Transcript Metalne konstrukcije (MTI) - P14

P14 – Industrijske hale
SPREGOVI
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
1
Sadržaj predavanja
• Osnovne funkcije spregova
• Poprečni krovni spreg
• Podužni krovni spreg
• Vertikalni krovni spregovi
• Horizontalni spreg uz kalkanski zid
• Spreg za bočne udare
• Vertikalni spreg u kalkanskom zidu
• Vertiklani spreg u podužnom zidu
• Spreg za kočenje
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
2
Osnovne funkcije spregova
• Prijem i prenos svih horizontalnih dejstava:
– vetar,
– seizmičke sile,
– sile usled kočenja i pokretanja mostne dizalice.
• Obezbeđivanje stalnosti oblika konstrukcije u toku
ekspoloatacije i montaže;
• Obezbeđivanje stabilnosti pritisnutih elemenata konstrukcije;
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
3
Elementi za ostvarenje stabilizacije
hale
a)
Uklješteni stubovi u jednom pravcu;
b)
Uklješteni stubovi u dva pravca;
c)
Zidna platna;
d)
Kruta jezgra;
e)
Spregovi;
f)
Portalna ukrućenja;
g)
Okviri na dva zglova;
h)
Uklješteni okviri.
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
4
Poprečni krovni spreg
• Prijem horizontalnih uticaja usled dejstva vetra na kalkanski zid.
• Smanjenje dužine izvijanja pritisnutih pojaseva glavnih nosača u ravni
krova.
• Obezbeđivanje pravilnog geometrijskog oblika i olakšavanje montaže
konstrukcije.
Dužina izvijanja pritisnutog pojasa glavnog nosača u zavisnosti od
oblika ispune poprečnog krovnog sprega
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
5
Poprečni krovni spreg
• Horizontalni rešetkasti nosač sa paralelnim pojasevima.
• Dijagonale sprega povezuju gornje pojaseve susednih glavnih nosača.
• Rožnjače predstavljaju vertikale (horizontale) rešetkastog nosača.
• Oslanja se na
vertikalne spregove
u podužnim
zidovima.
• Kada je rastojanje
između glavnih
nosača veće od 6,0
m postavlja se
dodatni pojas
poprečnog krovnog
sprega.
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
6
Poprečni krovni spreg
• Najčešće se postavlja uz kalkanski zid.
• U slučaju dugačkih hala, poprečni krovni spreg može biti izmešten ka
sredini hale.
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
7
Poprečni krovni spreg
• Spregovi sa ukrštenim
dijagonalama mogu se
razmatrati kao da
dijagonale prihvataju samo
sile zatezanja.
• U tom slučaju sve vertikale
su pritisnute, a pojedine
dijagonale biće aktivne u
zavisnosti od smera
opterećenja.
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
8
Poprečni krovni spreg
Konstrukcijsko rešenje čvora
poprečnog krovnog sprega
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
9
Podužni krovni spreg
• Prihvataju i prenose reakcije
fasadnih stubova u podužnom zidu
do glavnih ramova.
• Takođe, obezbeđuju sadejstvo
susednih glavnih ramova u prijemu
lokalnih horizontalnih opterećenja
(npr. mostne dizalice).
• Ako u podužnom zidu nema
fasadnih stubova ovaj spreg ima
konstruktivni karakter.
Bočna deformacija konstrukcije
usled lokalnog opterećenja
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
10
Podužni krovni spreg
• Formiraju ga venčanica i prva međurožnjača uz dodavanje
dijagonalnih (i vertikalnih) elemenata ispune.
• Položaj fasadnog stuba u podužnom zidu treba da se poklapa sa
čvorom podužnog krovnog sprega.
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
11
Vertikalni krovni spregovi
•
•
•
•
Povećavaju prostornu krutost hale (posebno u toku montaže).
Stabilizuju rešetkaste glavne nosače kod kojih je težište iznad oslonca.
Smanjuju dužinu izvijanja donjeg pojasa glavnog nosača.
Postavljanje vertikalnih krovnih spregova može se izbeći primenom
autostabilnih rešetkastih glavnih nosača (težište ispod oslonaca).
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
12
Vertikalni krovni spregovi
Oblik ispune
vertikalnih krovnih
spregova
Stabilizacija donjeg pojasa
rešetkastog krovnog
nosača
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
13
Vertikalni krovni spregovi
Primer oblikovanja vertikalnog krovnog sprega od
valjanih profila
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
14
Vertikalni krovni spregovi
Primer
oblikovanja
vertikalnog
krovnog sprega
od šupljih profila
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
15
Horizontlani spreg uz kalkanski zid
• Za visine hala preko 8,0 m statički sistem proste grede za fasadne stubove je
neekonomičan zbog velikih ugiba usled dejstva vetra.
• Međuoslonac fasadnog stuba u kalkanskom zidu se ostvaruje postavljanjem
horizontalnog sprega uz kalkanski zid.
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
16
Spreg za bočne udare
• Prima bočne udare dizalice.
• Predstavlja međuoslonac fasadnim stubovima u podužnom zidu.
• Može imati i funkciju revizione staze oko krana.
• U zavisnosti od razmaka pojaseva sprega hsbu preporučuju se
sledeći načini izrade:
– od rebrastog lima - za hsbu < 1,0 m.
– rešetkasti - za hsbu > 1,0 m.
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
17
Spreg za bočne udare
• Unutrašnji pojas predstavlja gornja nožica
kranskog nosača
• Za spoljašnji pojas se usvaja U profil, ugaonik ili
šuplji profil (npr. u slučaju rešetkastog sprega).
• Rebrasti limovi se koriste sa debljinama 5 do 8
m.
• Sa donje strane se postavljaju ukrućenja od
ugaonika kako bi lim sprega mogao da služi i kao
gazište revizione staze oko krana.
• Smanjenje naprezanja spoljašnjeg pojasa i dužine
isvijanja van ravni sprega može se postići
primenom kosnika.
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
18
Spreg za bočne udare
• Rešetkasti spregovi se
formiraju dodavanjem
ispune od dijagonala i
vertikala. Oblici ispune
rešetkastih spregova mogu
biti različiti.
• Kod većih razmaka glavnih
stubova (npr. 12,0 m )
spoljašnji pojas se izvodi u
vidu lakog rešetkastog
nosača. Tada se postavlja i
donji stabilizcioni
horizontalni spreg.
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
19
Spreg za bočne udare
• Naprezanja u spregovima za bočne udare potiču od:
– Horizontalnih sila bočnih udara krana,
– Vertiklanog opterećenja kada spreg služi i kao reviziona staza.
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
20
Vertikalni spreg u podužnom zidu
• Funkcija vertikalnih spregova u podužnim zidovima je
stabilizacija noseće čelične konstrukcije hale u podužnom
pravcu.
– Prihvata reakcije poprečnog
krovnog sprega i
horizontalnog sprega do
kalkana.
– Smanjuje dužinu izvijanja
glavnih i fasadnih stubova u
ravni podužnog zida.
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
21
Vertikalni spreg u podužnom zidu
• Vertikalni spreg u podužnom zidu je rešetkasti konzolni nosač
čiji su pojasevi glavni stubovi ili glavni i fasadni stubovi.
• Nagib dijagonala prema horizontali treba da bude oko 45°.
• Horizontale sprega mogu biti:
– Fasadne rigle – tada se spreg nalazi na spoljnoj ivici stuba,
– Posebni štapovi – tada se spreg nalazi u osi stuba.
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
22
Vertikalni spreg u podužnom zidu
• Postavljaju se u krajnjim poljima ili u srednjem polju. Poželjno je
postaviti ga u polju gde se nalazi poprečni krovni spreg.
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
23
Vertikalni spreg u podužnom zidu
Primer oblikovanja detalja čvora
sprega na mestu stuba i fasadne rigle
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
Primer oblikovanja detalja čvora
sprega na mestu ukrštanja dijagonala
24
Vertikalni spreg u podužon zidu
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
25
Vertikalni spreg u podužnom zidu
Vertikalni spreg u podužnom zidu sa
ukrštenim dijagonalama
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
26
Vertikalni spreg u kalkanskom zidu
• Postavlja se kada se uz kalkanski zid ne nalazi glavni nosač već postoji zasebna
kalkanska konstrukcija – kalkan koji se ne predviđa za produženje.
• Pojasni štapovi ovoga sprega su fasadni stubovi u kalkanskom zidu,
horizontale su fasadne rigle, a dodaju se dijagonalni elementi ispune.
• Oblikovanje i rešavanje detalja se vrši na sličan način kao u slučaju vertikalnog
sprega u podužnom zidu.
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
27
Vertikalni spregovi u kalkanskim zidovima
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
28
Spreg za kočenje
• Glavni stubovi hala uklješteni su najčešće samo u poprečnom pravcu.
• Prijem sila kočenja i pokretanja krana se poverava zasebnom vertikalnim
spregu koji se najčešće nalazi u srednjem polju hale (spreg za kočenje).
• U slučaju manjih kranova ovu funkciju može vršiti i vertikalni spreg u
podužnom zidu. Tada jedan od čvorova sprega mora biti u nivou kote GIŠ-a.
• Izvodi se u vidu rešetkaste
konstrukcije, ili u vidu
punog okvira.
• U zavisnosti od dimenzija
polja (visina GIŠ-a i
razmak glavih ramova)
primenjuju se različiti
oblici sprega za kočenje.
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
29
Spreg za kočenje
Mogući položaji
sprega za kočenje
Ekscentričan položaj sprega za kočenje
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
30
Spreg za kočenje
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
31
Spreg za kočenje
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
32
Uticaj dilatacionih spojnica
na raspored spregova
• Uticaji temperaturnih
promea kod dugačkih
hala se moraju rešiti
primenom dilatacionih
spojnica!
Metalne konstrukcije (MTI) - P14 - Spregovi
33