Transcript Rolnictwo
ROLNICTWO I KLIMAT
Elżbieta Lenarczyk – Społeczny Instytut Ekologiczny
Rolnictwo to?
Najważniejsza działalność gospodarcza z
punktu widzenia:
ekonomicznego, społecznego,
zachowania zasobów
przyrodniczych
Rolnictwo – najważniejsza
działalność gospodarcza
60% ludności świata na roli utrzymuje się z rolnictwa
Ponad połowa powierzchni ziemi jest
wykorzystywana do celów rolniczych
Ilość oraz jakość produkcji i konsumpcji mają
największy wpływ na zdrowie społeczeństw i na stan
środowiska
Rolnictwo i produkcja żywności
Obecny system produkcji
żywności przyczynia się do:
zmian klimatycznych
dewastacji przyrody
zatrucia środowiska
braku wody
chorób cywilizacyjnych
biedy i niesprawiedliwości
Ten system jest chory
Rolnictwo i produkcja żywności dziś:
Miliard mieszkańców Ziemi cierpi na głód a jednocześnie otyłość jest
powszechną chorobą cywilizacyjną
Zachowując obecny system rolnictwa już za 50 lat ludzkość nie będzie
w stanie sama się wyżywić
Intensywna produkcja rolna doprowadziła do zniszczenia lasów,
zasobów wodnych, urodzajności gleb, bioróżnorodności dzikiej i
rolniczej, tradycyjnego rolnictwa
JEDEN Z
GŁÓWNYCH
SPRAWCÓW
ZMIAN
KLIMATU
JEDNA
Z
NAJWIĘKSZYCH
OFIAR
ZMIAN
KLIMATU
Rolnictwo to:
JEDNO Z
NAJWAŻNIEJSZYCH
NARZĘDZI
OCHRONY
KLIMATU
Rolnictwo
sprawca zmian klimatycznych
Biologiczne procesy związane z produkcją rolną są
źródłem emisji dwóch podstawowych gazów
cieplarnianych: metanu (CH4) i podtlenku azotu
(N2O)
Mają one odpowiednio 21 i 310 razy silniejszy
wpływ na ocieplanie się klimatu niż CO2
Rolnictwo
sprawca zmian klimatycznych
Bezpośrednia emisja gazu cieplarnianego (GHG) związana z
produkcją rolną stanowi 14% globalnej emisji tego gazu do atmosfery
W połączeniu z emisją wynikającą z:
niszczenia zasobów leśnych pod uprawy rolne,
emisją z procesów produkcji,
pakowania, dystrybucji, transportu,
utylizacji i innych procesów związanych z produkcją i konsumpcją
żywności
EMISJA GAZÓW CIEPLARNIANYCH PRZEKRACZA
40% CAŁKOWITEJ EMISJI ŚWIATOWEJ
Rolnictwo
sprawca zmian klimatycznych
Emisja metanu i podtlenku azotu wzrosła od
1990 roku o ponad 17%
Przewiduje się, że do roku 2030 wzrośnie o
dalsze 35-60%
Główną przyczyną jest wzrost stosowania
nawozów chemicznych i intensywny chów
zwierząt gospodarskich.
Rolnictwo – sprawca zmian klimatycznych
źródła emisji GHG z rolnictwa
Użytkowanie ziemi,
gospodarowanie
glebą
Metan z hodowli
zwierzęcej
Wycinka i palenie
lasów
Uprawy ryżu,
gospodarowanie
nawozami
Pozostałe
Rolnictwo
sprawca zmian klimatycznych
intensyfikacja rolnictwa = wzrost stosowania nawozów mineralnych
w ciągu ostatnich 40 lat z 11 do 91 mln ton
Chiny - 40% / Afryka - 2% światowej produkcji
Produkcja nawozów
mineralnych - energochłonna/
wysoką emisja rocznie do 600 mln ton CO2
(1,2% światowej emisji GHG)
Rolnictwo – sprawca zmian klimatycznych
Raport ENA (Europejska ocena azotu):
emisja azotu do atmosfery z rolnictwa ma znacznie większy wpływ na
zmiany klimatu niż dotychczas sądzono
produkcja zwierzęca - jeden z najsilniejszych czynników
ostatnie 40 lat wzrost konsumpcji mięsa o 77%
produkcja mięsa = 18% emisji GHG
Rolnictwo
sprawca zmian klimatycznych
Emisję CO2 powoduje transport produktów rolnych
na duże odległości
Unia Europejska - największy importer produktów rolnych
Rolnictwo
ofiara zmian klimatycznych
Skutki zmian klimatycznych odczują przede wszystkim
rolnictwo i systemy żywnościowe
Wg ostatnich badań (Kanada 2011 r.)
nie ma szans na ograniczenia ocieplenia do 2oC
należy się liczyć z ociepleniem o 3-4oC
Skutki:
dramatyczna utrata biologicznej różnorodności
całkowita zmiana globalnego systemu produkcji
żywności
wyludnienie całych regionów Ziemi
Rolnictwo – ofiara zmian klimatycznych
Wzrost o 2oC zagrozi produkcji rolnej w skali globalnej
Szczególnie ucierpią:
Afryka,
Ameryka Łacińska,
Azja Południowa
Prognoza - 2,6 miliarda drobnych rolników straci
możliwości egzystencji
Rolnictwo – ofiara zmian klimatycznych
• Poziom opadów w UE
kwiecień 2011r.
(analiza 75 dniowa)
• Kolor brązowy =
obszary poniżej
sezonowej normy
• USA stan Texas –
kwiecień 2011 r. –
największa susza od
44 lat
Rolnictwo – ofiara zmian klimatycznych
Zmiany klimatyczne - największe
wyzwaniem w ciągu 10 000 lat historii rolnictwa
Skutki zmian klimatycznych to:
susza i powodzie,
huragany, tornada,
podnoszenie się poziomu mórz,
zasolenie wód gruntowych,
intensywne burze i ulewy,
zanikanie gatunków,
rozprzestrzenianie się znanych i nieznanych chorób
Rolnictwo – ofiara zmian klimatycznych
Zmiana klimatu przyczynia się do m.in. zanikania rolniczej
bioróżnorodności – gwarancji naszego przetrwania i
bezpieczeństwa żywnościowego
Co rok ginie bezpowrotnie 2% proc. zasobów genetycznych
roślin użytkowych
Od początku XX wieku utraciliśmy 75% zasobów
genetycznych w rolnictwie
Rolnictwo – narzędzie ochrony klimatu
Zmniejszenie
emisji GHG
Składowanie
CO2 w glebie
Zastępowanie paliw
kopalnych biomasą
Rolnictwo
narzędzie ochrony klimatu
Rolnictwo
może wychwytywać CO2
zatrzymywać CO2
składować CO2 w glebie
wiązać CO2 w roślinach w procesie fotosyntezy
Wg. badań RODALE INSTITUE z USA:
przekształcenie 10 000 średnich amerykańskich
gospodarstw na ekologiczne, zmniejszyłoby ilość emisji CO2
o tyle, co likwidacja 1 100 000 samochodów
Rolnictwo – narzędzie ochrony klimatu
Zmniejszenie emisji GHG / zwiększenie absorpcji CO2
trwałe łąki i pastwiska - zatrzymują CO2 w glebie i w niskiej,
wieloletniej roślinności,
ekologiczny chów zwierząt – m.in. zmniejsza potrzebę stosowania
nawozów mineralnych - ograniczanie emisji N2O
Rolnictwo – narzędzie ochrony klimatu
zmniejszenie emisji GHG / zwiększenie absorpcji CO2
uprawa międzyplonów i płodozmian = zwiększenie fotosyntezy;
wzbogacenie gleby w związki organiczne
lepsze gospodarowanie glebą - m.in. ochrona mokradeł / uprawa
wybranych roślin np. trzcina, zamiast odwadniania
Produkcja energii odnawialnej z biomasy i w biogazowaniach
unowocześnianie gospodarstw rolnych
zmniejszenie konsumpcji i produkcji mięsa
Rolnictwo – narzędzie ochrony klimatu
Zmniejszenie emisji GHG / zwiększenie absorpcję CO2
Rolnictwo ekologiczne
nawozy organiczne, płodozmian, wsiewki i poplony,
odchwaszczanie mechaniczne, bez chemicznych środków
ochrony roślin, bioróżnorodność,
odejście od wielohektarowych monokultur,
zwiększanie warstwy próchniczej
Jedna tona próchnicy wyłapuje z atmosfery
1,8 ton CO2
Rolnictwo
narzędzie ochrony klimatu
Wybierając produkty rolnictwa ekologicznego
przyczyniasz się do ochrony klimatu!
Cogito ergo eco sum
MYŚLĘ, WIĘC EKOLOGICZNY JESTEM