Het hormonaal stelsel Regelende werking van hormonen Wat is de algemene taak van hormonaal stelsel? Algemene taak hormonaal stelsel Regelsystemen met negatieve terugkoppeling Regeling van het glucosegehalte Suikerziekte Taak hormonaal stelsel:
Download ReportTranscript Het hormonaal stelsel Regelende werking van hormonen Wat is de algemene taak van hormonaal stelsel? Algemene taak hormonaal stelsel Regelsystemen met negatieve terugkoppeling Regeling van het glucosegehalte Suikerziekte Taak hormonaal stelsel:
Het hormonaal stelsel Regelende werking van hormonen Wat is de algemene taak van hormonaal stelsel? Algemene taak hormonaal stelsel Regelsystemen met negatieve terugkoppeling Regeling van het glucosegehalte Suikerziekte Taak hormonaal stelsel: regelen van stofwisselingsprocessen in het lichaam samen met het zenuwstelsel (= regelsystemen) • Regelsystemen met negatieve terugkoppeling; • Regeling van glucosegehalte in het bloed. Regelsystemen met negatieve terugkoppeling Algemene taak hormonaal stelsel Regelsystemen met negatieve terugkoppeling Negatieve terugkoppeling = regelsysteem van stofwisselingsreacties waarbij: • Toename stof afremming productie; • Afname stof stimulering productie. → vergelijkbaar met de werking van thermostaat bij centrale verwarming. Regeling van het glucosegehalte Suikerziekte Stofwisselingsreacties = geheel van chemische reacties in ons lichaam. → gecontroleerd door regelsystemen. Regeling van glucosegehalte in het bloed Algemene taak hormonaal stelsel Regelsystemen met negatieve terugkoppeling Regeling van het glucosegehalte Suikerziekte Bloedsuikerspiegel (glucosegehalte in het bloed): moet constant blijven → hemeostase Te laag: hersenen kunnen niet zonder glucose; Te hoog: kan leiden tot suikerziekte of diabetes. Regeling met negatieve terugkoppeling. • Insuline glucosegehalte daalt: – Bloedsuikerspiegel: boven drempelwaarde alvleesklier: productie insuline; – Vet-, lever-, spiercellen: opnemen van glucose uit het bloed. • Glucagon glucosegehalte stijgt: – Bloedsuikerspiegel: onder drempelwaarde alvleesklier: productie van glucagon; – Lever- en spiercellen: afgeven van glucose aan het bloed. Adrenaline bevordert productie glucagon. Diabetes mellitus of suikerziekte Algemene taak hormonaal stelsel Suikerziekte: spontane regeling glucosegehalte in het bloed is verstoord • Regelsystemen met negatieve terugkoppeling Regeling van het glucosegehalte Suikerziekte • Diabetes type 1 (insulineafhankelijke diabetes): – Ontstaat voor het 30ste levensjaar; – Afbraak van insulineproducerende cellen (eilandjes van Langerhans); – Voor iedere maaltijd glucosegehalte meten + insuline toedienen. Diabetes type 2 (insulineonafhankelijke diabetes): – Ontstaat na 40ste levensjaar; – Doelwitcellen reageren onvoldoende op insuline; – Ontstaan: verkeerde levensstijl + voedingsgewoonten; – = traag evoluerend proces. Gevolgen (indien onbehandeld): • Prikkelgeleiding zenuwbanen verstoord; • Beschadiging binnenzijde wand bloedvaten; • Blindheid; • Uitvallen nierfunctie. Tekort aan jodium drempelwaarde thyroxine wordt niet bereikt geen negatieve terugkoppeling opzwelling schildklier Hypothalamus Hypofyse Geen negatieve terugkoppeling TSH Onvoldoende TH Opgezwollen schildklier Vergrote schildklier (krop) Hypothalamus Negatieve terugkoppeling Hypofyse TSH (schildklierstimulerend hormoon) TH (thyroxine) Normale schildklier Verstoring regelsysteem Stofwisseling Regelkring van schildklier met negatieve terugkoppeling Alvleesklier (eilandjes Langerhans) Cellen nemen glucose op uit bloed Bloedsuikerspiegel daalt 1. Bloedsuikerspiegel stijgt 2. Schematische voorstelling regeling bloedsuikerspiegel Lever + spieren geven glucose af aan bloed 1. Bloedsuikerspiegel > drempelwaarde 2. Bloedsuikerspiegel < drempelwaarde Glucosemeter bepaalt glucosegehalte in het bloed Patiënt dient insuline toe Minder gevoeligheid leidt vaak tot onbehandelde wonden. Slechte doorbloeding versnelt het afsterven van weefsels. Mensen met diabetes kunnen veel schade aan de nieren hebben opgelopen. Ze moeten beroep doen op de kunstnier. Verkeerde voedingsgewoonten en verkeerde levensstijl leiden vaak tot diabetes type 2 Afvoerbuis gal Afvoerbuis alvleessap Eilandje van Langerhans insuline + glucagon Klierzakje alvleessap Twaalfvingerige darm Voorbeeld van gemengde klier: de alvleesklier • Klierzakje (exocriene klier): productie van alvleessap verteringsenzymen in de twaalfvingerige darm. • Eilandje van Langerhans (endocriene klier): productie van insuline + glucagon constant houden van glucosegehalte in het bloed. De vergelijking van regelsystemen met een thermostaat bij een centrale verwarming De werking van de thermostaat bij een centrale verwarming Glucose- en insulinegehalte in het bloedplasma (gezonde levenswijze)