Transcript OCB - SZW Congres

Een psychologische
kijk op arbeidsrelaties
Aukje Nauta
Prosociaal gedrag
• Spontaan gedrag ten dienste van een specifiek
individu (meestal een vreemde), zonder vooruitzicht
op een extrinsieke beloning
2
Wederkerigheid (Nowak & Sigmund, 2005)
3
Organizational Citizenship Behavior (OCB)
(not)
4
Effecten van OCB
(Podsakoff et al., 2009; meta-analyse bij 168
steekproeven en > 51.000 respondenten)
OCB
Individuele uitkomsten:
Hogere beoordeling
Hogere beloning
Minder vertrek(intentie)
Minder verzuim
Organisatie-uitkomsten:
Meer productiviteit
Meer efficiency
Minder kosten
Meer klanttevredenheid
Minder verloop
5
Oorzaken van OCB (Organ et al., 2006)
Rechtvaardigheid
Dienend
leiderschap
OCB
Emotionele
betrokkenheid
Werktevredenheid
Conscientieuze
persoonlijkheid
6
I-deals en OCB (Anand et al., 2010)
Idiosyncratic deals
OCB
Kwaliteit van de
werkrelaties
7
Maatwerk / i-deals
(Rousseau, 2005; Nauta ea, 2007)
I-deals:
• Zijn individueel
‘uitonderhandeld’
• Verschillen van afspraken van
collega’s
• Zijn win-win-win
• Variëren van 1 aspect tot de
complete arbeidsrelatie
Bron cartoon: Kluijtmans, 2010; Leerboek HRM
8
9
Voorbeelden van maatwerk / i-deals
Thema
Voorbeelden
Ontwikkeling
Naast je administratieve functie een opleiding ‘nail art’ volgen
met het oog op een eigen nagelstudio in de toekomst
Werkinhoud
Tijd krijgen om je eigen functie ‘weg te automatiseren’
Tijd
Windsurfer die acuut vrij neemt bij windkracht 7
Geld
Bonus vanwege uitzonderlijke prestatie
10
Dit is geen maatwerk / i-deal
“Over die 100 euro
salarisverhoging die ik
geheim moest houden –
Ik ontdekte net dat alle
anderen 200 euro
kregen!”
11
Voor- en nadelen maatwerk / i-deals
Voordelen
Nadelen
Organizational Citizenship Behavior
Ongelijkheid ondermijnt consistentie
Essentie van HNW
Gedoe
Levert nieuwe HR-praktijken op
Tast fundament aan van
‘Gebouw van Arbeidsverhoudingen’
Rousseau (2001): ‘This tension between consistency and
flexibility is not a problem to solve but a fact to be managed’
12
13
Kenmerken van arbeidsrelaties
(Rousseau, 2001)
Maatwerk
Gereguleerde
flexibiliteit
Gestandaardiseerd
14
Meer ruimte voor maatwerk
Maatwerk
Gereguleerde flexibiliteit
Gestandaardiseerd
15
Het gebouw van arbeidsverhoudingen
1
6
Vormen van overleg
Uitkomsten
4e verdieping
Europese sociale dialoog tussen socialepartnerorganisaties
EU-richtlijnen
3e verdieping
Vakbonden, werkgeversorganisaties en
overheid overleggen in Stichting vd Arbeid,
SER, voor- en najaarsoverleg
Wettelijke regelingen
Centrale akkoorden
Adviezen
2e verdieping
Sectoren en ondernemingen, vakbonden en
werkgeversorganisaties maken CAO’s
CAO’s
1e verdieping
Directie, HR en OR maken HR-beleid
HRM
Begane grond
Medewerker en leidinggevende voeren een
creatieve dialoog
I-deals
16
De kunst van een creatieve dialoog
Maatwerk/I
-deals
Inzetbaarheid
Koek verdelen
Zorg voor eigenbelang
Dialoog
Koek vergroten
Vechten
Cocreatie
Compromis
sluiten
Vermijden
Toegeven
Zorg voor andermans belang
17
Gevoelens
Cocreatie vergt
flexibel interveniëren
Interactie
Procedure
Benoem eigen
of andermans
gevoelens
Beschrijven
manier van
omgaan, effect
op elkaar
Agenda maken
Structureren
Inhoud
Luisteren
Samenvatten
Doorvragen
18
19
20
21
Meer weten?
http://bit.ly/SZWcongres25maart
22