Sejm_Wielki_1788
Download
Report
Transcript Sejm_Wielki_1788
Konstytucja 3 maja 1791
rozluźnienie związków między zaborcami-
Polska stała się terenem rywalizacji
i przetargów
ekspansja gospodarcza Anglii na obszary
nadbałtyckie
1787 r.-wybuch wojny Rosji i Austrii
przeciw Turcji; powstanie „systemu
federalnego ” Anglia, Prusy, Holandia,
Szwecja i Turcja przeciw Rosji i Austrii
1787 r.-zjazd w Kaniowie Katarzyna II i Stanisław
August Poniatowski; wobec wojny Rosji z Turcją
Katarzyna zgodziła się na zwołanie sejmu pod
węzłem konfederacji i przeprowadzenie reform
w armii
wzajemne gwarancje Rosji i Austrii
o nienaruszalności granicy polskiej
1789 r.-wybuch Wielkiej Rewolucji we Francji;
pod jej wpływem ożywienie polskiego
mieszczaństwa
rozwój ideologii oświecenia
jesienią 1788 r. sejm zawiązał się pod laską
konfederacji, pod przewodnictwem
marszałków Stanisława Małachowskiego
i Kazimierza Nestora Sapiehy
stronnictwa ulegały przegrupowaniu pod
wpływem rozwoju sytuacji w Polsce
i w Europie
dworskie (wokół króla, prymas Michał
Poniatowski, kanclerz Jacek Małachowski-dążyli
do wzmocnienia władzy wykonawczej w oparciu o
sojusz z Rosją)
hetmańskie ( Franciszek Ksawery Branicki,
Seweryn Rzewuski, Szczęsny Potocki, marszałek
Kazimierz Nestor Sapieha-chcieli utrzymania
dotychczasowego porządku, popierani przez
ambasadora carskiego Stackelberga)
patriotyczne (Stanisław i Ignacy Potoccy, Adam
Czartoryski, Hugo Kołłątaj- za reformami)
żądano wycofania wojsk rosyjskich
z terytorium Polski; powołano stałą 100tysięczną armię ; ustanowiono stały podatek
z dóbr szlacheckich (10%) i duchownych
(20%); zniesiono Radę Nieustającą ,
utworzono komisje porządkowe cywilnowojskowe, które usprawniły administrację
terenową
w III 1791r.- szlachtę gołotę pozbawiono
prawa głosu
aktywizacja mieszczan-w 1789r. Pod
przewodnictwem prezydenta Warszawy Jana
Dekerta odbyła się „czarna procesja ”
przedstawicieli miast królewskich, żądających
reform i zmian w stosunku do mieszczan
prawo o miastach(IV 1791r.)-dopuszczono
mieszczan do urzędów; udział 24 plenipotentów
z głosem doradczym w sejmie w sprawach
miejskich; zagwarantowano wolność osobistą;
prawo nabywania ziemi; ułatwiono nobilitację;
zniesiono podział na zajęcia miejskie i szlacheckie
pierwsza w Europie konstytucja
władza ustawodawcza- dwuizbowy sejm (senat
i izba poselska) zwoływany co 2 lata; zniesiono
liberum veto; decyzje zapadały większością
głosów; sejm konstytucyjny co 25 lat
władza wykonawcza- król –dziedziczność
w dynastii saskiej Wettinów; Straż Praw –czyli
rząd złożony z prymasa, ministrów: Policji,
Pieczęci, Interesów Zagranicznych, Wojny,
Skarbu, którzy byli odpowiedzialni przed sejmem
niezawisłe sądownictwo
tolerancja religijna, uprzywilejowana
pozycja kościoła katolickiego; zakaz
zawiązywania konfederacji; prawo
o miastach; chłopi zostali wzięci pod opiekę
prawa i rządu; określono edukację dzieci
królewskich; nadanie narodowego
charakteru armii
Polska monarchią konstytucyjną- król władcą z woli
narodu
parlamentarna odpowiedzialność ministrów
realizacja haseł oświecenia- trójpodział władzy według
Monteskiusza
likwidacja wielu przywilejów szlacheckich, będących
przeżytkami feudalnymi i umożliwienie rozwoju
nowych stosunków ekonomicznych
wzmocnienie roli średniej szlachty, ograniczenie
magnaterii, nowa polityka wobec mieszczan
aktywizacja społeczeństwa
nietykalność osobista dla Żydów
prace nad kodyfikacją prawa cywilnego
sprzedaż starostw drogą licytacji
unifikacja ustroju Korony i Litwy
wcielono wojska prywatne do regularnej
armii, powiększając ją do 100 tysięcy
żołnierzy