Transcript Hoe lessen inrichten voor hoogbegaafde leerlingen

Op welke manier kun je het
beste je lessen inrichten voor
hoogbegaafde leerlingen?
#HBavond 21 januari 2014
Sander Claassen
docent wiskunde / mede-oprichter hb020
Mijn achtergrond
• Hoogbegaafde zoon (11 jaar, groep 8)
– Voor 3e jaar naar voltijds hb-onderwijs (in Huizen)
• Mede-oprichter hb020 (december 2011)
– Onderwijs voor hoogbegaafde leerlingen stimuleren
– Via gemeenteraad, scholen, hb-specialisten, ouders
– Spelletjesmiddagen, #HBavonden, Twitter, Blog
• Docent wiskunde op SG Huizermaat
– Sinds 2011 naast mavo/havo/vwo/vwo+ ook “Talent”
klassen
– Onderzoek: wiskunde onderwijs voor hoogbegaafden
#HBavond 21-012014
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
2
Traumatische voorgeschiedenis
•
•
•
•
•
Sociaal emotioneel, pesten
Gedragsproblemen (hoogbegaafd “plus”)
Onderpresteren: cijfers zeggen niet alles
Geen signalering door school/leraren
Weinig vertrouwen in school/leraren
#HBavond 21-012014
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
3
Andere leerstijl
•
•
•
•
•
•
•
•
Top down
Grenzen nooit tegengekomen, of juist vermijden
Niet geleerd te leren
Fixed mindset vs Growth mindset (Dweck)
Weerstand tegen automatiseren
Perfectionistisch, faalangst
Chaotisch, onnavolgbaar
Grote niveauverschillen, moeilijk samenwerken
#HBavond 21-012014
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
4
Opvallende eigenschappen
Sterke kanten
• Leergierig, veel kennis,
grote denksprongen
• Redeneervermogen,
geconcentreerd zelfstandig
werken
• Scherp inzicht in relaties en
interacties
• Sterke wil,
rechtvaardigheidsgevoel
• Eigen gevoel voor humor
#HBavond 21-012014
Zwakke kanten
• Veel (onverwachte) vragen,
vinden onnodig problemen
• Afhaken bij herhaling,
automatisering, leren wat niet
zinvol lijkt
• Houden vast aan eigen ideeën,
nonchalant, verliezen snel
interesse
• Clownesk, agressief, moeilijk
te straffen
• Faalangst, perfectionistisch
• Gevoelig, wispelturig
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
5
Omgaan met hoogbegaafden
• Loslaten dat docent meer zou (moeten) weten
• “Saai” betekent eigenlijk: moeilijk, onduidelijk,
te makkelijk
• Differentiëren, meer werk vs ander werk
• Proces vs Product
• Intensieve coaching met positieve,
realistische, rationele opstelling
#HBavond 21-012014
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
6
Wat moet je wel/niet doen?
Wel
• Accepteren en serieus
nemen
• Uitdagen, stimuleren,
begeleiden en
complimenteren
• Compenseren, dispenseren
• Leren leren
• Rationele uitleg over regels,
grenzen
#HBavond 21-012014
Niet
• Generaliseren
• Vrijblijvendheid
• Onrealistische
verwachtingen stellen
• “Waarom? Daarom!”
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
7
Moeilijk! Vele smaken…
• Zes typen hoogbegaafde leerlingen
–
–
–
–
–
–
The Successful
The Creative
The Underground
The At-Risk
Twice/Multi Exceptional
Autonomous Learner
• Elk type eigen houding, gedrag, behoeften, hoe
beoordeeld, hoe te identificeren, nodige steun
van thuis en op school
• Vereist goed inzicht in “persoon achter leerling”
#HBavond 21-012014
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
8
Problemen bij wiskunde
•
•
•
•
•
•
•
•
“Hoogbegaafd” is niet “goed in wiskunde”
Enorme niveauverschillen tussen leerlingen
Fixedness bij autodidacten
Weerstand tegen oefenen
Iets wel “zien”, maar niet kunnen uiten
Soms erg zwakke basisrekenvaardigheden
Slordig en chaotisch (werkverzorging)
Lesmethodes spelen niet in op hoogbegaafde
leerlingen (top town, vakoverstijgend, creatief)
#HBavond 21-012014
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
9
Aanpak bij wiskunde
• In 1e klas tot herfstvakantie geen boek maar brede
(uitdagende) inleiding op vakgebied
• Groeperen van onderwerpen (meetkunde, algebra, analyse,
kansrekening)
• Start nieuwe stof in vogelvlucht en dan gelijk “test jezelf”
• Differentiëren in mate van oefenen (maar niet versnellen)
• Niet alleen werken uit boek, ook met computer
• Altijd gelegenheid tot verdieping bieden
• Geregeld werken aan “Eigen keuze”
• Meedoen met wedstrijden (Kangoeroe, Wiskunde
Olympiade, Onderbouw Wiskunde Dag)
• Af en toe opzettelijk in duo’s (sterke/zwakke leerlingen)
#HBavond 21-012014
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
10
Start eerste klas
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Vragenlijst ter kennismaking
Getallenwoordenboek maken
Eigenschappen verschillende soorten getallen
Verzamelingen
Slim rekenen bij bijzondere optelsommen
Rekenen met 0, 1 en oneindig
Formules maken bij patronen/getallenreeksen
Fibonacci
Geogebra
Vlakvullingen
“The Story of Maths”
#HBavond 21-012014
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
11
Onderwerpen “Eigen keuze”
•
•
•
•
•
•
•
•
Driehoek van Pascal (diverse opdrachten)
Geheimschrift (Wisschrift)
Sinus en cosinus (zelf op onderzoek)
Islamitische mozaïeken (module vwo bovenbouw)
Oneindig (Zebra boekje)
Fibonacci (zelf op onderzoek)
Pi (zelf op onderzoek)
Slim rekenen (W=kunde+)
#HBavond 21-012014
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
12
Alternatieve opdrachten
#HBavond 21-012014
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
13
Alternatieve opdrachten
Schoenveters rijgen
In Europa rijgt men veters op een andere manier in schoenen dan in Amerika. Bovendien zie je in de
winkel vaak dat schoenverkopers nog een andere (snelle) manier gebruiken. Hieronder zie je hoe de
verschillende manieren van veters rijgen eruit zien.
Opgave 1
a)
b)
c)
Bereken voor elk van de drie manieren van rijgen hoe lang de veters moeten zijn.
In je eerste berekeningen mag je van het volgende uitgaan:
- de gaatjes zitten horizontaal 3 cm van elkaar af
- verticaal zitten ze 1 cm van elkaar af
- er zitten 6 rijtjes van 2 gaatjes in een schoen
- na het gaatje waar de veters uitkomen, heb je aan beide uiteinden nog 20 cm nodig
- er gaat geen veterlengte verloren in de bochten die je in de gaatjes moet maken
Welke methode heeft de langste veters nodig en welke de kortste?
Hoeveel procent van de veter heb je over om te strikken?
Opgave 2
a)
b)
Maak dezelfde berekeningen, maar nu met:
- de horizontale afstand 4 cm
- de verticale afstand 1,5 cm
- 5 rijtjes van 2 gaatjes (Let op! Maak de tekening opnieuw.)
Komt er hetzelfde uit de volgorde van de drie methodes als bij opgave 1b) ?
Opgave 3
a)
b)
#HBavond 21-012014
Maak een formule voor de totale lengte van de veter in het geval van de Amerikaanse
methode, waarbij de horizontale afstand cm is, de verticale afstand cm en er rijtjes
van 2 gaatjes zijn.
Controleer je antwoorden van vragen 1 en 2 met deze formule.
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
14
Quotes
• Every child deserves an equal
opportunity to struggle. [Mary
Slade]
• Being gifted needs courage.
[Georg Brandes]
• The pupil who is never required
to do what he cannot do, never
does what he can do. [John Stuart
Mill]
• The winner's edge is not in a
gifted birth, a high IQ, or in
talent. The winner's edge is all
in the attitude, not aptitude.
Attitude is the criterion for
success. [Denis Waitley]
#HBavond 21-012014
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
15
Vragen!!!
#HBavond 21-012014
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
16
Opdrachten
• Deel onderling ervaringen betreffende hoogbegaafde
leerlingen: wat heb je meegemaakt, hoe pakte je dat aan, wat
ging goed/fout, welke lessen geleerd?
• Analyseer welk van je leerlingen een Fixed mindset hebben en
welke een Growth mindset. Hoe uit zich dat? Hoe ga je ermee
om?
• Ga in gesprek met “lastige” leerlingen en onderzoek waar ze
echt mee zitten, wat zij anders zouden willen in hun lessen.
• Werk, gericht op hoogbegaafde leerlingen, een les (of
lessenreeks) uit, zodat deze beter wordt: top down,
gedifferentieerd en/of vakoverstijgend.
#HBavond 21-012014
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
17
Tot ziens!
Sander Claassen
[email protected]
@sndrclsn, @hb020
hb020.wordpress.com
http://bit.ly/wiskundevoorhoogbegaafdeleerlingen
#HBavond 21-012014
Sander Claassen - Inrichten van lessen voor hoogbegaafde leerlingen
18