Transcript OBRAZY I POEZJA FUTURYSTÓW

OBRAZY I POEZJA
FUTURYSTÓW
Spis treści:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Pojęcie futuryzmu
Powstanie futuryzmu
Manifest buntu
Futuryzm we Włoszech, Rosji, Polsce.
Główne założenia futuryzmu.
Futuryzm w sztuce
Stanisław Młodożeniec
futuryzm
Awangardowy kierunek w sztuce, który
narodził się na początku XX wieku we
Włoszech. Głównym założeniem
futuryzmu było odrzucanie przeszłości i
tradycji. Futuryści artystę uznawali za
prawdziwego przewodnika duchowego.
Kierunek ten w swoim
manifeście proponował
eliminacji akademii,
bibliotek i muzeów, które
według futurystów winne
były utrzymywania i
utrwalania przestarzałej
kultury.
Powstanie futuryzmu
Koniec wieku XIX i początek XX to czasy
rewolucji technicznej – gwałtownego rozwoju
przemysłu i transportu. Rozbudowywała się
sieć kolei, skonstruowany został samolot i
samochód. Powstał szereg wynalazków, takich
jak elektryczność, telefon i film. Świat
dynamizował się i przekształcał w tempie
dotychczas niespotykanym. Pojawił się kult
nauki i techniki, pełne optymizmu przekonanie
o ogromnych możliwościach człowieka oraz
idealistyczna wiara w rozwój ludzkości i jej
wspaniałą przyszłość.
Futuryzm narodził się we
Włoszech jako awangardowy
kierunek literacki,
nacechowany
bezkompromisowością w
głoszeniu rewolucji
artystycznej. Termin
„futuryzm” miał wskazywać,
że uczestnicy tego ruchu
kierują myśli ku przyszłości.
Gwałtowny atak futurystów na
tradycję, muzea i antyk był
historycznie i psychologicznie
zrozumiały. Włochy już od
paru stuleci nie liczyły się w
sztuce. Dominującą pozycję
straciły w końcu XVII
wieku na rzecz Francji.
Manifest buntu
W 1909 roku poeta Filippo
Tommaso Marinetti i
malarz Umberto
Boccioni ogłosili
Filippo Tommaso
Marinetti
pierwszy Manifest
futuryzmu w paryskim
dzienniku Le Figaro, w
którym sformułowali w 11
punktach główne założenia
kierunku mającego nieść
rewolucję kulturalną.
Umberto
Boccioni
1. Chcemy wyśpiewywać miłość do niebezpieczeństwa,
praktykę energii i zuchwałość.
2. Podstawowymi elementami naszej poezji będą odwaga,
śmiałość i bunt.
3. Dotąd literatura wychwalała pełen zadumy bezwład,
ekstazę i sen, my zaś chcemy sławić agresywny ruch,
gorączkową bezsenność, gimnastyczny krok, ryzykowny
skok, policzkowanie i cios pięścią.
4. Oświadczamy, że wspaniałość świata wzbogaciła się o
piękno prędkości. Samochód wyścigowy z bagażnikiem
zdobnym w grube rury jak węże o buchającym oddechu,
samochód rozgrzany do czerwoności, który wygląda jak
pędzący pocisk piękniejszy jest niż Nike z Samotraki.
5. Chcemy śpiewać na cześć człowieka trzymającego kierownicę,
której idealna oś przecina ziemię, a ta z kolei wystrzelona
krąży po swej orbicie.
6. Trzeba, by poeta podejmował wysiłki z zapałem,
błyskotliwością i roztropnością, aby podsycać entuzjastyczny
zapał pierwotnych żywiołów.
7. Jedynie walka jest piękna. Arcydziełem jest tylko to, co ma
agresywny charakter. Poezja musi być gwałtownym szturmem
na nieznane siły, ma zmuszać je, by leżały pokornie przed
człowiekiem.
8. Jesteśmy na samym krańcu przylądka wieków! Wczoraj
umarły Czas i Przestrzeń. Żyjemy już w absolucie, stworzyliśmy
już bowiem wieczną i wszechobecną prędkość.
9. Chcemy wysławiać wojnę – jedyną higienę świata –
militaryzm, patriotyzm, niszczycielski gest anarchistów, piękne
idee, które zabijają, oraz głosić pogardę dla kobiety.
10. Chcemy zniszczyć muzea, biblioteki, zwalczyć moralizm,
feminizm i wszelkie przejawy oportunistycznego i użytkowego
tchórzostwa.
11. Będziemy wyśpiewywać na cześć wielkich
tłumów wzburzonych pracą, przyjemnością lub
buntem, wielobarwnych i polifonicznych fal
rewolucji w nowoczesnych miastach, arsenałów i
fabryk wibrujących nocą pod gwałtownie
rozświetlonym blaskiem elektrycznych księżyców,
na cześć żarłocznych dworców, wężów, które
kopcą, fabryk zawieszonych pod chmurami na
sznurkach dymów, mostów skaczących jak
gimnastyk nad diabolicznym ostrzem
rozświetlonych słońcem rzek, awanturniczych
parowców węszących po horyzontach, żelaznych
koni zaprzęgniętych do długich rur i na cześć
szybowcowego lotu aeroplanów, których śmigło
łopocze jak chorągiew i hałasuje jak oklaski
rozentuzjazmowanego tłumu.
Futuryzm we Włoszech
Założycielem futuryzmu, jak i człowiekiem
mającym na niego największy wpływ był
włoski pisarz Filippo Tommaso Marinetti.
Ruch zapoczątkowany został Manifestem
Futurystycznym, opublikowanym 5 lutego
1909r. na łamach gazety La gazetta dell`Emilia,
w artykule przedrukowanym później we
francuskim dzienniku Le Figaro dnia 20 lutego
1909 r. Do nowego ruchu dołączyli wkrótce
malarze Umberto Boccioni, Carlo
Carrà, Giacomo Balla, Gino Severini oraz
kompozytor Luigi Russolo.
Futuryzm w Rosji
Futuryzm przyjął się zwłaszcza w
przedrewolucyjnej Rosji. Futuryści rosyjscy nie
stanowili jednolitej grupy: część związana była
z symbolizmem i estetyzmem – egofuturyści,
wśród nich wymieniany jest Wadim
Szerszeniewicz, Igor Siewierianin, Anatolij
Marienhof. Drugi nurt – kubofuturyzm – był
zdecydowanie przeciwny symbolizmowi i
estetyzmowi: Władimir Majakowski, Dawid
Burliuk, Wielimir Chlebnikow.
Natalia Gonczarowa Cyklista
FUTURYZM W POLSCE
KRAKÓW
WARSZAWA
W Warszawie grupie futurystów
przewodzili Anatol Stern i Aleksander Wat.
Wydawali oni zbiorowe publikacje. W 1918 roku
ogłosili manifest-ulotkę „Tak”, która za sprawą
zawartych w niej symboli i deklaracji zainicjowała
polski futuryzm. Wiersze Sterna i Wata ukazały się
w manifeście futurystów Nuż w bżuhu.
Środowisko warszawskich futurystów i osób
związanych z awangardą artystyczną było
skupione wokół pisma Nowa Sztuka (1921-1922),
a następnie wokół Almanachu Nowej Sztuki (19241925).
Główne założenia futuryzmu:
 futuryści
często stosowali neologizmy,
lekceważyli zasady ortograficzne,
składniowe.
 futuryści uważali, że pomiędzy naturą a
cywilizacją nie ma zasadniczej
sprzeczności – w materii żywej odkrywali
schemat działania maszyny, w maszynie zaś
energię przyrody.
 bohater
liryki futurystycznej zamiast
duchowego wnętrza demonstrował urodę
swych wnętrzności, objawiał się jako atlas
ciała, zachowywał się jak figura z gabinetu
medyka.
 futuryści odwoływali się też do motywu
maszyny – z jednej strony sławiąc
zdobycze techniki, z drugiej zapowiadając
katastrofę – ginący świat pod terrorem
zbuntowanych maszyn.
FUTURYZM W SZTUCE
Artyści futuryści uznali, że źródłem
inspiracji sztuki powinna być nowoczesna,
mechaniczna cywilizacja początku XX
wieku ze swymi fascynującymi
osiągnięciami technicznymi. Artyści
powinni czerpać natchnienie z cudów
współczesnego świata.
Malarstwo
Rzeźba i architektura

Jedynym twórcą i teoretykiem rzeźby
futurystycznej był Umberto Boccioni. W
swoich kompozycjach przeciwstawił się
akademickiej wierności naturze i tradycji
historycznej.
U. Boccioni: „Jedyna forma
ciągłości w przestrzeni”
TEATR
Teatr pragnął być odbiciem takiego życia,
jakim go rozumieli futuryści: wycinki
spostrzeganej codziennej rzeczywistości
współistniały z sobą przed oczami widza,
nie zawsze powiązane logicznym ciągiem
zdarzeń i jednością akcji.
FILM
Stanisław
Młodożeniec (ur. 31
stycznia 1895 w Dobrocica
ch, zm. 21
stycznia 1959 w Warszawi
e) – poeta, współtwórca
futuryzmu, ojciec Jana
Młodożeńca.
Stanisław Młodożeniec ,,Moskwa”
tu-m czy-m ta-m?
tam-tam TAM TU-M- tam-tam TAM tam-tam-tam TAM
TU-M TU-M
czy-m tam-tam? tam-tam? czy-m tam?
TAM-M? TU-M?
czyli-m tam? -jeżeli-m tam to i tu-m
TUM-TUM
a i tam a i tam - - oj-ja JJAJ tam a i tu-mto-m i tam i tum
TUM
,,Lato”
pstro, pstrawo.. pstrokato...
lato...
białe - czerwone - zielone
szale - falbany falują, szaleją
w alejach..
upał opala owale
i smaży dekoltaże,
gdzie zerka lalkowaty lowelas
w lakierkach...
kokota łasi łażącego kota..
wszystko odziane mniej - niż cieniej
od cienia ucieka spieka...
więc w barze
bombardując bufeciarzy
panowie piją pieniące się piwo
w rozgwarze
za kufem kuf, za kuflem kuf UF - jak ciężko
"skandal" skanduje litera po literze
wylizany literat oblewając likierem no tatki w notesie...
KONIEC