Transcript Daders en hun verantwoordelijkheidsgevoel.

DADERS EN HUN
VERANTWOORDELIJKHEIDSPROCES
Katrien Smeets en Leen Muylkens
21 november 2013
REFLECTIE-OEFENING

Denk terug aan een recent conflict met iemand. Ga
na:
Hoe jij de andere benadeeld hebt
 Hoe de andere jou benadeeld heeft

NIVEAUS VAN BESEF VAN INVLOED
1. Besef door een ander benadeeld te worden
 2. Besef door een ander positief beïnvloed te worden
 3. Besef van zelf een ander positief te beïnvloeden
 4. Besef van zelf een ander te benadelen

Hiërarchie in moeilijkheidsgraad van 1 => 4
VERANTWOORDELIJKHEID OPNEMEN

Verantwoordelijkheid opnemen nadat je een grens
bent overgegaan.
Actief  passief
 Proces  resultaat, momentopname


Wat houdt dit in?

4 grote stappen
Erkenning van feiten en schade
 Zelfreflectie en de bereidheid om te leren
 Verbinding en empathie (inleving)
 Actie: herstel (slachtoffer, maatschappij, omgeving),
zelfherstel en recidivebeperking

HET VERANTWOORDELIJKHEIDSPROCES
Mensen zijn voortdurend in beweging
 Verantwoordelijkheid - verwerking
 Verbinding aangaan en verwerken zorgen voor
verwarring
 Herpositioneren ten opzichte van de feiten
 Integreren in zelfbeeld = moeilijk


Goedpraters zijn een menselijke neiging, een eerste reflex


~ Attributietheorie: zelfbedieningstendens
Doorlopen van een proces
Vraagt tijd
 Actief proces
 Staat in wisselwerking met de context + met allerlei andere
actuele beïnvloedingen

HET VERANTWOORDELIJKHEIDSPROCES

Verloopt in verschillende fasen
herbeleving
Fase van het
misdrijf
Fase na het
misdrijf
ontkenning
HET VERANTWOORDELIJKHEIDSPROCES

Afwisseling tussen

Herbeleving


Besef, inzicht, schuld, verantwoordelijkheidsgevoel
Ontkenning
Goedpraters, afschuiven van schuld en verantwoordelijkheid
 Afleiding, loslaten

HET VERANTWOORDELIJKHEIDSPROCES

Goedpraters

Voor, tijdens, na delict
Theorieën die gedrag rechtvaardigen, rationaliseren of
eigen aandeel minimaliseren: opvattingen,
overtuigingen, veralgemeningen, …
 Sussen geweten en remmen verantwoordelijkheid


Rond elementen
Die delict vooraf gaan
 Die betrekking hebben op het delictgedrag zelf
 Rond gevolgen van het gedrag







gevolgen worden positief gekaderd
als onbestaande beschreven
toegeschreven aan andere oorzaken
Hebben een functie
Individueel en sociaal beïnvloed
Vaak onbewust
HET VERANTWOORDELIJKHEIDSPROCES

In wisselwerking met context + allerlei andere
actuele beïnvloedingen
Verleden
Heden
Toekomst
BEÏNVLOEDINGEN

Context
Steun? Wordt verantwoordelijkheid gegeven? Wordt er
gestimuleerd? Breed perspectief? Stabiliteit?
 De huidige situatie (woonst, financieel, relationeel, …)


De eigen koffer


Eerdere ervaringen, benadelingen, wat geleerd werd,
cultuur, …
Politionele en justitiële traject

Benadering, reductie van verhaal, gevoel van
onrechtvaardigheid, …
Het zien van een toekomstperspectief
 Beeldvorming over het slachtoffer

DE SLACHTOFFERDIMENSIE

Wederzijdse beïnvloeding

Beeld op slachtoffer beïnvloedt verantwoordelijkheidsproces


Interpretaties, eenheidsdenken (ik- ander onderscheid),
goedpraters, …
Daders kijken naar hun slachtoffer al naargelang de fase in
het verantwoordelijkheidsproces
DE SLACHTOFFERDIMENSIE

Nodig om tot geïntegreerd verantwoordelijkheidsgevoel
te komen






Verwerking
Hervalpreventie
Verbondenheid
Zelfcontrole
Opnemen verantwoordelijkheid
Alle informatie betreffende het misdrijf in beeld

Dus ook slachtofferdimensie
DE SLACHTOFFERDIMENSIE


De slachtofferdimensie in het
verantwoordelijkheidsproces: verbreden, meer
betekenissen geven, extra perspectieven aanreiken
Rekening houden met de fasen in
verantwoordelijkheids-proces? Inspelen op …





Dit proces bespreken (normaliteit, triggers nagaan, …)
Beeld over slachtoffer bespreken
Slachtofferschap in het algemeen
Inleving in slachtoffer
Actie naar slachtoffer
BRONNEN
Eigen ervaring binnen Slachtoffer in Beeld
 Kris Decraemer, Interactie-academie
 Elementen uit de sociale psychologie

CONTACT
Katrien Smeets
[email protected]
0498/54.12.63

Leen Muylkens
[email protected]
0498/12.24.32
