Transcript Шығыс Қазақстан облысының су ресурстарының ластануы

Қоршаған орта туралы ілім
  
 
  
 

Өскемен қаласы, 2007 жыл
Лекция жоспары
 Шығыс Қазақстан облысының су
қорларының жалпы сипаттамасы
 Шығыс Қазақстан облысының су
қорларының ластануы
 Су ресурстарын қорғау және үнемді
пайдалану
ШҚО су қоры




1017 өзен, жалпы ұзындығы 28 мың км.
1967 көл, жалпы көлемі 6,5 млрд.м3
75 су қоймалары, проекттік
сыйымдылығы 53 км3
Жер асты сулары 2,4 млрд.м3
Ертіс өзені - ШҚО су
ресурстарының негізгі артериясы
o Жалпы ұзындығы – 4248 км.
o Қазақстан жерінен өтетіні 1698 км.
o Су жиналатын алқабы 1592 мың. км2
Омбы қаласының тұсында өзен
аңғарының ені 6-8 км. Ары
қарай кеңейіп 25-35 км жетеді
Ертістің төменгі ағысындағы басты
салалары
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Тобыл
Есіл
Вагай
Қоңды
Омь
Тарта
Демьянка
сол жағынан
он жағынан
Марқакөл
 Ауданы 455 км2
 Теңіз бетінен биіктігі 1449,3 м.
 Ең терең жері 27 м.
Су бассейндарының ластануының
негізгі себебі – тазартылмаған
ағын сударды өзен көлге жіберу
Бұған жол беретіндер:




Тұрғын үй коммуналдық шаруашылықтар
Өнеркәсіп орындары
Ауыл шаруашылығын химияландыру
Халық шаруашылығының басқа салалары
Негізгі ластаушы көздері







Өнеркәсіп өнімдерін сақтайтын қоймалар
Химиялық заттар мен тыңайтқыштар
Тұрмыстық қалдықтар
Жер асты суымен жалғанатын құбырлар
Ірі құрылыс учаскелері
Сүзгі алаңдар
Бұрғы скважиналар
Негізгі ластаушы кәсіпорындар
 Керамика АҚ
 АЕS Согринск ЖЭС
 Қазақмыс бірлестігінің Восток Казмедь
филиалы
 КазЦинк АҚ
ШҚО су ресуртарын қолдану динамикасы
Өнеркәсіп орындарының және қалалардың ШҚО
су ресурстарының ластануына әсері
2005 жыл
Глубочанка өзенінде сапа кластары және
судың ластану индексінің динамикасы
судың ластану индексі
сапа класы
Ертіс өзенінің сапа класының және судың ластану
индексінің динамикасы
судың ластану индексі
сапа класы
Жер үсті суларының ластануы индекстері
2004-2005ж.
Су объектісі
Қадағалау пункті
Су сапасының класы
сли
2004
2005
2004
2005
Су сапасының сипаттамасы
2004
::■:-:
Қара Ертіс
с.Буран
1,64
1,15
3
3
орташа ластанған
орташа ластанған
ө.Иртыш
г.У-Каменогорск
1,67
1,12
3
3
орташа ластанған
орташа ластанған
ө.Иртыш
с.Прапорщиково
1,46
1,45
3
3
орташа ластанған
орташа ластанған
ө.Иртыш
с.Глубокое
1,35
1,54
3
3
орташа ластанған
орташа ластанған
ө.Иртыш
с. Предгорное
2,06
2,93
3
4
орташа ластанған
ластанған
ө.Иртыш
г.Семипалатинск
1,53
1,11
3
3
орташа ластанған
орташа ластанған
ө.Иртыш
г.Аксу
1,27
1,17
3
3
орташа ластанған
орташа ластанған
ө.Иртыш
г.Павлодар
1,37
1,22
3
3
орташа ластанған
орташа ластанған
ө.Иртыш
с.Бобровское
1,30
1,55
3
3
орташа ластанған
орташа ластанған
өИртыш
с.Прииртышское
1,40
1,12
3
3
орташа ластанған
орташа ластанған
өЬрекса
г.Риддер
27,79
8,26
7
6
өте ластанған
өте ластанған
ө.Тихая
г.Риддер
9,10
6,39
6
6
өте ластанған
өте ластанған
ө.Ульба
рудн.Тишинский
6,91
7,67
6
6
өте ластанған
өте ластанған
ө.Ульба
г.У-Каменогорск
2,24
3,02
3
4
орташа ластанған
ластанған
ө.Глубочанка
о.Белоусовка
11,53
9,64
7
6
өте ластанған
өте ластанған
ө.Глубочанка
с.Глубокое
8,66
7,53
6
6
өте ластанған
өте ластанған
ө.Красноярка
с.Пред горное
10,04
14,94
7
7
өте ластанған
өте ластанған
ө.Уба
г.Шемонаиха
1,71
1,46
3
3
орташа ластанған
орташа ластанған
ө.Бухтарма
г.Зыряновск
1,51
1,61
3
3
орташа ластанған
орташа ластанған
Маркаколь
с.Урунхай
0,81
0,95
2
2
таза
таза
ө.Эмель
п.Кзылту
7,28
9,28
6
6
өте ластанған
өте ластанған
ө.Аягуз
г.Аягуз
1,24
1,09
3
3
орташа ластанған
орташа ластанған
Бухтарма су қоймасы
п.Н.Бухтарма
1,44
0,97
3
2
орташа ластанған
таза
Өскемен су қоймасы
с.Аблакетка
1,48
1,06
3
3
орташа ластанған
орташа ластанған
Судың ластану индексі бойынша:
1. Красноярка өзені – 14,9 – өте ластанған
2. Глубочанка өзені - 9,64 - өте ластанған
3. Эмель өзені - 9,28 - өте ластанған
Глубочанка өзенінің ластану
себебі Белоусовка руднигі және
ВостокКазМедь филиалының
ақаба сулары
 Мыс 13 ПДК
 Мырыш 22ПДК
 Мұнай өнімдері 3 ПДК
Брекса өзенінің ластану себебі
Шульбинск руднигі және Лениногор
кен байыту комбинатынан ақаба
сулары
 Мыс 24 ПДК
 Мырыш 30ПДК
Ертіс өзенінің ластану индексі
Брекса, Тихая Ульба ластану индексі
Глубочанка, Красноярка ластану индексі
Уба, Буқтарма ластану индексі
Жыл сайын Үлбі, Ертіс өзендеріне
барлық өнеркәсіп орындарынан
132 млн м су шығарылады.
Оларда 80 мың тонна ластаушы
заттар бар.
Ең негізгі ластаушы заттар - ауыр
металдар
 Қорғасын
 Мырыш
 Кадмий
 Мыс
160
Негізгі ластаушы ауыр металлдар
динамикасы
160
119,1
127
140
120
медь
мыс
свинец
қорғасын
1998
года
цинк
мырыш
1999
2000
2001
нефтепродукты
Мұнай өнімдері
33
5,6
1,1
4,7
25,5
16,11
3,2
1,3
20,44
5,3
1,2
14,69
3,9
2,9
1997
11,04
1996
9,6
1,8
28,6
44,66
49,52
1995
4,3
2,6
8,5
1994
8,4
3,1
13,9
1993
5
2,2
0
9,4
2,9
20
24,9
42,6
40
23,54
60
42,8
47,38
80
7,7
2,3
тонны
100
2002
Ертіс өзенінде ай сайын суға
тексеру жүргізетін 13 пункт бар
Олар Қытай шекарасы маңынан
бастап, біздің облыс аумағында
және Ресей шекарасына дейінгі
Солтүстік Қазақстан өңірінде
орналасқан Зайсан, Марқакөл
көлдері мен Бұқтарма су
қоймасының сулары бөлек
бақыланады
Олардың оны өзен:
•Ертіс
•Уба
•Буқтарма
•Емел
•Брекса
•Аягөз
•Үлбі
•Тихая
•Глубочанка
•Красноярка
Екі су қоймасы
 Өскемен су қоймасы
 Буқтарма су қоймасы
ШҚО гидрологиялық картасы
Су қорларын қорғау ұтымды
пайдаланудың жолдары
 Айналмалы су жүйесімен және сусыз
технологиямен жұмыс істейтін кәсіпорындарын
көбейту
 Машиналарды, жабтықтарды, қондырғыларды
су орнына ауаны пайдаланып салқындату
 Өнеркәсіп орындарында коммуналдық
шаруашылықта су тазалайтын қондырғылар
орнату
 Техникалық қажетке тазартудан өткен суларды
жұмсауға көшу
 Су тазалайтын қондырғалар жоқ
кәсіпорындарды пайдалануға тиым салу
Слайдтың соңы