Transcript A3-1-Keijser-Denderen

faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Datum 16-04-2013 |
Rouw na moord
Onderzoek naar behandeling met EMDR en CGT bij
nabestaanden van moord: onderzoeksopzet
EMDR congres 20 april 2013
Mariëtte van Denderen
& Jos de Keijser
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Datum 16-04-2013 | 2
Achtergrond
› Master in Criminologie
› Gewerkt in FPC van Mesdag kliniek
› Promovendus Psychologie (2010-2014)
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
3
Datum 16-04-2013 |
Pim Fortuyn 54j. (2002)
Milly Boele 12j. (2010)
Marianne Vaatstra 16j. (1999)
Dirk Post 14j. (2009)
Nienke Kleiss 10j. (2000)
Schiedammerparkmoord
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Datum 16-04-2013 |
Onderzoek Rouw na Moord
› Van 2010 - 2014
› In samenwerking met lotgenotenverenigingen VOVK,
VVRS en ADS
› Casemanagers van Slachtofferhulp
› Gefinancierd door Fonds Slachtofferhulp
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Datum 16-04-2013 | 5
Onderzoeksvragen
1. Wat is de prevalentie van PTSS en
Gecompliceerde Rouw (GR) bij nabestaanden
van moord?
2. Welke socio-demografische en dader
gerelateerde factoren voorspellen PTSS en
GR?
3. Wat is het effect van een gecombineerde
behandeling van EMDR en CGT op PTSS en
GR?
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Datum 16-04-2013 | 6
Prevalentie
› 150-180 moorden in Nederland per jaar
› Ieder slachtoffer laat een aantal nabestaanden
achter.
Werving nabestaanden:
› Via drie grote lotgenotenverenigingen
› Casemanagers van Slachtofferhulp
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Datum 16-04-2013 | 7
Screening van klachten o.b.v.
vragenlijstonderzoek
Gecompliceerde Rouw:
› Rouwvragenlijst (RVL)
Cut off score > 39 indiceert compliceerde rouw
(Boelen, de Keijser & van den Bout, 2001)
PTSS
› Impact of Event Scale (IES)
Cut off score > 26
› PTSD Symptom Scale, Self Report (PSS-SR)
Deelnemers met GR en/of PTSS wordt een behandeling
aangeboden
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Datum 16-04-2013 |
Kenmerken van deelnemers (n=300)
› Gemiddelde leeftijd nabestaanden: 58 jaar (range 25 82), van slachtoffers: 27 jaar (range 0 – 69)
› Gemiddelde tijd sinds het overlijden: 11 jaar
(range 0 - 35 jaar)
› 89% van de moorden vond plaats in Nederland, 11% in
het buitenland
› Vijf mensen (2,9%) waren getuige van de moord
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Datum 16-04-2013 | 9
Kenmerken van deelnemers
› Deelnemers zijn ouders, broers/zussen, (volwassen)
kinderen, partners en overige familieleden
› Meer vrouwen (64%) dan mannen (36%)
› De dader is in de meeste gevallen een
(ex) partner, een kennis of vriend/vriendin
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Datum 16-04-2013 |
Resultaten
› Prevalentie van GR: 73%
› Prevalentie van PTSS:
61% (IES)
31.2% (PSS-SR)
› Gemiddelde tijd sinds het overlijden: 11 jaar
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Datum 16-04-2013 |
Verloop van klachten
› PTSS is gerelateerd aan het aantal jaren sinds het
overlijden;
› Naarmate de tijd toeneemt nemen PTSS klachten af.
› GR is niet gerelateerd aan de tijd sinds het overlijden;
› Naarmate de tijd toeneemt nemen rouwklachten weinig af.
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Datum 16-04-2013 | 12
Onderlinge relaties
Man (30j )
Nabestaande
Nabestaande
Onbekende
Dochter
Dader
Slachtoffer
Broer
Dader
Man (35j )
?
1999-2012
* Filmpje
Onbekende
Zoon
Slachtoffer
Zoon
Man (68j )
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Datum 16-04-2013 | 13
Resultaten
Vrouwen ervaren meer PTSS en GR dan mannen
Grootouders ervaren minder klachten dan
ouders/kinderen etc.
Geen effect op PTSS/ GR wat betreft:
- Soort relatie nabestaande – dader
- Dader wel of niet veroordeeld
Dader
Nabestaande
Slachtoffer
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Datum 16-04-2013 | 14
Behandelopzet
27 therapeuten getraind in het behandelprotocol
8 individuele sessies met een cliënt
Interventie- en wachtgroep (na 4 mnd) conditie
Sessie 1: introductie, sessie 2: rouw in het gezin
Twee varianten:
1) 3x CGT gevolgd door 3x EMDR
2) 3x EMDR gevolgd door 3x CGT
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Datum 16-04-2013 | 15
Design
T1
T2
T3
S
T
A
R
T
CGT
EMDR
S
T
A
R
T
EMDR
CGT
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Datum 16-04-2013 | 16
Stand van zaken
› 70 mensen behandeld
› Er zijn nog behandelplekken vrij!
› Najaar eerste resultaten verwacht
faculteit gedrags- en
maatschappijwetenschappen
Datum 16-04-2013 | 17