Transcript Peristiwa Penentangan Pemimpin Tempatan

Peristiwa
Penentangan
Pemimpin Tempatan
Penentangan in Sarawak
-
-
Sarawak diperintah oleh keluarga Brooke selama
seratus tahun.
Pemerintahan mereka (1841-1941) sering
menghadapi tentangan daripada orang Iban yang
diketuai oleh Rentap dan orang Melayu yang
dipimpin oleh Syarif Masahor.
Latar Belakang Rentap



Nama sebenar ialah Libau.
Rentap membawa maksud ‘Penggoncang
Dunia’.
Merupakan ketua Iban yang berpengaruh di Ulu
Skrang.
Sebab Penentangan



Tidak puas hati dengan perubahan dalam
pentadbiran yang dilakukan oleh James Brooke
dan mengganggu cara hidup tradisional Dayak.
Brooke menganggap penduduk tempatan yang
menetap di sepanjang Sungai Skrang, termasuk
Rentap adalah lanun. Oleh itu, Brooke berusaha
untuk menghapuskan penduduk di sepanjang
Sungai Skrang.
Brooke juga menghapuskan amalan pemburuan
kepala di kalangan kaum peribumi Sarawak.
Peristiwa Penentangan




1853, Rentap melancarkan serangan terhadap
kubu Brooke di Nanga Skrang sebagai tindak
balas kepada Brooke.
Alan Lee, seorang pegawai British telah
terbunuh dalam serangan ini.
Kejayaan ini telah menyemarakkan lagi
semangat perjuangan Rentap.
Seterusnya, Rentap telah menbina sebuah kubu
lengkap dengan mariam besi di atas Bukit
Sadok dan mengeluarkan dirinya ‘Raja Darat
Sarawak’.
Kawasan Penentangan Linggir
dan Rentap di Sarawak
Latar Belakang Syarif
Masahor

Syarif Masahor dilantik sebagai Gabenor
Sarikes di kawasan Sungai Rajang oleh Sultan
Brunei.
 Beliau merupakan pembesar yang dihormati dan
disegani oleh orang Iban dan Melanau.
Sebab Penentangan






1853, kawasan Sungai Rajang diambil alih oleh
James Brooke daripada Sultan Brunei.
Syarif Masahor kehilangan kuasa sebagai
seorang pembesar dan tidak berkuasa untuk
memungut cukai.
Syarif Masahor merasakan kedudukannya
semakin tergugut.
Sebuah kubu pertahanan dibina oleh James
Brooke di Kanowit.
Pembinaan kubu ini mencabar kewibawaan
Syarif Masahor sebagai pembesar di kawasan
tersebut.
Syarif Masahor membuat pakatan dengan Datu
Patinggi Abdul Gapur di Kuching untuk
menghalau James Brooke keluar dari Sarawak.
Kedudukan Sarikei di
Kawasan Sungai Rajang
Peristiwan Penentangan







1859, kedua-dua pembesar ini telah menyerang
kubu Brooke di Kanowit.
Dalam serangan tersebut, dua pegawai British
iaitu Charlie Fox dan Henry Steele telah dibunuh
orang Melanan di Kanowit.
1860, Syarif Masahor menyerang Kuching.
Semua kapal angkatan Syarif Masahor disekat
dan ditenggelamkan.
Syarif Masahor mengalami kekalahan dan
melarikan diri ke Brunei.
James Brooke memaksa Sultan Brunei
menghantar Syarif Masahor ke Singapore.
Syarif Masahor meninggal dunia pada tahun
1890.
Penentangan
di
Sabah
Penentangan Mat Salleh

Nama sebenar Mat Salleh ialah Mohammad
Salleh.
 Beliau dilahirkan di Inanam.
 Mat Salleh berketurunan Bajau dan Sulu.
 Beliau menjadi pembesar di hulu Sungai Sugut.
Sebab Penentangan

Syarikat Berpiagam Borneo Utara (SBBU)
talah memperkenalkan beberapa
perubahan baru dalam pentadbiran:
a) rakyat dikenakan cukai yang tinggi.
b) menggunakan tenaga buruh tempatan
dengan upah yang rendah.
c) mengambil alih hak pengutan cukai
daripada pembesar tempatan.
Peristiwa Penentangan





1894, penentangan memuncak apabila pengikut
Mat Salleh membunuh dua pedagang Dayak di
Sungai Sugut dan Mat Salleh enggan
menyerahkan pengikutnya itu kepada SBBU.
Mat Salleh Memberi amaran kepada SBBU
supaya tidak campur tangan di kawasannya.
Pihak SBBU menyerang dan membakar Inanam,
tetapi Mat Salleh berjaya melarikan diri ke
Lingkabau.
1897, Mat Salleh dan pengikutnya (orang Bajau)
menyerang Pulau Gaya, pusat pentadbiran
British.
Pihak SBBU menyerang kubu Mat Salleh
(Inanam) sekali lagi, Mat Salleh berjaya
melarikan diri dan membina kubu di Ranau
tetapi berjaya dimusnahkan oleh pihak SBBU.





William Cowie (Pengarah Urusan SBBU)
berpendapat Kompeni sukar mengalahkan Mat
Salleh dan menyarankan perjanjian perdamaian
antara kedua-dua pihak.
Mengikut perjanjian, kawasan Tambunan
diserahkan kepada Mat Salleh tetapi SBBU
mungkir janji dengan mengambil alih semula
Tambunan.
Mat Salleh sangat marah dan terus menentang
pihak SBBU sekali lagi.
Disember 1899, satu pasukan tentera British
berjaya menyerang dan menawan Tambunan.
1900, Mat Salleh terkorban semasa bertempur
dengan pihak tentera British.
Kawasan Penentangan
Mat Salleh
nasionalisme
dato bahaman
Perjuangan pemimpin tempatan menentang
British
Gerakan nasionalisme sehingga perang
dunia kedua
NASIONALISME DI MALAYSIA
Perjuangan pemimpin tempatan menentang British
Gerakan nasionalisme sehingga Perang Dunia Ke-2
RENTAP
SEBAB PENENTANGAN
Brooke ingin hapuskan orang Iban
Sebab
penentangan
Orang Iban
dianggap lanun
Peristiwa penentangan
Rentap menyerang kubu Brooke di Nanga Skrang