Transcript HF 2 Intra- en interpersoonlijke conflicten DEEL1

HF 2: INTRA- EN INTERPERSOONLIJKE
CONFLICTEN
• Waar verschillende mensen samenleven komt het
vroeg of laat tot een conflict
• Een conflict is echter niet noodzakelijk iets negatief
Intermenselijke relaties kunnen zelfs slecht functioneren door te
weinig conflict
• Conflicten creëren heel wat mogelijkheden:
INTRA- EN INTERPERSOONLIJKE
CONFLICTEN
• Voordelen conflicten:
• Manifest probleem geraakt opgelost. Onderhuids opgehoopte spanningen, die de
cohesie ondermijnden, kunnen door het conflict verminderen.
• Doordat het conflict openbarstte, kunnen de normen scherp gesteld worden. Een
conflict beantwoordt de vragen: waar staan wij voor? Waarvoor kiezen wij? De eigen
groepswaarden en normen en verbondenheid word nog eens bevestigd.
• De solidariteit binnen de groep zal verhogen omdat er een externe vijand is
waartegen de groep samen moet strijden. (interne groepsverschillen worden hiervoor
opzij gezet)
• Daarnaast biedt dergelijk conflict aan de groepsleden een gemeenschappelijk
gedeelde ervaring. Dit brengt de leden dichter bij elkaar.
• Probleemoplossend vermogen wordt gestimuleerd.
INTRA- EN INTERPERSOONLIJKE
CONFLICTEN
1. Begripsdefiniëring
• Conflict = een botsing tussen tegengestelde
wensen/belangen bij een individu, binnen een
groep of tussen groepen.
a. Conflictmaterie (de grond)
b. Conflictgedrag
c. Conflictproces (context)
• Conflict is subjectief, verschillende interpretaties
• Meer conflictvaardig, minder conflictgevoel
INTRA- EN INTERPERSOONLIJKE
CONFLICTEN
• 2. Soorten conflicten
• Conflicten naargelang de oorzaak
• A. belangenconflict: tegenstrijdige belangen.
Vb: Rokers vs Niet-rokers: de grens tussen een discriminerende
(benadelende) inperking van de zelfbeschikking en de
bescherming van anderen
Vb: Godsdienstvrijheid en schoolplicht: de beperking van vrije
godsdienstuitoefening op school.
• B. waardenconflict
Vb: Taliban vinden dat meisjes geen onderwijs mogen genieten.
• C. Machtsconflict
Vb: Jelle is 16 jaar en wil een piercing in zijn lip. Zijn ouders vinden
piercings maar niets en vinden dit niet toelaatbaar zolang hij nog thuis
woont.
INTRA- EN INTERPERSOONLIJKE
CONFLICTEN
• Conflicten op het niveau van mensen en groepen
• 1. Intrapersoonlijke conflicten
• 2. Interpersoonlijke conflicten
 Psychologie
 Sociale Psychologie
• 3. Intragroepsconflicten
• 4. Intergroepsconflicten
 Sociologie
 Sociologie
Geef voor elke groep een voorbeeld
INTRA- EN INTERPERSOONLIJKE
CONFLICTEN
• 2.3 Soorten conflicten nader bekeken
• 2.3.1 Intrapersoonlijke conflicten
•
•
•
•
A. het dilemma
B. de cognitieve dissonantie
C. het rolconflict
D. psychische aandoeningen
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN: HET DILEMMA
• A. HET DILEMMA
= een keuze uit twee (of meer) even
(on)aantrekkelijke alternatieven
Geen logica maar persoonlijke keuze
vb: snel met de auto naar school of gezond met de fiets
 We lezen en bespreken de dilemma’s p 28, 29 en 30
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN: HET DILEMMA
• We bekijken één van volgende fragmenten
• Een stukje uit de verfilming van het boek Sophie’s choice
http://www.youtube.com/watch?v=R2Dxx3_iF14
• Twee stukjes uit de film ‘the box’
http://www.youtube.com/watch?v=jVD0CmsMFDQ
http://www.youtube.com/watch?v=kFdJLku5yQE
• Omschrijf het dilemma:
• Welke oplossing kiest Sophie/Cameron Diaz?
• Kan je haar keuze begrijpen?
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN: HET DILEMMA
• De methode van de Potter box
(een instrument voor het maken van ethische dilemma’s)
 Doorloop een 4-tal stappen
 De volgorde van de stappen is triviaal
 Het kan zijn dat je heen en terug gaat tussen verschillende stappen
alvorens je een beslissing kan maken
 Stap 5: maak je beslissing in lijn met de vorige stappen
Lukt dit niet, moet je terug naar voorgaande stappen.
POTTER BOX
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN: HET DILEMMA
• Lees het voorbeeld p. 33
Probeer nu zelf het dilemma in Sophie’s Choice/the
box op te lossen volgens de Potter Box
Taak: Bedenk een eigen dilemma en gebruik de
Potter Box om tot een oplossing te komen.
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
ROLCONFLICTEN
• Iedere mens: meerdere sociale posities (positieset)
Sociale rol
Conflict tussen verschillende rollen die bij eenzelfde
positie horen  Intrarolconflict of intern rolconflict
Vb: President tussen achterban en internationale druk
Conflict tussen rollen die bij verschillende posities
horen  interrolconflict of extern rolconflict.
Vb: Dokter en moeder
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
ROLCONFLICTEN
• Vraag: wanneer sprake van een conflict, van
‘moeilijk verenigbare verwachtingen en normen’?
 Cultuurconflict (onderzoeker)
 Potentieel / actueel rolconflict
 Subjectief rolconflict
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
ROLCONFLICTEN
Vb:
• Cultuurconflict:
Een Afrikaanse onderzoeker in Europa ziet vrouwen halftijds werken en het huishouden doen.
• Potentieel rolconflict:
Persoon ervaart dat er verschillende eisen worden gesteld met betrekking tot de werkvloer en het
huishouden (maar kan makkelijk kiezen).
• Actueel rolconflict:
Persoon wil goed werk leveren (voor klanten, baas, zichzelf) en het huishouden in orde hebben
(voor partner, kinderen, zichzelf) en werkt dus van thuis uit zodra de kinderen en het huishouden
klaar zijn.
• Subjectief Rolconflict:
Persoon ervaart dat laat werken (omdat van thuis uit werken niet kan) en het huishouden samen
niet verenigbaar is.
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
ROLCONFLICTEN
• Oplossen van rolconflicten
1. Prioriteit toekennen
2. Minimaliseren van het rolgedrag (vluchtgedrag)
3. Zoeken naar een compromis
• Rolversterking
• Vb: kameraadschappelijk optredende vader door jeugdleider vs
hoofdambtenaar
• Vb: dienstplichtig militair door jongen uit traditioneel gezins- en schoolmilieu vs
uit ‘alternatieve’ opvoeding
Deze voorbeelden komen uit een boek verschenen in 1984. Zijn ze
gedateerd? Wat loopt er volgens jou anders vandaag de dag?
Probeer op p.37 zelf een definitie te geven van de belangrijkste termen
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
ROLCONFLICTEN
Definities:
Cultuurconflict: wanneer rolconflicten onderzocht worden en de
onderzoeker vindt zelf dat er een conflict is tussen rollen, spreken we slechts
van een cultuurconflict.
Potentieel rolconflict: mensen die onderzocht worden zien ook zelf dat
anderen tegenover hun gedrag blijkbaar verschillende eisen stellen.
Actueel rolconflict: Op basis van de gepercipieerde verwachtingen
ontstaat er actueel conflict als de persoon zich wil confirmeren aan de
verschillende rollen.
Subjectief rolconflict: wanneer rolconflicten door de onderzochte ook
werkelijk worden ervaren als onverenigbaar en niet enkel verschillend.
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
ROLCONFLICTEN
Voorbeeld beoordelen:
“During Katrina, New Orleans police officer caught in a dilemma
between police and family obligations. Although the officer at the end
of the clip says it was a "no-brainer" as to the decision he made (to stay
with his family), he later in the interview indicates the adverse
consequences of failing to fulfill his police role (e.g., constant feelings of
regret, nightmares, etc.). This discussion is not included in this clip.”
http://www.youtube.com/watch?v=2WGNAwdkoGo
INTRA- EN INTERPERSOONLIJKE
CONFLICTEN
• 2.3 Soorten conflicten nader bekeken
• 2.3.1 Intrapersoonlijke conflicten
•
•
•
•
A. het dilemma
B. het rolconflict
C. de cognitieve dissonantie
D. psychische aandoeningen
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
DE COGNITIEVE DISSONANTIE
• Probeer o.b.v. het artikel p38-39 een eigen definitie
van cognitieve dissonantie te formuleren
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
DE COGNITIEVE DISSONANTIE
• Cognitieve dissonantie is het ongemakkelijke
gevoel dat we hebben als iets wat we geloven of
hopen wordt tegengesproken door de feiten, of als
ons gedrag niet overeenkomt met het positieve
beeld dat we van onszelf hebben. Of als we twee
verschillende ideeën hebben die elkaar uitsluiten.
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
DE COGNITIEVE DISSONANTIE
• Van nature geneigd te streven naar cognitieve
consistentie (Festinger).
• Bij cognitieve dissonantie  spanning
We passen onze attitude aan.
Opnieuw cognitieve consistentie
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
DE COGNITIEVE DISSONANTIE
• Vb: Je bent op dieet maar wil dolgraag wat
chocolade.
• Gedrag (dieet) is in strijd met je gedachten
(chocolade)  cognitieve dissonantie
Je past je attitude aan opdat er weer cogntieve
consistentie ontstaat: ‘Zo dik ben ik nu ook weer niet’
of ‘Het is maar met af en toe vals te spelen dat je
een dieet volhoudt.
INTRA- EN INTERPERSOONLIJKE
CONFLICTEN
• 2.3 Soorten conflicten nader bekeken
• 2.3.1 Intrapersoonlijke conflicten
•
•
•
•
A. het dilemma
B. het rolconflict
C. de cognitieve dissonantie
D. psychische aandoeningen
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
PSYCHISCHE STOORNISSEN
Psychische stoornis: definitie (volgens APA)
• Syndroom van psychologische en/of gedrags-symptomen
• Klinisch relevant
• Leidend tot ongemak, handicap, en/of toegenomen risico
op dood, pijn, handicap, of belangrijke mate van verlies
van vrijheid
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
PSYCHISCHE STOORNISSEN
• Lees het artikel p43.
 Welke tendensen stelt men vast?
 Welke verklaring ziet men hiervoor?
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
PSYCHISCHE STOORNISSEN
• Lees het artikel p43.
 Welke tendensen stelt men vast?
• Toename in aandoeningen
• Toename relatief sneller bij vrouwen
• Op steeds jongere leeftijd
 Welke verklaring ziet men hiervoor?
• De veranderende rol van de vrouw in onze samenleving
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
PSYCHISCHE STOORNISSEN
• Lees het artikel p 44-46
• Probeer de verklaring van het vorig artikel verder uit te
diepen.
• Wat kan men doen om het Dertigers dilemma te bestrijden?
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
PSYCHISCHE STOORNISSEN
• Probeer de verklaring van het vorig artikel verder uit te
diepen.
• Behoeftenpiramide wordt sneller doorlopen  men stelt zich
sneller existentiële vragen
• Toename aan keuzemogelijkheden veroorzaakt keuzestress
• Tijdsdruk om alles gedaan te krijgen
• Vrouwen zijn emotioneel gevoeliger
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
PSYCHISCHE STOORNISSEN
• Wat kan men doen om het Dertigers dilemma te bestrijden?
• Erkennen en herkennen van het Dertigers dilemma
• Een coach of loopbaanadviseur raadplegen
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
PSYCHISCHE STOORNISSEN
Depressie
• Zoek op de site www.fitinjehoofd.be meer
informatie over depressie. Probeer volgende
vragen te beantwoorden (= leerstof)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Wat is het verschil tss ‘een dipje’ en een depressie?
Welke kenmerken heeft een depressie?
Welke drie vormen van depressie kan je herkennen?
Waarom is iemand depressief?
Wat kan je tegen een depressie doen?
Welke tips kan je geven aan de omgeving?
INTRAPERSOONLIJKE CONFLICTEN:
PSYCHISCHE STOORNISSEN
http://www.psyonline.nl/stoornissen.html
Nog veel andere stoornissen die we niet in detail bekijken.
Belangrijkste zijn:
- Angststoornissen: gegeneraliseerd, fobieën
- Obsessief-compulsieve stoornissen
- Eetstoornissen
- Persoonlijkheidsstoornis: Schizofrenie
- Ouderdomsstoornissen: dementie
- Slaapstoornissen: insomnia
- …..