mocy stała sie członkiem Wspólnot
Europejskich z dniem 1 stycznia 1986 r. Do Unii przystąpiła wspólnie z
Hiszpanią W 1999 roku administrowane przez Portugalię Makau powróciło
pod zarząd Chin.

TRADYCJE I OBYCZAJE
CORRIDA
Walka byków to kontrowersyjny i
niezwykle barwny pojedynek między
człowiekiem a zwierzęciem. Różni się
od korridy hiszpańskiej. Po pierwsze,
znaczną część taurady stanowią
popisy sztuki jeździeckiej podczas
pojedynku między jeźdźcem na koniu
a bykiem. Po drugie, byk nie jest
brutalnie zabijany na oczach
publiczności. Zakazano tego w 1799
roku, kiedy to na oczach króla i
całego dworu byk śmiertelnie
zaatakował hrabiego Arcos. Korridy
zazwyczaj odbywają się w czwartki i
niedziele w sezonie trwającym od
niedzieli wielkanocnej do
października. Większość walk ma
miejsce w regionie Ribatejo, gdzie
hoduje się najwięcej byków.

AZULEJOS
Portugalskie płytki do wykładania
fasad i ścian wewnątrz budynków.
Jedna z najbardziej ekspresyjnych
form kultury Portugalii stanowi
zarazem jeden z najbardziej
orginalnych wkładów tego kraju do
kultury światowej. Ten ciekawy
element dekoracyjny stosowany jest
w Portugalii od ponad 500 lat jest
przede wszystkim specyficznym
nośnikem historii, źródłem wiedzy na
temat zmieniającej się mody i
obyczajów oraz zapisem wizji
indywidualnych twórców.

KOGUT Z BARCELOS
Kogut z Barcelos to wszechobecny symbol Portugalii. Pocztówki,
obrazki, figurki i pamiatki wszelkiego rodzaju, przedstawiają kolorowego
koguta. A oto co głosi na jego temat legenda.
Legenda głosi, że w miasteczku Barcelinhos pewnego razu zostało
popełnione przestępstwo, jednak mimo śledztwa, sprawcy nie udało się
odnaleźć. O zdarzeniu zapomniano do czasu gdy pewien skromny pielgrzym
wędrując ku Santiago de Compostela, by się tam modlić, zatrzymał się w
okolicach Barcelos (ówcześnie Barca Cellus), w przydrożnym zajeździe, aby
zaspokoić głód. W trakcie posiłku zauważył, że jakaś postać bacznie go
obserwuje, jednak nie przejął sie tym i kontynuował kolację. Obserwator
wyszedł z zajazdu i poszedł prosto do domu sędziego, by oskarżyć
przyjezdnego o popełnienie wspomnianego przestepstwa. Pielgrzym nie
potrafił przedstawić dowodów na swa niewinność i został skazany na
szubienicę, bez możliwości odwołania.
W dniu kiedy miał zostać stracony, pielgrzym wykorzystał ostatnie
zyczenie skazańca w celu ponownego spotkania z sędzią, który tak
niesprawiedliwie go osądził. Gdy znalazł się przed obliczem sędziego, który
miał własnie zamiar kroić ogromnego pieczonego koguta, uklęknął i zaczął
przysięgać, że jest niewinny i że jest pierwszy raz w życiu w Barcelinhos i
nigdy przedtem nie widział na oczy ofiary przestępstwa. Sędzia pozostał ni
wzruszony. Skazaniec w geście rozpaczy zaczął błagać o pomoc Santiago i
zaklął się, że jest tak pewny swej niewinności, że kogut, stojący na stole,
zapieje z nadejściem świtu.
Wszyscy zebrani wybuchneli śmiechem, ale przesądny lud nie śmiał tknąć
koguta. Ku zdziwieniu wszystkich, nad ranem kogutowi zaczęły rosnąć
nowe pióra, wstał i energicznie zapiał. Ludzie pobiegli zaś na miejsce, gdzie
stała szubienica i znależli pielgrzyma żywego, gdyż sznur na jego szyi
zaplątał się i nie zacisnął.
Wobec takiego cudu, pielgrzym został puszczony wolno, by kontynuował
swą podróż do świętego miejsca.

11 de Novembro - Dia de Săo Martinho
Dzień Săo Martinho, jest związany z pogańskimi obrzedami
obchodzonymi wraz z nadejsciem jesieni, jak również z obchodami
dnia Santo Bispo de Tours. Później dołączył zwyczaj próbowania
tego dnia młodego wina lub tzw. agua pe, słabego musującego wina
powstałego przez zalanie resztek winogron pozostałych po
wyciśnięciu soku wodą i poddanie fermentacji. Jako że jest to też
okres kasztanów, nie może ich zabraknąć tego dnia. Najczęściej
podaje sie je pieczone lub gotowane z anyżem (erva doce).
Wieczorem dodatkowo popija się jeropiga, wino ciężkie,
alkoholizowane, a więc mocne i bardzo słodkie. W wielu domach
istnieje też zwyczaj przyrządzania deseru z pestek granatów,
odrobiny cukru i wina Porto.
Dzień Sao Martinho obchodzony jest 11 listopada, ponieważ jest
to tzw. okres Verăo de Săo Martinho. O tej porze roku często jest
pogodnie, słonecznie i ciepło, a związana jest z tym pewna legenda.
Săo Martinho (czyli Św. Marcin), który był rzymskim legionistą,
pewnego razu o tej porze roku przedzierał się konno przez Alpy
jadąc z Rzymu do swojego domu gdzieś w Galii. Bylo bardzo zimno,
wiał silny wiatr, a jedyne co chroniło go przed złą pogodą, to
czerwona peleryna uzywana przez legionistów. Nagle, ni stąd ni z
owąd pojawił sie na drodze biedak w dziurawym ubraniu,
zziębnięty na kośc i proszący o wsparcie Niestety Martinho nie miał
nic co mógłby dać biedakowi, ale niewiele myśląc zdiął
swojapelerynę, przeciął ja mieczem na pół i dał jedną z nich
biedakowi. W tym momencie chmury zniknęły, wiatr ucichł,
zswieciło słońce i zrobiło sie ciepło jak w lecie. W ten sposób Bóg
podziękował Martinho za jego dobre serce.

PORTUGALCZYCY I ICH SPORT
NARODOWY
W Portugalii raczej nie istnieje kategoria ludzi "fan piłki
nożnej", jeżeli juz kogos wyróżniać, to tych odmieńców,
którzy futbolu nie lubią. Tych jednak jest nie wielu. Piłka
nożna to nie jest wybór, to raczej niemal wrodzone
preferencje każdego Portugalczyka. O piłce nożnej
rozmawia się przy każdej możliwej okazji, jest ona
nieodłącznym elementem życia społecznego. Co szczególne,
sport ten nie jest wyłącznie domeną mężczyzn, wręcz
przciwnie, istnieje w tej dziedzinie niespotykane
równouprawnienie. Przecietna kobieta równie dobrze, jak
przeciętny meżczyzna, potrafi wypowiedzieć sie na temat
notowań ligowych, ostatniego meczu, czy zalet danego
klubu. Cały kraj z zapartym tchem śledzi nie tylko
poszczególne mecze, ale również informacje na temat
trenerów, szefów klubów i oczywiście zawodników, których
można bez przesady nazwać bohaterami narodowymi
Auto strony Portugal for Beginners, na której w
autoironiczny sposób opisuje Portugalię, wymienia trzy
najważniejsze kluby w kategorii polityka! Komentuje to w
ten sposób: „Gdyby kluby piłkarskie mogły startować w
wyborach, w parlamencie nie byłoby miejsca dla
"prawdziwych" polityków".
Trzy najważniejsze kluby to FC Porto, Benfica oraz
Sporting

FADO
Gatunek muzyczny powstały w XIX wieku
w biednych dzielnicach portowych miast
Portugalii. Fado to melancholijna pieśń,
wykonywana przez jednego wokalistę przy
akopaniamencie dwóch gitar. Nazwane jest
czasami portugalskim blusem. Istnieja trzy
głowne rodzaje klasycznego fado: fado z
Lizbony, fado z Porto i fado z Coimbry.
Największą pieśniarką fado, jednogłośnie
uznawaną za królową, międzynarodowy
symbol i niedościgły wzorzec artysty tego
gatunku była Amália Rodrigues.
W latach dziewięćdziesiątych XX wieku
fado zaczęło przezywać swój renesans,
głównie za sprawa pojawienia sie nowego
pokolenia artystów śpiewających zarówno
klasyczne jak i uwspółcześnione fado. Wielu
z nich odniosło komercyjny sukces nie tylko
w Portugalii ale również za granicą.
Najważniejsi z nich to Dulce Pontes, Mariza,
Cristina Branco, Mafalda Arnauth, Camané,
Paulo Bragança i Kátia Guerreiro.


Slide 3

PORTUGALIA

INFORMACJE OGÓLNE
Państwo położone w zachodniej
części Półwyspu Iberyjskiego. Do
Portugalii należą również wyspy
Madera i Azory na Oceanie
Atlantyckim
GRANICE: Hiszpania (północ i
wschód)
POWIERZNIA: 92 389 km2
STOLICA: Lizbona
WALUTA: Euro
JĘZYK URZĘDOWY: potrugalski

HISTORIA
W starożytności terytorium dzisiejszej Portugalii zamieszkiwały plemiona
luzytańskie i celtyckie. W III w p.n.e. zostały podbite przez Kartagińczyków. Po
załamaniu się potęgi Kartaginy na Półwysep Iberyjski przybyli Rzymianie. W IV-V
wieku Portugalia jako jeden z pierwszych krajów w Europie Południowej przyjęła
wiarę chrześcijańską.
Wykorzystując słabość państwa Wizygotów, w roku 711 Berberowie i Arabowie
przeprawili się przez Cieśninę Gibraltarską i podbili Półwysep Iberyjski. Wpływ
arabski odcisnął największe piętno na wybrzeżu Algarve, które należało do
muzułmanów do połowy XIII wieku. Niektóre dzielnice Lizbony, Alfama i
Maurariado dziś tchną douched mauretańskiej przeszłości.
Kilkanaście lat po inwazji arabskiej władcy nigdy nie podbitego państwa Asturii
rozpoczęli rekonkwistę - czyli odzyskiwanie utraconych terenów. W końcu XI
wieku król Kastylii i Leonu Alfons VI podbił tereny położone na południe od
Duero. Utworzył w ten sposób nowe księstwo Portugalii ze stolicą w Porto i
darował je swojemu zięciowi, księciu burgundzkiemu, Henrykowi.
W 1147 roku jego syn Alfons, od 1139 roku król Portugalii, zdobył Lizbonę, a w
latach 1158 - 66 przyłączył Alantejo. Proces powiększania terytorium i ostatecznego
ukształtowania granic został zakończony podczas panowania Alfonsa III, który w
1249 roku zdobył Algavre. Od tego czasu Portugalia jako pierwsze państwo na
świecie ma definitywnie wytyczone i w ciągu wieków niezmienione granice.

Od XV wieku portugalscy żeglarze pod patronayem księcia Henryka
Żeglarza (1395-1460) zaczęli docierać do zachodnich wybrzeży Afryki, Indii,
Indonezjii i Chin (Vasco da Gama, Bartolomeo Diaz, Ferdynand Magellan).
Przepłynęli także Atlantyk i dotarli do Ameryki Południowej. W 1500 roku
Pedro Alvarez Cabral zajął Brazylię. Portugalia stała się krajem odkrywcó i
kolonizatorów, a także centrum światowego handlu. Późniejsza działalność
inkwizycji przyczyniła się m.in. do tego, że Portugalia utraciła pozycję
państwa - mocarstwa. Wkrótce została przyłączona do Hiszpanii co dopełniło
końca wielkiej niegdyś potęgi i spowodowało zmierzch kultury narodowej. W
roku 1640 Portugalczycy zbuntowali się i wspierani przez Francuzów obrali
swego króla Jana IV.
Pierwsza połowa XIX wieku przyniosła Portugalii same klęski. Najpierw
nastapiła trzykrotna inwazja wojsk napoleońskich (1807-1811). Później
usamowolniła sie najwieksza kolonia- Brazylia, a następnie w latach 18301846 przez kraj przetoczyła się wojna domowa.
Na skutek tych nieszczęść w XX wiek Portugalia wkroczyła jako jedno z
najbardziej zacofanych państw Europy. Od 1926 do 1974 kraj podlegał
najpierw dyktaturze generała A. O. Carmona, później premiera A. Salazara,
nastepnie premiera M. J. Caetano. Dopiero w kwietniu 1974 w wyniku
wojskowego zamachu stanu-tzw. rewolucji gożdzików, obalono dyktaturę i
zapoczątkowano otwartą, proeuropejska politykę.
W latach 1974-75 Portugalia uznała niepodległość swych afrykańskich
kolonii. W 1984 roku została członkiem EWG. 12 czerwca 1985 Portugalia
podpisała traktat akcesywny, na jego mocy stała sie członkiem Wspólnot
Europejskich z dniem 1 stycznia 1986 r. Do Unii przystąpiła wspólnie z
Hiszpanią W 1999 roku administrowane przez Portugalię Makau powróciło
pod zarząd Chin.

TRADYCJE I OBYCZAJE
CORRIDA
Walka byków to kontrowersyjny i
niezwykle barwny pojedynek między
człowiekiem a zwierzęciem. Różni się
od korridy hiszpańskiej. Po pierwsze,
znaczną część taurady stanowią
popisy sztuki jeździeckiej podczas
pojedynku między jeźdźcem na koniu
a bykiem. Po drugie, byk nie jest
brutalnie zabijany na oczach
publiczności. Zakazano tego w 1799
roku, kiedy to na oczach króla i
całego dworu byk śmiertelnie
zaatakował hrabiego Arcos. Korridy
zazwyczaj odbywają się w czwartki i
niedziele w sezonie trwającym od
niedzieli wielkanocnej do
października. Większość walk ma
miejsce w regionie Ribatejo, gdzie
hoduje się najwięcej byków.

AZULEJOS
Portugalskie płytki do wykładania
fasad i ścian wewnątrz budynków.
Jedna z najbardziej ekspresyjnych
form kultury Portugalii stanowi
zarazem jeden z najbardziej
orginalnych wkładów tego kraju do
kultury światowej. Ten ciekawy
element dekoracyjny stosowany jest
w Portugalii od ponad 500 lat jest
przede wszystkim specyficznym
nośnikem historii, źródłem wiedzy na
temat zmieniającej się mody i
obyczajów oraz zapisem wizji
indywidualnych twórców.

KOGUT Z BARCELOS
Kogut z Barcelos to wszechobecny symbol Portugalii. Pocztówki,
obrazki, figurki i pamiatki wszelkiego rodzaju, przedstawiają kolorowego
koguta. A oto co głosi na jego temat legenda.
Legenda głosi, że w miasteczku Barcelinhos pewnego razu zostało
popełnione przestępstwo, jednak mimo śledztwa, sprawcy nie udało się
odnaleźć. O zdarzeniu zapomniano do czasu gdy pewien skromny pielgrzym
wędrując ku Santiago de Compostela, by się tam modlić, zatrzymał się w
okolicach Barcelos (ówcześnie Barca Cellus), w przydrożnym zajeździe, aby
zaspokoić głód. W trakcie posiłku zauważył, że jakaś postać bacznie go
obserwuje, jednak nie przejął sie tym i kontynuował kolację. Obserwator
wyszedł z zajazdu i poszedł prosto do domu sędziego, by oskarżyć
przyjezdnego o popełnienie wspomnianego przestepstwa. Pielgrzym nie
potrafił przedstawić dowodów na swa niewinność i został skazany na
szubienicę, bez możliwości odwołania.
W dniu kiedy miał zostać stracony, pielgrzym wykorzystał ostatnie
zyczenie skazańca w celu ponownego spotkania z sędzią, który tak
niesprawiedliwie go osądził. Gdy znalazł się przed obliczem sędziego, który
miał własnie zamiar kroić ogromnego pieczonego koguta, uklęknął i zaczął
przysięgać, że jest niewinny i że jest pierwszy raz w życiu w Barcelinhos i
nigdy przedtem nie widział na oczy ofiary przestępstwa. Sędzia pozostał ni
wzruszony. Skazaniec w geście rozpaczy zaczął błagać o pomoc Santiago i
zaklął się, że jest tak pewny swej niewinności, że kogut, stojący na stole,
zapieje z nadejściem świtu.
Wszyscy zebrani wybuchneli śmiechem, ale przesądny lud nie śmiał tknąć
koguta. Ku zdziwieniu wszystkich, nad ranem kogutowi zaczęły rosnąć
nowe pióra, wstał i energicznie zapiał. Ludzie pobiegli zaś na miejsce, gdzie
stała szubienica i znależli pielgrzyma żywego, gdyż sznur na jego szyi
zaplątał się i nie zacisnął.
Wobec takiego cudu, pielgrzym został puszczony wolno, by kontynuował
swą podróż do świętego miejsca.

11 de Novembro - Dia de Săo Martinho
Dzień Săo Martinho, jest związany z pogańskimi obrzedami
obchodzonymi wraz z nadejsciem jesieni, jak również z obchodami
dnia Santo Bispo de Tours. Później dołączył zwyczaj próbowania
tego dnia młodego wina lub tzw. agua pe, słabego musującego wina
powstałego przez zalanie resztek winogron pozostałych po
wyciśnięciu soku wodą i poddanie fermentacji. Jako że jest to też
okres kasztanów, nie może ich zabraknąć tego dnia. Najczęściej
podaje sie je pieczone lub gotowane z anyżem (erva doce).
Wieczorem dodatkowo popija się jeropiga, wino ciężkie,
alkoholizowane, a więc mocne i bardzo słodkie. W wielu domach
istnieje też zwyczaj przyrządzania deseru z pestek granatów,
odrobiny cukru i wina Porto.
Dzień Sao Martinho obchodzony jest 11 listopada, ponieważ jest
to tzw. okres Verăo de Săo Martinho. O tej porze roku często jest
pogodnie, słonecznie i ciepło, a związana jest z tym pewna legenda.
Săo Martinho (czyli Św. Marcin), który był rzymskim legionistą,
pewnego razu o tej porze roku przedzierał się konno przez Alpy
jadąc z Rzymu do swojego domu gdzieś w Galii. Bylo bardzo zimno,
wiał silny wiatr, a jedyne co chroniło go przed złą pogodą, to
czerwona peleryna uzywana przez legionistów. Nagle, ni stąd ni z
owąd pojawił sie na drodze biedak w dziurawym ubraniu,
zziębnięty na kośc i proszący o wsparcie Niestety Martinho nie miał
nic co mógłby dać biedakowi, ale niewiele myśląc zdiął
swojapelerynę, przeciął ja mieczem na pół i dał jedną z nich
biedakowi. W tym momencie chmury zniknęły, wiatr ucichł,
zswieciło słońce i zrobiło sie ciepło jak w lecie. W ten sposób Bóg
podziękował Martinho za jego dobre serce.

PORTUGALCZYCY I ICH SPORT
NARODOWY
W Portugalii raczej nie istnieje kategoria ludzi "fan piłki
nożnej", jeżeli juz kogos wyróżniać, to tych odmieńców,
którzy futbolu nie lubią. Tych jednak jest nie wielu. Piłka
nożna to nie jest wybór, to raczej niemal wrodzone
preferencje każdego Portugalczyka. O piłce nożnej
rozmawia się przy każdej możliwej okazji, jest ona
nieodłącznym elementem życia społecznego. Co szczególne,
sport ten nie jest wyłącznie domeną mężczyzn, wręcz
przciwnie, istnieje w tej dziedzinie niespotykane
równouprawnienie. Przecietna kobieta równie dobrze, jak
przeciętny meżczyzna, potrafi wypowiedzieć sie na temat
notowań ligowych, ostatniego meczu, czy zalet danego
klubu. Cały kraj z zapartym tchem śledzi nie tylko
poszczególne mecze, ale również informacje na temat
trenerów, szefów klubów i oczywiście zawodników, których
można bez przesady nazwać bohaterami narodowymi
Auto strony Portugal for Beginners, na której w
autoironiczny sposób opisuje Portugalię, wymienia trzy
najważniejsze kluby w kategorii polityka! Komentuje to w
ten sposób: „Gdyby kluby piłkarskie mogły startować w
wyborach, w parlamencie nie byłoby miejsca dla
"prawdziwych" polityków".
Trzy najważniejsze kluby to FC Porto, Benfica oraz
Sporting

FADO
Gatunek muzyczny powstały w XIX wieku
w biednych dzielnicach portowych miast
Portugalii. Fado to melancholijna pieśń,
wykonywana przez jednego wokalistę przy
akopaniamencie dwóch gitar. Nazwane jest
czasami portugalskim blusem. Istnieja trzy
głowne rodzaje klasycznego fado: fado z
Lizbony, fado z Porto i fado z Coimbry.
Największą pieśniarką fado, jednogłośnie
uznawaną za królową, międzynarodowy
symbol i niedościgły wzorzec artysty tego
gatunku była Amália Rodrigues.
W latach dziewięćdziesiątych XX wieku
fado zaczęło przezywać swój renesans,
głównie za sprawa pojawienia sie nowego
pokolenia artystów śpiewających zarówno
klasyczne jak i uwspółcześnione fado. Wielu
z nich odniosło komercyjny sukces nie tylko
w Portugalii ale również za granicą.
Najważniejsi z nich to Dulce Pontes, Mariza,
Cristina Branco, Mafalda Arnauth, Camané,
Paulo Bragança i Kátia Guerreiro.


Slide 4

PORTUGALIA

INFORMACJE OGÓLNE
Państwo położone w zachodniej
części Półwyspu Iberyjskiego. Do
Portugalii należą również wyspy
Madera i Azory na Oceanie
Atlantyckim
GRANICE: Hiszpania (północ i
wschód)
POWIERZNIA: 92 389 km2
STOLICA: Lizbona
WALUTA: Euro
JĘZYK URZĘDOWY: potrugalski

HISTORIA
W starożytności terytorium dzisiejszej Portugalii zamieszkiwały plemiona
luzytańskie i celtyckie. W III w p.n.e. zostały podbite przez Kartagińczyków. Po
załamaniu się potęgi Kartaginy na Półwysep Iberyjski przybyli Rzymianie. W IV-V
wieku Portugalia jako jeden z pierwszych krajów w Europie Południowej przyjęła
wiarę chrześcijańską.
Wykorzystując słabość państwa Wizygotów, w roku 711 Berberowie i Arabowie
przeprawili się przez Cieśninę Gibraltarską i podbili Półwysep Iberyjski. Wpływ
arabski odcisnął największe piętno na wybrzeżu Algarve, które należało do
muzułmanów do połowy XIII wieku. Niektóre dzielnice Lizbony, Alfama i
Maurariado dziś tchną douched mauretańskiej przeszłości.
Kilkanaście lat po inwazji arabskiej władcy nigdy nie podbitego państwa Asturii
rozpoczęli rekonkwistę - czyli odzyskiwanie utraconych terenów. W końcu XI
wieku król Kastylii i Leonu Alfons VI podbił tereny położone na południe od
Duero. Utworzył w ten sposób nowe księstwo Portugalii ze stolicą w Porto i
darował je swojemu zięciowi, księciu burgundzkiemu, Henrykowi.
W 1147 roku jego syn Alfons, od 1139 roku król Portugalii, zdobył Lizbonę, a w
latach 1158 - 66 przyłączył Alantejo. Proces powiększania terytorium i ostatecznego
ukształtowania granic został zakończony podczas panowania Alfonsa III, który w
1249 roku zdobył Algavre. Od tego czasu Portugalia jako pierwsze państwo na
świecie ma definitywnie wytyczone i w ciągu wieków niezmienione granice.

Od XV wieku portugalscy żeglarze pod patronayem księcia Henryka
Żeglarza (1395-1460) zaczęli docierać do zachodnich wybrzeży Afryki, Indii,
Indonezjii i Chin (Vasco da Gama, Bartolomeo Diaz, Ferdynand Magellan).
Przepłynęli także Atlantyk i dotarli do Ameryki Południowej. W 1500 roku
Pedro Alvarez Cabral zajął Brazylię. Portugalia stała się krajem odkrywcó i
kolonizatorów, a także centrum światowego handlu. Późniejsza działalność
inkwizycji przyczyniła się m.in. do tego, że Portugalia utraciła pozycję
państwa - mocarstwa. Wkrótce została przyłączona do Hiszpanii co dopełniło
końca wielkiej niegdyś potęgi i spowodowało zmierzch kultury narodowej. W
roku 1640 Portugalczycy zbuntowali się i wspierani przez Francuzów obrali
swego króla Jana IV.
Pierwsza połowa XIX wieku przyniosła Portugalii same klęski. Najpierw
nastapiła trzykrotna inwazja wojsk napoleońskich (1807-1811). Później
usamowolniła sie najwieksza kolonia- Brazylia, a następnie w latach 18301846 przez kraj przetoczyła się wojna domowa.
Na skutek tych nieszczęść w XX wiek Portugalia wkroczyła jako jedno z
najbardziej zacofanych państw Europy. Od 1926 do 1974 kraj podlegał
najpierw dyktaturze generała A. O. Carmona, później premiera A. Salazara,
nastepnie premiera M. J. Caetano. Dopiero w kwietniu 1974 w wyniku
wojskowego zamachu stanu-tzw. rewolucji gożdzików, obalono dyktaturę i
zapoczątkowano otwartą, proeuropejska politykę.
W latach 1974-75 Portugalia uznała niepodległość swych afrykańskich
kolonii. W 1984 roku została członkiem EWG. 12 czerwca 1985 Portugalia
podpisała traktat akcesywny, na jego mocy stała sie członkiem Wspólnot
Europejskich z dniem 1 stycznia 1986 r. Do Unii przystąpiła wspólnie z
Hiszpanią W 1999 roku administrowane przez Portugalię Makau powróciło
pod zarząd Chin.

TRADYCJE I OBYCZAJE
CORRIDA
Walka byków to kontrowersyjny i
niezwykle barwny pojedynek między
człowiekiem a zwierzęciem. Różni się
od korridy hiszpańskiej. Po pierwsze,
znaczną część taurady stanowią
popisy sztuki jeździeckiej podczas
pojedynku między jeźdźcem na koniu
a bykiem. Po drugie, byk nie jest
brutalnie zabijany na oczach
publiczności. Zakazano tego w 1799
roku, kiedy to na oczach króla i
całego dworu byk śmiertelnie
zaatakował hrabiego Arcos. Korridy
zazwyczaj odbywają się w czwartki i
niedziele w sezonie trwającym od
niedzieli wielkanocnej do
października. Większość walk ma
miejsce w regionie Ribatejo, gdzie
hoduje się najwięcej byków.

AZULEJOS
Portugalskie płytki do wykładania
fasad i ścian wewnątrz budynków.
Jedna z najbardziej ekspresyjnych
form kultury Portugalii stanowi
zarazem jeden z najbardziej
orginalnych wkładów tego kraju do
kultury światowej. Ten ciekawy
element dekoracyjny stosowany jest
w Portugalii od ponad 500 lat jest
przede wszystkim specyficznym
nośnikem historii, źródłem wiedzy na
temat zmieniającej się mody i
obyczajów oraz zapisem wizji
indywidualnych twórców.

KOGUT Z BARCELOS
Kogut z Barcelos to wszechobecny symbol Portugalii. Pocztówki,
obrazki, figurki i pamiatki wszelkiego rodzaju, przedstawiają kolorowego
koguta. A oto co głosi na jego temat legenda.
Legenda głosi, że w miasteczku Barcelinhos pewnego razu zostało
popełnione przestępstwo, jednak mimo śledztwa, sprawcy nie udało się
odnaleźć. O zdarzeniu zapomniano do czasu gdy pewien skromny pielgrzym
wędrując ku Santiago de Compostela, by się tam modlić, zatrzymał się w
okolicach Barcelos (ówcześnie Barca Cellus), w przydrożnym zajeździe, aby
zaspokoić głód. W trakcie posiłku zauważył, że jakaś postać bacznie go
obserwuje, jednak nie przejął sie tym i kontynuował kolację. Obserwator
wyszedł z zajazdu i poszedł prosto do domu sędziego, by oskarżyć
przyjezdnego o popełnienie wspomnianego przestepstwa. Pielgrzym nie
potrafił przedstawić dowodów na swa niewinność i został skazany na
szubienicę, bez możliwości odwołania.
W dniu kiedy miał zostać stracony, pielgrzym wykorzystał ostatnie
zyczenie skazańca w celu ponownego spotkania z sędzią, który tak
niesprawiedliwie go osądził. Gdy znalazł się przed obliczem sędziego, który
miał własnie zamiar kroić ogromnego pieczonego koguta, uklęknął i zaczął
przysięgać, że jest niewinny i że jest pierwszy raz w życiu w Barcelinhos i
nigdy przedtem nie widział na oczy ofiary przestępstwa. Sędzia pozostał ni
wzruszony. Skazaniec w geście rozpaczy zaczął błagać o pomoc Santiago i
zaklął się, że jest tak pewny swej niewinności, że kogut, stojący na stole,
zapieje z nadejściem świtu.
Wszyscy zebrani wybuchneli śmiechem, ale przesądny lud nie śmiał tknąć
koguta. Ku zdziwieniu wszystkich, nad ranem kogutowi zaczęły rosnąć
nowe pióra, wstał i energicznie zapiał. Ludzie pobiegli zaś na miejsce, gdzie
stała szubienica i znależli pielgrzyma żywego, gdyż sznur na jego szyi
zaplątał się i nie zacisnął.
Wobec takiego cudu, pielgrzym został puszczony wolno, by kontynuował
swą podróż do świętego miejsca.

11 de Novembro - Dia de Săo Martinho
Dzień Săo Martinho, jest związany z pogańskimi obrzedami
obchodzonymi wraz z nadejsciem jesieni, jak również z obchodami
dnia Santo Bispo de Tours. Później dołączył zwyczaj próbowania
tego dnia młodego wina lub tzw. agua pe, słabego musującego wina
powstałego przez zalanie resztek winogron pozostałych po
wyciśnięciu soku wodą i poddanie fermentacji. Jako że jest to też
okres kasztanów, nie może ich zabraknąć tego dnia. Najczęściej
podaje sie je pieczone lub gotowane z anyżem (erva doce).
Wieczorem dodatkowo popija się jeropiga, wino ciężkie,
alkoholizowane, a więc mocne i bardzo słodkie. W wielu domach
istnieje też zwyczaj przyrządzania deseru z pestek granatów,
odrobiny cukru i wina Porto.
Dzień Sao Martinho obchodzony jest 11 listopada, ponieważ jest
to tzw. okres Verăo de Săo Martinho. O tej porze roku często jest
pogodnie, słonecznie i ciepło, a związana jest z tym pewna legenda.
Săo Martinho (czyli Św. Marcin), który był rzymskim legionistą,
pewnego razu o tej porze roku przedzierał się konno przez Alpy
jadąc z Rzymu do swojego domu gdzieś w Galii. Bylo bardzo zimno,
wiał silny wiatr, a jedyne co chroniło go przed złą pogodą, to
czerwona peleryna uzywana przez legionistów. Nagle, ni stąd ni z
owąd pojawił sie na drodze biedak w dziurawym ubraniu,
zziębnięty na kośc i proszący o wsparcie Niestety Martinho nie miał
nic co mógłby dać biedakowi, ale niewiele myśląc zdiął
swojapelerynę, przeciął ja mieczem na pół i dał jedną z nich
biedakowi. W tym momencie chmury zniknęły, wiatr ucichł,
zswieciło słońce i zrobiło sie ciepło jak w lecie. W ten sposób Bóg
podziękował Martinho za jego dobre serce.

PORTUGALCZYCY I ICH SPORT
NARODOWY
W Portugalii raczej nie istnieje kategoria ludzi "fan piłki
nożnej", jeżeli juz kogos wyróżniać, to tych odmieńców,
którzy futbolu nie lubią. Tych jednak jest nie wielu. Piłka
nożna to nie jest wybór, to raczej niemal wrodzone
preferencje każdego Portugalczyka. O piłce nożnej
rozmawia się przy każdej możliwej okazji, jest ona
nieodłącznym elementem życia społecznego. Co szczególne,
sport ten nie jest wyłącznie domeną mężczyzn, wręcz
przciwnie, istnieje w tej dziedzinie niespotykane
równouprawnienie. Przecietna kobieta równie dobrze, jak
przeciętny meżczyzna, potrafi wypowiedzieć sie na temat
notowań ligowych, ostatniego meczu, czy zalet danego
klubu. Cały kraj z zapartym tchem śledzi nie tylko
poszczególne mecze, ale również informacje na temat
trenerów, szefów klubów i oczywiście zawodników, których
można bez przesady nazwać bohaterami narodowymi
Auto strony Portugal for Beginners, na której w
autoironiczny sposób opisuje Portugalię, wymienia trzy
najważniejsze kluby w kategorii polityka! Komentuje to w
ten sposób: „Gdyby kluby piłkarskie mogły startować w
wyborach, w parlamencie nie byłoby miejsca dla
"prawdziwych" polityków".
Trzy najważniejsze kluby to FC Porto, Benfica oraz
Sporting

FADO
Gatunek muzyczny powstały w XIX wieku
w biednych dzielnicach portowych miast
Portugalii. Fado to melancholijna pieśń,
wykonywana przez jednego wokalistę przy
akopaniamencie dwóch gitar. Nazwane jest
czasami portugalskim blusem. Istnieja trzy
głowne rodzaje klasycznego fado: fado z
Lizbony, fado z Porto i fado z Coimbry.
Największą pieśniarką fado, jednogłośnie
uznawaną za królową, międzynarodowy
symbol i niedościgły wzorzec artysty tego
gatunku była Amália Rodrigues.
W latach dziewięćdziesiątych XX wieku
fado zaczęło przezywać swój renesans,
głównie za sprawa pojawienia sie nowego
pokolenia artystów śpiewających zarówno
klasyczne jak i uwspółcześnione fado. Wielu
z nich odniosło komercyjny sukces nie tylko
w Portugalii ale również za granicą.
Najważniejsi z nich to Dulce Pontes, Mariza,
Cristina Branco, Mafalda Arnauth, Camané,
Paulo Bragança i Kátia Guerreiro.


Slide 5

PORTUGALIA

INFORMACJE OGÓLNE
Państwo położone w zachodniej
części Półwyspu Iberyjskiego. Do
Portugalii należą również wyspy
Madera i Azory na Oceanie
Atlantyckim
GRANICE: Hiszpania (północ i
wschód)
POWIERZNIA: 92 389 km2
STOLICA: Lizbona
WALUTA: Euro
JĘZYK URZĘDOWY: potrugalski

HISTORIA
W starożytności terytorium dzisiejszej Portugalii zamieszkiwały plemiona
luzytańskie i celtyckie. W III w p.n.e. zostały podbite przez Kartagińczyków. Po
załamaniu się potęgi Kartaginy na Półwysep Iberyjski przybyli Rzymianie. W IV-V
wieku Portugalia jako jeden z pierwszych krajów w Europie Południowej przyjęła
wiarę chrześcijańską.
Wykorzystując słabość państwa Wizygotów, w roku 711 Berberowie i Arabowie
przeprawili się przez Cieśninę Gibraltarską i podbili Półwysep Iberyjski. Wpływ
arabski odcisnął największe piętno na wybrzeżu Algarve, które należało do
muzułmanów do połowy XIII wieku. Niektóre dzielnice Lizbony, Alfama i
Maurariado dziś tchną douched mauretańskiej przeszłości.
Kilkanaście lat po inwazji arabskiej władcy nigdy nie podbitego państwa Asturii
rozpoczęli rekonkwistę - czyli odzyskiwanie utraconych terenów. W końcu XI
wieku król Kastylii i Leonu Alfons VI podbił tereny położone na południe od
Duero. Utworzył w ten sposób nowe księstwo Portugalii ze stolicą w Porto i
darował je swojemu zięciowi, księciu burgundzkiemu, Henrykowi.
W 1147 roku jego syn Alfons, od 1139 roku król Portugalii, zdobył Lizbonę, a w
latach 1158 - 66 przyłączył Alantejo. Proces powiększania terytorium i ostatecznego
ukształtowania granic został zakończony podczas panowania Alfonsa III, który w
1249 roku zdobył Algavre. Od tego czasu Portugalia jako pierwsze państwo na
świecie ma definitywnie wytyczone i w ciągu wieków niezmienione granice.

Od XV wieku portugalscy żeglarze pod patronayem księcia Henryka
Żeglarza (1395-1460) zaczęli docierać do zachodnich wybrzeży Afryki, Indii,
Indonezjii i Chin (Vasco da Gama, Bartolomeo Diaz, Ferdynand Magellan).
Przepłynęli także Atlantyk i dotarli do Ameryki Południowej. W 1500 roku
Pedro Alvarez Cabral zajął Brazylię. Portugalia stała się krajem odkrywcó i
kolonizatorów, a także centrum światowego handlu. Późniejsza działalność
inkwizycji przyczyniła się m.in. do tego, że Portugalia utraciła pozycję
państwa - mocarstwa. Wkrótce została przyłączona do Hiszpanii co dopełniło
końca wielkiej niegdyś potęgi i spowodowało zmierzch kultury narodowej. W
roku 1640 Portugalczycy zbuntowali się i wspierani przez Francuzów obrali
swego króla Jana IV.
Pierwsza połowa XIX wieku przyniosła Portugalii same klęski. Najpierw
nastapiła trzykrotna inwazja wojsk napoleońskich (1807-1811). Później
usamowolniła sie najwieksza kolonia- Brazylia, a następnie w latach 18301846 przez kraj przetoczyła się wojna domowa.
Na skutek tych nieszczęść w XX wiek Portugalia wkroczyła jako jedno z
najbardziej zacofanych państw Europy. Od 1926 do 1974 kraj podlegał
najpierw dyktaturze generała A. O. Carmona, później premiera A. Salazara,
nastepnie premiera M. J. Caetano. Dopiero w kwietniu 1974 w wyniku
wojskowego zamachu stanu-tzw. rewolucji gożdzików, obalono dyktaturę i
zapoczątkowano otwartą, proeuropejska politykę.
W latach 1974-75 Portugalia uznała niepodległość swych afrykańskich
kolonii. W 1984 roku została członkiem EWG. 12 czerwca 1985 Portugalia
podpisała traktat akcesywny, na jego mocy stała sie członkiem Wspólnot
Europejskich z dniem 1 stycznia 1986 r. Do Unii przystąpiła wspólnie z
Hiszpanią W 1999 roku administrowane przez Portugalię Makau powróciło
pod zarząd Chin.

TRADYCJE I OBYCZAJE
CORRIDA
Walka byków to kontrowersyjny i
niezwykle barwny pojedynek między
człowiekiem a zwierzęciem. Różni się
od korridy hiszpańskiej. Po pierwsze,
znaczną część taurady stanowią
popisy sztuki jeździeckiej podczas
pojedynku między jeźdźcem na koniu
a bykiem. Po drugie, byk nie jest
brutalnie zabijany na oczach
publiczności. Zakazano tego w 1799
roku, kiedy to na oczach króla i
całego dworu byk śmiertelnie
zaatakował hrabiego Arcos. Korridy
zazwyczaj odbywają się w czwartki i
niedziele w sezonie trwającym od
niedzieli wielkanocnej do
października. Większość walk ma
miejsce w regionie Ribatejo, gdzie
hoduje się najwięcej byków.

AZULEJOS
Portugalskie płytki do wykładania
fasad i ścian wewnątrz budynków.
Jedna z najbardziej ekspresyjnych
form kultury Portugalii stanowi
zarazem jeden z najbardziej
orginalnych wkładów tego kraju do
kultury światowej. Ten ciekawy
element dekoracyjny stosowany jest
w Portugalii od ponad 500 lat jest
przede wszystkim specyficznym
nośnikem historii, źródłem wiedzy na
temat zmieniającej się mody i
obyczajów oraz zapisem wizji
indywidualnych twórców.

KOGUT Z BARCELOS
Kogut z Barcelos to wszechobecny symbol Portugalii. Pocztówki,
obrazki, figurki i pamiatki wszelkiego rodzaju, przedstawiają kolorowego
koguta. A oto co głosi na jego temat legenda.
Legenda głosi, że w miasteczku Barcelinhos pewnego razu zostało
popełnione przestępstwo, jednak mimo śledztwa, sprawcy nie udało się
odnaleźć. O zdarzeniu zapomniano do czasu gdy pewien skromny pielgrzym
wędrując ku Santiago de Compostela, by się tam modlić, zatrzymał się w
okolicach Barcelos (ówcześnie Barca Cellus), w przydrożnym zajeździe, aby
zaspokoić głód. W trakcie posiłku zauważył, że jakaś postać bacznie go
obserwuje, jednak nie przejął sie tym i kontynuował kolację. Obserwator
wyszedł z zajazdu i poszedł prosto do domu sędziego, by oskarżyć
przyjezdnego o popełnienie wspomnianego przestepstwa. Pielgrzym nie
potrafił przedstawić dowodów na swa niewinność i został skazany na
szubienicę, bez możliwości odwołania.
W dniu kiedy miał zostać stracony, pielgrzym wykorzystał ostatnie
zyczenie skazańca w celu ponownego spotkania z sędzią, który tak
niesprawiedliwie go osądził. Gdy znalazł się przed obliczem sędziego, który
miał własnie zamiar kroić ogromnego pieczonego koguta, uklęknął i zaczął
przysięgać, że jest niewinny i że jest pierwszy raz w życiu w Barcelinhos i
nigdy przedtem nie widział na oczy ofiary przestępstwa. Sędzia pozostał ni
wzruszony. Skazaniec w geście rozpaczy zaczął błagać o pomoc Santiago i
zaklął się, że jest tak pewny swej niewinności, że kogut, stojący na stole,
zapieje z nadejściem świtu.
Wszyscy zebrani wybuchneli śmiechem, ale przesądny lud nie śmiał tknąć
koguta. Ku zdziwieniu wszystkich, nad ranem kogutowi zaczęły rosnąć
nowe pióra, wstał i energicznie zapiał. Ludzie pobiegli zaś na miejsce, gdzie
stała szubienica i znależli pielgrzyma żywego, gdyż sznur na jego szyi
zaplątał się i nie zacisnął.
Wobec takiego cudu, pielgrzym został puszczony wolno, by kontynuował
swą podróż do świętego miejsca.

11 de Novembro - Dia de Săo Martinho
Dzień Săo Martinho, jest związany z pogańskimi obrzedami
obchodzonymi wraz z nadejsciem jesieni, jak również z obchodami
dnia Santo Bispo de Tours. Później dołączył zwyczaj próbowania
tego dnia młodego wina lub tzw. agua pe, słabego musującego wina
powstałego przez zalanie resztek winogron pozostałych po
wyciśnięciu soku wodą i poddanie fermentacji. Jako że jest to też
okres kasztanów, nie może ich zabraknąć tego dnia. Najczęściej
podaje sie je pieczone lub gotowane z anyżem (erva doce).
Wieczorem dodatkowo popija się jeropiga, wino ciężkie,
alkoholizowane, a więc mocne i bardzo słodkie. W wielu domach
istnieje też zwyczaj przyrządzania deseru z pestek granatów,
odrobiny cukru i wina Porto.
Dzień Sao Martinho obchodzony jest 11 listopada, ponieważ jest
to tzw. okres Verăo de Săo Martinho. O tej porze roku często jest
pogodnie, słonecznie i ciepło, a związana jest z tym pewna legenda.
Săo Martinho (czyli Św. Marcin), który był rzymskim legionistą,
pewnego razu o tej porze roku przedzierał się konno przez Alpy
jadąc z Rzymu do swojego domu gdzieś w Galii. Bylo bardzo zimno,
wiał silny wiatr, a jedyne co chroniło go przed złą pogodą, to
czerwona peleryna uzywana przez legionistów. Nagle, ni stąd ni z
owąd pojawił sie na drodze biedak w dziurawym ubraniu,
zziębnięty na kośc i proszący o wsparcie Niestety Martinho nie miał
nic co mógłby dać biedakowi, ale niewiele myśląc zdiął
swojapelerynę, przeciął ja mieczem na pół i dał jedną z nich
biedakowi. W tym momencie chmury zniknęły, wiatr ucichł,
zswieciło słońce i zrobiło sie ciepło jak w lecie. W ten sposób Bóg
podziękował Martinho za jego dobre serce.

PORTUGALCZYCY I ICH SPORT
NARODOWY
W Portugalii raczej nie istnieje kategoria ludzi "fan piłki
nożnej", jeżeli juz kogos wyróżniać, to tych odmieńców,
którzy futbolu nie lubią. Tych jednak jest nie wielu. Piłka
nożna to nie jest wybór, to raczej niemal wrodzone
preferencje każdego Portugalczyka. O piłce nożnej
rozmawia się przy każdej możliwej okazji, jest ona
nieodłącznym elementem życia społecznego. Co szczególne,
sport ten nie jest wyłącznie domeną mężczyzn, wręcz
przciwnie, istnieje w tej dziedzinie niespotykane
równouprawnienie. Przecietna kobieta równie dobrze, jak
przeciętny meżczyzna, potrafi wypowiedzieć sie na temat
notowań ligowych, ostatniego meczu, czy zalet danego
klubu. Cały kraj z zapartym tchem śledzi nie tylko
poszczególne mecze, ale również informacje na temat
trenerów, szefów klubów i oczywiście zawodników, których
można bez przesady nazwać bohaterami narodowymi
Auto strony Portugal for Beginners, na której w
autoironiczny sposób opisuje Portugalię, wymienia trzy
najważniejsze kluby w kategorii polityka! Komentuje to w
ten sposób: „Gdyby kluby piłkarskie mogły startować w
wyborach, w parlamencie nie byłoby miejsca dla
"prawdziwych" polityków".
Trzy najważniejsze kluby to FC Porto, Benfica oraz
Sporting

FADO
Gatunek muzyczny powstały w XIX wieku
w biednych dzielnicach portowych miast
Portugalii. Fado to melancholijna pieśń,
wykonywana przez jednego wokalistę przy
akopaniamencie dwóch gitar. Nazwane jest
czasami portugalskim blusem. Istnieja trzy
głowne rodzaje klasycznego fado: fado z
Lizbony, fado z Porto i fado z Coimbry.
Największą pieśniarką fado, jednogłośnie
uznawaną za królową, międzynarodowy
symbol i niedościgły wzorzec artysty tego
gatunku była Amália Rodrigues.
W latach dziewięćdziesiątych XX wieku
fado zaczęło przezywać swój renesans,
głównie za sprawa pojawienia sie nowego
pokolenia artystów śpiewających zarówno
klasyczne jak i uwspółcześnione fado. Wielu
z nich odniosło komercyjny sukces nie tylko
w Portugalii ale również za granicą.
Najważniejsi z nich to Dulce Pontes, Mariza,
Cristina Branco, Mafalda Arnauth, Camané,
Paulo Bragança i Kátia Guerreiro.


Slide 6

PORTUGALIA

INFORMACJE OGÓLNE
Państwo położone w zachodniej
części Półwyspu Iberyjskiego. Do
Portugalii należą również wyspy
Madera i Azory na Oceanie
Atlantyckim
GRANICE: Hiszpania (północ i
wschód)
POWIERZNIA: 92 389 km2
STOLICA: Lizbona
WALUTA: Euro
JĘZYK URZĘDOWY: potrugalski

HISTORIA
W starożytności terytorium dzisiejszej Portugalii zamieszkiwały plemiona
luzytańskie i celtyckie. W III w p.n.e. zostały podbite przez Kartagińczyków. Po
załamaniu się potęgi Kartaginy na Półwysep Iberyjski przybyli Rzymianie. W IV-V
wieku Portugalia jako jeden z pierwszych krajów w Europie Południowej przyjęła
wiarę chrześcijańską.
Wykorzystując słabość państwa Wizygotów, w roku 711 Berberowie i Arabowie
przeprawili się przez Cieśninę Gibraltarską i podbili Półwysep Iberyjski. Wpływ
arabski odcisnął największe piętno na wybrzeżu Algarve, które należało do
muzułmanów do połowy XIII wieku. Niektóre dzielnice Lizbony, Alfama i
Maurariado dziś tchną douched mauretańskiej przeszłości.
Kilkanaście lat po inwazji arabskiej władcy nigdy nie podbitego państwa Asturii
rozpoczęli rekonkwistę - czyli odzyskiwanie utraconych terenów. W końcu XI
wieku król Kastylii i Leonu Alfons VI podbił tereny położone na południe od
Duero. Utworzył w ten sposób nowe księstwo Portugalii ze stolicą w Porto i
darował je swojemu zięciowi, księciu burgundzkiemu, Henrykowi.
W 1147 roku jego syn Alfons, od 1139 roku król Portugalii, zdobył Lizbonę, a w
latach 1158 - 66 przyłączył Alantejo. Proces powiększania terytorium i ostatecznego
ukształtowania granic został zakończony podczas panowania Alfonsa III, który w
1249 roku zdobył Algavre. Od tego czasu Portugalia jako pierwsze państwo na
świecie ma definitywnie wytyczone i w ciągu wieków niezmienione granice.

Od XV wieku portugalscy żeglarze pod patronayem księcia Henryka
Żeglarza (1395-1460) zaczęli docierać do zachodnich wybrzeży Afryki, Indii,
Indonezjii i Chin (Vasco da Gama, Bartolomeo Diaz, Ferdynand Magellan).
Przepłynęli także Atlantyk i dotarli do Ameryki Południowej. W 1500 roku
Pedro Alvarez Cabral zajął Brazylię. Portugalia stała się krajem odkrywcó i
kolonizatorów, a także centrum światowego handlu. Późniejsza działalność
inkwizycji przyczyniła się m.in. do tego, że Portugalia utraciła pozycję
państwa - mocarstwa. Wkrótce została przyłączona do Hiszpanii co dopełniło
końca wielkiej niegdyś potęgi i spowodowało zmierzch kultury narodowej. W
roku 1640 Portugalczycy zbuntowali się i wspierani przez Francuzów obrali
swego króla Jana IV.
Pierwsza połowa XIX wieku przyniosła Portugalii same klęski. Najpierw
nastapiła trzykrotna inwazja wojsk napoleońskich (1807-1811). Później
usamowolniła sie najwieksza kolonia- Brazylia, a następnie w latach 18301846 przez kraj przetoczyła się wojna domowa.
Na skutek tych nieszczęść w XX wiek Portugalia wkroczyła jako jedno z
najbardziej zacofanych państw Europy. Od 1926 do 1974 kraj podlegał
najpierw dyktaturze generała A. O. Carmona, później premiera A. Salazara,
nastepnie premiera M. J. Caetano. Dopiero w kwietniu 1974 w wyniku
wojskowego zamachu stanu-tzw. rewolucji gożdzików, obalono dyktaturę i
zapoczątkowano otwartą, proeuropejska politykę.
W latach 1974-75 Portugalia uznała niepodległość swych afrykańskich
kolonii. W 1984 roku została członkiem EWG. 12 czerwca 1985 Portugalia
podpisała traktat akcesywny, na jego mocy stała sie członkiem Wspólnot
Europejskich z dniem 1 stycznia 1986 r. Do Unii przystąpiła wspólnie z
Hiszpanią W 1999 roku administrowane przez Portugalię Makau powróciło
pod zarząd Chin.

TRADYCJE I OBYCZAJE
CORRIDA
Walka byków to kontrowersyjny i
niezwykle barwny pojedynek między
człowiekiem a zwierzęciem. Różni się
od korridy hiszpańskiej. Po pierwsze,
znaczną część taurady stanowią
popisy sztuki jeździeckiej podczas
pojedynku między jeźdźcem na koniu
a bykiem. Po drugie, byk nie jest
brutalnie zabijany na oczach
publiczności. Zakazano tego w 1799
roku, kiedy to na oczach króla i
całego dworu byk śmiertelnie
zaatakował hrabiego Arcos. Korridy
zazwyczaj odbywają się w czwartki i
niedziele w sezonie trwającym od
niedzieli wielkanocnej do
października. Większość walk ma
miejsce w regionie Ribatejo, gdzie
hoduje się najwięcej byków.

AZULEJOS
Portugalskie płytki do wykładania
fasad i ścian wewnątrz budynków.
Jedna z najbardziej ekspresyjnych
form kultury Portugalii stanowi
zarazem jeden z najbardziej
orginalnych wkładów tego kraju do
kultury światowej. Ten ciekawy
element dekoracyjny stosowany jest
w Portugalii od ponad 500 lat jest
przede wszystkim specyficznym
nośnikem historii, źródłem wiedzy na
temat zmieniającej się mody i
obyczajów oraz zapisem wizji
indywidualnych twórców.

KOGUT Z BARCELOS
Kogut z Barcelos to wszechobecny symbol Portugalii. Pocztówki,
obrazki, figurki i pamiatki wszelkiego rodzaju, przedstawiają kolorowego
koguta. A oto co głosi na jego temat legenda.
Legenda głosi, że w miasteczku Barcelinhos pewnego razu zostało
popełnione przestępstwo, jednak mimo śledztwa, sprawcy nie udało się
odnaleźć. O zdarzeniu zapomniano do czasu gdy pewien skromny pielgrzym
wędrując ku Santiago de Compostela, by się tam modlić, zatrzymał się w
okolicach Barcelos (ówcześnie Barca Cellus), w przydrożnym zajeździe, aby
zaspokoić głód. W trakcie posiłku zauważył, że jakaś postać bacznie go
obserwuje, jednak nie przejął sie tym i kontynuował kolację. Obserwator
wyszedł z zajazdu i poszedł prosto do domu sędziego, by oskarżyć
przyjezdnego o popełnienie wspomnianego przestepstwa. Pielgrzym nie
potrafił przedstawić dowodów na swa niewinność i został skazany na
szubienicę, bez możliwości odwołania.
W dniu kiedy miał zostać stracony, pielgrzym wykorzystał ostatnie
zyczenie skazańca w celu ponownego spotkania z sędzią, który tak
niesprawiedliwie go osądził. Gdy znalazł się przed obliczem sędziego, który
miał własnie zamiar kroić ogromnego pieczonego koguta, uklęknął i zaczął
przysięgać, że jest niewinny i że jest pierwszy raz w życiu w Barcelinhos i
nigdy przedtem nie widział na oczy ofiary przestępstwa. Sędzia pozostał ni
wzruszony. Skazaniec w geście rozpaczy zaczął błagać o pomoc Santiago i
zaklął się, że jest tak pewny swej niewinności, że kogut, stojący na stole,
zapieje z nadejściem świtu.
Wszyscy zebrani wybuchneli śmiechem, ale przesądny lud nie śmiał tknąć
koguta. Ku zdziwieniu wszystkich, nad ranem kogutowi zaczęły rosnąć
nowe pióra, wstał i energicznie zapiał. Ludzie pobiegli zaś na miejsce, gdzie
stała szubienica i znależli pielgrzyma żywego, gdyż sznur na jego szyi
zaplątał się i nie zacisnął.
Wobec takiego cudu, pielgrzym został puszczony wolno, by kontynuował
swą podróż do świętego miejsca.

11 de Novembro - Dia de Săo Martinho
Dzień Săo Martinho, jest związany z pogańskimi obrzedami
obchodzonymi wraz z nadejsciem jesieni, jak również z obchodami
dnia Santo Bispo de Tours. Później dołączył zwyczaj próbowania
tego dnia młodego wina lub tzw. agua pe, słabego musującego wina
powstałego przez zalanie resztek winogron pozostałych po
wyciśnięciu soku wodą i poddanie fermentacji. Jako że jest to też
okres kasztanów, nie może ich zabraknąć tego dnia. Najczęściej
podaje sie je pieczone lub gotowane z anyżem (erva doce).
Wieczorem dodatkowo popija się jeropiga, wino ciężkie,
alkoholizowane, a więc mocne i bardzo słodkie. W wielu domach
istnieje też zwyczaj przyrządzania deseru z pestek granatów,
odrobiny cukru i wina Porto.
Dzień Sao Martinho obchodzony jest 11 listopada, ponieważ jest
to tzw. okres Verăo de Săo Martinho. O tej porze roku często jest
pogodnie, słonecznie i ciepło, a związana jest z tym pewna legenda.
Săo Martinho (czyli Św. Marcin), który był rzymskim legionistą,
pewnego razu o tej porze roku przedzierał się konno przez Alpy
jadąc z Rzymu do swojego domu gdzieś w Galii. Bylo bardzo zimno,
wiał silny wiatr, a jedyne co chroniło go przed złą pogodą, to
czerwona peleryna uzywana przez legionistów. Nagle, ni stąd ni z
owąd pojawił sie na drodze biedak w dziurawym ubraniu,
zziębnięty na kośc i proszący o wsparcie Niestety Martinho nie miał
nic co mógłby dać biedakowi, ale niewiele myśląc zdiął
swojapelerynę, przeciął ja mieczem na pół i dał jedną z nich
biedakowi. W tym momencie chmury zniknęły, wiatr ucichł,
zswieciło słońce i zrobiło sie ciepło jak w lecie. W ten sposób Bóg
podziękował Martinho za jego dobre serce.

PORTUGALCZYCY I ICH SPORT
NARODOWY
W Portugalii raczej nie istnieje kategoria ludzi "fan piłki
nożnej", jeżeli juz kogos wyróżniać, to tych odmieńców,
którzy futbolu nie lubią. Tych jednak jest nie wielu. Piłka
nożna to nie jest wybór, to raczej niemal wrodzone
preferencje każdego Portugalczyka. O piłce nożnej
rozmawia się przy każdej możliwej okazji, jest ona
nieodłącznym elementem życia społecznego. Co szczególne,
sport ten nie jest wyłącznie domeną mężczyzn, wręcz
przciwnie, istnieje w tej dziedzinie niespotykane
równouprawnienie. Przecietna kobieta równie dobrze, jak
przeciętny meżczyzna, potrafi wypowiedzieć sie na temat
notowań ligowych, ostatniego meczu, czy zalet danego
klubu. Cały kraj z zapartym tchem śledzi nie tylko
poszczególne mecze, ale również informacje na temat
trenerów, szefów klubów i oczywiście zawodników, których
można bez przesady nazwać bohaterami narodowymi
Auto strony Portugal for Beginners, na której w
autoironiczny sposób opisuje Portugalię, wymienia trzy
najważniejsze kluby w kategorii polityka! Komentuje to w
ten sposób: „Gdyby kluby piłkarskie mogły startować w
wyborach, w parlamencie nie byłoby miejsca dla
"prawdziwych" polityków".
Trzy najważniejsze kluby to FC Porto, Benfica oraz
Sporting

FADO
Gatunek muzyczny powstały w XIX wieku
w biednych dzielnicach portowych miast
Portugalii. Fado to melancholijna pieśń,
wykonywana przez jednego wokalistę przy
akopaniamencie dwóch gitar. Nazwane jest
czasami portugalskim blusem. Istnieja trzy
głowne rodzaje klasycznego fado: fado z
Lizbony, fado z Porto i fado z Coimbry.
Największą pieśniarką fado, jednogłośnie
uznawaną za królową, międzynarodowy
symbol i niedościgły wzorzec artysty tego
gatunku była Amália Rodrigues.
W latach dziewięćdziesiątych XX wieku
fado zaczęło przezywać swój renesans,
głównie za sprawa pojawienia sie nowego
pokolenia artystów śpiewających zarówno
klasyczne jak i uwspółcześnione fado. Wielu
z nich odniosło komercyjny sukces nie tylko
w Portugalii ale również za granicą.
Najważniejsi z nich to Dulce Pontes, Mariza,
Cristina Branco, Mafalda Arnauth, Camané,
Paulo Bragança i Kátia Guerreiro.


Slide 7

PORTUGALIA

INFORMACJE OGÓLNE
Państwo położone w zachodniej
części Półwyspu Iberyjskiego. Do
Portugalii należą również wyspy
Madera i Azory na Oceanie
Atlantyckim
GRANICE: Hiszpania (północ i
wschód)
POWIERZNIA: 92 389 km2
STOLICA: Lizbona
WALUTA: Euro
JĘZYK URZĘDOWY: potrugalski

HISTORIA
W starożytności terytorium dzisiejszej Portugalii zamieszkiwały plemiona
luzytańskie i celtyckie. W III w p.n.e. zostały podbite przez Kartagińczyków. Po
załamaniu się potęgi Kartaginy na Półwysep Iberyjski przybyli Rzymianie. W IV-V
wieku Portugalia jako jeden z pierwszych krajów w Europie Południowej przyjęła
wiarę chrześcijańską.
Wykorzystując słabość państwa Wizygotów, w roku 711 Berberowie i Arabowie
przeprawili się przez Cieśninę Gibraltarską i podbili Półwysep Iberyjski. Wpływ
arabski odcisnął największe piętno na wybrzeżu Algarve, które należało do
muzułmanów do połowy XIII wieku. Niektóre dzielnice Lizbony, Alfama i
Maurariado dziś tchną douched mauretańskiej przeszłości.
Kilkanaście lat po inwazji arabskiej władcy nigdy nie podbitego państwa Asturii
rozpoczęli rekonkwistę - czyli odzyskiwanie utraconych terenów. W końcu XI
wieku król Kastylii i Leonu Alfons VI podbił tereny położone na południe od
Duero. Utworzył w ten sposób nowe księstwo Portugalii ze stolicą w Porto i
darował je swojemu zięciowi, księciu burgundzkiemu, Henrykowi.
W 1147 roku jego syn Alfons, od 1139 roku król Portugalii, zdobył Lizbonę, a w
latach 1158 - 66 przyłączył Alantejo. Proces powiększania terytorium i ostatecznego
ukształtowania granic został zakończony podczas panowania Alfonsa III, który w
1249 roku zdobył Algavre. Od tego czasu Portugalia jako pierwsze państwo na
świecie ma definitywnie wytyczone i w ciągu wieków niezmienione granice.

Od XV wieku portugalscy żeglarze pod patronayem księcia Henryka
Żeglarza (1395-1460) zaczęli docierać do zachodnich wybrzeży Afryki, Indii,
Indonezjii i Chin (Vasco da Gama, Bartolomeo Diaz, Ferdynand Magellan).
Przepłynęli także Atlantyk i dotarli do Ameryki Południowej. W 1500 roku
Pedro Alvarez Cabral zajął Brazylię. Portugalia stała się krajem odkrywcó i
kolonizatorów, a także centrum światowego handlu. Późniejsza działalność
inkwizycji przyczyniła się m.in. do tego, że Portugalia utraciła pozycję
państwa - mocarstwa. Wkrótce została przyłączona do Hiszpanii co dopełniło
końca wielkiej niegdyś potęgi i spowodowało zmierzch kultury narodowej. W
roku 1640 Portugalczycy zbuntowali się i wspierani przez Francuzów obrali
swego króla Jana IV.
Pierwsza połowa XIX wieku przyniosła Portugalii same klęski. Najpierw
nastapiła trzykrotna inwazja wojsk napoleońskich (1807-1811). Później
usamowolniła sie najwieksza kolonia- Brazylia, a następnie w latach 18301846 przez kraj przetoczyła się wojna domowa.
Na skutek tych nieszczęść w XX wiek Portugalia wkroczyła jako jedno z
najbardziej zacofanych państw Europy. Od 1926 do 1974 kraj podlegał
najpierw dyktaturze generała A. O. Carmona, później premiera A. Salazara,
nastepnie premiera M. J. Caetano. Dopiero w kwietniu 1974 w wyniku
wojskowego zamachu stanu-tzw. rewolucji gożdzików, obalono dyktaturę i
zapoczątkowano otwartą, proeuropejska politykę.
W latach 1974-75 Portugalia uznała niepodległość swych afrykańskich
kolonii. W 1984 roku została członkiem EWG. 12 czerwca 1985 Portugalia
podpisała traktat akcesywny, na jego mocy stała sie członkiem Wspólnot
Europejskich z dniem 1 stycznia 1986 r. Do Unii przystąpiła wspólnie z
Hiszpanią W 1999 roku administrowane przez Portugalię Makau powróciło
pod zarząd Chin.

TRADYCJE I OBYCZAJE
CORRIDA
Walka byków to kontrowersyjny i
niezwykle barwny pojedynek między
człowiekiem a zwierzęciem. Różni się
od korridy hiszpańskiej. Po pierwsze,
znaczną część taurady stanowią
popisy sztuki jeździeckiej podczas
pojedynku między jeźdźcem na koniu
a bykiem. Po drugie, byk nie jest
brutalnie zabijany na oczach
publiczności. Zakazano tego w 1799
roku, kiedy to na oczach króla i
całego dworu byk śmiertelnie
zaatakował hrabiego Arcos. Korridy
zazwyczaj odbywają się w czwartki i
niedziele w sezonie trwającym od
niedzieli wielkanocnej do
października. Większość walk ma
miejsce w regionie Ribatejo, gdzie
hoduje się najwięcej byków.

AZULEJOS
Portugalskie płytki do wykładania
fasad i ścian wewnątrz budynków.
Jedna z najbardziej ekspresyjnych
form kultury Portugalii stanowi
zarazem jeden z najbardziej
orginalnych wkładów tego kraju do
kultury światowej. Ten ciekawy
element dekoracyjny stosowany jest
w Portugalii od ponad 500 lat jest
przede wszystkim specyficznym
nośnikem historii, źródłem wiedzy na
temat zmieniającej się mody i
obyczajów oraz zapisem wizji
indywidualnych twórców.

KOGUT Z BARCELOS
Kogut z Barcelos to wszechobecny symbol Portugalii. Pocztówki,
obrazki, figurki i pamiatki wszelkiego rodzaju, przedstawiają kolorowego
koguta. A oto co głosi na jego temat legenda.
Legenda głosi, że w miasteczku Barcelinhos pewnego razu zostało
popełnione przestępstwo, jednak mimo śledztwa, sprawcy nie udało się
odnaleźć. O zdarzeniu zapomniano do czasu gdy pewien skromny pielgrzym
wędrując ku Santiago de Compostela, by się tam modlić, zatrzymał się w
okolicach Barcelos (ówcześnie Barca Cellus), w przydrożnym zajeździe, aby
zaspokoić głód. W trakcie posiłku zauważył, że jakaś postać bacznie go
obserwuje, jednak nie przejął sie tym i kontynuował kolację. Obserwator
wyszedł z zajazdu i poszedł prosto do domu sędziego, by oskarżyć
przyjezdnego o popełnienie wspomnianego przestepstwa. Pielgrzym nie
potrafił przedstawić dowodów na swa niewinność i został skazany na
szubienicę, bez możliwości odwołania.
W dniu kiedy miał zostać stracony, pielgrzym wykorzystał ostatnie
zyczenie skazańca w celu ponownego spotkania z sędzią, który tak
niesprawiedliwie go osądził. Gdy znalazł się przed obliczem sędziego, który
miał własnie zamiar kroić ogromnego pieczonego koguta, uklęknął i zaczął
przysięgać, że jest niewinny i że jest pierwszy raz w życiu w Barcelinhos i
nigdy przedtem nie widział na oczy ofiary przestępstwa. Sędzia pozostał ni
wzruszony. Skazaniec w geście rozpaczy zaczął błagać o pomoc Santiago i
zaklął się, że jest tak pewny swej niewinności, że kogut, stojący na stole,
zapieje z nadejściem świtu.
Wszyscy zebrani wybuchneli śmiechem, ale przesądny lud nie śmiał tknąć
koguta. Ku zdziwieniu wszystkich, nad ranem kogutowi zaczęły rosnąć
nowe pióra, wstał i energicznie zapiał. Ludzie pobiegli zaś na miejsce, gdzie
stała szubienica i znależli pielgrzyma żywego, gdyż sznur na jego szyi
zaplątał się i nie zacisnął.
Wobec takiego cudu, pielgrzym został puszczony wolno, by kontynuował
swą podróż do świętego miejsca.

11 de Novembro - Dia de Săo Martinho
Dzień Săo Martinho, jest związany z pogańskimi obrzedami
obchodzonymi wraz z nadejsciem jesieni, jak również z obchodami
dnia Santo Bispo de Tours. Później dołączył zwyczaj próbowania
tego dnia młodego wina lub tzw. agua pe, słabego musującego wina
powstałego przez zalanie resztek winogron pozostałych po
wyciśnięciu soku wodą i poddanie fermentacji. Jako że jest to też
okres kasztanów, nie może ich zabraknąć tego dnia. Najczęściej
podaje sie je pieczone lub gotowane z anyżem (erva doce).
Wieczorem dodatkowo popija się jeropiga, wino ciężkie,
alkoholizowane, a więc mocne i bardzo słodkie. W wielu domach
istnieje też zwyczaj przyrządzania deseru z pestek granatów,
odrobiny cukru i wina Porto.
Dzień Sao Martinho obchodzony jest 11 listopada, ponieważ jest
to tzw. okres Verăo de Săo Martinho. O tej porze roku często jest
pogodnie, słonecznie i ciepło, a związana jest z tym pewna legenda.
Săo Martinho (czyli Św. Marcin), który był rzymskim legionistą,
pewnego razu o tej porze roku przedzierał się konno przez Alpy
jadąc z Rzymu do swojego domu gdzieś w Galii. Bylo bardzo zimno,
wiał silny wiatr, a jedyne co chroniło go przed złą pogodą, to
czerwona peleryna uzywana przez legionistów. Nagle, ni stąd ni z
owąd pojawił sie na drodze biedak w dziurawym ubraniu,
zziębnięty na kośc i proszący o wsparcie Niestety Martinho nie miał
nic co mógłby dać biedakowi, ale niewiele myśląc zdiął
swojapelerynę, przeciął ja mieczem na pół i dał jedną z nich
biedakowi. W tym momencie chmury zniknęły, wiatr ucichł,
zswieciło słońce i zrobiło sie ciepło jak w lecie. W ten sposób Bóg
podziękował Martinho za jego dobre serce.

PORTUGALCZYCY I ICH SPORT
NARODOWY
W Portugalii raczej nie istnieje kategoria ludzi "fan piłki
nożnej", jeżeli juz kogos wyróżniać, to tych odmieńców,
którzy futbolu nie lubią. Tych jednak jest nie wielu. Piłka
nożna to nie jest wybór, to raczej niemal wrodzone
preferencje każdego Portugalczyka. O piłce nożnej
rozmawia się przy każdej możliwej okazji, jest ona
nieodłącznym elementem życia społecznego. Co szczególne,
sport ten nie jest wyłącznie domeną mężczyzn, wręcz
przciwnie, istnieje w tej dziedzinie niespotykane
równouprawnienie. Przecietna kobieta równie dobrze, jak
przeciętny meżczyzna, potrafi wypowiedzieć sie na temat
notowań ligowych, ostatniego meczu, czy zalet danego
klubu. Cały kraj z zapartym tchem śledzi nie tylko
poszczególne mecze, ale również informacje na temat
trenerów, szefów klubów i oczywiście zawodników, których
można bez przesady nazwać bohaterami narodowymi
Auto strony Portugal for Beginners, na której w
autoironiczny sposób opisuje Portugalię, wymienia trzy
najważniejsze kluby w kategorii polityka! Komentuje to w
ten sposób: „Gdyby kluby piłkarskie mogły startować w
wyborach, w parlamencie nie byłoby miejsca dla
"prawdziwych" polityków".
Trzy najważniejsze kluby to FC Porto, Benfica oraz
Sporting

FADO
Gatunek muzyczny powstały w XIX wieku
w biednych dzielnicach portowych miast
Portugalii. Fado to melancholijna pieśń,
wykonywana przez jednego wokalistę przy
akopaniamencie dwóch gitar. Nazwane jest
czasami portugalskim blusem. Istnieja trzy
głowne rodzaje klasycznego fado: fado z
Lizbony, fado z Porto i fado z Coimbry.
Największą pieśniarką fado, jednogłośnie
uznawaną za królową, międzynarodowy
symbol i niedościgły wzorzec artysty tego
gatunku była Amália Rodrigues.
W latach dziewięćdziesiątych XX wieku
fado zaczęło przezywać swój renesans,
głównie za sprawa pojawienia sie nowego
pokolenia artystów śpiewających zarówno
klasyczne jak i uwspółcześnione fado. Wielu
z nich odniosło komercyjny sukces nie tylko
w Portugalii ale również za granicą.
Najważniejsi z nich to Dulce Pontes, Mariza,
Cristina Branco, Mafalda Arnauth, Camané,
Paulo Bragança i Kátia Guerreiro.


Slide 8

PORTUGALIA

INFORMACJE OGÓLNE
Państwo położone w zachodniej
części Półwyspu Iberyjskiego. Do
Portugalii należą również wyspy
Madera i Azory na Oceanie
Atlantyckim
GRANICE: Hiszpania (północ i
wschód)
POWIERZNIA: 92 389 km2
STOLICA: Lizbona
WALUTA: Euro
JĘZYK URZĘDOWY: potrugalski

HISTORIA
W starożytności terytorium dzisiejszej Portugalii zamieszkiwały plemiona
luzytańskie i celtyckie. W III w p.n.e. zostały podbite przez Kartagińczyków. Po
załamaniu się potęgi Kartaginy na Półwysep Iberyjski przybyli Rzymianie. W IV-V
wieku Portugalia jako jeden z pierwszych krajów w Europie Południowej przyjęła
wiarę chrześcijańską.
Wykorzystując słabość państwa Wizygotów, w roku 711 Berberowie i Arabowie
przeprawili się przez Cieśninę Gibraltarską i podbili Półwysep Iberyjski. Wpływ
arabski odcisnął największe piętno na wybrzeżu Algarve, które należało do
muzułmanów do połowy XIII wieku. Niektóre dzielnice Lizbony, Alfama i
Maurariado dziś tchną douched mauretańskiej przeszłości.
Kilkanaście lat po inwazji arabskiej władcy nigdy nie podbitego państwa Asturii
rozpoczęli rekonkwistę - czyli odzyskiwanie utraconych terenów. W końcu XI
wieku król Kastylii i Leonu Alfons VI podbił tereny położone na południe od
Duero. Utworzył w ten sposób nowe księstwo Portugalii ze stolicą w Porto i
darował je swojemu zięciowi, księciu burgundzkiemu, Henrykowi.
W 1147 roku jego syn Alfons, od 1139 roku król Portugalii, zdobył Lizbonę, a w
latach 1158 - 66 przyłączył Alantejo. Proces powiększania terytorium i ostatecznego
ukształtowania granic został zakończony podczas panowania Alfonsa III, który w
1249 roku zdobył Algavre. Od tego czasu Portugalia jako pierwsze państwo na
świecie ma definitywnie wytyczone i w ciągu wieków niezmienione granice.

Od XV wieku portugalscy żeglarze pod patronayem księcia Henryka
Żeglarza (1395-1460) zaczęli docierać do zachodnich wybrzeży Afryki, Indii,
Indonezjii i Chin (Vasco da Gama, Bartolomeo Diaz, Ferdynand Magellan).
Przepłynęli także Atlantyk i dotarli do Ameryki Południowej. W 1500 roku
Pedro Alvarez Cabral zajął Brazylię. Portugalia stała się krajem odkrywcó i
kolonizatorów, a także centrum światowego handlu. Późniejsza działalność
inkwizycji przyczyniła się m.in. do tego, że Portugalia utraciła pozycję
państwa - mocarstwa. Wkrótce została przyłączona do Hiszpanii co dopełniło
końca wielkiej niegdyś potęgi i spowodowało zmierzch kultury narodowej. W
roku 1640 Portugalczycy zbuntowali się i wspierani przez Francuzów obrali
swego króla Jana IV.
Pierwsza połowa XIX wieku przyniosła Portugalii same klęski. Najpierw
nastapiła trzykrotna inwazja wojsk napoleońskich (1807-1811). Później
usamowolniła sie najwieksza kolonia- Brazylia, a następnie w latach 18301846 przez kraj przetoczyła się wojna domowa.
Na skutek tych nieszczęść w XX wiek Portugalia wkroczyła jako jedno z
najbardziej zacofanych państw Europy. Od 1926 do 1974 kraj podlegał
najpierw dyktaturze generała A. O. Carmona, później premiera A. Salazara,
nastepnie premiera M. J. Caetano. Dopiero w kwietniu 1974 w wyniku
wojskowego zamachu stanu-tzw. rewolucji gożdzików, obalono dyktaturę i
zapoczątkowano otwartą, proeuropejska politykę.
W latach 1974-75 Portugalia uznała niepodległość swych afrykańskich
kolonii. W 1984 roku została członkiem EWG. 12 czerwca 1985 Portugalia
podpisała traktat akcesywny, na jego mocy stała sie członkiem Wspólnot
Europejskich z dniem 1 stycznia 1986 r. Do Unii przystąpiła wspólnie z
Hiszpanią W 1999 roku administrowane przez Portugalię Makau powróciło
pod zarząd Chin.

TRADYCJE I OBYCZAJE
CORRIDA
Walka byków to kontrowersyjny i
niezwykle barwny pojedynek między
człowiekiem a zwierzęciem. Różni się
od korridy hiszpańskiej. Po pierwsze,
znaczną część taurady stanowią
popisy sztuki jeździeckiej podczas
pojedynku między jeźdźcem na koniu
a bykiem. Po drugie, byk nie jest
brutalnie zabijany na oczach
publiczności. Zakazano tego w 1799
roku, kiedy to na oczach króla i
całego dworu byk śmiertelnie
zaatakował hrabiego Arcos. Korridy
zazwyczaj odbywają się w czwartki i
niedziele w sezonie trwającym od
niedzieli wielkanocnej do
października. Większość walk ma
miejsce w regionie Ribatejo, gdzie
hoduje się najwięcej byków.

AZULEJOS
Portugalskie płytki do wykładania
fasad i ścian wewnątrz budynków.
Jedna z najbardziej ekspresyjnych
form kultury Portugalii stanowi
zarazem jeden z najbardziej
orginalnych wkładów tego kraju do
kultury światowej. Ten ciekawy
element dekoracyjny stosowany jest
w Portugalii od ponad 500 lat jest
przede wszystkim specyficznym
nośnikem historii, źródłem wiedzy na
temat zmieniającej się mody i
obyczajów oraz zapisem wizji
indywidualnych twórców.

KOGUT Z BARCELOS
Kogut z Barcelos to wszechobecny symbol Portugalii. Pocztówki,
obrazki, figurki i pamiatki wszelkiego rodzaju, przedstawiają kolorowego
koguta. A oto co głosi na jego temat legenda.
Legenda głosi, że w miasteczku Barcelinhos pewnego razu zostało
popełnione przestępstwo, jednak mimo śledztwa, sprawcy nie udało się
odnaleźć. O zdarzeniu zapomniano do czasu gdy pewien skromny pielgrzym
wędrując ku Santiago de Compostela, by się tam modlić, zatrzymał się w
okolicach Barcelos (ówcześnie Barca Cellus), w przydrożnym zajeździe, aby
zaspokoić głód. W trakcie posiłku zauważył, że jakaś postać bacznie go
obserwuje, jednak nie przejął sie tym i kontynuował kolację. Obserwator
wyszedł z zajazdu i poszedł prosto do domu sędziego, by oskarżyć
przyjezdnego o popełnienie wspomnianego przestepstwa. Pielgrzym nie
potrafił przedstawić dowodów na swa niewinność i został skazany na
szubienicę, bez możliwości odwołania.
W dniu kiedy miał zostać stracony, pielgrzym wykorzystał ostatnie
zyczenie skazańca w celu ponownego spotkania z sędzią, który tak
niesprawiedliwie go osądził. Gdy znalazł się przed obliczem sędziego, który
miał własnie zamiar kroić ogromnego pieczonego koguta, uklęknął i zaczął
przysięgać, że jest niewinny i że jest pierwszy raz w życiu w Barcelinhos i
nigdy przedtem nie widział na oczy ofiary przestępstwa. Sędzia pozostał ni
wzruszony. Skazaniec w geście rozpaczy zaczął błagać o pomoc Santiago i
zaklął się, że jest tak pewny swej niewinności, że kogut, stojący na stole,
zapieje z nadejściem świtu.
Wszyscy zebrani wybuchneli śmiechem, ale przesądny lud nie śmiał tknąć
koguta. Ku zdziwieniu wszystkich, nad ranem kogutowi zaczęły rosnąć
nowe pióra, wstał i energicznie zapiał. Ludzie pobiegli zaś na miejsce, gdzie
stała szubienica i znależli pielgrzyma żywego, gdyż sznur na jego szyi
zaplątał się i nie zacisnął.
Wobec takiego cudu, pielgrzym został puszczony wolno, by kontynuował
swą podróż do świętego miejsca.

11 de Novembro - Dia de Săo Martinho
Dzień Săo Martinho, jest związany z pogańskimi obrzedami
obchodzonymi wraz z nadejsciem jesieni, jak również z obchodami
dnia Santo Bispo de Tours. Później dołączył zwyczaj próbowania
tego dnia młodego wina lub tzw. agua pe, słabego musującego wina
powstałego przez zalanie resztek winogron pozostałych po
wyciśnięciu soku wodą i poddanie fermentacji. Jako że jest to też
okres kasztanów, nie może ich zabraknąć tego dnia. Najczęściej
podaje sie je pieczone lub gotowane z anyżem (erva doce).
Wieczorem dodatkowo popija się jeropiga, wino ciężkie,
alkoholizowane, a więc mocne i bardzo słodkie. W wielu domach
istnieje też zwyczaj przyrządzania deseru z pestek granatów,
odrobiny cukru i wina Porto.
Dzień Sao Martinho obchodzony jest 11 listopada, ponieważ jest
to tzw. okres Verăo de Săo Martinho. O tej porze roku często jest
pogodnie, słonecznie i ciepło, a związana jest z tym pewna legenda.
Săo Martinho (czyli Św. Marcin), który był rzymskim legionistą,
pewnego razu o tej porze roku przedzierał się konno przez Alpy
jadąc z Rzymu do swojego domu gdzieś w Galii. Bylo bardzo zimno,
wiał silny wiatr, a jedyne co chroniło go przed złą pogodą, to
czerwona peleryna uzywana przez legionistów. Nagle, ni stąd ni z
owąd pojawił sie na drodze biedak w dziurawym ubraniu,
zziębnięty na kośc i proszący o wsparcie Niestety Martinho nie miał
nic co mógłby dać biedakowi, ale niewiele myśląc zdiął
swojapelerynę, przeciął ja mieczem na pół i dał jedną z nich
biedakowi. W tym momencie chmury zniknęły, wiatr ucichł,
zswieciło słońce i zrobiło sie ciepło jak w lecie. W ten sposób Bóg
podziękował Martinho za jego dobre serce.

PORTUGALCZYCY I ICH SPORT
NARODOWY
W Portugalii raczej nie istnieje kategoria ludzi "fan piłki
nożnej", jeżeli juz kogos wyróżniać, to tych odmieńców,
którzy futbolu nie lubią. Tych jednak jest nie wielu. Piłka
nożna to nie jest wybór, to raczej niemal wrodzone
preferencje każdego Portugalczyka. O piłce nożnej
rozmawia się przy każdej możliwej okazji, jest ona
nieodłącznym elementem życia społecznego. Co szczególne,
sport ten nie jest wyłącznie domeną mężczyzn, wręcz
przciwnie, istnieje w tej dziedzinie niespotykane
równouprawnienie. Przecietna kobieta równie dobrze, jak
przeciętny meżczyzna, potrafi wypowiedzieć sie na temat
notowań ligowych, ostatniego meczu, czy zalet danego
klubu. Cały kraj z zapartym tchem śledzi nie tylko
poszczególne mecze, ale również informacje na temat
trenerów, szefów klubów i oczywiście zawodników, których
można bez przesady nazwać bohaterami narodowymi
Auto strony Portugal for Beginners, na której w
autoironiczny sposób opisuje Portugalię, wymienia trzy
najważniejsze kluby w kategorii polityka! Komentuje to w
ten sposób: „Gdyby kluby piłkarskie mogły startować w
wyborach, w parlamencie nie byłoby miejsca dla
"prawdziwych" polityków".
Trzy najważniejsze kluby to FC Porto, Benfica oraz
Sporting

FADO
Gatunek muzyczny powstały w XIX wieku
w biednych dzielnicach portowych miast
Portugalii. Fado to melancholijna pieśń,
wykonywana przez jednego wokalistę przy
akopaniamencie dwóch gitar. Nazwane jest
czasami portugalskim blusem. Istnieja trzy
głowne rodzaje klasycznego fado: fado z
Lizbony, fado z Porto i fado z Coimbry.
Największą pieśniarką fado, jednogłośnie
uznawaną za królową, międzynarodowy
symbol i niedościgły wzorzec artysty tego
gatunku była Amália Rodrigues.
W latach dziewięćdziesiątych XX wieku
fado zaczęło przezywać swój renesans,
głównie za sprawa pojawienia sie nowego
pokolenia artystów śpiewających zarówno
klasyczne jak i uwspółcześnione fado. Wielu
z nich odniosło komercyjny sukces nie tylko
w Portugalii ale również za granicą.
Najważniejsi z nich to Dulce Pontes, Mariza,
Cristina Branco, Mafalda Arnauth, Camané,
Paulo Bragança i Kátia Guerreiro.


Slide 9

PORTUGALIA

INFORMACJE OGÓLNE
Państwo położone w zachodniej
części Półwyspu Iberyjskiego. Do
Portugalii należą również wyspy
Madera i Azory na Oceanie
Atlantyckim
GRANICE: Hiszpania (północ i
wschód)
POWIERZNIA: 92 389 km2
STOLICA: Lizbona
WALUTA: Euro
JĘZYK URZĘDOWY: potrugalski

HISTORIA
W starożytności terytorium dzisiejszej Portugalii zamieszkiwały plemiona
luzytańskie i celtyckie. W III w p.n.e. zostały podbite przez Kartagińczyków. Po
załamaniu się potęgi Kartaginy na Półwysep Iberyjski przybyli Rzymianie. W IV-V
wieku Portugalia jako jeden z pierwszych krajów w Europie Południowej przyjęła
wiarę chrześcijańską.
Wykorzystując słabość państwa Wizygotów, w roku 711 Berberowie i Arabowie
przeprawili się przez Cieśninę Gibraltarską i podbili Półwysep Iberyjski. Wpływ
arabski odcisnął największe piętno na wybrzeżu Algarve, które należało do
muzułmanów do połowy XIII wieku. Niektóre dzielnice Lizbony, Alfama i
Maurariado dziś tchną douched mauretańskiej przeszłości.
Kilkanaście lat po inwazji arabskiej władcy nigdy nie podbitego państwa Asturii
rozpoczęli rekonkwistę - czyli odzyskiwanie utraconych terenów. W końcu XI
wieku król Kastylii i Leonu Alfons VI podbił tereny położone na południe od
Duero. Utworzył w ten sposób nowe księstwo Portugalii ze stolicą w Porto i
darował je swojemu zięciowi, księciu burgundzkiemu, Henrykowi.
W 1147 roku jego syn Alfons, od 1139 roku król Portugalii, zdobył Lizbonę, a w
latach 1158 - 66 przyłączył Alantejo. Proces powiększania terytorium i ostatecznego
ukształtowania granic został zakończony podczas panowania Alfonsa III, który w
1249 roku zdobył Algavre. Od tego czasu Portugalia jako pierwsze państwo na
świecie ma definitywnie wytyczone i w ciągu wieków niezmienione granice.

Od XV wieku portugalscy żeglarze pod patronayem księcia Henryka
Żeglarza (1395-1460) zaczęli docierać do zachodnich wybrzeży Afryki, Indii,
Indonezjii i Chin (Vasco da Gama, Bartolomeo Diaz, Ferdynand Magellan).
Przepłynęli także Atlantyk i dotarli do Ameryki Południowej. W 1500 roku
Pedro Alvarez Cabral zajął Brazylię. Portugalia stała się krajem odkrywcó i
kolonizatorów, a także centrum światowego handlu. Późniejsza działalność
inkwizycji przyczyniła się m.in. do tego, że Portugalia utraciła pozycję
państwa - mocarstwa. Wkrótce została przyłączona do Hiszpanii co dopełniło
końca wielkiej niegdyś potęgi i spowodowało zmierzch kultury narodowej. W
roku 1640 Portugalczycy zbuntowali się i wspierani przez Francuzów obrali
swego króla Jana IV.
Pierwsza połowa XIX wieku przyniosła Portugalii same klęski. Najpierw
nastapiła trzykrotna inwazja wojsk napoleońskich (1807-1811). Później
usamowolniła sie najwieksza kolonia- Brazylia, a następnie w latach 18301846 przez kraj przetoczyła się wojna domowa.
Na skutek tych nieszczęść w XX wiek Portugalia wkroczyła jako jedno z
najbardziej zacofanych państw Europy. Od 1926 do 1974 kraj podlegał
najpierw dyktaturze generała A. O. Carmona, później premiera A. Salazara,
nastepnie premiera M. J. Caetano. Dopiero w kwietniu 1974 w wyniku
wojskowego zamachu stanu-tzw. rewolucji gożdzików, obalono dyktaturę i
zapoczątkowano otwartą, proeuropejska politykę.
W latach 1974-75 Portugalia uznała niepodległość swych afrykańskich
kolonii. W 1984 roku została członkiem EWG. 12 czerwca 1985 Portugalia
podpisała traktat akcesywny, na jego mocy stała sie członkiem Wspólnot
Europejskich z dniem 1 stycznia 1986 r. Do Unii przystąpiła wspólnie z
Hiszpanią W 1999 roku administrowane przez Portugalię Makau powróciło
pod zarząd Chin.

TRADYCJE I OBYCZAJE
CORRIDA
Walka byków to kontrowersyjny i
niezwykle barwny pojedynek między
człowiekiem a zwierzęciem. Różni się
od korridy hiszpańskiej. Po pierwsze,
znaczną część taurady stanowią
popisy sztuki jeździeckiej podczas
pojedynku między jeźdźcem na koniu
a bykiem. Po drugie, byk nie jest
brutalnie zabijany na oczach
publiczności. Zakazano tego w 1799
roku, kiedy to na oczach króla i
całego dworu byk śmiertelnie
zaatakował hrabiego Arcos. Korridy
zazwyczaj odbywają się w czwartki i
niedziele w sezonie trwającym od
niedzieli wielkanocnej do
października. Większość walk ma
miejsce w regionie Ribatejo, gdzie
hoduje się najwięcej byków.

AZULEJOS
Portugalskie płytki do wykładania
fasad i ścian wewnątrz budynków.
Jedna z najbardziej ekspresyjnych
form kultury Portugalii stanowi
zarazem jeden z najbardziej
orginalnych wkładów tego kraju do
kultury światowej. Ten ciekawy
element dekoracyjny stosowany jest
w Portugalii od ponad 500 lat jest
przede wszystkim specyficznym
nośnikem historii, źródłem wiedzy na
temat zmieniającej się mody i
obyczajów oraz zapisem wizji
indywidualnych twórców.

KOGUT Z BARCELOS
Kogut z Barcelos to wszechobecny symbol Portugalii. Pocztówki,
obrazki, figurki i pamiatki wszelkiego rodzaju, przedstawiają kolorowego
koguta. A oto co głosi na jego temat legenda.
Legenda głosi, że w miasteczku Barcelinhos pewnego razu zostało
popełnione przestępstwo, jednak mimo śledztwa, sprawcy nie udało się
odnaleźć. O zdarzeniu zapomniano do czasu gdy pewien skromny pielgrzym
wędrując ku Santiago de Compostela, by się tam modlić, zatrzymał się w
okolicach Barcelos (ówcześnie Barca Cellus), w przydrożnym zajeździe, aby
zaspokoić głód. W trakcie posiłku zauważył, że jakaś postać bacznie go
obserwuje, jednak nie przejął sie tym i kontynuował kolację. Obserwator
wyszedł z zajazdu i poszedł prosto do domu sędziego, by oskarżyć
przyjezdnego o popełnienie wspomnianego przestepstwa. Pielgrzym nie
potrafił przedstawić dowodów na swa niewinność i został skazany na
szubienicę, bez możliwości odwołania.
W dniu kiedy miał zostać stracony, pielgrzym wykorzystał ostatnie
zyczenie skazańca w celu ponownego spotkania z sędzią, który tak
niesprawiedliwie go osądził. Gdy znalazł się przed obliczem sędziego, który
miał własnie zamiar kroić ogromnego pieczonego koguta, uklęknął i zaczął
przysięgać, że jest niewinny i że jest pierwszy raz w życiu w Barcelinhos i
nigdy przedtem nie widział na oczy ofiary przestępstwa. Sędzia pozostał ni
wzruszony. Skazaniec w geście rozpaczy zaczął błagać o pomoc Santiago i
zaklął się, że jest tak pewny swej niewinności, że kogut, stojący na stole,
zapieje z nadejściem świtu.
Wszyscy zebrani wybuchneli śmiechem, ale przesądny lud nie śmiał tknąć
koguta. Ku zdziwieniu wszystkich, nad ranem kogutowi zaczęły rosnąć
nowe pióra, wstał i energicznie zapiał. Ludzie pobiegli zaś na miejsce, gdzie
stała szubienica i znależli pielgrzyma żywego, gdyż sznur na jego szyi
zaplątał się i nie zacisnął.
Wobec takiego cudu, pielgrzym został puszczony wolno, by kontynuował
swą podróż do świętego miejsca.

11 de Novembro - Dia de Săo Martinho
Dzień Săo Martinho, jest związany z pogańskimi obrzedami
obchodzonymi wraz z nadejsciem jesieni, jak również z obchodami
dnia Santo Bispo de Tours. Później dołączył zwyczaj próbowania
tego dnia młodego wina lub tzw. agua pe, słabego musującego wina
powstałego przez zalanie resztek winogron pozostałych po
wyciśnięciu soku wodą i poddanie fermentacji. Jako że jest to też
okres kasztanów, nie może ich zabraknąć tego dnia. Najczęściej
podaje sie je pieczone lub gotowane z anyżem (erva doce).
Wieczorem dodatkowo popija się jeropiga, wino ciężkie,
alkoholizowane, a więc mocne i bardzo słodkie. W wielu domach
istnieje też zwyczaj przyrządzania deseru z pestek granatów,
odrobiny cukru i wina Porto.
Dzień Sao Martinho obchodzony jest 11 listopada, ponieważ jest
to tzw. okres Verăo de Săo Martinho. O tej porze roku często jest
pogodnie, słonecznie i ciepło, a związana jest z tym pewna legenda.
Săo Martinho (czyli Św. Marcin), który był rzymskim legionistą,
pewnego razu o tej porze roku przedzierał się konno przez Alpy
jadąc z Rzymu do swojego domu gdzieś w Galii. Bylo bardzo zimno,
wiał silny wiatr, a jedyne co chroniło go przed złą pogodą, to
czerwona peleryna uzywana przez legionistów. Nagle, ni stąd ni z
owąd pojawił sie na drodze biedak w dziurawym ubraniu,
zziębnięty na kośc i proszący o wsparcie Niestety Martinho nie miał
nic co mógłby dać biedakowi, ale niewiele myśląc zdiął
swojapelerynę, przeciął ja mieczem na pół i dał jedną z nich
biedakowi. W tym momencie chmury zniknęły, wiatr ucichł,
zswieciło słońce i zrobiło sie ciepło jak w lecie. W ten sposób Bóg
podziękował Martinho za jego dobre serce.

PORTUGALCZYCY I ICH SPORT
NARODOWY
W Portugalii raczej nie istnieje kategoria ludzi "fan piłki
nożnej", jeżeli juz kogos wyróżniać, to tych odmieńców,
którzy futbolu nie lubią. Tych jednak jest nie wielu. Piłka
nożna to nie jest wybór, to raczej niemal wrodzone
preferencje każdego Portugalczyka. O piłce nożnej
rozmawia się przy każdej możliwej okazji, jest ona
nieodłącznym elementem życia społecznego. Co szczególne,
sport ten nie jest wyłącznie domeną mężczyzn, wręcz
przciwnie, istnieje w tej dziedzinie niespotykane
równouprawnienie. Przecietna kobieta równie dobrze, jak
przeciętny meżczyzna, potrafi wypowiedzieć sie na temat
notowań ligowych, ostatniego meczu, czy zalet danego
klubu. Cały kraj z zapartym tchem śledzi nie tylko
poszczególne mecze, ale również informacje na temat
trenerów, szefów klubów i oczywiście zawodników, których
można bez przesady nazwać bohaterami narodowymi
Auto strony Portugal for Beginners, na której w
autoironiczny sposób opisuje Portugalię, wymienia trzy
najważniejsze kluby w kategorii polityka! Komentuje to w
ten sposób: „Gdyby kluby piłkarskie mogły startować w
wyborach, w parlamencie nie byłoby miejsca dla
"prawdziwych" polityków".
Trzy najważniejsze kluby to FC Porto, Benfica oraz
Sporting

FADO
Gatunek muzyczny powstały w XIX wieku
w biednych dzielnicach portowych miast
Portugalii. Fado to melancholijna pieśń,
wykonywana przez jednego wokalistę przy
akopaniamencie dwóch gitar. Nazwane jest
czasami portugalskim blusem. Istnieja trzy
głowne rodzaje klasycznego fado: fado z
Lizbony, fado z Porto i fado z Coimbry.
Największą pieśniarką fado, jednogłośnie
uznawaną za królową, międzynarodowy
symbol i niedościgły wzorzec artysty tego
gatunku była Amália Rodrigues.
W latach dziewięćdziesiątych XX wieku
fado zaczęło przezywać swój renesans,
głównie za sprawa pojawienia sie nowego
pokolenia artystów śpiewających zarówno
klasyczne jak i uwspółcześnione fado. Wielu
z nich odniosło komercyjny sukces nie tylko
w Portugalii ale również za granicą.
Najważniejsi z nich to Dulce Pontes, Mariza,
Cristina Branco, Mafalda Arnauth, Camané,
Paulo Bragança i Kátia Guerreiro.


Slide 10

PORTUGALIA

INFORMACJE OGÓLNE
Państwo położone w zachodniej
części Półwyspu Iberyjskiego. Do
Portugalii należą również wyspy
Madera i Azory na Oceanie
Atlantyckim
GRANICE: Hiszpania (północ i
wschód)
POWIERZNIA: 92 389 km2
STOLICA: Lizbona
WALUTA: Euro
JĘZYK URZĘDOWY: potrugalski

HISTORIA
W starożytności terytorium dzisiejszej Portugalii zamieszkiwały plemiona
luzytańskie i celtyckie. W III w p.n.e. zostały podbite przez Kartagińczyków. Po
załamaniu się potęgi Kartaginy na Półwysep Iberyjski przybyli Rzymianie. W IV-V
wieku Portugalia jako jeden z pierwszych krajów w Europie Południowej przyjęła
wiarę chrześcijańską.
Wykorzystując słabość państwa Wizygotów, w roku 711 Berberowie i Arabowie
przeprawili się przez Cieśninę Gibraltarską i podbili Półwysep Iberyjski. Wpływ
arabski odcisnął największe piętno na wybrzeżu Algarve, które należało do
muzułmanów do połowy XIII wieku. Niektóre dzielnice Lizbony, Alfama i
Maurariado dziś tchną douched mauretańskiej przeszłości.
Kilkanaście lat po inwazji arabskiej władcy nigdy nie podbitego państwa Asturii
rozpoczęli rekonkwistę - czyli odzyskiwanie utraconych terenów. W końcu XI
wieku król Kastylii i Leonu Alfons VI podbił tereny położone na południe od
Duero. Utworzył w ten sposób nowe księstwo Portugalii ze stolicą w Porto i
darował je swojemu zięciowi, księciu burgundzkiemu, Henrykowi.
W 1147 roku jego syn Alfons, od 1139 roku król Portugalii, zdobył Lizbonę, a w
latach 1158 - 66 przyłączył Alantejo. Proces powiększania terytorium i ostatecznego
ukształtowania granic został zakończony podczas panowania Alfonsa III, który w
1249 roku zdobył Algavre. Od tego czasu Portugalia jako pierwsze państwo na
świecie ma definitywnie wytyczone i w ciągu wieków niezmienione granice.

Od XV wieku portugalscy żeglarze pod patronayem księcia Henryka
Żeglarza (1395-1460) zaczęli docierać do zachodnich wybrzeży Afryki, Indii,
Indonezjii i Chin (Vasco da Gama, Bartolomeo Diaz, Ferdynand Magellan).
Przepłynęli także Atlantyk i dotarli do Ameryki Południowej. W 1500 roku
Pedro Alvarez Cabral zajął Brazylię. Portugalia stała się krajem odkrywcó i
kolonizatorów, a także centrum światowego handlu. Późniejsza działalność
inkwizycji przyczyniła się m.in. do tego, że Portugalia utraciła pozycję
państwa - mocarstwa. Wkrótce została przyłączona do Hiszpanii co dopełniło
końca wielkiej niegdyś potęgi i spowodowało zmierzch kultury narodowej. W
roku 1640 Portugalczycy zbuntowali się i wspierani przez Francuzów obrali
swego króla Jana IV.
Pierwsza połowa XIX wieku przyniosła Portugalii same klęski. Najpierw
nastapiła trzykrotna inwazja wojsk napoleońskich (1807-1811). Później
usamowolniła sie najwieksza kolonia- Brazylia, a następnie w latach 18301846 przez kraj przetoczyła się wojna domowa.
Na skutek tych nieszczęść w XX wiek Portugalia wkroczyła jako jedno z
najbardziej zacofanych państw Europy. Od 1926 do 1974 kraj podlegał
najpierw dyktaturze generała A. O. Carmona, później premiera A. Salazara,
nastepnie premiera M. J. Caetano. Dopiero w kwietniu 1974 w wyniku
wojskowego zamachu stanu-tzw. rewolucji gożdzików, obalono dyktaturę i
zapoczątkowano otwartą, proeuropejska politykę.
W latach 1974-75 Portugalia uznała niepodległość swych afrykańskich
kolonii. W 1984 roku została członkiem EWG. 12 czerwca 1985 Portugalia
podpisała traktat akcesywny, na jego mocy stała sie członkiem Wspólnot
Europejskich z dniem 1 stycznia 1986 r. Do Unii przystąpiła wspólnie z
Hiszpanią W 1999 roku administrowane przez Portugalię Makau powróciło
pod zarząd Chin.

TRADYCJE I OBYCZAJE
CORRIDA
Walka byków to kontrowersyjny i
niezwykle barwny pojedynek między
człowiekiem a zwierzęciem. Różni się
od korridy hiszpańskiej. Po pierwsze,
znaczną część taurady stanowią
popisy sztuki jeździeckiej podczas
pojedynku między jeźdźcem na koniu
a bykiem. Po drugie, byk nie jest
brutalnie zabijany na oczach
publiczności. Zakazano tego w 1799
roku, kiedy to na oczach króla i
całego dworu byk śmiertelnie
zaatakował hrabiego Arcos. Korridy
zazwyczaj odbywają się w czwartki i
niedziele w sezonie trwającym od
niedzieli wielkanocnej do
października. Większość walk ma
miejsce w regionie Ribatejo, gdzie
hoduje się najwięcej byków.

AZULEJOS
Portugalskie płytki do wykładania
fasad i ścian wewnątrz budynków.
Jedna z najbardziej ekspresyjnych
form kultury Portugalii stanowi
zarazem jeden z najbardziej
orginalnych wkładów tego kraju do
kultury światowej. Ten ciekawy
element dekoracyjny stosowany jest
w Portugalii od ponad 500 lat jest
przede wszystkim specyficznym
nośnikem historii, źródłem wiedzy na
temat zmieniającej się mody i
obyczajów oraz zapisem wizji
indywidualnych twórców.

KOGUT Z BARCELOS
Kogut z Barcelos to wszechobecny symbol Portugalii. Pocztówki,
obrazki, figurki i pamiatki wszelkiego rodzaju, przedstawiają kolorowego
koguta. A oto co głosi na jego temat legenda.
Legenda głosi, że w miasteczku Barcelinhos pewnego razu zostało
popełnione przestępstwo, jednak mimo śledztwa, sprawcy nie udało się
odnaleźć. O zdarzeniu zapomniano do czasu gdy pewien skromny pielgrzym
wędrując ku Santiago de Compostela, by się tam modlić, zatrzymał się w
okolicach Barcelos (ówcześnie Barca Cellus), w przydrożnym zajeździe, aby
zaspokoić głód. W trakcie posiłku zauważył, że jakaś postać bacznie go
obserwuje, jednak nie przejął sie tym i kontynuował kolację. Obserwator
wyszedł z zajazdu i poszedł prosto do domu sędziego, by oskarżyć
przyjezdnego o popełnienie wspomnianego przestepstwa. Pielgrzym nie
potrafił przedstawić dowodów na swa niewinność i został skazany na
szubienicę, bez możliwości odwołania.
W dniu kiedy miał zostać stracony, pielgrzym wykorzystał ostatnie
zyczenie skazańca w celu ponownego spotkania z sędzią, który tak
niesprawiedliwie go osądził. Gdy znalazł się przed obliczem sędziego, który
miał własnie zamiar kroić ogromnego pieczonego koguta, uklęknął i zaczął
przysięgać, że jest niewinny i że jest pierwszy raz w życiu w Barcelinhos i
nigdy przedtem nie widział na oczy ofiary przestępstwa. Sędzia pozostał ni
wzruszony. Skazaniec w geście rozpaczy zaczął błagać o pomoc Santiago i
zaklął się, że jest tak pewny swej niewinności, że kogut, stojący na stole,
zapieje z nadejściem świtu.
Wszyscy zebrani wybuchneli śmiechem, ale przesądny lud nie śmiał tknąć
koguta. Ku zdziwieniu wszystkich, nad ranem kogutowi zaczęły rosnąć
nowe pióra, wstał i energicznie zapiał. Ludzie pobiegli zaś na miejsce, gdzie
stała szubienica i znależli pielgrzyma żywego, gdyż sznur na jego szyi
zaplątał się i nie zacisnął.
Wobec takiego cudu, pielgrzym został puszczony wolno, by kontynuował
swą podróż do świętego miejsca.

11 de Novembro - Dia de Săo Martinho
Dzień Săo Martinho, jest związany z pogańskimi obrzedami
obchodzonymi wraz z nadejsciem jesieni, jak również z obchodami
dnia Santo Bispo de Tours. Później dołączył zwyczaj próbowania
tego dnia młodego wina lub tzw. agua pe, słabego musującego wina
powstałego przez zalanie resztek winogron pozostałych po
wyciśnięciu soku wodą i poddanie fermentacji. Jako że jest to też
okres kasztanów, nie może ich zabraknąć tego dnia. Najczęściej
podaje sie je pieczone lub gotowane z anyżem (erva doce).
Wieczorem dodatkowo popija się jeropiga, wino ciężkie,
alkoholizowane, a więc mocne i bardzo słodkie. W wielu domach
istnieje też zwyczaj przyrządzania deseru z pestek granatów,
odrobiny cukru i wina Porto.
Dzień Sao Martinho obchodzony jest 11 listopada, ponieważ jest
to tzw. okres Verăo de Săo Martinho. O tej porze roku często jest
pogodnie, słonecznie i ciepło, a związana jest z tym pewna legenda.
Săo Martinho (czyli Św. Marcin), który był rzymskim legionistą,
pewnego razu o tej porze roku przedzierał się konno przez Alpy
jadąc z Rzymu do swojego domu gdzieś w Galii. Bylo bardzo zimno,
wiał silny wiatr, a jedyne co chroniło go przed złą pogodą, to
czerwona peleryna uzywana przez legionistów. Nagle, ni stąd ni z
owąd pojawił sie na drodze biedak w dziurawym ubraniu,
zziębnięty na kośc i proszący o wsparcie Niestety Martinho nie miał
nic co mógłby dać biedakowi, ale niewiele myśląc zdiął
swojapelerynę, przeciął ja mieczem na pół i dał jedną z nich
biedakowi. W tym momencie chmury zniknęły, wiatr ucichł,
zswieciło słońce i zrobiło sie ciepło jak w lecie. W ten sposób Bóg
podziękował Martinho za jego dobre serce.

PORTUGALCZYCY I ICH SPORT
NARODOWY
W Portugalii raczej nie istnieje kategoria ludzi "fan piłki
nożnej", jeżeli juz kogos wyróżniać, to tych odmieńców,
którzy futbolu nie lubią. Tych jednak jest nie wielu. Piłka
nożna to nie jest wybór, to raczej niemal wrodzone
preferencje każdego Portugalczyka. O piłce nożnej
rozmawia się przy każdej możliwej okazji, jest ona
nieodłącznym elementem życia społecznego. Co szczególne,
sport ten nie jest wyłącznie domeną mężczyzn, wręcz
przciwnie, istnieje w tej dziedzinie niespotykane
równouprawnienie. Przecietna kobieta równie dobrze, jak
przeciętny meżczyzna, potrafi wypowiedzieć sie na temat
notowań ligowych, ostatniego meczu, czy zalet danego
klubu. Cały kraj z zapartym tchem śledzi nie tylko
poszczególne mecze, ale również informacje na temat
trenerów, szefów klubów i oczywiście zawodników, których
można bez przesady nazwać bohaterami narodowymi
Auto strony Portugal for Beginners, na której w
autoironiczny sposób opisuje Portugalię, wymienia trzy
najważniejsze kluby w kategorii polityka! Komentuje to w
ten sposób: „Gdyby kluby piłkarskie mogły startować w
wyborach, w parlamencie nie byłoby miejsca dla
"prawdziwych" polityków".
Trzy najważniejsze kluby to FC Porto, Benfica oraz
Sporting

FADO
Gatunek muzyczny powstały w XIX wieku
w biednych dzielnicach portowych miast
Portugalii. Fado to melancholijna pieśń,
wykonywana przez jednego wokalistę przy
akopaniamencie dwóch gitar. Nazwane jest
czasami portugalskim blusem. Istnieja trzy
głowne rodzaje klasycznego fado: fado z
Lizbony, fado z Porto i fado z Coimbry.
Największą pieśniarką fado, jednogłośnie
uznawaną za królową, międzynarodowy
symbol i niedościgły wzorzec artysty tego
gatunku była Amália Rodrigues.
W latach dziewięćdziesiątych XX wieku
fado zaczęło przezywać swój renesans,
głównie za sprawa pojawienia sie nowego
pokolenia artystów śpiewających zarówno
klasyczne jak i uwspółcześnione fado. Wielu
z nich odniosło komercyjny sukces nie tylko
w Portugalii ale również za granicą.
Najważniejsi z nich to Dulce Pontes, Mariza,
Cristina Branco, Mafalda Arnauth, Camané,
Paulo Bragança i Kátia Guerreiro.