Transcript De lerarenopleider gepositioneerd

De lerarenopleider
gepositioneerd
Eline Vanassche
23 oktober 2014
School of Education studiedag, Leuven
‘Herexamen voor de lerarenopleidingen’
(De Morgen, 04/10/’13)
‘Lerarenopleiding krijgt slecht rapport’
(Klasse, 08/10/’13)
‘Niveau nieuwe leerkrachten in opleiding is zorgwekkend’
(De Morgen, De Standaard, Het Nieuwsblad, 04/10/’13)
‘44% procent van de docenten in de lerarenopleiding stond
zelf niet voor de klas’
(Rapport beleidsevaluatie)
Inleiding
• De kwaliteit van de lerarenopleiding en afstuderende
leraren staat (al langer) ter discussie
• Maar nauwelijks aandacht voor de professionaliteit van de
lerarenopleider
• Assumptie: een lerarenopleider doceert (zijn/haar vak)
aan studenten HO i.p.v. studenten BO of SO
Bestaat die professionaliteit wel?
Wat houdt ze dan in?
Hoe kunnen we die professionaliteit ontwikkelen?
Onderzoeksvraag
Hoe kunnen we de inhoud van de
professionaliteit van lerarenopleiders begrijpen
en conceptualiseren?
Uitgangspunt
• Praktijkgebaseerde professionaliteit
o
o
o
Professionaliteit zoals die zich manifesteert in de feitelijke
praktijken van lerarenopleiders
Per definitie relationeel (‘met iemand’) en gecontextualiseerd
(‘ergens’)
Per definitie normatief
• Versus ‘blauwdruk’ benadering
o
o
Exhaustieve lijst van doelen, competenties… nodig voor uitvoering
beroepstaken
Richtinggevend bij ontwerpen/uitwerken van curricula en
beoordelingen
Theoretisch kader
• Persoonlijk interpretatiekader
o
Focus: betekenisgeving ‘in’ de persoon van de opleider
• Positioneringtheorie
o
o
o
Focus: betekenisgeving in interactie met anderen
‘Het toekennen van verantwoordelijkheden of rollen in een
welbepaalde discursieve praktijk aan een persoon, die de
handelingen van die persoon betekenis geven in die praktijk’
(Davies & Harré, 1990, p. 48; eigen vertaling)
‘Zichzelf positioneren als’ en ‘anderen positioneren als’
Onderzoeksopzet
• Onderzoeksvragen
1) Hoe positioneren lerarenopleiders zichzelf als opleider?
2) Hoe positioneren lerarenopleiders hun studenten?
3) Hoe bepalen deze positioneringen de leerprocessen die worden
gestimuleerd bij de studenten (opleidingsagenda)?
• Biografische interviews en artefactenanalyse (stageopdracht, stage-evaluatie verslag,…)
• Onderzoeksgroep: 12 ervaren lerarenopleiders (6 BaKO
en 6 SLO)
Resultaten
• 3 positioneringen
Positionering
Lerarenopleider
Positionering
studenten
Relatie met
studenten
Operationele
didactiek
Lerarenopleider van
‘pedagogen’
Pedagogen
Responsief
Didactisch en
pedagogisch
modelleren
Lerarenopleider
van reflectieve
leraren
Reflectieve leraren
Interactief
Didactisch
modelleren
Lerarenopleider van
vakleraren
Vakleraren
Directief
Instructie
Positionering 1
De lerarenopleider van ‘pedagogen’
«Je denkt wat belangrijk is in het leven, wat je wil doorgeven aan de
maatschappij […]. Die zaken geef je door aan uw leraren in opleiding en
hopelijk geven ze dit op hun beurt door aan hun leerlingen.»
Positionering
lerarenopleider
Positionering
studenten
Relatie met
studenten
Operationele
didactiek
Lerarenopleider van
‘pedagogen’
Pedagogen
Responsief
(Didactisch en
pedagogisch)
modelleren
Lerarenopleider van
reflectieve leraren
Reflectieve leraren
Interactief
Didactisch
modelleren
Lerarenopleider van
vakleraren
Vakleraren
Directief
Instructie
Positionering 2
De lerarenopleider van reflectieve leraren
«Je kan wel een bepaald idee hebben van hoe een ideale les er moet
uitzien, maar dan krijg je een andere doelgroep, een ander vak en moet
je kunnen beslissen: ‘Nu doen we het zo’. ‘Nu doen we het net niet zo’.»
Positionering
lerarenopleider
Positionering
studenten
Relatie met
studenten
Operationele
didactiek
Lerarenopleider van
‘pedagogen’
Pedagogen
Responsief
(Didactisch en
pedagogisch)
modelleren
Lerarenopleider
van reflectieve
leraren
Reflectieve leraren
Interactief
Didactisch
modelleren
Lerarenopleider van
vakleraren
Vakleraren
Directief
Instructie
Positionering 3
De lerarenopleider van vakleraren
«Dat is lerarenopleiden: het doorgeven van de instrumenten en kennis
van goed talenonderwijs zodat de interesse voor het vakgebied weer
doorgegeven kan worden.»
Positionering
lerarenopleider
Positionering
studenten
Relatie met
studenten
Operationele
didactiek
Lerarenopleider van
‘pedagogen’
Pedagogen
Responsief
(Didactisch en
pedagogisch)
modelleren
Lerarenopleider van
reflectieve leraren
Reflectieve leraren
Interactief
Didactisch
modelleren
Lerarenopleider van
vakleraren
Vakleraren
Directief
Instructie
Resultaten
• 3 positioneringen
Positionering
Lerarenopleider
Positionering
studenten
Relatie met
studenten
Operationele
didactiek
Lerarenopleider van
‘pedagogen’
Pedagogen
Responsief
Didactisch en
pedagogisch
modelleren
Lerarenopleider
van reflectieve
leraren
Reflectieve leraren
Interactief
Didactisch
modelleren
Lerarenopleider van
vakleraren
Vakleraren
Directief
Instructie
Discussie
1) Ik zie mezelf als een lerarenopleider van … Leg uit en
geef een concreet voorbeeld.
2) Hoe verhoudt je zelf-positionering als opleider zich tot de
verwachtingen van je opleidingsinstelling? Leg uit en geef
een concreet voorbeeld.
3) Hoe verhoudt je zelf-positionering als opleider zich tot de
verwachtingen van je studenten? Leg uit en geef een
concreet voorbeeld.
Bedankt!
Meer lezen?
Vanassche, E., & Kelchtermans, G. (2014). Teacher educators’
professionalism in practice: Positioning theory and personal interpretative
framework. Teaching and Teacher Education, 44, 117-127.
Contact
[email protected]