Transcript Tsunami

Trzęsienia ziemi
Wybuchy wulkanów
Tsunami
Cyklon tropikalny
Tornada
Powodzie
Osuwiska
•
Trzęsienie ziemi - gwałtowne
rozładowanie naprężeń powstałych w
skorupy ziemskiej w czasie ruchów
fragmentów litosfery. Z miejsca
uwolnienia tych naprężeń
(hipocentrum – ogniska trzęsienia
ziemi) rozchodzą się fale sejsmiczne.
Punkt na powierzchni Ziemi położony
nad ogniskiem (epicentrum) to
miejsce, gdzie fale docierają
najwcześniej i gdzie straty są
największe. Ze względu na przyczynę
dzielimy je na:
•
•
•
•
tektoniczne ,
wulkaniczne
zapadowe
antropogeniczne
•
•
Erupcja wulkanu, wybuch wulkanu
(drugie określenie, ściślej to:
gwałtowna erupcja, w praktyce
używane jako synonim erupcji) zjawisko wydostawania się na
powierzchnię Ziemi lub do atmosfery
jakiegokolwiek materiału
wulkanicznego (magmy, materiałów
piroklastycznych, substancji lotnych:
gazów, par).
Ze względu na formę erupcji wyróżnia
się:
•
•
•
erupcje centralne
erupcje linearne
erupcje podmorskie
•
erupcje arealne
•
Tsunami – fala oceaniczna wywołana
podwodnym trzęsieniem ziemi,
wybuchem wulkanu bądź osuwiskiem
ziemi (lub dzieleniem się lodowców),
rzadko w wyniku upadku meteorytu.
ale rozchodzą się pierścieniowo od
miejsca jej wzbudzenia. Na pełnym
morzu przejście fali tsunami,
poruszającej się z wielką prędkością
(do 900 km/h), może być nawet
niezauważone, ponieważ długość tych
fal dochodzi do kilkuset kilometrów, ale
ich wysokość nie przekracza
kilkudziesięciu centymetrów. Dopiero
w strefie brzegowej może ona
osiągnąć wysokość kilkudziesięciu
metrów niszcząc nadbrzeżne
miejscowości. Najczęściej występuje w
basenie Oceanu Spokojnego. Może
osiągać brzeg jako łamiąca się fala,
ściana wody lub podobnym do
przypływu zalaniem.
•
•
Cyklon tropikalny –
przemieszczające się nad oceanami
najintensywniejsze energetycznie
zjawisko cechujące atmosferę,
związane z układem niskiego
ciśnienia, w którym nie występują
fronty atmosferyczne.
Cyklon tropikalny rozwija się nad
ciepłymi wodami i odznacza się
cyrkulacją cykloniczną (tj. o kierunku
przeciwnym do ruchu wskazówek
zegara na półkuli północnej i kierunku
zgodnym z tym ruchem na półkuli
południowej) w dolnych warstwach
atmosfery oraz silnie rozwiniętą
aktywnością burzową. Cyklon
tropikalny o maksymalnej prędkości
wiatru przy powierzchni Ziemi nie
przekraczającej 17 m/s nazywa się
depresją tropikalną, o większej
prędkości wiatru, ale nie
przekraczającej 33 m/s – sztormem
tropikalnym, o prędkości
przekraczającej 33 m/s – huraganem
(na Atlantyku i wschodnim Pacyfiku),
tajfunem (na północno-zachodnim
Pacyfiku)
•
•
Tornado (z hiszp. tronada – burza) –
gwałtownie wirująca kolumna powietrza,
będąca jednocześnie w kontakcie z
powierzchnią ziemi i podstawą
cumulonimbusa lub rzadziej wypiętrzonego
cumulusa. Tornada osiągają różne wielkości,
jednak zwykle przyjmują postać widzialnego
leja kondensacyjnego, węższym końcem
dotykającego ziemi. Dolna część leja jest
często otoczona chmurą odłamków i pyłu
Tornada zaobserwowano na każdym
kontynencie oprócz Antarktydy, jednak
najwięcej tornad rocznie notuje się w
Stanach Zjednoczonych[2][3]. Większość
tornad ma siłę wiatru nie większą niż 180
km/h i szerokość leja do 75 metrów i
pozostaje w kontakcie z ziemią na tyle
długo, by przemierzyć kilka kilometrów, ale
niektóre osiągają prędkość wiatru ponad
480 km/h, szerokość leja 1,5 km i
przemierzają do 100 km dotykając ziemi.Siłę
tornad mierzy się w skali Fujity.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Lawina - gwałtowna utrata stabilności i
przemieszczanie się: spadanie, staczanie
lub ześlizgiwanie się ze stoku górskiego
mas śniegu, lądu, gleby / gruntu, materiału
skalnego, bądź ich mieszaniny (ruch
jednego typu materiału z reguły powoduje
ruch innego typu materiału znajdującego się
na zboczu). Lawina jest najgwałtowniejszą
postacią ruchów masowych i stanowi
olbrzymie zagrożenie dla ludzi i ich
otoczenia oraz infrastruktury. Występowanie
lawin można jednak w pewnym stopniu
przewidywać, a moment ich uruchomienia
monitorować (np. przy wykorzystaniu
geofonów jako systemu wczesnego
ostrzegania, przy założeniu że lawina
powstaje w pewnej stałej strefie.
Rodzaje lawin:
lawina kamienna
Lawina gruzowa
Lawina wulkaniczna
lawina błotna
lawina gruntowa
lawina śnieżna
lawina pyłowa
lawina lodowa
•
El Niño – anomalia pogodowa, powstająca
gdy pasaty wiejące nad równikiem zmieniają
swój kierunek lub po prostu zanikają.
Imieniem El Niño (po hiszpańsku chłopiec,
dzieciątko) peruwiańscy rybacy nazwali silne
wiatry i prądy morskie, które zauważyli w
okresie świąt Bożego Narodzenia, a które
mają duży wpływ na połowy ryb. Nazwa ta
odnosi się do Dzieciątka Jezus.
•
•
Powódź – przejściowe zjawisko
hydrologiczne polegające na wezbraniu wód
rzecznych lub morskich w ciekach wodnych,
zbiornikach lub na morzu powodujące po
przekroczeniu przez wodę stanu
brzegowego zatopienie znacznych
obszarów lądu-dolin rzecznych, terenów
nadbrzeżne lub depresyjnych,
doprowadzające do wymiernych strat
społecznych i materialnych. Jest jedną z
najbardziej groźnych i niszczycielskich w
skutkach klęsk żywiołowych
Powodzie w Polsce ze względu na
proces powstawania, wezbrania można
podzielić na typy:
opadowe – których przyczyną są silne
opady naturalne czyli o dużym
natężeniu lub rozlewne na dużym
obszarze zlewnym.
roztopowe – których przyczyną jest
gwałtowne topnienie śniegu
zimowe – których przyczyną jest
nasilenie niektórych zjawisk lodowych
sztormowe – których przyczyną są silne
wiatry, sztormy występujące na
zalewach i wybrzeżach
•
Osuwisko - nagłe przemieszczenie się mas
ziemnych powierzchniowej zwietrzeliny i
mas skalnych podłoża spowodowane siłami
przyrody lub działalnością człowieka
(podkopanie stoku lub jego znaczne
obciążenie). Jest to rodzaj ruchów
masowych polegający na przesuwaniu się
materiału skalnego lub zwietrzelinowego
wzdłuż powierzchni poślizgu (na której
nastąpiło sieci), połączone z obrotem. Ruch
taki zachodzi pod wpływem siły ciężkości.
Osuwiska są szczególnie częste w
obszarach o sprzyjającej im budowie
geologicznej, gdzie warstwy skał
przepuszczalnych i nieprzepuszczalnych
występują naprzemiennie. Miejsca
występowania osuwisk to naturalne stoki i
zbocza dolin i zbiorników wodnych, obszary
źródłowe rzek
Do zjawisk wywołujących osuwisko należą:
wzrost wilgotności gruntu spowodowany
długotrwałymi opadami lub roztopami,
podcięcie stoku przez erozję, np. w dolinie
rzecznej lub w wyniku działalności człowieka,
np. przy budowie drogi,
nadmierne obciążenie stoku, np. przez
zabudowę,
wibracje związane np. z robotami ziemnymi,
ruchem samochodowym, eksplozjami,