Transcript pobierz

Działalność gospodarcza organizacji
pożytku publicznego
Opole, 29 listopad 2012
Program szkolenia:
•
Nowelizacja ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie a
odpłatna działalność gospodarcza
•
Rejestracja działalności gospodarczej oraz ograniczenia odpłatnej działalności
pożytku publicznego
•
Jednoczesne prowadzenie odpłatnej działalności pożytku publicznego i
działalności gospodarczej
•
Zasady księgowe odpłatnej i nieodpłatnej działalności pożytku publicznego oraz
działalności gospodarczej
Cel szkolenia:
Wzrost wiedzy w zakresie znowelizowanej i obowiązującej
od 01 stycznia 2012r
ustawy działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
oraz omówienie zasad odpłatnej, nieodpłatnej działalności
pożytku publicznego jak i poznanie zasad prowadzenia
działalności gospodarczej w jej obrębie.
Dlaczego i po co
organizacje pozarządowe mają podejmować aktywność
ekonomiczną
Pytanie to wydaje się kluczowe z punktu widzenia obecnego
postrzegania organizacji pozarządowych jako podmiotów,
które działają jako instytucje non-profit, pozyskując środki ze
źródeł zewnętrznych, głównie korzystając z dobroczynności
lub środków publicznych.
Czy więc ekonomizacja NGO nie spowoduje, że np.
przestaniemy otrzymywać wsparcie od sponsorów lub lokalny
samorząd nie zacznie postrzegać nas inaczej?
Co rozumiemy przez ekonomizację organizacji
pozarządowych
• Ekonomizacja NGO to podejmowanie przez organizacje działań
zarobkowych, które pozwolą osiągnąć zysk lub zdobyć środki na
pokrycie kosztów działalności statutowej poprzez sprzedaż towarów
lub usług wytwarzanych bezpośrednio przez organizacje lub tylko
sprzedawanych.
• Formy ekonomizacji, jakie będziemy przedstawiać, to:
1) działalność odpłatna pożytku publicznego;
2) działalność gospodarcza.
Prowadzenie działań w zakresie działalności odpłatnej pożytku publicznego
znajdują swoje podstawy prawne w zapisach Ustawy o działalności pożytku
publicznego i o wolontariacie.
Art. 8 ust. 1 Działalnością odpłatną pożytku publicznego jest:
1) działalność prowadzona przez organizacje pozarządowe i
podmioty wymienione w art. 3 ust. 3, w sferze zadań
publicznych, o której mowa w art. 4, za które pobierają one
wynagrodzenie;
2) sprzedaż towarów lub usług wytworzonych lub
świadczonych przez osoby bezpośrednio korzystające z
działalności pożytku publicznego, w szczególności w
zakresie rehabilitacji oraz przystosowania do pracy
zawodowej osób niepełnosprawnych oraz reintegracji
zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem
społecznym, a także sprzedaż przedmiotów darowizny.
Prowadzenie działalności gospodarczej przez stowarzyszenia ma
swoje podstawy w ustawie prawo o stowarzyszeniach:
art. 34
Stowarzyszenie może prowadzić działalność
gospodarczą, według ogólnych zasad
określonych w odrębnych przepisach. Dochód z
działalności gospodarczej stowarzyszenia służy
realizacji celów statutowych i nie może być
przeznaczony do podziału między jego
członków.
Działalność fundacji reguluje ustawa o Fundacjach:
• art. 5 ust. 5
Fundacja może prowadzić działalność
gospodarczą w rozmiarach służących realizacji
jej celów
Podejmowanie działalności zarobkowej nie
powoduje, że stowarzyszenie czy fundacja
przestają być organizacją pozarządową.
Powoduje jednak, że w przypadku wykonywania
działalności gospodarczej stają się również
przedsiębiorcami.
Dlaczego i po co organizacje pozarządowe podejmują
działalność zarobkową
Najczęstsze przyczyny podejmowania działalności zarobkowej:
1) samodzielność ekonomiczna – swoboda dysponowania
dochodem;
2) zwiększenie bezpieczeństwa funkcjonowania organizacji;
3) możliwość wykorzystania zasobów organizacji;
4) wyższy poziom świadczonych usług;
5) możliwość korzystania ze środków dla przedsiębiorców;
6) wzrost wiarygodności dla sponsorów i partnerów lokalnych;
7) tworzenie nowych miejsc pracy.
Działalność pożytku publicznego nie jest
działalnością gospodarczą i może być
prowadzona jako działalność nieodpłatna lub
odpłatna.
W praktyce oznacza to, że organizacja
pozarządowa, zachowując warunki ustawowe,
może pobierać opłaty za swoje usługi bez
konieczności rejestrowania działalności
gospodarczej
Działalność odpłatna
• Działalność odpłatna to działalność prowadzona przez organizacje
pozarządowe i podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 w sferze zadań
publicznych, za które pobierane jest wynagrodzenie oraz sprzedaż
towarów lub usług wytworzonych lub świadczonych przez osoby
bezpośrednio korzystające z działalności pożytku publicznego, w
szczególności w zakresie rehabilitacji oraz przystosowania do pracy
zawodowej osób niepełnosprawnych oraz reintegracji zawodowej i
społecznej osób podlegających wykluczeniu społecznemu, a także
sprzedaż przedmiotów darowizny.
Przykład:
w ramach zajęć na świetlicy prowadzonej przez stowarzyszenie, dzieci
wykonują rysunki i inne prace plastyczne. Sprzedaż tych prac na
pikniku z okazji Dnia Dziecka jest działalnością odpłatną pożytku
publicznego.
Przykład: organizacja prowadzi sprzedaż wysyłkową
książek, pochodzących z darowizn.
• W przytoczonej definicji pojawia się pojęcie
wynagrodzenia, które oznacza pobieraną przez organizację
za wykonanie usługi lub sprzedaż towarów opłatę od osób
korzystających z działań organizacji. Wynagrodzenie
pobierane w ramach działalności odpłatnej nie może być
wyższe od tego, jakie wynika z kosztów działalności.
• Znowelizowana Ustawa o działalności pożytku publicznego i
o wolontariacie znosi zapis o konieczności kalkulacji
kosztów bezpośrednich. Do kosztów działalności odpłatnej
zaliczymy więc wszystkie koszty związane z działaniami
odpłatnymi, zarówno bezpośrednie, jak i np.
administracyjne
Przykład: organizacja prowadzi warsztaty dla
osób z niepełnosprawnością umysłową,
podczas których podopieczni wykonują ozdoby
ceramiczne. Organizacja sprzedaje te wyroby na
kiermaszu organizowanym jeden raz w miesiącu.
• Do kosztów ich produkcji organizacja może
zaliczyć koszty materiałów, wynagrodzenia
opiekunów czy też koszty administracyjne (czynsz,
energia, obsługa księgowa) przypisane do działań
odpłatnych statutowych.
Odpłatna działalność pożytku publicznego a dochód z tej
działalności
Znowelizowana Ustawa o działalności pożytku publicznego i o
wolontariacie wprowadziła pojęcie przychodu zamiast dochodu z
działalności odpłatnej pożytku publicznego.
• Przychód z prowadzonej działalności odpłatnej pożytku publicznego
służy wyłącznie
prowadzeniu działalności pożytku publicznego (art. 8 ust. 2).
Usunięcie z ustawy pojęcia „dochodu”, określającego nadwyżkę
przychodów nad kosztami w kontekście działań odpłatnych pożytku
publicznego, oznacza, że w żadnym przypadku w ramach tych
działań nie jest możliwe osiągnięcie większych przychodów, niż
poniesione koszty. W działalności odpłatnej pożytku publicznego
przychody (czyli wynagrodzenie z tytułu tej działalności) mogą być
równe kosztom (wynik wówczas równa się 0) lub mogą być niższe
od kosztów (wynik tych działań jest ujemny).
Działalność odpłatna a gospodarcza
• Znowelizowana Ustawa o pożytku publicznym
i o wolontariacie zakłada dwa warunki, w
których działalność odpłatna staje się
działalnością gospodarczą.
• Spełnienie chociaż jednego z tych warunków
oznacza, że działalność odpłatna staje się
działalnością gospodarczą.
Działalność odpłatna a gospodarcza
•
•
•
Warunek 1: Wynagrodzenie, o którym mowa w art. 8 ust. 1 jest w odniesieniu do
działalności danego rodzaju wyższe od tego, jakie wynika z kosztów tej działalności.
W praktyce oznacza to, że żeby działalność odpłatna pożytku publicznego nie stała
się działalnością gospodarczą, organizacja może pobierać wynagrodzenie równe
lub niższe ponoszonym realnym kosztom tej działalności. Nie jest tu istotna
kalkulacja kosztów i przychodów wykonywana przed rozpoczęciem działalności
odpłatnej a rzeczywiste poniesione koszty i osiągnięte przychody z tytułu tej
działalności.
Przykład: organizacja sprzedaje kubki ceramiczne po 10 zł i drobne ozdoby po 5 zł.
Udało jej się sprzedać w ciągu roku łącznie 100 sztuk kubków i 200 sztuk drobnych
ozdób - czyli wynagrodzenie ze sprzedaży (przychód) wyniósł 2000 zł. Koszt
zużytych materiałów wyniósł 300 zł. Wynagrodzenie opiekunów wyniosło 3000 zł.
Organizacja przyporządkowała koszty administracyjne w kwocie 330 zł (10%
kosztów bezpośrednich – materiały + wynagrodzenie opiekunów). Łącznie
uzyskane przychody – 2000 zł – są znacząco niższe niż poniesione koszty – 3630 zł.
Sprzedaż wyrobów podopiecznych nie jest więc działalnością gospodarczą.
Działalność odpłatna a gospodarcza
•
•
•
•
Warunek 2: Przeciętne miesięczne wynagrodzenie osoby fizycznej z tytułu
zatrudnienia przy wykonywaniu statutowej działalności odpłatnej pożytku
publicznego, za okres ostatnich 3 miesięcy, przekracza 3-krotność przeciętnego
miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłoszonego przez
Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok poprzedni (według nowelizacji art.
9 ust. 1 pkt 2). Istotne są tu następujące informacje:
1) limit wynagrodzeń to 3-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
w sektorze przedsiębiorstw;
2) przeciętne miesięczne wynagrodzenie jest liczone na podstawie wynagrodzeń
z okresu ostatnich 3 miesięcy − nie ma znaczenia rodzaj prawny umowy – czy jest
to umowa z tytułu umowy o pracę, czy umowa cywilnoprawna, jest to jednak
umowa z osobą fizyczną (co doprecyzowano w art. 9 ust. 2 w nowelizacji);
3) limit wynagrodzeń dotyczy wyłącznie działań odpłatnych. Jeśli organizacja
spełniła jeden z wcześniej wymienionych warunków, powinna zarejestrować dany
rodzaj działalności gospodarczej w Krajowym Rejestrze Sądowym.
Działalność odpłatna pożytku publicznego nie może być prowadzona w tym
samym zakresie (w odniesieniu to tego samego rodzaju działalności)
Co to jest działalność gospodarcza?
Działalność gospodarcza nie jest przypadkowym
jednostkowym wydarzeniem. Oznacza to, że
organizacja pozarządowa, która będzie chciała
podjąć działalność gospodarczą, musi
przygotować odpowiedni pomysł, strukturę do
realizacji określonego przedmiotu działalności.
Działalność gospodarcza ma wspierać realizację
naszych celów statutowych, przez co nie możemy
narażać naszej organizacji na zbędne ryzyko.
Nowelizacja
ustawy o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
USTAWA z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
nowelizacja obowiązująca od dnia 01.01.2012r. - Dz.U.2011.149.887 art. 215
Dz.U.2011.209.1244 art. 1
Ustawa reguluje zasady:
1) prowadzenia działalności pożytku publicznego przez organizacje pozarządowe w sferze zadań
publicznych oraz współpracy organów administracji publicznej z organizacjami
pozarządowymi;
2) uzyskiwania przez organizacje pozarządowe statusu organizacji pożytku publicznego oraz
funkcjonowania organizacji pożytku publicznego;
3) sprawowania nadzoru nad prowadzeniem działalności pożytku publicznego;
4) tworzenia i funkcjonowania rad działalności pożytku publicznego.
Ustawa reguluje również:
5) warunki wykonywania świadczeń przez wolontariuszy oraz korzystania z tych świadczeń.
Nowelizacja
ustawy o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
Działalnością pożytku publicznego
jest działalność społecznie użyteczna, prowadzona przez organizacje
pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie.
Nowelizacja
ustawy o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
Organizacjami pozarządowymi są:
1) niebędące jednostkami sektora finansów publicznych, w
rozumieniu ustawy o finansach publicznych,
2) niedziałające w celu osiągnięcia zysku
osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające
osobowości prawnej, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność
prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia
Nowelizacja
ustawy o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
Działalność pożytku publicznego może być prowadzona także przez:
1) osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów
o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o
stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o
gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe
obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego;
2) stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego;
3) spółdzielnie socjalne;
4) (1) spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz kluby
sportowe będące spółkami działającymi na podstawie przepisów ustawy z
dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. Nr 127, poz. 857, z późn. zm.),
które nie działają w celu osiągnięcia zysku oraz przeznaczają całość
dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do
podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników.
Nowelizacja ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
Sfera zadań publicznych obejmuje zadania w zakresie:
•
pomocy społecznej, w tym pomocy rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywania szans tych
rodzin i osób; wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej;
•
działalności na rzecz integracji i reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym;
•
działalności charytatywnej;
•
podtrzymywania i upowszechniania tradycji narodowej, pielęgnowania polskości oraz rozwoju świadomości
narodowej, obywatelskiej i kulturowej;
•
działalności na rzecz mniejszości narodowych i etnicznych oraz języka regionalnego;
•
ochrony i promocji zdrowia;
•
działalności na rzecz osób niepełnosprawnych;
•
promocji zatrudnienia i aktywizacji zawodowej osób pozostających bez pracy i zagrożonych zwolnieniem z pracy;
•
działalności na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn;
•
działalności na rzecz osób w wieku emerytalnym;
•
działalności wspomagającej rozwój gospodarczy, w tym rozwój przedsiębiorczości;
•
działalności wspomagającej rozwój techniki, wynalazczości i innowacyjności oraz rozpowszechnianie i wdrażanie
nowych rozwiązań technicznych w praktyce gospodarczej;
Nowelizacja
ustawy o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
Sfera zadań publicznych obejmuje zadania w zakresie:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
działalności wspomagającej rozwój wspólnot i społeczności lokalnych;
nauki, szkolnictwa wyższego, edukacji, oświaty i wychowania;
wypoczynku dzieci i młodzieży;
kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego;
wspierania i upowszechniania kultury fizycznej;
ekologii i ochrony zwierząt oraz ochrony dziedzictwa przyrodniczego;
turystyki i krajoznawstwa;
porządku i bezpieczeństwa publicznego;
obronności państwa i działalności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej;
upowszechniania i ochrony wolności i praw człowieka oraz swobód
obywatelskich, a także działań wspomagających rozwój demokracji;
• ratownictwa i ochrony ludności;
• pomocy ofiarom katastrof, klęsk żywiołowych, konfliktów zbrojnych i wojen w
kraju i za granicą;
Nowelizacja
ustawy o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
Sfera zadań publicznych obejmuje zadania w zakresie:
• upowszechniania i ochrony praw konsumentów;
• działalności na rzecz integracji europejskiej oraz rozwijania
kontaktów i współpracy między społeczeństwami;
• promocji i organizacji wolontariatu;
• pomocy Polonii i Polakom za granicą;
• działalności na rzecz kombatantów i osób
represjonowanych;
• promocji Rzeczypospolitej Polskiej za granicą;
• działalności na rzecz rodziny, macierzyństwa,
rodzicielstwa, upowszechniania i ochrony praw dziecka;
• przeciwdziałania uzależnieniom i patologiom społecznym;
Nowelizacja ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie
Rada Ministrów może określić,
w drodze rozporządzenia,
zadania w zakresie innym jako należące do sfery zadań publicznych,
kierując się ich szczególną społeczną użytecznością oraz możliwością ich
wykonywania przez te podmioty,
w sposób zapewniający wystarczające zaspokajanie potrzeb społecznych.
Nowelizacja
ustawy o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
Program współpracy z organizacjami pozarządowymi zawiera w szczególności:
1) cel główny i cele szczegółowe programu;
2) zasady współpracy;
3) zakres przedmiotowy;
4) formy współpracy;
5) priorytetowe zadania publiczne;
6) okres realizacji programu;
7) sposób realizacji programu;
8) wysokość środków planowanych na realizację programu;
9) sposób oceny realizacji programu;
10)informację o sposobie tworzenia programu oraz o przebiegu konsultacji;
11)tryb powoływania i zasady działania komisji konkursowych do opiniowania
ofert w otwartych konkursach ofert.
Nowelizacja
ustawy o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
Działalność odpłatna i nieodpłatna pożytku publicznego
Działalność pożytku publicznego nie jest działalnością gospodarczą, w
rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, i może
być prowadzona jako działalność nieodpłatna lub jako działalność
odpłatna.
Działalnością nieodpłatną pożytku publicznego jest działalność
prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań
publicznych, za które nie pobierają one wynagrodzenia.
Nowelizacja
ustawy o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
Działalność odpłatna i nieodpłatna pożytku publicznego
Działalnością odpłatną pożytku publicznego jest:
1) działalność prowadzona przez organizacje pozarządowe i podmioty
w sferze zadań publicznych, za które pobierają one wynagrodzenie;
2) sprzedaż towarów lub usług wytworzonych lub świadczonych
przez osoby bezpośrednio korzystające z działalności pożytku
publicznego, w szczególności w zakresie rehabilitacji oraz
przystosowania do pracy zawodowej osób niepełnosprawnych
oraz reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych
wykluczeniem społecznym.
Przychód z działalności odpłatnej pożytku publicznego
służy wyłącznie prowadzeniu działalności pożytku publicznego.
Nowelizacja
ustawy o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
Działalność odpłatna pożytku publicznego organizacji
pozarządowych stanowi działalność gospodarczą, w rozumieniu
przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli:
1) Wynagrodzenie pobierane z tytułu działalności prowadzonej przez
organizacje w sferze zadań publicznych jest w odniesieniu do
działalności danego rodzaju wyższe od tego, jakie wynika z kosztów
tej działalności, lub
2) przeciętne miesięczne wynagrodzenie osoby fizycznej z tytułu
zatrudnienia przy wykonywaniu statutowej działalności odpłatnej
pożytku publicznego, za okres ostatnich 3 miesięcy, przekracza 3krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze
przedsiębiorstw ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu
Statystycznego za rok poprzedni.
Nowelizacja
ustawy o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
Organ administracji publicznej, który w trakcie kontroli stwierdzi
okoliczność popełnienia błędów przy wynagradzaniu wzywa
organizację pozarządową do złożenia wniosku o wpis do rejestru
przedsiębiorców działalności danego rodzaju w terminie 30 dni
od dnia wezwania.
Nie można prowadzić odpłatnej działalności pożytku publicznego i
działalności gospodarczej w odniesieniu do tego samego
przedmiotu działalności
Nowelizacja
ustawy o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
Organizacje pożytku publicznego
Organizacją pożytku publicznego może być organizacja pozarządowa, która spełnia łącznie następujące
wymagania:
1) prowadzi działalność pożytku publicznego na rzecz ogółu społeczności, lub określonej grupy
podmiotów, pod warunkiem że grupa ta jest wyodrębniona ze względu na szczególnie trudną
sytuację życiową lub materialną w stosunku do społeczeństwa;
2) może prowadzić działalność gospodarczą wyłącznie jako dodatkową w stosunku do działalności
pożytku publicznego;
3) nadwyżkę przychodów nad kosztami przeznacza na działalność, o której mowa w pkt 1;
4) ma statutowy kolegialny organ kontroli lub nadzoru, odrębny od organu zarządzającego i
niepodlegający mu w zakresie wykonywania kontroli wewnętrznej lub nadzoru, przy czym
członkowie organu kontroli lub nadzoru:
a) nie mogą być członkami organu zarządzającego ani pozostawać z nimi w związku małżeńskim, we
wspólnym pożyciu, w stosunku pokrewieństwa, powinowactwa lub podległości służbowej,
b) nie byli skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego
lub przestępstwo skarbowe,
c) mogą otrzymywać z tytułu pełnienia funkcji w takim organie zwrot uzasadnionych kosztów lub
wynagrodzenie w wysokości nie wyższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze
przedsiębiorstw ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok poprzedni;
Nowelizacja
ustawy o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
Organizacje pożytku publicznego
Organizacją pożytku publicznego może być organizacja pozarządowa, która spełnia łącznie następujące wymagania(c.d.)
5)
6)
a)
b)
c)
d)
członkowie organu zarządzającego nie byli skazani prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z
oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe;
statut lub inne akty wewnętrzne organizacji pozarządowych zabraniają:
udzielania pożyczek lub zabezpieczania zobowiązań majątkiem organizacji w stosunku do jej członków, członków
organów lub pracowników oraz osób, z którymi członkowie, członkowie organów oraz pracownicy organizacji
pozostają w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu albo w stosunku pokrewieństwa lub powinowactwa w linii
prostej, pokrewieństwa lub powinowactwa w linii bocznej do drugiego stopnia albo są związani z tytułu
przysposobienia, opieki lub kurateli, zwanych dalej "osobami bliskimi",
przekazywania ich majątku na rzecz ich członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich, na
zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich, w szczególności, jeżeli przekazanie to następuje bezpłatnie lub na
preferencyjnych warunkach,
wykorzystywania majątku na rzecz członków, członków organów lub pracowników oraz ich osób bliskich na
zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich, chyba że to wykorzystanie bezpośrednio wynika z celu
statutowego,
zakupu towarów lub usług od podmiotów, w których uczestniczą członkowie organizacji, członkowie jej organów
lub pracownicy oraz ich osób bliskich, na zasadach innych niż w stosunku do osób trzecich lub po cenach wyższych
niż rynkowe.
Nowelizacja
ustawy o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
Organizacja pozarządowa może uzyskać
status organizacji pożytku publicznego pod warunkiem,
iż działalność prowadzona jest nieprzerwanie
przez co najmniej 2 lata.
Nowelizacja
ustawy o działalności pożytku publicznego
i o wolontariacie
Organizacji pożytku publicznego przysługuje, na
zasadach określonych w przepisach odrębnych,
zwolnienie od:
1) podatku dochodowego od osób prawnych,
2) podatku od nieruchomości,
3) podatku od czynności cywilnoprawnych,
4) opłaty skarbowej,
5) opłat sądowych
- w odniesieniu do prowadzonej przez nią działalności
pożytku publicznego.
Rejestracja działalności gospodarczej oraz ograniczenia
odpłatnej działalności pożytku publicznego
Działalność odpłatna pożytku publicznego staje się
działalnością gospodarczą, jeśli wykracza poza ramy
określone w ustawie o działalności pożytku publicznego.
Stanie się tak wtedy, gdy pobierana przez organizację
odpłatność jest wyższa od tej, jaka wynika z kosztów tej
działalności oraz jeżeli przeciętne wynagrodzenie osoby
fizycznej zatrudnionej przy działalności odpłatnej, za okres
ostatnich 3 miesięcy, przekroczy 3-krotność przeciętnego
wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ogłoszonego
przez prezesa GUS za rok.
Rejestracja działalności gospodarczej oraz ograniczenia
odpłatnej działalności pożytku publicznego
PRZYKŁAD:
Przeciętne wynagrodzenie w sektorze
przedsiębiorstw w 2011 roku wyniosło 3
604,68 zł.
Limit 3-krotnosci wynagrodzenia wynosi w
2012 roku: 10 814,04 zł.
Rejestracja działalności gospodarczej oraz ograniczenia
odpłatnej działalności pożytku publicznego
• Jeśli podczas kontroli przeprowadzanej przez organ administracji
publicznej (np. starostę) okaże się, że organizacja przekracza
warunki prowadzenia działalności odpłatnej, organ administracji
publicznej nakaże organizacji złożenie stosownego wniosku o wpis
działalności gospodarczej do KRS w terminie 30 dni od dnia
wezwania.
• Jeżeli organizacja w tym terminie nie wykaże, że złożyła wniosek,
organ administracji zawiadamia KRS o prowadzeniu działalności
gospodarczej przez organizacje bez odpowiedniego wpisu.
Konsekwencją tego może być nałożenie na organizację kary grzywny
(która może być ponowiona).
Rejestracja działalności gospodarczej oraz ograniczenia
odpłatnej działalności pożytku publicznego
Organizacja pożytku publicznego może prowadzić działalność
gospodarczą pod warunkiem, że jest ona wyłącznie działalnością
dodatkową w stosunku do działalności pożytku publicznego.
Drugi warunek dotyczy dochodu organizacji (nadwyżki przychodów
nad kosztami), który winien być przeznaczany na działalność
pożytku publicznego.
Warunki te zostały wprowadzone przez nowelizację ustawy o
działalności pożytku publicznego i o wolontariacie i powinny znaleźć
odzwierciedlenie w zapisach statutowych albo w innych
dokumentach wewnętrznych (np. uchwałach) OPP.
Rejestracja działalności gospodarczej oraz ograniczenia
odpłatnej działalności pożytku publicznego
•
•
Działalnością odpłatną pożytku publicznego jest:
działalność powadzona przez stowarzyszenie/fundację w ramach jej działań
statutowych mieszczących się w sferze pożytku publicznego określonej w art. 4
ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie za które pobiera opłaty
(wynagrodzenie) od beneficjentów,
sprzedaż towarów lub usług wytworzonych lub świadczonych przez osoby
bezpośrednio korzystające z działalności pożytku publicznego, w szczególności w
zakresie rehabilitacji oraz przystosowania do pracy zawodowej osób
niepełnosprawnych oraz reintegracji zawodowej i społecznej osób zagrożonych
wykluczeniem społecznym.
W wyniku nowelizacji ustawy z 2011 r. usunięto z definicji działalności odpłatnej
pożytku publicznego możliwość zaliczania sprzedaży przedmiotów darowizny.
Oznacza to, że sprzedaż podarowanych organizacji przedmiotów (np. odzieży) nie
jest uznawana za działalność odpłatną. Organizacja nadal może sprzedawać
przedmioty darowizny, korzystając jednak z przepisów ogólnych, czyli ustawy o
rachunkowości i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Przychód z działalności odpłatnej pożytku publicznego służy wyłącznie
prowadzeniu działalności pożytku publicznego (nieodpłatnej lub odpłatnej).
Rejestracja działalności gospodarczej oraz ograniczenia
odpłatnej działalności pożytku publicznego
Co trzeba zrobić, aby prowadzić odpłatną działalność pożytku publicznego?
Czy gdzieś się ją rejestruje?
Podjęcie odpłatnej działalności pożytku publicznego nie wymaga
żadnej formalnej rejestracji. Dzięki temu – przy zachowaniu
określonych zasad – organizacja może uzyskiwać pieniądze na
finansowanie swojej działalności, bez konieczności zgłaszania
działalności gospodarczej.
Rejestracja działalności gospodarczej oraz ograniczenia
odpłatnej działalności pożytku publicznego
Nowelizacja ustawy wprowadziła zasadę, że informacja
prowadzeniu odpłatnej działalności wraz z jej zakresem (rodzajami
działalności) musi być określona w statucie albo w innym akcie
wewnętrznym (np. uchwale zarządu).
Przyjmuje się, że organizacje pozarządowe (fundacje,
stowarzyszenia) działające na podstawie statutu winny informację o
działalności odpłatnej umieścić w statucie. Dotyczy to zwłaszcza
organizacji posiadających status organizacji pożytku publicznego
(OPP), w tym przypadku zapisy o rodzajach prowadzonej przez OPP
działalności nieodpłatnej i odpłatnej powinny zostać umieszczone w
statucie takiej organizacji.
Rejestracja działalności gospodarczej oraz ograniczenia
odpłatnej działalności pożytku publicznego
Odpłatną działalność pożytku publicznego może
prowadzić każda organizacji pozarządowa,
nie tylko ta, która uzyskała status organizacji pożytku
publicznego
Rejestracja działalności gospodarczej oraz ograniczenia
odpłatnej działalności pożytku publicznego
Jeśli stowarzyszenie lub fundacja decyduje się na uzyskanie
statusu organizacji pożytku publicznego – we wniosku o
rejestrację OPP (formularz KRS-W-OPP) musi określić swoją
działalność statutową i zaznaczyć, co jest działalnością
odpłatną, a co – nieodpłatną.
W wypadku, gdy jakiś rodzaj działalności prowadzony jest
przez organizację równocześnie jako działalność odpłatna i
nieodpłatna w formularzu należy wymienić ją dwukrotnie.
Nie można wpisać takiego przedmiotu działalności tylko raz
zaznaczając równocześnie pola TAK i NIE.
Rejestracja działalności gospodarczej oraz ograniczenia
odpłatnej działalności pożytku publicznego
Czy ograniczenie wynagrodzeń pracowników dotyczy tylko działalności
odpłatnej?
Tak,
limit wynagrodzeń pracowników dotyczy organizacji prowadzących odpłatną
działalność pożytku publicznego.
Rejestracja działalności gospodarczej oraz ograniczenia
odpłatnej działalności pożytku publicznego
Czy można prowadzić jednocześnie odpłatną działalność pożytku
publicznego i działalność gospodarczą?
Można, pod warunkiem, że nie dotyczą one tego samego
przedmiotu działalności. Tego zabrania Ustawa o działalności
pożytku publicznego i o wolontariacie.
Jednoczesne prowadzenie
odpłatnej działalności pożytku publicznego i działalności
gospodarczej
Przykład:
Stowarzyszenie prowadzi zajęcia rehabilitacyjne, podczas których osoby
niepełnosprawne wytwarzają różnego rodzaju wyroby ceramiczne: garnki,
kubki, wazony. Stowarzyszenie sprzedaje je co miesiąc podczas kiermaszu i
traktuje to jako działalność odpłatną pożytku publicznego. Jednocześnie
stowarzyszenie prowadzi szkolenia, podczas których uczy, w jaki sposób
zorganizować pracę warsztatów terapii zajęciowej i dystrybucję
powstających w nich wyrobów. Szkolenia prowadzone są w ramach
zarejestrowanej działalności gospodarczej. Takie połączenie nie powinno
wzbudzać wątpliwości organów kontroli.
Zasady księgowe odpłatnej i nieodpłatnej działalności
pożytku publicznego oraz działalności gospodarczej
Prowadzenie przez organizacje pozarządowe
1) nieodpłatnej działalności pożytku publicznego,
2) odpłatnej działalności pożytku publicznego lub
3) działalności gospodarczej
wymaga rachunkowego wyodrębnienia tych form
działalności w stopniu umożliwiającym określenie
przychodów, kosztów i wyników każdej z tych
działalności, z zastrzeżeniem przepisów o
rachunkowości
Zasady księgowe odpłatnej i nieodpłatnej działalności
pożytku publicznego oraz działalności gospodarczej
• zakres prowadzonej działalności nieodpłatnej
lub odpłatnej pożytku publicznego organizacje
pozarządowe określają w statucie lub w innym
akcie wewnętrznym.
Zasady księgowe odpłatnej i nieodpłatnej działalności
pożytku publicznego oraz działalności gospodarczej
Należy też pamiętać, że każda organizacja podejmująca
odpłatną działalność pożytku publicznego ma obowiązek
rachunkowego wyodrębnienia działalności odpłatnej i
działalności nieodpłatnej – tak, aby możliwie było
określenie przychodów, kosztów i wyników działalności.
Wymaga to zmiany dotychczas stosowanych przez
organizacje rozwiązań księgowych i dostosowania ich do
nowych potrzeb.
Wyodrębnienie rachunkowe działalności odpłatnej i
nieodpłatnej może nastąpić poprzez opracowanie nowych
kont lub subkont w księgach rachunkowych.
Zasady księgowe odpłatnej i nieodpłatnej działalności
pożytku publicznego oraz działalności gospodarczej
Czy trzeba jakoś księgowo wyróżnić działalność odpłatną i nieodpłatną pożytku
publicznego oraz działalność gospodarczą?
Tak.
Każda organizacja, która prowadzi działalność odpłatną i nieodpłatną pożytku
publicznego ma obowiązek rachunkowego wyodrębnienia działalności odpłatnej
oraz działalności nieodpłatnej w stopniu umożliwiającym określenie przychodów,
kosztów i wyników działalności. Wymaga to od organizacji wyodrębnienia
rachunkowego działalności odpłatnej i nieodpłatnej – może to nastąpić poprzez
opracowanie nowych kont lub subkont w księgach rachunkowych. Muszą być
oddzielnie wykazywane przychody i koszty związane z odpłatnością. Musimy
wykazać, jakie koszty zostały zapłacone z przychodów z odpłatnej działalności
pożytku publicznego.
Zasady księgowe odpłatnej i nieodpłatnej działalności
pożytku publicznego oraz działalności gospodarczej
Czy trzeba jakoś księgowo wyróżnić działalność odpłatną i nieodpłatną pożytku
publicznego oraz działalność gospodarczą?
•
Również prowadzenie działalności gospodarczej wymaga wyodrębnienia
rachunkowego – to z kolei wynika ze wzoru sprawozdania finansowego,
obowiązującego organizacje prowadzące działalność gospodarczą.
•
Organizację, prowadzącą działalność gospodarczą obowiązuje bardziej
rozbudowany wzór sprawozdania finansowego – bilansu, który zawiera więcej
informacji i w związku z tym konieczne jest prowadzenie bardziej szczegółowej
księgowości.
•
Nie ma wymogu formalnego posiadania subkonta przez organizację prowadzącą
działalność gospodarczą, ale warto mieć oddzielne konto, subkonto dla
prowadzonej działalności gospodarczej.
Dziękuję za uwagę…