Transcript Lectio II

Lectio II
Czasownik łaciński
Koniugacje czasownika I-IV: indicativus, imperativus, infinitivus
Zaimki osobowe i zaimek zwrotny
Budowa zdania łacińskiego
 większość czasowników posiada 4 formy podstawowe:
 orno, ornare, ornavi, ornatum (orno, -are, -avi, -atum)
indicativus praesenti activi prima persona singularis
orno
infinitivus praesentis activi
ornare
indicativus perfecti activi prima persona singularis
ornavi
supinum
ornatum
Temat czasownika
 większość czasowników łacińskich posiada trzy tematy:
 temat praesentis
 temat perfecti
 temat supinum
 aby uzyskać temat praesentis należy:
 w koniugacji I, II oraz IV odciąć końcówkę –re z bezokolicznika
 w koniugacji III odciąć końcówkę –ere z bezokolicznika
Informacje ogólne
 w języku łacińskim wyróżniamy 4 koniugacje:
I–a
II – ē (!długie)
III – mieszana (spółgłoskowe i samogłoskowe)
IV - i
Indicativus praesentis activi
Koniugacja
I
II
III
IV
Singularis
1. orn-o
2. orna-s
3. orna-t
mone-o
mone-s
mone-t
leg-o
leg-i-s
leg-i-t
capi-o
capi-s
capi-t
audi-o
audi-s
audi-t
capi-mus
capi-tis
capi-u-nt
audi-mus
audi-tis
audi-u-nt
Pluralis
1. orna-mus
2. orna-tis
3. orna-nt
mone-mus
mone-tis
mone-nt
leg-i-mus
leg-i-tis
leg-u-nt
Infinitivus
Koniugacja
I
orna - re
II
monē-re
III
leg-ě-re
cap-ě-re
IV
audi-re
Imperativus
Koniugacj
a
I
II
III
IV
Singularis
orna!
mone!
leg – e!
audi!
Pluralis
ornā – te!
monē – te!
leg – ĭ – te!
audī – te!
Czasownik posiłkowy sum, esse, fui
Indicativus
Singularis
Pluralis
1. sum
1. sumus
2. es
2. estis
3. est
3. sunt
Imperativus
Singularis
Pluralis
2. es!
2. este!
Zaimki osobowe
Przypadek
Singularis
Pluralis
Nominativus
ego
tu
nos
vos
Genetivus
mei
tui
nostri - nas
nostrum – z nas
vestri - was
vestrum – z was
Dativus
mihi
tibi
nobis
vobis
Accusativus
me
te
nos
vos
Ablativus
me
te
nobis
vobis
Zaimek zwrotny
singularis/pluralis
Nominativus
-
Genetivus
sui
Dativus
sibi
Accusativus
se
Ablativus
se
Budowa zdania pojedynczego
Magistra nos docet.
Ego doceo vos linguam Latinam.
Tu doces me legere.