Transcript Andrzej Kocikowski

1
Wykłady akademickie
w roku akademickim 2005/2006
Światowy ład informatyczny.
Wybrane zagadnienia
Kulturoznawstwo, studia stacjonarne i niestacjonarne
2
2
Informacja o prowadzącym zajęcia:
Doc. dr habil. Andrzej Kocikowski
Wydział Nauk Społecznych UAM
ul. Szamarzewskiego 89
Pracownia Komunikacji Multimedialnej WNS UAM
(nowy budynek dydaktyczny, p. 6)
Instytut Kulturoznawstwa UAM
(budynek AB, pokój 22 i 21)
tel.: (61) 829 2097 (p. 6, bud. „E”),
(61) 829 2229 (sekretariat Instytutu).
Dyżur: poniedziałek, 11:00 - 13:00,
wskazana sobota i niedziela zjazdowa.
Korespondencja elektroniczna:
[email protected]; http://mumelab01.amu.edu.pl/
3
3
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM
SIECIOWE (III)
Podstawowe kwestie
terminologiczne
4
4
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
PROTOKÓŁ KOMUNIKACYJNY
WĘZEŁ SIECI
HOST
ADRES
ADMINISTRATOR
TERMINAL
IDENTYFIKATOR
SERWER
KLIENT
KONTO (UŻYTKOWNIKA)
HASŁO, LOGIN, LOGOUT
TELNET
POCZTA ELEKTRONICZNA
DOKUMENT HIPERTEKSTOWY
FTP
HIPERŁĄCZE
WWW
HTML
5
5
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
PROTOKÓŁ KOMUNIKACYJNY TCP/IP
TCP/IP - akronim nazwy Transmission Control Protocol/Internet Protocol
„Protokół TCP/IP - „wół roboczy” połączeń
zdalnych ...” Źródło: Sportack, M., Sieci ...,
s. 393-394
6
6
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
węzeł (sieci ): jako “dowolne urządzenie pracujące w sieci”;
Podstawowe charakterystyki sieci:
1. topologia: (gwiazda, drzewo, magistrala, pierścień lub hybryda);
2. metoda dostępu do sieci:
- (CSMA/CD czyli Carrier Sense Multiple Access with Collision
Detection [dostęp wielokrotny z wykrywaniem nośnej i detekcją
kolizji] oraz tzw.
- przekazywanie żetonu (token passing);
3. metoda (rodzaj) transmisji danych: ([kryterium czasowe:
synchroniczna, asynchroniczna], [kryterium kierunk.:
jednokierunkowa, naprzemienna, jednoczesna]);
4. fizyczne środki transmisji: skrętka, kabel koncentryczny,
światłowód
Gawiejnowicz, Wstęp ..., s. 170 - 172
7
7
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
Warstwowy model protokołu wedle ISO (International
Standards Organization) wykorzystujący model architektury
sieci o nazwie OSI (Open System Interconnect):
1. warstwa fizyczna
2. warstwa łącza danych
3. warstwa sieciowa
4. warstwa transportowa
5. warstwa sesji
6. warstwa prezentacji
7. warstwa zastosowań
Gawiejnowicz, Wstęp ..., s. 170 - 172
8
8
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
Warstwy protokołu TCP/IP:
1. warstwa zastosowań (telnet, FTP, e-mail)
2. warstwa transmisji (TCP, UDP)
3. warstwa Internetu (IP)
4. warstwa sieciowa (Ethernet)
Gawiejnowicz, Wstęp ..., s. 176
UDP - akronim User Datagram Protocol
9
9
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
Protokół komunikacyjny TCP/IP
1. PROTOKÓŁ KOMUNIKACYJNY, jest to zbiór reguł i uzgodnień
przełożonych na język programu zarządzającego komunikacją
między komputerami.
2. PROTOKÓŁ KOMUNIKACYJNY, to specjalny program regulujący
zasady kontaktu między komputerami (hostami). Jego obecność jest
niezbędnym warunkiem włączenia się komputera (lub/i węzła)
do „społeczności sieciowej”
TCP/IP - uniwersalny protokół komunikacyjny możliwy do
zainstalowania na dowolnej maszynie (komputerze)
10
10
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
host - terminal
HOST - to komputer [główny] zarządzający pracą [węzła]
systemu sieciowego; dostarcza danych i środków ich
przetwarzania do podłączonych doń terminali;
komputer-gospodarz w węźle sieci.
[por. Marciszewski W., Tajniki ..., ss. 87-88];
TERMINAL - to samodzielne stanowisko pracy w sieci
złożone z klawiatury i monitora.
11
11
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
Serwer - klient
SERWER - 1. komputer dostarczający jednej z usług
sieciowych (internetowych); 2. typ programu, który
uruchomiony na komputerze w sieci czyni go dostarczycielem
określonej usługi, np. serwer telnetu, serwer poczty
elektronicznej, serwer FTP, serwer WWW.
KLIENT - 1. komputer korzystający z jednej z usług
internetowych; 2. typ programu, który uruchomiony na
danym komputerze w sieci czyni go zdolnym do korzystania z
określonej usługi, np. klient telnetu, klient poczty
elektronicznej, klient FTP, klient WWW.
12
12
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
adres (adres IP)
ADRES, (adres IP) - unikatowy w skali całego Internetu
identyfikator danego komputera. Adres składa się z dwóch
części: numeru sieci i numeru komputera. Zapisywany jest w
formie czterech liczb oddzielonych od siebie kropkami (np.
255.154.88.210). Dla ułatwienia zapamiętywania adresów
wykorzystujemy ich formy domenowe, np. main.amu.edu.pl
(adres IP: 150.254.65.7); porównaj też DNS [STK, s. 60].
Adres IP - niepowtarzalny identyfikator komputera
w sieci.
13
13
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
identyfikator
IDENTYFIKATOR - nazwa użytkownika (sieci) będąca
elementem adresu stosowanego w komunikacji z innymi
użytkownikami (sieci), np. dla potrzeb korespondencji
elektronicznej; powszechnie stosowany skrót ang. userid
- od słów user identity, user identification. Służy ona
jednocześnie do nazwania („oznakowania”) obszaru
pamięci komputera wydzielonego jako osobny katalog do
dyspozycji użytkownika
[por. Marciszewski W., Tajniki ..., ss. 90-92];
14
14
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
konto użytkownika - adres pocztowy
KONTO (UŻYTKOWNIKA) - obszar pamięci (ogólniej - zasobów)
komputera (maszyna lokalna lub odległa) wydzielony do
dyspozycji użytkownika;
ADRES POCZTOWY - łańcuch znaków pozwalający jednoznacznie
identyfikować użytkownika sieci. Składa się z identyfikator[a]
oraz nazwy (adres[u] IP) komputera; oba wymienione człony
rozdzielone są znakiem @ (ang. at), np. [email protected].
15
15
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
administrator
ADMINISTRATOR (węzła, sieci) - 1.: specjalista odpowiedzialny
za funkcjonowanie węzła sieci i (lub) sieci (lokalnej, rozległej)
ADMINISTRATOR (komputera, sieci) - 2.: nazwa tzw.
profilu, ew. konta zarezerwowanego przez dany SO dla
specjalisty odpowiedzialnego za sprawne funkcjonowanie
komputera i (lub) sieci (lokalnej, rozległej). Profil
administratora wyposażony jest w najwyższe z możliwych
uprawnienia, które źle użyte prowadzić mogą do całkowitej
destrukcji systemu komputerowego i/lub sieci.
16
16
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
Hasło, login, logout
HASŁO (password) - tu: łańcuch kilku lub kilkunastu znaków
pozwalający zweryfikować uprawnienia osoby próbującej
rozpocząć pracę z komputerem lokalnym lub odległym
MELDOWANIE SIĘ (1), WYMELDOWANIE SIĘ (2) - tu: (1)
czynność rozpoczynania pracy z komputerem (maszyna lokalna
lub odległa) oraz (2) czynność zakończenia pracy z
komputerem (maszyna lokalna lub odległa). W żargonie
użytkowników sieci spotykamy określenia: “logowanie”,
“zalogowanie (się)” (meldowanie) oraz “wylogowanie (się)”
(wymeldowanie) pochodzące od angielskojęzycznych terminów
login (log in) i logout (log out) (por. ang. log i logging)
17
17
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
sesja
SESJA - tu: okres pracy z komputerem w sieci zawierający się
między zameldowaniem a wymeldowaniem.
18
18
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
hipertekst(1), dokument - link
DOKUMENT HIPERTEKSTOWY - tu: struktura zawierająca
zwykły [linearny] tekst, grafikę, grafikę animowaną, film (wideo),
dźwięk (audio), oraz ® hiperłącze[a] (link[s]).
LINK, HIPERŁĄCZE, HIPERPOŁĄCZENIE - 1. (ang.)
łącznik (osoba lub rzecz jednocząca, łącząca dwie inne;
źródło: Oxford Advanced Learner’s Dictionary of Current
English, ss. 494); 2. odniesienie w strukturze
hipertekstowej łączące aktualnie przeglądany dokument z
innymi, znajdującymi się w różnych miejscach ‘światowej
pajęczyny’.
19
19
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
hipertekst (2) - język HTML, filozofia hipertekstu
HTML - skrót angielskojęzycznej nazwy języka (Hyper Text
Markup Language) używanego do tworzenia ® dokument[ów]
hipertekstowy[ch]
HIPERTEKST więcej: materiały pomocnicze, poz. nr 1
http - akronim nazwy hyper text transmission protocol
20
20
Wykład nr 6
ELEMENTARIUM SIECIOWE (III)
Wykaz literatury uzupełniającej listę bazową:
Duch, Włodzisław (1997), Fascynujący świat programów komputerowych. NAKOM.
Gawiejnowicz, Stanisław (1998), Wstęp do systemów operacyjnych. WN UAM.
Marciszewski, Witold (1995), Tajniki Internetu.
Moczurad, Włodzimierz (1998), W sieci. UNIX. Sieci lokalne i rozległe.
Silberschatz, Abraham, i inni (2002), Podstawy systemów operacyjnych. WNT
Sportack, Mark (1999), Sieci komputerowe. Helion
21
21
UZUPEŁNIENIA
22
Wykład nr 6
23
24
25
( ... ) Galaktyka Internetu budowana była pracowicie i przez
dziesiątki lat w zupełnie innym Królestwie. I jako gotowy,
ukształtowany przez Obcych, skomplikowany i tajemniczy
zarazem, nafaszerowany matematyką, fizyką i w ogóle techniką
wynalazek dotarła w końcu do rąk i głów Humanistów. I będą
Oni sobie musieli z nią poradzić. I będą ją pewnie chcieli lub
nawet musieli opisać, bo zawładnęła kulturą masową na
niewyobrażalną skalę. A może już ją opisują, już próbują
prowadzić swój dyskurs posługując się, jak zawsze znakami
rzeczywistości zamiast rzeczywistością, mapą zamiast
terytorium?
26
To jest ostatni slajd prezentacji
27