Transcript Forum_15 januari 2013_sessie 1_Bastiaens_intercultural

INTERCULTURELE COMPETENTIE
IN DE OPLEIDING
Mogelijkheden en beperkingen van een
transversaal opleidingsonderdeel
1
Forum interculturele competenties in het curriculum, 15 januari 2013
OVERZICHT
• Context internationalisering opleiding
• Interculturele competentie (IC)
• Kenmerken
• Begrip
• Link met internationale competenties
• Case ‘Intercultural Communication’
• Kenmerken
• Mogelijkheden van de IC-module
• Uitdagingen van de IC-module
• Aanvullende interculturele competentietools
• Entercultureel (professionalisering docenten)
• ICWijzer (zelfevaluatie instrument)
• Catalyst (zelfevaluatie en feedbackmechanisme voor IC in internationale
mobliteit)
• Discussie en conclusie
2
Forum interculturele competenties in het curriculum, 15 januari 2013
CONTEXT INTERNATIONALISERING
OPLEIDINGEN
3
CONTEXT
• Internationalisering opleidingen
− Beleidsmatig
• Ideëel (coöperatief) of marktgericht (competitief)
• Academisch of beroepsgericht model
− Kwaliteit van de opleiding
• Competentieprofielen
• Evaluaties van visie, leeruitkomsten, curriculum,
professionalisering, studentensamenstelling en -begeleiding
− Maatschappelijke relevantie
• Globalisering
• Multiculturaliteit/diversiteit
4
Forum interculturele competenties in het curriculum, 15 januari 2013
INTERCULTURELE COMPETENTIE
5
INTERCULTURELE COMPETENTIE
• Kenmerken interculturele competentie
− Generieke benadering: een tranversale competentie
die in alle beroepscompetenties kan worden ingezet
in combinatie met vakspecifieke competenties
− Ruimte voor differentiatie en flexibiliteit
− Een concept dat in realisatie nooit af is
− Relevantie op niveau van individu, organisatie, en
maatschappij
− Vraag naar meetbaarheid interculturele kennis,
vaardigheden en attitudes…
6
Forum interculturele competenties in het curriculum, 15 januari 2013
INTERCULTURELE COMPETENTIE
• Begrip
− ‘Interculturele competentie is het gepast en
effectief beheren van interactie tussen mensen die,
in zekere mate, verschillende of uiteenlopende
affectieve, cognitieve of gedragsmatige oriëntaties
op de wereld vertegenwoordigen’ (Spitzberg)
− 9 onderscheiden componenten: culturele zelfkennis,
flexibiliteit, veerkracht, ontvankelijkheid, culturele
kennisverwerving, relationele en communicatieve
vaardigheid, conflicthantering, multiperspectiviteit.
(Cf. CIMIC, Handboek Interculturele Competentie, uitgegeven bij
Politeia)
7
Forum interculturele competenties in het curriculum, 15 januari 2013
INTERCULTURELE COMPETENTIE
• Link met interculturele competenties
− IC is één aspect van internationale competentie
− Aanvullende competenties
• Taalvaardigheid
• Global engagement (Wereldburgerschap)
• Persoonlijke groei
(cf. artikel ‘internationale competenties in handboek
Internationalisering Flamenco)
8
Forum interculturele competenties in het curriculum, 15 januari 2013
INTERCULTURAL COMMUNICATION
9
CASE OLOD “INTERCULTURAL
COMMUNICATION” (1)
• Kenmerken
−
−
−
−
−
Doelstellingen (bewustzijn/actie/evaluatie)
Engelstalig en internationaal publiek
Drie credits
Transversaal aanbod over de hogeschool heen
Heterogeen publiek
» Opleidingen
» Nationaliteit/culturen
» Verwachtingen
− Methodiek (o.a. interactief, cases, seminaries,
groepsopdrachten, uitstappen)
− Organisatorisch en financieel
10
Forum interculturele competenties in het curriculum, 15 januari 2013
CASE OLOD “INTERCULTURAL
COMMUNICATION” (2)
• Meerwaarde voor internationalisering
− Inzet op internationalisering via de internationale studenten
(voorbeelden)
− Generiek aanbod voor opleidingen die hun curriculum op een
geïntegreerde manier trachten te internationaliseren (voorbeelden)
− Studenten leren intercultureel communiceren in praktijk van een
internationale klasgroep (voorbeelden)
− Intensivering van interculturele competentie van studenten (@home
and abroad)
− Brede en opleidingsoverschrijdende kijk op internationalisering
(transversaal)
− Kwalitatief ondersteund met een eigen internationale uitwisseling
− Aandacht voor maatschappelijke meerwaarde (link tussen
internationalisering en betekenis na afstuderen)
− Institutioneel gedragen (dienst internationalisering)
− …
11
Forum interculturele competenties in het curriculum, 15 januari 2013
CASE OLOD “INTERCULTURAL
COMMUNICATION” (3)
• Uitdagingen
−
−
−
−
−
−
−
−
−
−
12
Samenwerking Vlaamse en internationale studenten
Uiteenlopende verwachtingen
Nadelen van een generiek aanbod
Uiteenlopende motivaties studenten
Nadelen van transversaliteit (vb. gedragenheid van de
opleiding)
Variabiliteit van de plaats van de OLOD in het curriculum van
de opleiding
Complexiteit van planning en organisatie
Meetbaarheid en opvolging binnen trajectbegeleiding van de
opleiding
Visibiliteit
…
Forum interculturele competenties in het curriculum, 15 januari 2013
13
AANVULLENDE INSTRUMENTEN
• Internationale instrumenten gericht op (meten van)
resultaten zijn beschikbaar op de markt, doorgaans
Engelstalig en ontwikkeld in VS (bv. Intercultural
Development Inventory (IDI); Cross-Cultural
Adaptability Inventory (CCAI); Intercultural Conflict
Styles Inventory; Strategies Inventory for Culture
Learning; Beliefs Events, Values Inventory(BEVI); …
• Twee Nederlandstalige instrumenten zijn ontwikkeld
vanuit CIMIC (Thomas More)
− Entercultureel (professionalisering docenten, zie
posterpresentatie)
− ICWijzer (zelfevaluatie instrument)
− Catalyst (effectmeting en kwalitatief begeleidingstraject)
14
CATALYST & ICWIJZER
• Doelstelling Catalyst
• Expertise omtrent impact van internationale mobiliteit op
vlak van de ontwikkeling van interculturele competentie
• Aanpak
• Effectmeting van de internationale studentenmobiliteit op
de interculturele competentie van deelnemers. Dit gebeurt
aan de hand van de afname van de Interculturele
Competentiewijzer, voor vertrek en na terugkomst.
• Het opzetten van een internationaal expertisenetwerk
m.b.t. het thema interculturele competentie in
internationaliseringstrajecten. Via de Delphi methode
worden experten bevraagd met oog op de ontwikkeling van
een onderbouwd feedback systeem dat de verankering van
interculturele competentie bij ondersteunt.
15
Forum interculturele competenties in het curriculum, 15 januari 2013
DE INTERCULTURELE
COMPETENTIEWIJZER
ICWijzer componenten
Resultaten
niveaus
Items
Cultureel zelfbegrip
Aantal
bevraagde
elementen
4
5
12
Culturele flexibiliteit
4
5
12
Culturele ontvankelijkheid
4
5
12
Culturele receptiviteit
4
5
12
Culturele kennisverwerving
4
5
12
Culturele relationele competentie
4
5
12
Communicatieve vaardigheden
4
5
12
management 4
5
12
5
12
Culturele conflict
vaardigheden
Cultureel multiperspectivisme
16
4
MOGELIJKHEDEN VOOR UW INSTELLING
• Kwantitatief
− Participatie studenten aan lopend onderzoek
− Inzage in kwalitatieve diepteresultaten (op niveau
student, opleiding, instelling, land, partnerinstelling…)
− Deelname forum met internationale experten september
2013
• Kwalitatief
− Toepassingsmogelijkheden van ICW en wetenschappelijk
onderbouwd feedback protocol
− Professionaliseringstrajecten voor personeel (train-thetrainer) en studenten
− Aanbod navorming
Internationale Mobiliteit & Interculturele Competentie
17
DISCUSSIE & CONCLUSIE
18