Transcript Elektrochirurgie Het natuurkundige verschil tussen veilig en gevaarlijk… Han van Reekum Elektrochirurgie… Is het doelbewust plaatselijk verbranden van patiënten in de hoop dat zij er beter van worden en.

Elektrochirurgie
Het natuurkundige verschil tussen
veilig en gevaarlijk…
Han van Reekum
Elektrochirurgie…
Is het doelbewust
plaatselijk verbranden
van patiënten in de hoop
dat zij er beter van
worden
en is dus een medische handeling.
De effecten van stroom

Elektrolytisch
Weefselontbinding

Faradisch
Zenuwstimulatie

Thermisch
Coaguleren of snijden
Elektrolytisch…
Afbraak van weefsel bij een elektrode
(en aangroei aan de andere elektrode)
Komt alleen voor als je gelijkstroom gebruikt
Dan kun je rare dingen doen…
Geen gelijkstroom gebruiken
Faradisch…
Geeft zenuwstimulatie…
Faradisch…
Komt voor als je gelijkstroom en laag
frequent wisselstroom gebruikt
Geen gelijkstroom of laag frequent
wisselstroom gebruiken
Thermische effecten
• Coagulatie t <
I
50oC
I
• Snijden
t >> 100oC
Alleen deze effecten willen wij!
Ongewenst thermisch effect I
Er is geen garantie die u beschermt tegen eigen onkunde!
Ongewenst thermisch effect II
Een stroomkring
• Stroom loopt altijd in een kring
Er moet dus een toevoerende draad en
een afvoerende draad zijn.
• Soms is dat niet goed zichtbaar en
wordt de afvoerende draad gevormd
door: Natte doeken, infuus,
operatietafel, chirurg, assistent,
wondspreiders.
Modi…
Bipolair
Monopolair
Inductantie
Draad
Veldlijn
Inductiestroom
Stroom
Skin effect
Typerend voor
hoogfrequent
stroom
Inductie
Draad
Stroom
Veldlijnen
Inducties
troom
Naast elkaar liggende
geleiders versterken de
veldlijnen.
Inductie
Energie overdracht naar:
• ECG leads
• Pacemaker elektroden
• Infuus
• Appendage rails aan OK tafel
• Endoprotheses (totale heup)
• Hals kettingen, colliers of ringen
(maar die mogen niet worden gedragen)
Inductie
Extra weerstand (impedantie, Z) bij:
• Oprollen van snoeren
(zowel actieve als neutrale elektrode)
• Verlengsnoeren
• Opwikkelen aan infuusstandaards,
ogen van doekenklemmen etc.
Condensator
Twee geleidende
oppervlakken die worden
gescheiden door een hele
dunne isolator.
De ladingsdragers die op
die oppervlakken zitten zo
dicht bij elkaar dat + en elkaar kunnen aantrekken.
Capacitief…
Energie overdracht naar:
• Patiënt door nat gaas op incisiefolie
• Chirurg door instrument in
handschoen
Maar ook gedeeltelijk bij de neutrale
plaat!
Capacitief…
Is de ohmse weerstand hoog,
dan is de capacitieve overdracht groot en omgekeerd…
De fasehoek geeft weer welke verhouding er is tussen
capacitantie en ohmse weerstand en geeft de kwaliteit
van het contact weer.
Capacitief…
Gaatjes in handschoenen of
doorslag is onzin!
• Operatiehandschoenen worden op gaatjes
getest!
• Operatiehandschoenen weerstaan > 16 kV!
Het is de capacitieve overdracht die de
handschoen plaatselijk opwarmt en het
gaatje erin smelt.
De neutraal elektrode I
• Moet de stroom opvangen
• Wordt daardoor warmer
• Hoogste temperatuur op de plaats
met stroomconcentraties
• Mag nooit boven de 42oC komen
• Warmte moet door bloed worden
afgevoerd
De neutraal elektrode II
• Skin effect zorgt automatisch voor
concentratie op de rand(en).
• Bliksemafleider effect zorgt voor
concentratie op spitse punten.
• Zorg voor veel rand!
• Zorg voor afgeronde punten!
Weerstanden om de plaat
Naar toestel
Plaatweerstand
0.01 Ohm
Plaat
Huid
Huid-plaat weerstand
1 Ohm
Weefsel-huid
weerstand 5 Ohm
Weefselweerstand 10 Ohm
De stroom
begint
hier
De neutraal elektrode
We gaan er zelf één bedenken…
Dit kan dus echt niet!
Leading edge, trailing edge
Stroomrichting
I
Leading edge
Plaat
Trailing edge
De neutraal elektrode III
• Stroom op de “lange
kant” laten
“binnenkomen”
• Geen spitse punten
creëren
• Oppervlakte van de
elektrode helemaal
gebruiken, geen
luchtbellen!
De neutraal elektrode IV
• “Lange kant” om de
stroom op te vangen
• Nooit “scheef” op de
stroomrichting
plakken
• Maak van de
connector geen
“bliksemafleider”
Wat als…
Stroomrichting
I
Leading edge
Plaat
Trailing edge
Gelijkmatige stroomverdeling
=
gelijkmatige warmteverdeling
Stroom en warmte verdelen
In 1981 zet John Webster een theoretisch
model op voor een gelijkmatige
stroomverdeling zonder het probleem van
de ‘leading edge’.
Hij gaat uit van cirkelvormige elektrodes
die via een weerstand worden
aangesloten.
Visie op elektrodes
•R1 •R2 •R3 •R4 •R5 •R6
•R7 •R8 •R9
Oriëntatie
• Het is net een Cdtje
vierkant van buiten,
rond van binnen.
• Vierkant kent een
lange leading edge.
• Rond kent geen
voor- of achterkant.
Ondeskundig aangebracht!
De plaat is alleen met
de vingers plaatselijk
aangedrukt.
De littekens van de
brandwonden
corresponderen met de
positie van 2 of 3
vingers en een duim.
De neutraal elektrode V
• Maar 1 keer plakken!
• Gebruik bij twee patiënten is niet alleen
onhygiënisch, maar ook gevaarlijk!
• Bij ondeskundig aanbrengen vervalt de
“ GEEN BRANDWOND-garantie”
• U BENT DAN VERANTWOORDELIJK
VOOR DE FINANCIELE GEVOLGEN!
Geaarde output…
Bij dit toestel is de
neutrale elektrode aan
aarde gelegd…
Zwevende output…
Is niets zweverigs aan,
wel moeilijk…
Dan kan dit niet
gebeuren.
Of toch?
!
Extra maatregelen
Dikke kunststof
isolatie blokkeert
hoogfrequent
stroom.
(alle stroom, ook
gelijkstroom en
laagfrequent
stroom)
Bloedleegte…
Femur
Levert nooit een
goede plaats voor een
neutrale plaat op!
Ga maar eens na…
Weefsel van het bovenbeen
Tourniquet
De doorsnede van het
weefsel van het bovenbeen
neemt sterk af en daardoor
ontstaat er een hogere
stroomdichtheid.
Zenuw
De zenuw blijft als beste
geleider over.
Een bloedleeg gedrukt
gebied kan geen warmte
afvoeren.
Bewaak!
• De aansluiting van de plaat op het toestel
De ‘split plate’
Voor Contact Quality Monitoring System
bewaking (REM, NESSY, ARM, PaCC,
PCS, SEN, Thermogard en anderen)
Bewaak!
• Het opplakken van de plaat.
Bewaak!
• Het contact van de plaat met de patiënt
Elektrochirurgie…
Moeilijk? Misschien wel,
als het na vandaag
maar weer iets veiliger is geworden!
Bronnen
www.okcompleet.info
Module Elektrochirurgie
Hoofdstukken: 1,2 en 3