Transcript Sezonowe zmiany w składzie gatunkowym fitoplanktonu

Charakterystyka fitoplanktonu
Południowego Bałtyku
Katarzyna Sutryk
Uniwersytet Gdański, Instytut Oceanografii
Zakład Biologii i Ekologii Morza
Fitoplankton
• Fitoplankton stanowią drobne organizmy eukariotyczne i
prokariotyczne odżywiające się autotroficznie, niezdolne do
aktywnego poruszania się w toni wodnej.
• Są one podstawą każdego ekosystemu - jako główny producent
pierwotny, dostarczają tlen innym organizmom oraz są
wartościowym pożywieniem np. dla zooplanktonu.
• Licznie występują w części fotycznej zbiorników wodnych, przede
wszystkim w strefie przybrzeżnej.
• W sprzyjających warunkach środowiska mogą się intensywnie
namnażać, często tworząc przypowierzchniowe zakwity .
Fitoplankton Południowego Bałtyku
• W Bałtyku Południowym występuje nieco ponad 700 gatunków
fitoplanktonu - ilość obecnych gatunków zmienia się geograficznie; w
miarę przemieszczania się na wschód maleje ilość gatunków typowo
morskich (np. bruzdnic). W wodach przybrzeżnych i przejściowych (np.
ujście Wisły), wzrasta ogólna liczba gatunków fitoplanktonu, równocześnie
wzrasta udział gatunków słodkowodnych.
• W wodach przybrzeżnych Bałtyku, obfitujących w substancje biogenne
można spotkać przedstawicieli wszystkich pięciu głównych grup:
- Sinic (Cyanophyta) - prokaryota
- Bruzdnic (Dinophyta)
- Okrzemek (Bacillariophyta)
eukaryota
- Zielenic (Chlorophyta)
- Kryptofitów (Cryptophyta)
Sukcesja fitoplanktonu
okrzemki
zielenice sinice
okrzemki
Wiosna
Chaetoceros sp., Skeletonema costatum
Heterocapsa triquetra, Peridiniella catenata
Lato
Nodularia spumigena, Aphanizomenon flos-aquae, Anabaena sp.
Jesień
Coscinodiscus sp., Prorocentrum minimum
Nodularia spumigena i
Aphanizomenon flos-aquae
Te dwa gatunki tworzą intensywne
zakwity w sezonie letnim od
początku XX wieku.
Zakwity stały się regularne w
latach 60tych.
Teraz mogą pokrywać ponad 25%
(około 100 000 km2) powierzchni
Morza Bałtyckiego.
Czemu zyskują przewagę nad innymi
gatunkami?
A. flos-aquae pozostaje w toni wodnej
przez cały rok, w przeciwieństwie do
N. spumigena, których trychomy są
nieobecne w toni poza sezonem letnim
(tworzy bentosowe formy przetrwalne).
Jeśli warunki środowiska są
sprzyjające, (niski stosunek N/P,
wysoka temperatura powietrza i
wody) N. spumigena może
przewyższać liczebnościowo A. flosaquae.
Regulacje prawne
Ramowa Dyrektywa Wodna - celem tego dokumentu, który Polska
przyjęła w 2004, i transponowała, jest osiągnięcie dobrego stanu
wód do roku 2015. Zobowiązaliśmy się do:
•
•
•
•
•
•
•
Zapobiegania i redukowania zanieczyszczeń,
Promowania zrównoważonego użycia wody,
Chronienia środowiska wodnego,
Polepszania stanu ekosystemów wodnych,
•
Ograniczania skutków powodzi i susz.
Zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną, fitoplankton
jest wyznacznikiem jakości biologicznej wód (jezior,
rzek, wód przybrzeżnych i przejściowych).
Monitoring wód przybrzeżnych jest prowadzony pod
kątem składu taksonomicznego, liczebności, biomasy
fitoplanktonu i częstości występowania zakwitów.
Dlatego ważna jest identyfikacja pojedynczych
taksonów, które są najlepszym indykatorem stanu
ekologicznego i eutrofizacji wód przybrzeżnych.
Ekologiczny i chemiczny
jest określeniem jakości
struktury i funkcjonowania
ekosystemu wód
powierzchniowych
Dziękuję za uwagę!
?