Transcript H2 ontdekking en verovering - Liefting

H2 ontdekking en verovering
§2.2 De Europese expansie begint
• Rond 1500:
• Europeanen dreven minder handel via
Middellandse Zee.
• Zochten andere handelsroutes naar Oost- Azië.
• Portugezen en Spanjaarden als eerste op
ontdekkingstocht.
• Wilden een eigen zeeroute naar Azië vinden.
• Later volgden de Engelsen, Fransen en NL.
Zee der duisternis
• Tot 1434 was niemand voorbij Kaap Bojador
gevaren:
• een rots aan de westkust van de Saharawoestijn.
• Europese zeevaarders durfden niet.
• Ze dachten dat daarna de Zee der duisternis
begon: monsters, donker, hitte.
• Sommige zeelui dachten dat de aarde plat was.
• Geleerden wisten wel beter.
• Hendrik de Zeevaarder:
• Portugese prins.
• Zei dat ten zuiden van de Sahara het land moest
liggen waar de Arabieren goud haalden.
• Vanaf 1422 stuurde hij jaarlijks schepen weg met
de opdracht voorbij Kaap Bojador te varen.
• 12 keer mislukte dat.
• De kapiteins waren te bang.
•
•
•
•
•
•
Hendrik gaf niet op!
In 1434 lukte het.
Door Kapitein Gil Eanes en zijn mannen.
Gingen ten zuiden van Kaap Baljador aan land.
Zagen alleen zand.
Kaap Baljador was niet het einde van de
wereld!
Fort Elmina
•
•
•
•
•
Na 1434 meer ontdekkingsreizen.
8 jaar later vonden Portugezen goud in Ghana.
Ze noemden het land de Goudkust.
Bouwden er Fort Elmina.
Vanuit daar kochten ze goud en slaven van
Afrikaanse vorsten.
• Met de Spaanse en Portugese ontdekkingsreizen
begon de Europese expansie:
• Uitbreiding van de Europese invloed over heel de
wereld.
• 1481 Portugese koning stelde een nieuw doel:
• Een zeeroute vinden naar Zuidoost-Azië:
• door Europeanen Indië genoemd.
Rijkdommen uit het oosten
• Al in de oudheid kwam uit China en ZuidoostAzië luxe koopwaar als zijde, parfum en peper.
• Werden met ezels en kamelen vervoerd door
steppen en woestijnen.
• Enorme afstanden.
• Hierdoor was Oosterse koopwaar in Europa
extreem duur: peperduur.
• In de 13e eeuw reisden Europeanen voor het
eerst zelf naar het Verre Oosten.
• Marco Polo schreef er in 1298 een boek over.
• Maar vanaf de 15e eeuw versperden de
Ottomanen de weg.
• En konden de Europeanen ook niet meer goed
handeldrijven over de Middellandse Zee.
• Hierdoor gingen ze op zoek naar andere
handelsroutes:
De verdeling van de wereld
• Portugezen probeerden langs Afrika naar Azië
te varen.
• Italiaan Columbus ging in Spaanse dienst op
zoek naar een westelijke route.
• Bij toeval ontdekte hij Amerika.
• In 1494 sloten Spanje en Portugal het verdrag
van Tordesillas:
De verdeling van de wereld
• Ze trokken een denkbeeldige lijn van noord
naar zuid door de Atlantische Oceaan.
• Oosten voor Portugezen.
• Westen was voor Spanje.
• Hierdoor richtten de Spanjaarden zich vooral
op Amerika.
• En de Portugezen op Afrika en Azië.
Portugezen in Azië
• 1498 Portugees Vasco da Gama
ontdekt een zeeroute via Afrika naar Azië.
• Reis duurde 10 maanden.
• Hij kwam in India aan.
• Veel mensen geloofden daar in het Hindoeïsme.
• Na 1498 reisden Portugezen verder Azië door.
• Ze ontdekten in 1512 de Molukken.
• Hier kwamen kruidnagel + nootmuskaat vandaan.
Portugezen in Azië
• Daarna reisden ze door naar China en Japan.
• Ze stichtten langs de Aziatische kusten
handelsposten.
• Vanuit daar brachten ze oosterse producten
naar Europa: vooral peper, kruidnagel en
andere specerijen.
• Werden met veel winst in Europa verkocht.
De route via het noorden
• Portugezen hadden tientallen jaren de handel
met Azië in handen.
• Pas in 1580 Engelsen in Oost- Azië.
• In 1594 gingen de NL het proberen.
• De Portugezen hielden hun routes geheim.
• En probeerden indringers te weren.
• Daarom zochten de NL een noordelijke route.
De route via het noorden
• 3 jaar achtereen probeerden ze om Rusland
heen naar Oost- Azië te varen.
• Maar ze liepen vast in het ijs bij Nova Zembla.
• En moesten daar overwinteren.
De Houtman bereikt Java
• 1594 Cornelis de Houtman op zoek naar
een route via Afrika naar Oost-Azië.
• Met 4 zwaar bewapende schepen.
• Amsterdamse kooplieden hadden hem deze opdracht
gegeven.
•
•
•
•
Moeiteloos werd Kaap de Goede Hoop bereikt.
Daarna werd het loodzwaar.
Hitte, geen vers voedsel en drinkwater.
Bemanningsleden uitgeput en verlamd: veel doden.
De Houtman bereikt Java
• Op Madagaskar werd vers voedsel en
drinkwater ingeslagen.
• Daarna verliep ook de reis over de Indische
Oceaan moeizaam.
• Pas na 4 maanden land in zicht: Sumatra.
• Langs de kust voeren ze verder naar Java.
• In 1596 bereikten ze de havenstad Bantam
(Indonesië).
De Houtman bereikt Java
• De Portugezen hadden een handelspost op
Bantam.
• Konden niet voorkomen dat de NL aan land
gingen.
• NL kochten peper.
• En keerden na een reis van 2,5 jaar terug in
Adam.
• Van de 250 bemanningsleden waren er 160 dood.
• Maar de weg naar Indië was gevonden!
• Indië: Europese naam voor Zuidoost-Azië.
De Houtman bereikt Java
• Meer schepen vertrokken naar de Oost: OostAzië.
• Keerden met veel specerijen terug.
• Zo gingen ook de NL meedoen met de
Europese expansie.
• Einde