Transcript „Opowiadania” Borowskiego

„Inny świat” Gustawa Herlinga –
Grudzińskiego jako literatura faktu
Urodził się w 1919 r. w Kielcach,
zmarł w 2000 r. w Neapolu.
http://culture.pl/pl/tworca/gustaw-herlinggrudzinski
1940 – 1942 przebywał
w stalinowskich więzieniach
i łagrach.
1942 – zwolniony w wyniku
amnestii, wstąpił do armii
Andersa.
1947 – rozpoczął współpracę
z miesięcznikiem ‘Kultura”.
1952- 1955 pracował w
rozgłośni Radia Wolna Europa
w Monachium.
Od 1955 przebywał na stałe
w Neapolu.
1940 – 1942
Obóz kargopolski w Jercewie
20 stycznia 1942 r. zwolniony
na podstawie paktu SikorskiMajski, po głodówce.
http://www.zwojescrolls.com/zwoje24/text0
4p.htm
http://www.zwojescrolls.com/zwoje24/text04p.htm
Siedziba RWE w Ogrodzie
Angielskim w Monachium
http://www.nac.gov.pl/rwe
• Polska Kronika Filmowa
http://www.youtube.com/watch?v=l4C8KMU
9p-c (0:19 – 2:53)
Od lewej: Gustaw Herling-Grudziński, Włodzimierz Bolecki i Czesław Miłosz, Kraków,
1994, fot. Elżbieta Lempp http://culture.pl/pl/galeria/milosz-w-obiektywie-elzbietylempp-galeria
„Opowiadania” Borowskiego i „Inny świat” Herlinga-
Grudzińskiego
twórcy - więźniowie obozów: Borowski w Auschwitz (lagru),
Grudziński – w Jercewie (łagru)
narrator - jest równocześnie jednym z bohaterów,
ma cechy autobiograficzne autora
język - używane jest słownictwo obozowe - oddanie prawdy o
obozach
treść utworów - obozowa rzeczywistość, życie więźniów w
zbrodniczym, niewolniczym systemie
„Opowiadania” Borowskiego i „Inny świat” HerlingaGrudzińskiego
bohaterowie- ludzie zlagrowani/ złagrowani,
w zbrodniczym systemie obowiązują inne normy
i wartości, w ekstremalnych warunkach ludzie walczą
o przetrwanie nawet kosztem innych, zaciera się granica
między katem a ofiarą
obozy – zorganizowane przedsiębiorstwa nastawione na
maksymalne wykorzystanie człowieka.
„Opowiadania”
Borowskiego
„Inny świat” HerlingaGrudzińskiego
opis zachowań, zdarzeń, brak obiektywizm, ale równocześnie
emocji, technika
komentowanie zdarzeń,
behawiorystyczna (wyjątek "U własne przemyślenia
nas w Auschwitzu")
język potoczny, obozowy
slang, obozowe esperanto
język potoczny, obozowy slang
(głównie dialogi) oraz styl
wysoki - pełen patosu,
zmetaforyzowany (fragmenty
wyrażające emocje i refleksje)
„Opowiadania”
Borowskiego
bohaterowie zredukowani do
funkcji fizjologicznych, ludzie
zlagrowani,
bohater indywidualny Tadeusz
oraz zbiorowy – więźniowie
„Inny świat” HerlingaGrudzińskiego
bohaterowie
zindywidualizowani - portrety
psychologiczne (np. Gustaw
Herling - Grudziński, Kowal,
Gorcew, Zabójca Stalina,
Misza Kostylew, Pamfiłow),
ukazanie przeżyć, emocji,
motywów postępowania
http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:G
ulag_Location_Map.png
Motto - „Zapiski z martwego domu”
F. Dostojewskiego
F. Dostojewski przebywał na katordze cztery lata
(1850-1854).
Od czasów carskich trwa ten sam system przemocy.
Nie ma różnicy między katorżnikami a więźniami
sowieckich łagrów. Rosja to „martwy dom”.
Daje nadzieję – „gdy życie staje się naszą wyłączna
własnością…”
„Opowiadania” Borowskiego
„Inny świat” Herlinga-Grudzińskiego
• twórcy - więźniowie obozów: Borowski w Auschwitz
(lagru), Grudziński – w Jercewie (łagru)
• narrator - jest równocześnie jednym z bohaterów,
ma cechy autobiograficzne autora
• język - używane jest słownictwo obozowe - oddanie
prawdy o obozach
• treść utworów - obozowa rzeczywistość, życie
więźniów w zbrodniczym, niewolniczym systemie
• bohaterowie- ludzie zlagrowani/ złagrowani,
w zbrodniczym systemie obowiązują inne normy
i wartości, w ekstremalnych warunkach ludzie walczą
o przetrwanie nawet kosztem innych, zaciera się
granica między katem a ofiarą