Transcript 2 Tekstverbanden en signaalwoorden oefenen

tekstverbanden
een aantal voorbeelden en
oefeningen
tekstverbanden
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
opsomming
toelichting, uitleg
tegenstelling
reden, verklaring
oorzaak – gevolg
doel – middel
voorbeeld, bewijs
voorwaarde
vergelijking
samenvatting, conclusie
opsomming
• Welke signaalwoorden voor opsomming ken
je?
opsomming
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
ten eerste, ten tweede, ten laatste, ten slotte
om te beginnen
bovendien
dan, daarna, daarnaast
eerst … dan …
en, verder
niet alleen …, maar ook …
noch … noch …, niet … en niet …
ook, tevens
toen, vervolgens
zowel … als …
etc.
• Kies een van bovenstaande woorden en maak daar een opsomming mee.
toelichting, uitleg
• Wat is het signaalwoord (of de
signaalwoorden) voor de toelichting in het
volgende voorbeeld?
• Wat is de toelichting?
• Welk feit wordt toegelicht?
De huizenmarkt zit in het slop, dat wil zeggen
dat er weinig huizen worden verkocht op dit
moment.
toelichting, uitleg
• Wat is het signaalwoord?
De huizenmarkt zit in het slop, dat wil zeggen
dat er weinig huizen worden verkocht op dit
moment.
toelichting, uitleg
• Wat is de toelichting?
De huizenmarkt zit in het slop, dat wil zeggen
dat er weinig huizen worden verkocht op dit
moment.
toelichting, uitleg
• Welk feit wordt toegelicht?
De huizenmarkt zit in het slop, dat wil zeggen
dat er weinig huizen worden verkocht op dit
moment.
toelichting, uitleg
• Signaalwoorden zijn:
– dat betekent
– dat houdt in
– dat wil zeggen
– met andere woorden
– op deze wijze
Bedenk zelf een zin met een van de signaalwoorden.
tegenstelling
2 voorbeelden, wat is het signaalwoord?
• Het regent, maar toch word ik niet nat.
• Ik kreeg prachtige cadeaus voor mijn
verjaardag. Een nieuwe auto, een prachtig
horloge en Italiaanse schoenen. Jij was er
echter niet, dat vond ik vervelend.
tegenstelling
2 voorbeelden, wat is het signaalwoord?
• Het regent, maar toch word ik niet nat.
• Ik kreeg prachtige cadeaus voor mijn
verjaardag. Een nieuwe auto, een prachtig
horloge en Italiaanse schoenen. Jij was er
echter niet, dat vond ik vervelend.
tegenstelling
• Wat zijn signaalwoorden voor een
tegenstelling?
tegenstelling
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
(al)hoewel
anders dan
daarentegen
daar staat tegenover dat
(desal)niettemin
doch
echter
enerzijds … anderzijds
in plaats van
in tegenstelling tot, integendeel
maar, of, ofschoon
toch
terwijl
weliswaar
Kies een signaalwoord van tegenstelling en maak hiermee een zin.
reden, verklaring
•
•
•
•
•
•
aangezien
daarom
immers
namelijk
omdat
want
reden, verklaring
• Wijs in de volgende zin aan:
– het signaalwoord
– de reden of verklaring
Ik ga niet naar het feest, want ik heb geen zin.
reden, verklaring
• Wijs in de volgende zin aan:
– het signaalwoord
– de reden of verklaring
Ik ga niet naar het feest, want ik heb geen zin.
reden, verklaring
• Wijs in de volgende zin aan:
– het signaalwoord
– de reden of verklaring
Omdat ik het druk heb, kan ik niet naar haar
verjaardag.
reden, verklaring
• Wijs in de volgende zin aan:
– het signaalwoord
– de reden of verklaring
Omdat ik het druk heb, kan ik niet naar haar
verjaardag.
reden, verklaring
• Wijs in de volgende zin aan:
– het signaalwoord
– de reden of verklaring
Jullie gaan flink oefenen, je wilt immers altijd
nieuwe dingen leren.
reden, verklaring
• Wijs in de volgende zin aan:
– het signaalwoord
– de reden of verklaring
Jullie gaan flink oefenen, je wilt immers altijd
nieuwe dingen leren.
reden, verklaring
• Wijs in de volgende zin aan:
– het signaalwoord
– de reden of verklaring
Aangezien we niet genoeg geld hebben, kunnen we
die verbouwing nu niet laten doen.
reden, verklaring
• Wijs in de volgende zin aan:
– het signaalwoord
– de reden of verklaring
Aangezien we niet genoeg geld hebben, kunnen we
die verbouwing nu niet laten doen.
reden, verklaring
• Wijs in de volgende zin aan:
– het signaalwoord
– de reden of verklaring
We komen deze keer met de auto naar jou toe, het
duurt met openbaar vervoer namelijk ruim drie
uur.
reden, verklaring
• Wijs in de volgende zin aan:
– het signaalwoord
– de reden of verklaring
We komen deze keer met de auto naar jou toe, het
duurt met openbaar vervoer namelijk ruim drie
uur.
oorzaak - gevolg
• Wijs in de volgende zinnen aan:
– het signaalwoord
– de oorzaak
– het gevolg
Let op: in de zinnen is sprake van meer
signaalwoorden, meer oorzaken, of meer
gevolgen!
oorzaak - gevolg
• De vele auto's op de snelweg veroorzaken een
hoop luchtverontreiniging. Hierdoor gaan
jaarlijks ca. 4500 mensen eerder dood. Je kunt
beter niet langs een snelweg gaan wonen.
signaalwoord / oorzaak / gevolg
oorzaak - gevolg
• De vele auto's op de snelweg veroorzaken een
hoop luchtverontreiniging. Hierdoor gaan
jaarlijks ca. 4500 mensen eerder dood. Je kunt
beter niet langs een snelweg gaan wonen.
2 signaalwoorden / oorzaak / 2 gevolgen
oorzaak - gevolg
• Johan (10 jaar en autistisch) heeft in Curaçao
therapie met dolfijnen gehad. Als gevolg
daarvan is hij veel beter aanspreekbaar
geworden. Hij is nu zelfs in staat, om
eenvoudige vragen te beantwoorden.
signaalwoord / oorzaak / gevolg
oorzaak - gevolg
• Johan (10 jaar en autistisch) heeft in Curaçao
therapie met dolfijnen gehad. Als gevolg
daarvan is hij veel beter aanspreekbaar
geworden. Hij is nu zelfs in staat, om
eenvoudige vragen te beantwoorden.
signaalwoord / oorzaak / 2 gevolgen
oorzaak - gevolg
• Eén op de acht kinderen is te zwaar. Ten opzichte van 20
jaar geleden is het aantal kinderen met overgewicht
verdubbeld; maar liefst één op de acht Nederlandse
schoolkinderen is te zwaar en nog meer kinderen dreigen
dat te worden. De verwachting is dat de groep te dikke
kinderen de komende jaren nog meer zal toenemen.
Overgewicht wordt niet alleen veroorzaakt doordat
kinderen teveel eten, maar vooral door te weinig beweging.
Daarom zijn een gezonde voeding en voldoende beweging
erg belangrijk.
signaalwoord / oorzaak / gevolg
oorzaak - gevolg
• Eén op de acht kinderen is te zwaar. Ten opzichte van 20
jaar geleden is het aantal kinderen met overgewicht
verdubbeld; maar liefst één op de acht Nederlandse
schoolkinderen is te zwaar en nog meer kinderen dreigen
dat te worden. De verwachting is dat de groep te dikke
kinderen de komende jaren nog meer zal toenemen.
Overgewicht wordt niet alleen veroorzaakt doordat
kinderen teveel eten, maar vooral door te weinig beweging.
Daarom zijn een gezonde voeding en voldoende beweging
erg belangrijk.
signaalwoord / 2 oorzaaken / gevolg
oorzaak - gevolg
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
aangezet door
daardoor, door, doordat
dus
gestimuleerd/geïnspireerd/veroorzaakt door
hierdoor
met als gevolg
naar aanleiding van
op het idee gebracht door
vanwege, wegens
zodoende
Kies zelf een van deze signaalwoorden en maak hiermee een zin.
doel - middel
•
•
•
•
•
•
daartoe
door middel van
met als doel om
met behulp van
met het oog op
om, opdat, via, waarmee
doel - middel
• Wijs in de volgende zinnen aan:
– het signaalwoord
– het doel (wat wil ik bereiken)
– het middel (hoe bereik je dat?)
doel - middel
• Om bij het clubje te horen, ging Robert zich
stoerder gedragen en zich anders kleden.
signaalwoord / doel / middel
doel - middel
• Om bij het clubje te horen, ging Robert zich
stoerder gedragen en zich anders kleden.
signaalwoord / doel / middel
doel - middel
• Fabrikanten van voedingsproducten willen veel
verkopen. Om dat te bereiken gebruiken ze in hun
productinformatie slimme termen als 'geen vet',
'extra vitamines' en 'licht verteerbaar'. Ook
hebben ze regelmatig kortingsacties. Tenslotte
spelen ze handig in op verlangens van mensen
d.m.v. reclamekreten als 'de lekkerste' en
'eenvoudig te bereiden'.
– signaalwoord / doel / middel
doel - middel
• Fabrikanten van voedingsproducten willen veel
verkopen. Om dat te bereiken gebruiken ze in hun
productinformatie slimme termen als 'geen vet',
'extra vitamines' en 'licht verteerbaar'. Ook
hebben ze regelmatig kortingsacties. Tenslotte
spelen ze handig in op verlangens van mensen
d.m.v. reclamekreten als 'de lekkerste' en
'eenvoudig te bereiden'.
– signaalwoord / doel / 3 middelen
doel - middel
• Fabrikanten van voedingsproducten willen veel
verkopen. Om dat te bereiken gebruiken ze in hun
productinformatie slimme termen als 'geen vet', 'extra
vitamines' en 'licht verteerbaar'. Ook hebben ze
regelmatig kortingsacties. Tenslotte spelen ze handig in
op verlangens van mensen d.m.v. reclamekreten als 'de
lekkerste' en 'eenvoudig te bereiden'.
Welk tekstverband herken je nog meer in deze tekst?
opsomming!
• Fabrikanten van voedingsproducten willen
veel verkopen. Om dat te bereiken gebruiken
ze in hun productinformatie slimme termen
als 'geen vet', 'extra vitamines' en 'licht
verteerbaar'. Ook hebben ze regelmatig
kortingsacties. Tenslotte spelen ze handig in
op verlangens van mensen d.m.v.
reclamekreten als 'de lekkerste' en 'eenvoudig
te bereiden'.
doel - middel
• Mijn zoon moet leren met geld om te gaan.
Daarom geven we hem kledinggeld, waarvan
hij zelf zijn kleren moet kopen. Van zijn opa en
oma krijgt hij soms 'spaargeld'. Dat moet hij
dus op zijn rekening zetten voor later. Mijn
man en ik gebruiken vaak het spreekwoord:
jong geleerd is oud gedaan.
– signaalwoord / doel / middel
doel - middel
• Mijn zoon moet leren met geld om te gaan.
Daartoe geven we hem kledinggeld, waarvan
hij zelf zijn kleren moet kopen. Van zijn opa en
oma krijgt hij soms 'spaargeld'. Dat moet hij
dus op zijn rekening zetten voor later. Mijn
man en ik gebruiken vaak het spreekwoord:
jong geleerd is oud gedaan.
– signaalwoord / doel / 2 middelen
voorbeeld, bewijs
• Wat zijn signaalwoorden voor het geven van
een voorbeeld of bewijs?
voorbeeld, bewijs
•
•
•
•
•
•
•
•
als/ter illustratie
bijvoorbeeld
dat is het geval bij
denk maar aan
een voorbeeld daarvan is
kijk maar naar
zo
zoals
Bedenk zelf twee voorbeelden waar deze signaalwoorden in
zitten. Dat mag één zin zijn, maar ook meer uiteraard.
voorwaarde
• Wijs in de volgende zinnen de voorwaarde aan
en het signaalwoord.
voorwaarde
• Een goed interieur komt er alleen wanneer de
adviseur zijn werk goed doet.
signaalwoord / voorwaarde
voorwaarde
• Een goed interieur komt er alleen wanneer de
adviseur zijn werk goed doet.
signaalwoord / voorwaarde
voorwaarde
• Je mag meedoen tenzij je van plan bent de
boel weer te verzieken.
signaalwoord / voorwaarde
voorwaarde
• Je mag meedoen tenzij je van plan bent de
boel weer te verzieken.
signaalwoord / voorwaarde
voorwaarde
• Je mag meedoen tenzij je van plan bent de boel
weer te verzieken.
signaalwoord / voorwaarde
Let op: dit is eigenlijk een negatieve voorwaarde.
Want als je de boel gaat verzieken, mag je juist
NIET meedoen. Wat is het woord waarmee dit
vaak verward wordt?
Zie volgende voorbeeld.
voorwaarde
• De redactie zal nog één nummer uitbrengen,
mits er voldoende kopij binnenkomt.
signaalwoord / voorwaarde
voorwaarde
• De redactie zal nog één nummer uitbrengen,
mits er voldoende kopij binnenkomt.
signaalwoord / voorwaarde
voorwaarde
•
•
•
•
•
aangenomen/stel dat …. dan ….
als, indien, in het geval dat
mits, tenzij
op voorwaarde dat
wanneer
Maak zelf nog een voorbeeld met een van de
signaalwoorden.
vergelijking
•
•
•
•
•
als, evenals, net als
zoals, zo … als
dan
doet denken aan
vergeleken met
• Bedenk zelf twee zinnen die een vergelijking
aangeven.
vergelijking
• Bij een vergelijking worden in teksten vaak
situaties met elkaar vergeleken.
• Maar denk ook aan beeldspraken:
– Hij is na een dagje strand zo rood als een kreeft.
– Ze zag er als een berg tegenop die presentatie te
moeten doen.
samenvatting, conclusie
•
•
•
•
•
•
•
•
alles bij elkaar genomen
al met al
concluderend
dan ook, dus
de slotsom is
kortom
om kort te gaan
samenvattend
• Let op: in een tekst kom je bijna nooit tegen:
“De conclusie is dat het klimaat verandert”
maar wel:
• “Concluderend kunnen we zeggen dat het klimaat sowieso
verandert.”
Zoek de tekstverbanden
Naar menselijke maat gemeten lijkt het klimaat een stabiele factor.
Toch blijken er allerlei klimaatvariaties op te treden. Het klimaat
verandert onder invloed van natuurlijke factoren en, sinds het midden
van de 20e eeuw, mede onder invloed van de mens via het versterkte
broeikaseffect. Wereldwijd en ook op het KNMI wordt veel onderzoek
gedaan naar zowel de natuurlijke als de menselijke klimaatfactoren en
naar de werking van het complexe klimaatsysteem. Begrip van het
klimaatsysteem is belangrijk om uitspraken te kunnen doen over de
ontwikkeling van het klimaat in de toekomst.
Bron: http://www.knmi.nl/klimaatverandering_en_broeikaseffect/
Zoek eerst de signaalwoorden
Naar menselijke maat gemeten lijkt het klimaat een
stabiele factor. Toch blijken er allerlei
klimaatvariaties op te treden. Het klimaat verandert
onder invloed van natuurlijke factoren en, sinds het
midden van de 20e eeuw, mede onder invloed van
de mens via het versterkte broeikaseffect.
Wereldwijd en ook op het KNMI wordt veel
onderzoek gedaan naar zowel de natuurlijke als de
menselijke klimaatfactoren en naar de werking van
het complexe klimaatsysteem. Begrip van het
klimaatsysteem is belangrijk om uitspraken te
kunnen doen over de ontwikkeling van het klimaat
in de toekomst.
Signaalwoorden
Naar menselijke maat gemeten lijkt het klimaat een
stabiele factor. Toch blijken er allerlei
klimaatvariaties op te treden. Het klimaat verandert
onder invloed van natuurlijke factoren en, sinds het
midden van de 20e eeuw, mede onder invloed van
de mens via het versterkte broeikaseffect.
Wereldwijd en ook op het KNMI wordt veel
onderzoek gedaan naar zowel de natuurlijke als de
menselijke klimaatfactoren en naar de werking van
het complexe klimaatsysteem. Begrip van het
klimaatsysteem is belangrijk om uitspraken te
kunnen doen over de ontwikkeling van het klimaat
in de toekomst.
Wat is het verband?
Naar menselijke maat gemeten lijkt het klimaat een
stabiele factor. Toch blijken er allerlei
klimaatvariaties op te treden. Het klimaat verandert
onder invloed van natuurlijke factoren en, sinds het
midden van de 20e eeuw, mede onder invloed van
de mens via het versterkte broeikaseffect.
Wereldwijd en ook op het KNMI wordt veel
onderzoek gedaan naar zowel de natuurlijke als de
menselijke klimaatfactoren en naar de werking van
het complexe klimaatsysteem. Begrip van het
klimaatsysteem is belangrijk om uitspraken te
kunnen doen over de ontwikkeling van het klimaat
in de toekomst.
Tegenstelling
Naar menselijke maat gemeten lijkt het klimaat een
stabiele factor. Toch blijken er allerlei
klimaatvariaties op te treden. Het klimaat verandert
onder invloed van natuurlijke factoren en, sinds het
midden van de 20e eeuw, mede onder invloed van
de mens via het versterkte broeikaseffect.
Wereldwijd en ook op het KNMI wordt veel
onderzoek gedaan naar zowel de natuurlijke als de
menselijke klimaatfactoren en naar de werking van
het complexe klimaatsysteem. Begrip van het
klimaatsysteem is belangrijk om uitspraken te
kunnen doen over de ontwikkeling van het klimaat
in de toekomst.
Wat is het verband?
Naar menselijke maat gemeten lijkt het klimaat een
stabiele factor. Toch blijken er allerlei
klimaatvariaties op te treden. Het klimaat verandert
onder invloed van natuurlijke factoren en, sinds het
midden van de 20e eeuw, mede onder invloed van
de mens via het versterkte broeikaseffect.
Wereldwijd en ook op het KNMI wordt veel
onderzoek gedaan naar zowel de natuurlijke als de
menselijke klimaatfactoren en naar de werking van
het complexe klimaatsysteem. Begrip van het
klimaatsysteem is belangrijk om uitspraken te
kunnen doen over de ontwikkeling van het klimaat
in de toekomst.
oorzaak-gevolg
Naar menselijke maat gemeten lijkt het klimaat een
stabiele factor. Toch blijken er allerlei
klimaatvariaties op te treden. Het klimaat verandert
onder invloed van natuurlijke factoren en, sinds het
midden van de 20e eeuw, mede onder invloed van
de mens via het versterkte broeikaseffect.
Wereldwijd en ook op het KNMI wordt veel
onderzoek gedaan naar zowel de natuurlijke als de
menselijke klimaatfactoren en naar de werking van
het complexe klimaatsysteem. Begrip van het
klimaatsysteem is belangrijk om uitspraken te
kunnen doen over de ontwikkeling van het klimaat
in de toekomst.
Wat is het verband?
Naar menselijke maat gemeten lijkt het klimaat een
stabiele factor. Toch blijken er allerlei
klimaatvariaties op te treden. Het klimaat verandert
onder invloed van natuurlijke factoren en, sinds het
midden van de 20e eeuw, mede onder invloed van
de mens via het versterkte broeikaseffect.
Wereldwijd en ook op het KNMI wordt veel
onderzoek gedaan naar zowel de natuurlijke als de
menselijke klimaatfactoren en naar de werking van
het complexe klimaatsysteem. Begrip van het
klimaatsysteem is belangrijk om uitspraken te
kunnen doen over de ontwikkeling van het klimaat
in de toekomst.
Opsomming
Naar menselijke maat gemeten lijkt het klimaat een
stabiele factor. Toch blijken er allerlei
klimaatvariaties op te treden. Het klimaat verandert
onder invloed van natuurlijke factoren en, sinds het
midden van de 20e eeuw, mede onder invloed van
de mens via het versterkte broeikaseffect.
Wereldwijd en ook op het KNMI wordt veel
onderzoek gedaan naar zowel de natuurlijke als de
menselijke klimaatfactoren en naar de werking van
het complexe klimaatsysteem. Begrip van het
klimaatsysteem is belangrijk om uitspraken te
kunnen doen over de ontwikkeling van het klimaat
in de toekomst.
Wat is het verband?
Naar menselijke maat gemeten lijkt het klimaat een
stabiele factor. Toch blijken er allerlei
klimaatvariaties op te treden. Het klimaat verandert
onder invloed van natuurlijke factoren en, sinds het
midden van de 20e eeuw, mede onder invloed van
de mens via het versterkte broeikaseffect.
Wereldwijd en ook op het KNMI wordt veel
onderzoek gedaan naar zowel de natuurlijke als de
menselijke klimaatfactoren en naar de werking van
het complexe klimaatsysteem. Begrip van het
klimaatsysteem is belangrijk om uitspraken te
kunnen doen over de ontwikkeling van het klimaat
in de toekomst.
Opsomming
Naar menselijke maat gemeten lijkt het klimaat een
stabiele factor. Toch blijken er allerlei
klimaatvariaties op te treden. Het klimaat verandert
onder invloed van natuurlijke factoren en, sinds het
midden van de 20e eeuw, mede onder invloed van
de mens via het versterkte broeikaseffect.
Wereldwijd en ook op het KNMI wordt veel
onderzoek gedaan naar zowel de natuurlijke als de
menselijke klimaatfactoren en naar de werking van
het complexe klimaatsysteem. Begrip van het
klimaatsysteem is belangrijk om uitspraken te
kunnen doen over de ontwikkeling van het klimaat
in de toekomst.
Wat is het verband?
Naar menselijke maat gemeten lijkt het klimaat een
stabiele factor. Toch blijken er allerlei
klimaatvariaties op te treden. Het klimaat verandert
onder invloed van natuurlijke factoren en, sinds het
midden van de 20e eeuw, mede onder invloed van
de mens via het versterkte broeikaseffect.
Wereldwijd en ook op het KNMI wordt veel
onderzoek gedaan naar zowel de natuurlijke als de
menselijke klimaatfactoren en naar de werking van
het complexe klimaatsysteem. Begrip van het
klimaatsysteem is belangrijk om uitspraken te
kunnen doen over de ontwikkeling van het klimaat
in de toekomst.
Doel-middel
Naar menselijke maat gemeten lijkt het klimaat een
stabiele factor. Toch blijken er allerlei
klimaatvariaties op te treden. Het klimaat verandert
onder invloed van natuurlijke factoren en, sinds het
midden van de 20e eeuw, mede onder invloed van
de mens via het versterkte broeikaseffect.
Wereldwijd en ook op het KNMI wordt veel
onderzoek gedaan naar zowel de natuurlijke als de
menselijke klimaatfactoren en naar de werking van
het complexe klimaatsysteem. Begrip van het
klimaatsysteem is belangrijk om uitspraken te
kunnen doen over de ontwikkeling van het klimaat
in de toekomst.
Oefenen
• http://cambiumned.nl/hpverbindingswoorden
.htm