Transcript De gevolgen van werkdruk en autonomie in het begin van de

De gevolgen van werkdruk en autonomie
in het begin van de loopbaan
Elsy Verhofstadt
Hans De Witte, Eddy Omey, Dieter Verhaest
Presentatie Conferentie Steunpunt Loopbanen
Leuven, 25 februari 2011
Gebaseerd op
De Witte, H., Verhofstadt, E. & Omey, E. (2007). Testing Karasek's
learning and strain hypotheses on young workers in their first job,
Work&Stress, 21(2), 131-141.
Verhaest, D. & Verhofstadt, E. (2008). Overeducation and Psychological
Well-Being: The Mediating and Moderating Role of Control and Workload,
paper presented at Transitions in Youth, 9-11 September 2008, Dublin,
Ireland.
Verhofstadt, E., De Witte, H. & Omey, E. (2007), Are young workers
compensated for a high strain job? Ghent University FEB Working Paper,
nr. 07/436, 18 p.
Verhofstadt, E., De Witte, H. & Omey, E. (2009), Demand, control and
its relationship with job mobility among young workers, Economic and
Industrial Democracy 30(2): 269-296.
Verhofstadt, E., Verhaest, D. & De Witte, H. (2011), Test of Karasek
hypothesis during the first years on the labour market, unpublished
manuscript
Elsy Verhofstadt
2
Structuur
1.
Job-demand control model van Karasek
2.
Test van de stress en groei hypothesen
3.
Gevolgen van stress
4.
Blijvende blootstelling aan werkdruk & autonomie
5.
Werkdruk en autonomie in de relatie overscholingarbeidstevredenheid
6.
Conclusie
Elsy Verhofstadt
3
Controle en werkdruk
Controle (autonomie)
Learning /activation
Werkdruk
Strain
Elsy Verhofstadt
4
Stress en groei
Job Demand-Control Model of Karasek
Controle
Werkdruk
STRESS
Elsy Verhofstadt
Controle
Werkdruk
GROEI
5
Wie heeft welke job?
passieve
weinig C
weinig WD
stressvolle low strain groei-job
weinig C
veel C
veel C
veel WD weinig WD veel WD
Man
Vrouw
52,4
47,6
51,8
48,2
48,1
51,9
51,0
49,0
Minder dan lager secundarir onderwijs
Hoger secundair onderwijs
Hoger onderwijs
13,5
55,1
31,4
77,8
22,2
15,1
84,9
23,7
76,3
1,0
30,2
39,7
29,2
15,5
52,3
32,2
83,1
16,9
18,6
81,4
34,2
65,8
1,0
32,5
43,2
23,3
8,7
32,0
59,3
80,0
20,0
5,6
94,4
9,5
90,5
0,9
17,7
34,0
47,4
5,5
30,1
64,4
85,2
14,8
6,9
93,1
10,0
90,0
1,2
21,4
45,9
31,6
full time
part time
Nachtwerk
Geen nachtwerk
Werk in ploegen
Geen werk in ploegen
Primaire sector
Secundaire sector
Diensten sector
Publieke sector
Elsy Verhofstadt
6
Structuur
1.
Job-demand control model van Karasek
2.
Test van de stress en groei hypothesen
3.
Gevolgen van stress
4.
Blijvende blootstelling aan werkdruk & autonomie
5.
Werkdruk en autonomie in de relatie overscholingarbeidstevredenheid
6.
Conclusie
Elsy Verhofstadt
7
Stress-as
De spanningsdimensie of stress-as
Oorzaak stress:
hoge taakeisen en weinig regelmogelijkheden

stijging werkdruk  toename stress

daling autonomie  toename stress
Elsy Verhofstadt
8
Stress hypothese
Interactie tussen werkdruk en autonomie
mbt arbeidsontevredenheid
arbeidsontevredenheid
25%
20.5%
20%
15%
lage autonomie
hoge autonomie
14.1%
10%
5.3%
5%
3.6%
0%
lage werkdruk
hoge werkdruk
werkdruk
Elsy Verhofstadt
9
Groei as
De activeringsdimensie of groei-as
Groeimogelijkheden:
hoge taakeisen en veel regelmogelijkheden

stijging werkdruk  toename groei

stijging autonomie  toename groei
Elsy Verhofstadt
10
Groei hypothese
Interactie tussen werkdruk en autonomie
mbt groeimogelijkheden
aanleren nieuwe vaardigheden
90%
85.7%
85%
80%
78.9%
75%
72.0%
lage autonomie
hoge autonomie
70%
69.8%
65%
60%
lage werkdruk
hoge werkdruk
werkdruk
Elsy Verhofstadt
11
Structuur
1.
Job-demand control model van Karasek
2.
Test van de stress en groei hypothesen
3.
Gevolgen van stress
4.
Blijvende blootstelling aan werkdruk & autonomie
5.
Werkdruk en autonomie in de relatie overscholingarbeidstevredenheid
6.
Conclusie
Elsy Verhofstadt
12
Gevolgen van stress
Combinatie van hoge werkdruk en lage autonomie:
 STRESS
Compensatie door
een hoger loon?
NEE
Elsy Verhofstadt
Invloed op mobiliteit
werknemers?
JA
13
Verlaten eerste job
C
C
WD
C
WD
C
Elsy Verhofstadt
WD
WD
14
Situatie op 26 jaar
Situatie op 26 jaar voor starters in een stressvolle job?
 Tot 26 jaar enkel vrijwillige jobwijzigingen (zelf ontslag
genomen, ander werkaanbod):
– 45% naar groei job
– 29% nog steeds in stress job
– 2% werkloos
 Ook verplichte jobwijzigingen (bvb door ontslag of sluiten
onderneming):
– 21% naar groei job
– 30% nog steeds in stress job
– 17% werkloos
Elsy Verhofstadt
15
‘Lock in’ in stressvolle jobs
Schoolverlaters die starten in een stressvolle job:
 Kans op werkloosheid
of opeenvolgende stressvolle jobs
hoger voor:
- vrouwen
- laaggeschoolden
Elsy Verhofstadt
16
Structuur
1.
Job-demand control model van Karasek
2.
Test van de stress en groei hypothesen
3.
Gevolgen van stress
4.
Blijvende blootstelling aan werkdruk & autonomie
5.
Werkdruk en autonomie in de relatie overscholingarbeidstevredenheid
6.
Conclusie
Elsy Verhofstadt
17
Gesimuleerde arbeidstevredenheid
naar ervaring en Karasek typologie
(random effect schattingen)
4.8
4.6
4.4
4.2
high strain
4
passive
3.8
low strain
active
3.6
3.4
3.2
3
0
Elsy Verhofstadt
1
2
3
4
5
18
Gesimuleerde arbeidstevredenheid
naar ervaring en Karasek typologie
(fixed effect schattingen)
5
4.8
4.6
Job satisfaction
4.4
4.2
4
high strain
3.8
passive
3.6
low strain
3.4
active
3.2
3
0
Elsy Verhofstadt
1
2
3
Years of experience
4
5
19
Gesimuleerde groei
naar ervaring en Karasek typologie
(random effect schattingen)
1.2
1
0.8
0.6
0.4
high strain
passive
0.2
low strain
active
0
0
1
2
3
4
5
-0.2
-0.4
-0.6
-0.8
Elsy Verhofstadt
20
Gesimuleerde groei
naar ervaring en Karasek typologie
(fixed effect schattingen)
1.5
1
0.5
Growth
high strain
passive
low strain
0
0
1
2
3
4
5
active
-0.5
-1
Elsy Verhofstadt
Years of experience
21
Structuur
1.
Job-demand control model van Karasek
2.
Test van de stress en groei hypothesen
3.
Gevolgen van stress
4.
Blijvende blootstelling aan werkdruk & autonomie
5.
Werkdruk en autonomie in de relatie
overscholing-arbeidstevredenheid
6.
Conclusie
Elsy Verhofstadt
22
Inleiding

Groeien aandacht voor overscholing (cfr eerdere presentaties)

Negatieve relatie tussen overscholing en arbeidstevredenheid

Waarom blijven werknemers voor langere periode
overschoold?
-
Arbeidsmarkt rigiditeiten
-
“Compensating differentials”
•
Niet door loon of leermogelijkheden
•
Werkdruk en controle?
 We onderzoeken de rol van controle en werkdruk in het effect
van overscholing op arbeidstevredenheid.
23
Gesimuleerde
arbeidstevredenheid
Controle (autonomie)
‘Low strain’ jobs:
- Adequaat LT: 4.35
- Overschoold LT: 4.30
- Adequaat HS: 4.50
Actieve jobs:
- Adequaat LT: 4.44
- Overschoold LT: 4.40
- Adequaat HS: 4.38
Werkdruk
Passieve jobs:
- Adequaat LT: 3.74
- Overschoold LT: 3.37
- Adequaat HS: 3.97
‘High strain’ jobs:
- Adequaat LT: 3.53
- Overschoold LT: 3.16
- Adequaat HS: 3.54
24
Effect van autonomie
Controle (autonomie)
Adequaat LT: +0.61
Overschoold LT: +0.93
Adequaat HS: +0.53
Adequaat LT: +0.91
Overschoold LT: +1.24
Adequaat HS: +0.84
Werkdruk
25
Effect van werkdruk
Controle (autonomie)
Adequaat LT: +0.09
Overschoold LT: +0.01
Adequaat HS: -0.12
Werkdruk
Adequaat LT: -0.21
Overschoold LT: -0.21
Adequaat HS: -0.43
26
Karasek hypothesen
Controle (autonomie)
Strain
Adequaat LT: +0.70
Overschoold LT: +1.03
Adequaat HS: +0.41
Werkdruk
Learning /activation
Adequaat LT: -0.82
Overschoold LT: -1.14
Adequaat HS: -0.96
27
Structuur
1.
Job-demand control model van Karasek
2.
Test van de stress en groei hypothesen
3.
Gevolgen van stress
4.
Blijvende blootstelling aan werkdruk & autonomie
5.
Werkdruk en autonomie in de relatie overscholingarbeidstevredenheid
6.
Conclusie
Elsy Verhofstadt
28
Conclusies
Duidelijke conclusie door de bevestiging van de Karasek
hypotheses enerzijds en de introductie van het Karasek
model in de literatuur omtrent overscholing anderzijds:
Om arbeidsplaatsen kwalitatief beter en gezonder te
maken is het verhogen van beslissingsruimte binnen
de functie een centraal element. Daardoor wordt immers
een driedubbel doel gerealiseerd:
(1) de arbeidstevredenheid neemt toe
(2) de groeimogelijkheden worden versterkt
(3) voor overschoolde werknemers vermindert het de
negatieve impact van hun overschoolde situatie op
hun arbeidstevredenheid.
Elsy Verhofstadt
29