Transcript Software Requirements

Wymagania stawiane oprogramowaniu

Przedstawienie zagadnienia
wymagań stawianych systemowi
oprogramowania i opisanie
różnych sposobów wyrażania tych
wymagań.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 1
Cele




Rozumieć pojęcie wymagań użytkownika i wymagań
systemowych oraz wiedzieć, dlaczego te dwa rodzaje
wymagań mogą być zapisywane za pomocą różnych notacji.
Rozumieć różnice między wymaganiami funkcjonalnymi i
niefunkcjonalnymi.
Znać dwie metody zapisywania wymagań, tzn. strukturalny
język naturalny i opisy oparte na językach programowania.
Wiedzieć, jak wymagania mogą być zorganizowane w
dokumentacji wymagań stawianych oprogramowaniu.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 2
Zawartość




Wymagania funkcjonalne i niefunkcjonalne
Wymagania użytkownika
Wymagania systemowe
Dokumentacja wymagań stawianych oprogramowaniu
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 3
Inżynieria wymagań


Opisy usług i ograniczeń są wymaganiami stawianymi
systemowi.
Proces wynajdowania, analizowania, dokumentowania oraz
sprawdzania usług i ograniczeń nosi nazwę inżynierii
wymagań.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 4
Co to jest wymóg?

Wymaganie jest zapisem określonej usługi, którą system
powinien oferować, albo konkretne ograniczenie działania
systemu.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 5
Wymagania użytkownika i systemu
a specyfikacja projektu oprogramowania

Wymagania użytkownika
•

Wymagania systemowe
•

To wyrażenia w języku naturalnym oraz diagramy o usługach
oczekiwanych od systemu oraz o ograniczeniach, w których system
ma działać.
Szczegółowo ustalają usługi systemu i ograniczenia. Dokumentacja
wymagań systemowych powinna być precyzyjna.
Specyfikacja projektu oprogramowania
•
Jest abstrakcyjnym opisem wymagań stawianych oprogramowaniu.
Prowadzi on do szczegółowego projektu systemu stanowiącego
podstawę implementacji.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 7
Przykład wymagań użytkownika i
wymagań systemowych
Wymagania użytkownika
1. Oprogramowanie musi zapewniać mechanizmy reprezentowania i
dostępu do plików zewnętrznych tworzonych przez inne narzędzia.
Wymagania systemowe
1.1 Użytkownik powinien mieć możliwość definiowania typów plików zewnętrznych.
1.2 Każdy typ pliku zewnętrznego może mieć przypisane narzędzie do obróbki takich plików.
1.3 Każdy typ pliku zewnętrznego może być przedstawiony w postaci charakterystycznej
ikony na ekranie użytkownika.
1.4 Należy zapewnić udogodnienia do definiowania przez użytkownika ikon odpowiadających
typom plików zewnętrznych.
1.5 Gdy użytkownik wybierze ikonę powiązaną z plikiem zewnętrznym, następuje
zastosowanie do tego pliku narzędzia skojarzonego z typem tego pliku.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 8
Czytelnicy różnych rodzajów
specyfikacji
Wymagania
użytkownika
Menedżerowie klienta
Użytkownicy systemu
Inżynierowie klienta
Menedżerowie zleceniobiorcy
Architekci systemu
Wymagania
systemowe
Użytkownicy systemu
Inżynierowie klienta
Architekci systemu
Twórcy oprogramowania
Specyfikacja
projektu
oprogramowania
©Ian Sommerville 2000
Inżynierowie klienta (być może)
Architekci systemu
Twórcy oprogramowania
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 9
Podział wymagań stawianych
systemom oprogramowania

Wymagania funkcjonalne
•
Są stwierdzeniami, jakie usługi ma oferować system, jak ma
reagować na określone dane wejściowe oraz jak ma się zachowywać
w określonych sytuacjach. W niektórych wypadkach wymagania
funkcjonalne określają, czego system nie powinien robić.

Wymagania niefunkcjonalne
•

To ograniczenia usług i funkcji systemu. Obejmują ograniczenia
czasowe, ograniczenia dotyczące procesu tworzenia, standardy itd.
Wymagania dziedzinowe
•
Pochodzą z dziedziny zastosowania systemu odzwierciedlają jej
charakterystykę. Mogą być funkcjonalne lub niefunkcjonalne.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 10
Wymagania funkcjonalne



Wymagania funkcjonalne stawiane systemowi opisują
funkcjonalność lub usługi, które system powinien oferować.
Zależą od rodzaju tworzonego oprogramowania,
spodziewanych użytkowników oprogramowania i rodzaju
wytwarzanego systemu.
Gdy mają postać wymagań użytkownika, ich opis jest zwykle
bardziej ogólny, natomiast wymagania funkcjonalne
systemowe szczegółowo definiują funkcje systemu, jego
wejścia, wyjścia, wyjątki itd.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 11
Przykłady wymagań systemowych



Użytkownik będzie mógł przeszukać zbiór wszystkich baz
danych lub wybrać tylko ich podzbiór.
System udostępni odpowiednie narzędzia do oglądania,
aby użytkownik mógł czytać dokumenty z magazynu.
Każde zamówienie będzie oznaczone unikatowym
identyfikatorem (ORDE_ID), który będzie można
skopiować do pamięci trwałej konta użytkownika.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 12
Problemy wynikające z braku ścisłego
określania wymagań



Natura programisty każe mu interpretować jednoznaczne
wymagania tak, aby uprościć implementację. Zwykle nie jest
to jednak to, czego chciał klient.
Celem tego wymagania jest zapewnienie narzędzia do
oglądania wszystkich tych formatów.
Programista działający pod presją czasu może udostępnić po
prostu narzędzie do oglądania tekstu i ogłosić spełnienie
wymagania. Później należy opracować nowe wymagania i
dokonać zmian w systemie. Opóźnia to dostarczenie systemu i
podnosi koszty
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 13
Kompletność i spójność specyfikacji
wymagań funkcjonalnych




W zasadzie specyfikacja wymagań funkcjonalnych stawianych
systemowi powinna być kompletna i spójna.
Kompletność oznacza, że wszystkie potrzebne użytkownikowi
usługi powinny być zdefiniowane.
Spójność oznacza, że wymagania nie powinny mieć
sprzecznych definicji.
W praktyce w wypadku wielkich złożonych systemów nie da
się osiągnąć kompletności i spójności. Przyczynami tego są
swoista złożoność tych systemów oraz fakt, że różne punkty
widzenia są związane ze sprzecznymi potrzebami.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 14
Wymagania niefunkcjonalne



Mogą definiować ograniczenia systemu, takie jak możliwości
urządzeń wejścia-wyjścia i reprezentacje danych używane
przez interfejsy systemu.
Przykładami wymagań stawianych procesowi są specyfikacja
standardów jakości, których należy użyć w procesie,
stwierdzenie, że projekt należy opracować za pomocą
konkretnego zbioru narzędzi CASE, i opis procesu, którego
należy przestrzegać.
Wymagania niefunkcjonalne wynikają z potrzeb użytkownika,
ograniczeń budżetowych, strategii firmy, konieczności
współpracy z innymi systemami sprzętu lub oprogramowania,
czynników zewnętrznych.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 15
Klasyfikacja wymagań
niefunkcjonalnych



Wymagania produktowe
• Określają zachowanie produktu. Przykładami są wymagania
efektywnościowe dotyczące szybkości działania systemu i jego
zapotrzebowania na pamięć, wymagania niezawodności.
Wymagania organizacyjne
• Wynikają ze strategii i procedur w firmie klienta i w firmie wytwórcy.
Wymagania zewnętrzne
• Ta szeroka kategoria mieści wszystkie wymagania wynikające z
czynników zewnętrznych. Obejmują m.in. wymagania współpracy,
które definiują interakcje systemu z systemami innych firm i
wymagania prawne.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 16
Typy wymagań niefunkcjonalnych
Wymagania
niefunkcjonalne
Wymagania
produktowe
Wymagania
sprawnościowe
Wymagania
niezawodności
Wymagania
użyteczności
Wymagania
efektywnościowe
Wymagania
organizacyjne
Wymagania
zewnętrzne
Wymagania
współpracy
Wymagania
przenośności
Wymagania
dostawy
Wymagania
implementacyjne
Wymagania
pamięciowe
©Ian Sommerville 2000
Wymagania
standardów
Wymagania
ochrony
prywatności
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 17
Wymagania
etyczne
Wymagania
prawne
Wymagania
zabezpieczeń
Przykłady wymagań niefunkcjonalnych

Wymaganie produktowe
•

Wymaganie organizacyjne
•
•

4.C.8 Wszelka niezbędna komunikacja między środowiskiem
wspomagającym programowanie w Adzie (APSE) i użytkownikiem powinna
dać się wyrazić za pomocą standardowego zestawu symboli Ady.
9.3.2 Proces tworzenia systemu i końcowe dokumenty powinny być zgodne
z procesem i produktami zdefiniowanymi w standardzie
XYZCo-SP-STAN-95.
Wymaganie zewnętrzne
•
7.6.5 System nie powinien ujawniać operatorom żadnych danych osobowych
klientów oprócz nazwisk i numerów identyfikacyjnych
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 18
Problemy związane
z wymaganiami niefunkcjonalnymi



Powszechnie występującym problemem z wymaganiami
niefunkcjonalnymi jest fakt, że czasem trudno je
zweryfikować.
Mogą one być zapisywane w sposób odzwierciedlający ogólne
dążenia klienta, takie jak łatwość użycia, zdolność do naprawy
awarii i szybka reakcja na działania użytkownika.
To jednak zostawia bardzo duży margines do interpretacji.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 19
Miary do specyfikowania wymagań
niefunkcjonalnych
Właściwość
Szybkość
Rozmiar
Łatwość użycia
Niezawodność
Solidność
Przenośność
©Ian Sommerville 2000
Miara
Liczba przetworzonych transakcji na sekundę
Czas reakcji na zdarzenie wywołane przez użytkownika
Czas odświeżenia ekranu
Kilobajty
Liczba układów pamięci
Czas szkolenia
Liczba okien pomocy
Średni czas bez awarii
Prawdopodobieństwo niedostępności
Częstość błędów
Dostępność
Czas uruchamiania po awarii
Ułamek zdarzeń powodujących awarie
Prawdopodobieństwo zniszczenia danych po awarii
Procent poleceń zależnych od platformy
Liczba docelowych systemów
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 21
Trudności z określeniem wymagań



Klienci mogą nie być w stanie przetłumaczyć swoich celów
na wymagania ilościowe.
Wymagania niefunkcjonalne są często sprzeczne lub
powiązane z innymi wymaganiami funkcjonalnymi.
W zasadzie należy odróżnić wymagania funkcjonalne i
niefunkcjonalne w dokumentacji wymagań. W praktyce jest
to jednak trudne.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 22
Wymagania dziedzinowe



Wymagania dziedzinowe wynikają bardziej z dziedziny
zastosowania systemu niż z konkretnych potrzeb
użytkowników.
Mogą być nowymi wymaganiami funkcjonalnymi, ograniczać
istniejące wymagania funkcjonalne albo ustalać sposób
wykonywania konkretnych obliczeń.
Wymagania dziedzinowe są istotne, ponieważ odzwierciedlają
podstawy dziedziny zastosowania. Jeśli nie są spełnione, to
system nie może działać w sposób zadowalający.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 23
Przykład: wymagania stawiane systemowi
biblioteki
1.
2.
Wszystkie bazy danych powinny być dostępne przez
jednolity interfejs użytkownika, którego podstawą jest
standard Z39.50.
Ze względu na ochronę praw autorskich niektóre dokumenty
należy składać natychmiast po ich otrzymaniu. Zależnie od
wymagań użytkownika, dokumenty te będą drukowane
lokalnie na serwerze systemowym i przekazywane do rąk
czytelnika albo wysyłane na drukarkę sieciową.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 24
Wymagania dziedzinowe z systemu
bezpieczeństwa ruchu pociągów

Tempo zmniejszania prędkości
wyznaczane następująco:
•
pociągu
jest
Dpociągu = Dsterowania + Dnachylenia
przy czym Dnachylenia wynosi 9,81m/s2 * wyrównane
nachylenie/alfa, a 9,81m/s2 /alfa są znane dla różnych
typów pociągów .
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 25
Zasadnicze problemy z
wymaganiami dziedzinowymi



Są one wyrażone za pomocą języka specyficznego dla
dziedziny zastosowania, co sprawia, że inżynierowie
oprogramowania często ich nie rozumieją.
Eksperci z danych dziedzin często mogli pominąć te
informację, ponieważ po prostu jest dla nich oczywista.
Może nie być jednak oczywista dla twórców systemu, którzy
mogą to wymaganie zaimplementować w błędny sposób.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 26
Wymagania użytkownika


Wymagania użytkownika stawiane systemowi powinny
określać wymagania funkcjonalne i niefunkcjonalne tak,
aby były zrozumiałe dla użytkowników systemu, którzy
nie mają szczegółowej wiedzy technicznej.
Należy je zapisywać w języku naturalnym, używając
formularzy i prostych intuicyjnych diagramów.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 27
Problemy z językiem naturalnym



Brak jasności
• Czasem trudno jest wyrażać się w języku naturalnym
precyzyjnie i jednoznacznie bez czynienia dokumentów
gadatliwymi i nieczytelnymi.
Sprzeczność wymagań
• Trudno jest jasno rozgraniczać wymagania funkcjonalne,
wymagania niefunkcjonalne, cele systemu i elementy
projektu.
Łączenie wymagań
• Kilka różnych wymagań może być zapisanych razem jako
jedno wymaganie.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 28
Przykład: wymaganie stawiane
bazie danych
4.A.5 Baza danych powinna wspomagać generowanie obiektów sterujących
i konfiguracyjnych, tzn. obiektów, które same są grupami innych obiektów
bazy danych. Udogodnienia do sterowania konfiguracją powinny umożliwiać
dostęp do obiektów w pewnej wersji grupy za pomocą niepełnej
nazwy.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 29
Przykład: wymaganie użytkownika
stawiane siatce edytora
2.6 Udogodnienia siatki. Przez opcje panelu sterowania użytkownik może
uaktywnić siatkę w centymetrach lub w calach, która będzie pomagała w
umieszczaniu bytów na diagramie. Siatka może być włączona i wyłączona
w dowolnej chwili sesji edycji; to samo dotyczy przełączania między calami
i centymetrami. Opcja siatki będzie dostępna w widoku „zmniejsz, aby
dopasować”, ale liczba linii siatki będzie wówczas zmniejszona, aby uniknąć
zapełnienia małego diagramu liniami siatki.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 30
Problemy przy stawianiu wymagań
• Jeśli wymagania użytkownika zawierają zbyt wiele
informacji, to ograniczają wolność twórców systemu w
wyborze innowacyjnych rozwiązań oraz utrudniają
zrozumienie wymagań.
• Uzasadnienia związane z wymaganiami są istotne.
Pomagają wytwórcom i konserwatorom systemu w
zrozumieniu, dlaczego takie wymaganie się pojawiło, i w
ocenie wpływu zmiany tego wymagania.
• Szczegóły implementacyjne nie powinny pojawić się bez
informacji dotyczących działania części systemu.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 31
Definicja siatki w edytorze
2.6 Siatka
2.6.1 Edytor będzie udostępniał siatkę, tzn. matrycę linii
pionowych jako tło okna edytora. Ta sama siatka powinna być
pasywna, tzn. za układanie bytów odpowiada użytkownik.
Uzasadnienie: Siatka pomaga użytkownikowi w tworzeniu
schludnego diagramu ze starannie poukładanymi bytami. Chociaż
siatka aktywna, przy której byty przeskakują do linii siatki, może
być użyteczna, jednak wówczas układ diagramu jest nieprecyzyjny.
Użytkownik jest najwłaściwszą osobą do decydowania o położeniu
bytów.
Specyfikacja: ECLIPSE/WS/Tools/DE/FS Punkt 5.6
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 32
Wymagania użytkownika wobec
dodawania węzłów
3.5.1 Dodawanie węzłów do projektu
3.5.1.1 Edytor będzie udostępniał użytkownikom udogodnienia
do dodawania do swoich projektów węzłów określonego typu
3.5.1.2 Sekwencja czynności, które prowadzą do dodania węzła,
powinna być następująca:
1. Użytkownik powinien wybrać typ węzła, jaki należy dodać
2. Użytkownik powinien przesunąć wskaźnik do przybliżonego
miejsca nowego węzła na diagramie i zalecić dodanie symbolu
węzła w tym punkcie
3. Użytkownik powinien następnie przeciągnąć węzeł do jego
ostatecznego położenia
Uzasadnienie: Użytkownik jest najwłaściwszą osobą do
decydowania o położeniu węzłów na diagramie. Takie podejście
daje użytkownikowi całkowite panowanie nad wyborem typu węzła
i jego umiejscowieniem
Specyfikacja: ECLIPSE/WS/Tools/DE/FS Punkt 3.5.1
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 33
Rady do zapisywania wymagań
użytkownika




Opracuj standardowy format i spraw, aby wszystkie
definicje wymagań były z nim zgodne.
Konsekwentnie używaj pojęć językowych. W
szczególności rozróżnij wymagania obowiązkowe od
wskazanych.
Stosuj wyróżnienia (wytłuszczenia, kursywy) do
zaznaczania głównych części wymagania.
Unikaj, jak tylko się da, żargonu komputerowego.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 34
Zapis wymagań systemowych w
języku naturalnym



Niejednoznaczność języka naturalnego prowadzi do
nieporozumień.
Specyfikacje wymagań są zbyt elastyczne. Tę samą rzecz można
wyrazić na kilka sposobów. Do czytelnika należy stwierdzenie,
czy dwa wymagania są takie same, czy też się od siebie różnią.
Nie ma łatwego podziału wymagań w języku naturalnym na
moduły. Znalezienie wszystkich powiązanych wymagań może
być trudne.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 37
Notacje specyfikacji wymagań
Notacja
Opis
Strukturalny język
naturalny
To podejście polega na definiowaniu standardowych formularzy
i szablonów do wyrażania specyfikacji wymagań
Języki opisu
projektu
W tym podejściu używa się języka podobnego do języka programowania,
ale z bardziej abstrakcyjnymi elementami do specyfikowania wymagań
poprzez model operacyjny systemu
Notacje graficzne
Do definiowania wymagań funkcjonalnych stawianych systemowi używa
się języka graficznego z tekstowymi dopiskami. Ostatnio używa się
przypadków użycia (Jacobsen i inni,1993).
Specyfikacje
matematyczne
Są to notacje oparte na pojęciach matematycznych, takich jak skończone
maszyny stanowe lub zbiory. Takie jednoznaczne specyfikacje
zmniejszają spory na temat funkcjonalności między klientem a
zleceniobiorcą. Większość klientów nie rozumie jednak formalnych
specyfikacji i jest niechętna przyjęciu ich jako kontraktu na budowę
systemu.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 38
Strukturalny język naturalny




Strukturalny język naturalny jest ograniczoną postacią języka
naturalnego, przeznaczoną do zapisywania wymagań systemowych.
Zaleta tego podejścia jest to, że zachowując wyrazistość i
zrozumiałość języka naturalnego potrafi zapewnić w jednolitość
specyfikacji.
Notacje oparte na języku strukturalnym mogą ograniczać używaną
terminologię i obejmować szablony do specyfikowania wymagań
systemowych.
Zawierają zwykle konstrukcje sterujące podobne do spotykanych w
językach oprogramowania i graficzne wyróżnienia do podziału
specyfikacji.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 39
Formularz do definiowania
wymagań funkcjonalnych






Opis specyfikowanej funkcji lub bytu.
Opis jej danych wejściowych i źródło ich pochodzenia.
Opis jej danych wyjściowych i miejsce ich przeznaczenia.
Określenie, z których innych bytów się korzysta.
Jeśli użyto podejścia funkcjonalnego, to należy określić
warunek początkowy, który musi być prawdziwy przed
wywołaniem tej funkcji, oraz warunek końcowy, który musi
być prawdziwy po wywołaniu funkcji.
Opis efektów ubocznych operacji (jeśli występują).
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 40
Specyfikacja wymagań systemu z
użyciem standardowego formularza
ECLIPSE/Workstation/Tools/DE/FS/3.5.1
Funkcja. Dodaj węzeł
Opis. Dodaje węzeł do istniejącego projektu. Użytkownik wybiera typ i położenie węzła
po dodaniu do projektu węzeł jest zaznaczony. Użytkownik wybiera miejsce węzła
przesuwając wskaźnik na obszar, w którym dodano węzeł
Dane wejściowe. Typ węzła, Położenie węzła, Identyfikator projektu
Źródło. Typ węzła i Położenie węzła pochodzą od użytkownika, a Identyfikator projektu
z bazy danych
Dane wejściowe. Identyfikator projektu
Przeznaczenie. Baza danych projektów. Projekt jest utrwalany w bazie danych po
zakończeniu operacji
Wymagania. Korzeniem grafu projektu musi być dany identyfikator projektu
Warunek początkowy. Projekt jest otwarty i wyświetlony na ekranie użytkownika
Warunek końcowy. Projekt nie uległ zmianie z wyjątkiem dodania węzła zadanego
typu o zadanym położeniu
Efekty uboczne. Nie ma
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 41
Specyfikacje wymagań w PDL


Niejednoznaczności charakterystycznych dla języka naturalnego można
uniknąć przez opisywanie wymagań operacyjnie za pomocą języka opisu
programów (Program Description Language, PDL). Jest on podobny do
języków programowania takich jak Java i Ada.
Proponuje się używać PDL w dwóch następujących sytuacjach:
• Gdy operacja jest specyfikowana jako ciąg prostszych akcji, których
kolejność wykonania jest istotna. Opisy takich sekwencji w języku
naturalnym są czasami mylące, zwłaszcza gdy te ciągi obejmują
zagnieżdżone warunki i pętle.
• Gdy trzeba wyspecyfikować interfejsy sprzętowe i programowe. W
wielu wypadkach interfejsy między podsystemami są definiowane w
specyfikacji wymagań systemowych. PDL umożliwia definiowanie
typów i obiektów interfejsowych.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 42
Część opisu działania bankomatu za
pomocą PDL
Class Bankomat {
// tu deklaracje
public static void main (String args []) throws ZłaKarta {
try {
taKarta.odczytaj(); //może zgłosić wyjątek ZłaKarta
pin = Klawiatura.odczytajPin();próby =1;
while (!ta Karta.pin.equals(pin) & próby < 4)
{ pin = Klawiatura.odczytajPin(); próby = próby + 1;
}
if (!taKarta. pin.equals(pin))
throw new ZłaKarta („Zły PIN”);
toSaldo = taKarta.odczytajSaldo();
do { Ekran.pytanie(„Wybierz usługę”);
usługa = Ekran.dotkniętyKlawisz();
switch (usługa) {
case Usługi.wypłataZPokwitowaniem:
wymaganePokwitowanie = true;
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 43
Pewne wady użycia PDL do
specyfikowania wymagań
1.
2.
Język używany do zapisu specyfikacji może nie być
wystarczająco wyrazisty, aby określić funkcjonalność
systemu.
Notacja jest zrozumiała jedynie dla osób, które znają
podstawy języków programowania, ale można ją
połączyć z użyciem strukturalnego języka naturalnego.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 44
Struktura dokumentacji wymagań










Przedmowa
Wstęp
Słownik
Definicja wymagań użytkownika
Architektura systemu
Specyfikacja wymagań systemowych
Modele systemu
Ewolucja systemu
Dodatki
Skorowidz
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 51
Główne tezy



W wymaganiach stawianych systemowi oprogramowania
ustala się co system powinien robić, oraz definiuje
ograniczenia działania i implementację.
Wymagania funkcjonalne to charakterystyki usług, które
system ma oferować, albo opisy sposobu przeprowadzania
pewnych obliczeń.
Wymagania niefunkcjonalne dzieli się na wymagania
produktowe, które ograniczają budowany system, wymagania
procesu, które dotyczą procesu tworzenia, oraz wymagania
zewnętrzne. Zwykle są powiązane z pojawiającymi się
właściwościami systemu, a zatem stosują się do systemu jako
całości.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 52
Główne tezy



Wymagania użytkownika są przeznaczone dla osób, które mają
używać i zaopatrywać się w system. Należy spisać je za pomocą
języka naturalnego, tabel i diagramów tak, aby były zrozumiałe.
Wymagania systemowe służą do poinformowania w precyzyjny
sposób o funkcjach, które system ma spełniać. Aby uniknąć
niejednoznaczności, można je zapisać za pomocą jakiegoś
języka strukturalnego.
Dokumentacja wymagań stawianych oprogramowaniu jest
uzgodnionym zapisem wymagań systemowych. Należy nadać jej
odpowiednią strukturę, aby mogła być używana zarówno przez
klientów systemu, jak i twórców oprogramowania.
©Ian Sommerville 2000
Inżynieria oprogramowania,, Rozdział 5
Slide 53