Transcript Zanieczyszczenia powietrza – Patrycja Gajewska

ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA
Zanieczyszczeniem powietrza atmosferycznego
nazywamy wprowadzenie substancji stałych, ciekłych i gazowych,
w ilościach, które mogą ujemnie wpłynąć na zdrowie człowieka,
klimat, przyrodę żywą, wody, gleby lub spowodować inne szkody
w środowisku. Najczęściej i najbardziej zanieczyszczają atmosferę:
dwutlenek węgla, dwutlenek siarki, tlenki azotu oraz pyły.
Powietrze zanieczyszczają wszystkie substancje znajdujące się w
powietrzu w ilościach większych niż ich średnia zawartość.
Ogólnie zanieczyszczenia powietrza dzieli się na pyłowe i gazowe.
Zanieczyszczenia powietrza są najbardziej niebezpieczne ze
wszystkich zanieczyszczeń, gdyż są mobilne i mogą skazić na
dużych obszarach praktycznie wszystkie komponenty środowiska.
ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ

Głównymi źródłami zanieczyszczeń są:
uprzemysłowienie, przemysł energetyczny,
przemysł transportowy, źródła
naturalne(największe źródło) - wybuchy
wulkanów, wietrzenie chemiczne skał,
pożary, wyładowania atmosferyczne, pył
kosmiczny, procesy biologiczne.
SKUTKI ZANIECZYSZCZANIA POWIETRZA
Światowa mapa
zanieczyszczenia
powietrza

Zanieczyszczanie powietrza pociąga za sobą katastrofalne
szkody dla środowiska i całej planety, co prędzej, czy później
odbije się na samopoczuciu, zdrowiu a nawet życiu człowieka
i innych organizmów. Zanieczyszczenia powietrza są
głównymi przyczynami globalnych zagrożeń środowiska.
GLOBALNE ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA:
1)
Smog
Smog to bardzo gęsta mgła unosząca się nad
wielkimi miastami lub ośrodkami przemysłowymi.
Zawiera zanieczyszczenia powietrza
atmosferycznego, głównie pyły, gazy i pary
emitowane przez zakłady przemysłowe i silniki
spalinowe oraz produkty ich przemian
fotochemicznych.
Rozróżnia się dwa rodzaje smogu
a)
Smog typu Los Angeles
b)
Smog typu londyńskiego
a) Smog typu Los Angeles, czyli smog fotochemiczny
występuje od lipca do września przy temperaturze 24-35°C
i intensywnym nasłonecznieniu. Powoduje ograniczenie
widoczności do 1,6 km, powietrze ma brązowawe
zabarwienie. Głównymi zanieczyszczeniami są: tlenek
węgla, tlenki azotu, węglowodory, głównie nienasycone.
Związki te wchodzą w reakcje chemiczne, a w efekcie
powstają silnie toksyczne zanieczyszczenia wtórne takie jak
ozon.
b) Smog typu londyńskiego, czyli smog kwaśny
występuje od listopada do stycznia przy
temperaturze -3 do 5°C i w warunkach inwersji
termicznej. Powoduje ograniczenie widoczności
nawet do kilkudziesięciu metrów. Głównymi
zanieczyszczeniami powietrza są: dwutlenek siarki,
dwutlenek węgla, pyły. Smog powoduje duszność,
łzawienie, zaburzenie pracy układu krążenia,
podrażnienie skóry. Wywiera również silne
działanie korozyjne na środowisko.
2)
Dziura ozonowa
Ozon w atmosferze spełnia funkcję filtra pochłaniającego
promieniowanie ultrafioletowe, które emitowane jest przez
Słońce. Jest gazem niepożądanym i szkodliwym, lecz jego
występowanie na wysokości 20-40 km jest niezbędne dla
życie organizmów na Ziemi. Warstwa ozonowa, gdzie ozon
osiąga maksymalne stężenie chroni organizmy przed
szkodliwym wpływem promieniowania UV.
Dziura ozonowa to znaczny
spadek zawartości ozonu na
wysokości 15-20 km atmosfery
ziemskiej. Jest obserwowana w
okolicach bieguna południowego,
nad Antarktydą. Tempo spadku
wynosi ok. 3% na rok. Jej główną
przyczyną są przedostające się
do atmosfery związki chloru,
freony, używane do produkcji
aerozoli i halony, stosowane jako
wypełniacz do gaśnic. Po
przejściu do ozonosfery freony i
halony rozkładają się pod
wpływem promieniowania
ultrafioletowego. Wolne atomy
chloru i bromu katalizują
rozkład ozonu w zwykły tlen
dwuatomowy. W wielu krajach
ograniczono produkcję freonów i
halonów , bezpośrednio
odpowiedzialnych za zanikanie
warstwy ozonowej, a także
wprowadzono zakaz obrotu
produktami, urządzeniami i
instalacjami zawierającymi
freony. Emisja freonów powoli,
ale systematycznie maleje,
jednak okres potrzebny na
odbudowanie warstwy ozonowej
szacuje się na kilkadziesiąt lat.
3)
Efekt cieplarniany
Efekt cieplarniany to zjawisko polegające na zatrzymywaniu
ciepła przez atmosferę Ziemi prowadzące do podwyższenia
temperatury jej powierzchni. Bezpośrednią przyczyną jest
obecność w atmosferze ziemskiej tzw. gazów cieplarnianych,
głównie dwutlenku węgla i metanu, które pochłaniają ciepło
emitowane przez nagrzaną powierzchnię Ziemi, uniemożliwiając
jego wypromieniowanie w przestrzeń kosmiczną.
Zmiany w efekcie cieplarnianym wywołane działalnością
człowieka są głównym czynnikiem wpływającym na
podnoszenie się temperatury na Ziemi i zmianę klimatu.
Wzrost roli efektu cieplarnianego może być jedną z
przyczyn globalnego ocieplenia. Następstwem może być
zmniejszenie pokrywy lodowej, co mogłoby doprowadzić do
podniesienia poziomu wód i zatopienia dużych obszarów
lądu. Globalne ocieplenie może także doprowadzić do
zaburzeń w cyrkulacji powietrza
4)
Kwaśne deszcze
Kwaśne deszcze to opady
atmosferyczne, o odczynie pH
mniejszym niż 5,6 czyli
kwaśnym. Zawierają kwasy
wytworzone w reakcji wody z
pochłoniętymi z powietrza
gazami, takimi jak: dwutlenek
siarki, trójtlenek siarki, tlenki
azotu, siarkowodór, dwutlenek
węgla, chlorowodór,
wyemitowanymi do atmosfery w
procesach spalania paliw,
produkcji przemysłowej,
wybuchów wulkanów,
wyładowań atmosferycznych i
innych czynników naturalnych.
Wyemitowane gazy wędrują z
masami powietrza na znaczną
odległość, dlatego skutki
obserwuje się w miejscach
położonych daleko od źródeł
emisji.
Kwaśny opad atmosferyczny oddziałuje na organizmy bezpośrednio lub
pośrednio, zmieniając warunki ich środowiska. Kwaśne deszcze wpływają
szczególnie na roślinność. Najbardziej narażone są drzewa iglaste. Drzewa
liściaste są bardziej odporne, dzięki corocznej wymianie liści. Kwaśne deszcze
powodują uszkodzenia igieł i liści, co prowadzi do zahamowania wzrostu lub
przedwczesnego opadania. W rezultacie rośliny są osłabione lub zamierają.
Pośrednie uszkodzenia są następstwem zakwaszenia gleby. Zmniejsza się
wówczas dostępność substancji odżywczych przy jednoczesnym zwiększeniu
zawartości szkodliwych dla drzew metali rozpuszczonych w roztworze
glebowym, jak np. aluminium. Powoduje to uszkodzenie korzeni i zabicie
flory grzybów mikoryzowych, co prowadzi do tego, że rośliny nie mogą pobrać
wystarczających ilości pożywienia i zmienia się odczyn gleby. Obserwuje się
znaczne zmniejszenie różnorodności biologicznej. Kwaśne deszcze powodują
również uszkodzenia różnych budynków, pomników i zabytków, ponieważ
rozpuszczają wapień i cement.
Jedynym pełnym
rozwiązaniem problemu
zanieczyszczenia powietrza
jest zmniejszenie emisji
zanieczyszczeń przez
zmniejszenie zużycia paliw,
oszczędniejsze
gospodarowanie energią i
innymi zasobami oraz
użycie możliwie najlepszej
techniki spalania i
oczyszczania. W tym celu
montuje się katalizatory
spalin samochodowych i
odpowiednie filtry na
kominach zakładów
przemysłowych.
ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA A POLSKA
Stan powietrza atmosferycznego jest uwarunkowany przez
emisje zanieczyszczeń do atmosfery z terytorium Polski,
transport transgraniczny oraz warunki meteorologiczne.
Polska zajmuje III miejsce na świecie w zanieczyszczeniu
powietrza. Nadmierne zanieczyszczenie powietrza
atmosferycznego występuje na ponad 20% powierzchni
Polski.
Czynnikami powodującymi taki stan są:
*energetyka oparta na węglu kamiennym i brunatnym,
*rozwinięty ale nie doinwestowany ekonomicznie przemysł
surowcowy,
*niedobór instalacji oczyszczających gazy odlotowe,
*dynamicznie rozwijający się transport samochodowy
(pojazdy i drogi),
*opóźnienie w rozwoju prawa ekonomicznego i jego
egzekwowania.
Praca: Patrycja Gajewska, kl. II A