Transcript Pierścienice

PIERŚCIENICE







1. Przegląd systematyczny
2. Charakterystyczne cechy
3. Filogeneza
4. Budowa ciała
5. Anatomia
6. Rozmnażanie i rozwój
7. Znaczenie w przyrodzie
1. Przegląd systematyczny
1.
2.
3.
TYP Pierścienice dzielimy
na trzy gromady:
Pijawki, np. pijawka lekarska
czy końska
Skąposzczety, np.
dżdżownica ziemna czy
wazonkowiec
Wieloszczety, np. nereida czy
afrodyta tęczowa
Systematyka zwierząt
A)
B)
C)
D)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
przodek jednokomórkowców
przodek dwuwarstwowców,
przodek trójwarstwowców bez wtórnej jamy
ciała
przodek trójwarstwowców z wtórną jamą
ciała
gąbki,
wielokomórkowce właściwe,
robaki płaskie,
mięczaki,
pierścienice,
pajęczaki,
skorupiaki,
owady,
szkarłupnie,
ryby,
płazy,
gady,
13) ptaki,
14) ssaki,
I - stawonogi, II - strunowce
2. Charakterystyczne cechy
 Pierścienice są wtórnojamowcami.
 Ciało ich jest segmentowane, pokryte worem skórnomięśniowym z oskórkiem i śluzem.
 Mają układ krwionośny.
 Układ nerwowy jest drabinkowy.
 Układ pokarmowy jest zróżnicowany na odcinki.
 Narządami wydalniczymi są metanefridia.
 Odgrywają bardzo dużą rolę w przyrodzie i gospodarce
człowieka.
3. Filogeneza
 Kambr środkowy - pierwsze odciski w skałach
 Pierścienice wywodzą się zapewne z bezjelitowych wirków i
reprezentują linie rozwojową zwierząt mających swobodnie
pływającą, planktoniczną larwę – trochoforę.
 Podstawową grupą pierścienic stanowią bardzo zróżnicowane
morskie wieloszczety, wśród których spotykamy organizmy
bardzo proste w budowie oraz silenie wyspecjalizowane.
 Z pierwotnych wieloszczetów (być może) rozwinęła się linia
rozwojowa, która przeszła do życia w wodach słodkich, (a
później także na ląd), a w rozwoju nie występowała larwa. Ich
cechą stała się natomiast umiejętność wytwarzania siodełka struktury biorącej udział w rozmnażaniu płciowym.
Przedstawicielami tej linii rozwojowej są dzisiejsze skąposzczety
i pijawki.
 Najnowsze badania wykazały, że pierścienice są blisko
spokrewnione z mięczakami.
4. Budowa ciała





Ciało - długie i dwubocznie spłaszczone, ciało podzielone na segmenty
(septy - poprzeczne przegrody).
Celoma (wtórna jama ciała) pokryta nabłonkiem pochodzącym z
mezodermy, wypełnia całe wnętrze ciała pomiędzy mięśniami oraz
układem pokarmowym.
Specjalny płyn w celomie: ważny w wymianie gazowej oraz pokarmowej,
zapewnia właściwe ciśnienie (dzięki czemu ciało zachowuje odpowiedni
kształt).
Parapodia (u wieloszczetów) są wypustkami ścianek segmentów. Każdy
człon posiada parzyste parapodia po bokach ciała. Służą one do
przemieszczania się oraz do zwiększenia powierzchni wymiany gazowej.
Skrzela (u niektórych osobników wodnych) mogą znajdować się na
zewnątrz ciała (powstają one z przekształconych parapodiów,
zawierających dużą liczbę naczyń krwionośnych
5. Anatomia





Układ pokarmowy :
Składa się on z jelita przedniego,
jelita środkowego, jelita tylnego
Rozpoczyna się otworem
gębowym
Niektóre skąposzczety mają
dodatkowo wole i umięśniony
żołądek
Jelito ma środkowe pierścienic ma
postać prostej rury
5. Anatomia




Układ oddechowy :
Nie mają wyodrębnionego układu oddechowego
Prowadzą wymianę całą ukrwioną powierzchnią ciała
Na parapodiach tworzą skrzela zewnętrzne
5. Anatomia







Układ krążenia :
Rolę serca pełnią naczynia
okrężne
U większości gatunków brak
wyodrębnionego serca
O krążeniu decydują skurcze
mięśnia grzbietowego
Układ krążenia, u większości
pierścienic zamknięty
Płynem krążącym jest hemolimfa
Układ krążenia ma za zadanie
transportowanie substancji między
segmentami oraz usuwanie
metabolitów do układu
wydalniczego
5. Anatomia






Układ nerwowy :
Układ nerwowy jest oddzielony od
powłok ciała
Jest to układ typu drabinkowego
Parzyste zwoje międzygardzielowe
tworzące mózg
Odchodzą od nich obrączki
okołogardzielowe łączące je ze
zwojami podgardzielowymi
parzyste zwoje rozmieszczone w
każdym segmencie połączone
komisurami w pary
5. Anatomia








Układ wydalniczy :
Układ wydalniczy u wszystkich pierścienic zbudowany jest z
nefrydiów
nazywany jest metanefrydialnym
usuwa zbędne i szkodliwe produkty przemiany materii
Ma metameryczną budowę
U niektórych wieloszczetów znajduje się układ wydalniczy
protonefrydialny
Brak jest w nim komórek płomykowych
Układ pełni rolę osmoregulacyjną
Rozmnażanie i rozwój

Wieloszczety są rozdzielnopłciowe

występuje u nich zapłodnienie
zewnętrzne i rozwój złożony

Nie występuje u nich zjawisko
dymorfizmu płciowego

Skąposzczety oraz pijawki są
obojnakami, brak stadium larwalnego

Występuje u nich zapłodnienie
krzyżowe

trochofora jest orzęsiona i występuje
stan wolno żyjący
7. Znaczenie w przyrodzie

użyźniają ziemię (dżdżownice) i poprawiają jej mineralizację

rozkładają martwe szczątki zwierząt i roślin

Biorą aktywny udział w oczyszczaniu zbiorników wodnych

Stanowią także pokarm dla innych zwierząt

Pijawki dodatkowo są używane w celach medycznych w różnych
schorzeniach

A niektóre pierścienice są także przysmakiem kulinarnym dla ludzi