Transcript Dizajn korisni*kog interfejsa
DIZAJN KORISNIČKOG INTERFEJSA
STRATEGIJE ZA EFIKASNU INTERAKCIJU ČOVJEK - RAČUNAR
UPOTREBLJIVOST INTERAKTIVNIH SISTEMA
K
N
JIGA
Designing the User Interface: Strategies for Effective Human-Computer Interaction Fifth Edition Ben Shneiderman & Catherine Plaisant in collaboration with Maxine S. Cohen and Steven M. Jacobs Addison-Wesley Computing ISBN-10: 0-321-53735-1 ISBN-13: 978-0-32153735-5
UVOD
• • • •
Interdisciplinarna nauka o interakciji čovjek – računar (Human Computer Interaction HCI) kombinira znanje i metode sljedećih profesionalaca: psiholozi stručnjaci kompjuterskih nauka grafički dizajneri pisci tehničke dokumentacije
• •
ergonomski eksperti antroplozi i sociolozi REZULTAT: rastuća popularnost socijalnih medija
UVOD
Na nivou korisnika
• korisnički interfejsi utiču na život ljudi • • • • • • edukacija i trening: enciklopedije, vježbe, simulacije zabava: muzika i sportske informacije korisnički generisan sadržaj: web sajtovi socijalnih mreža, dijeljenje slika i videa, zajednice korisnika uredjaji za komunikaciju preko Interneta podrška odlučivanju: medicinska dijagnostika i tretman rutinske procedure: povrat poreza
UVOD
Na nivou zajednice
• • • • poslovna upotreba: finansijsko planiranje, izdavaštvo privreda i profesije: web resursi za žurnale, mogućnosti za razvoj karijere porodična upotreba: zabava, igre i komunikacija globalizacija: jezik i kultura
UVOD
Desktop protiv web-baziranih aplikacija Umrežavanje i korisnički generisani sadržaj
• socijalni mediji zamjenjuju starije forme (novine, TV, radio)
Od mobilnih uredjaja do displeja u komercijalnim centrima Prevod na više jezika Šta očekivati?
• • • nevidljive UI koji su ugrađeni u okruženje uređaje svjesne konteksta multi-modalne interfejse
UVOD
novi „look and feel“ kompjutera - MAC
UVOD
novi „look and feel“ kompjutera – Vista / Win 7
UVOD
novi „look and feel“ kompjutera – Win 8
UVOD
manji uređaji sa više mogućnosti… Sudbina desktop kompjutera je neizvjesna i njihov UI je upitan, jer se mobilni uređaji razvijaju sa prodornim i nevidljivim interfejsima
INTRODUCTION
And smaller devices doing more… Destiny of desktop computers and their UIs is questionable, as mobile devices are developing with pervasive and invisible interfaces
INTRODUCTION (CONTINUED)
And smaller devices doing more… Destiny of desktop computers and their UIs is questionable, as mobile devices are developing with pervasive and invisible interfaces
PREGLED SADRŽAJA KNJIGE
Chapter 1:
• pogled u HCI sa stanovišta prakse i istraživanja
Chapter 2:
• smjernice, principi i teorije
Chapters 3-4:
• rukovođenje procesom dizajna i evaluacija
Chapters 5-9:
• stilovi interakcije
Chapters 10-14:
• kritične odluke u dizajnu
Afterword:
• društveni i pojedinačni uticaji korisničkih interfejsa
ZAHTJEVI UPOTREBLJIVOSTI
Proces dizajna
• • određivanje potreba korisnika generisanje više alternativnih rješenja • provođenje detaljne evaluacije
Nadilaženje “user friendliness-a” Sinonimi za “user-friendly” u Microsoft Word 2002 su:
• lako za korištenje; pristupačno; razumljivo; otporno na idiote; raspoloživo i spremno
Ove mjere su još uvijek subjektivne i nejasne, tako da je neophodan sistematski proces za razvoj upotrebljivih sistema za određenog korisnika u određenom kontekstu U najboljem slučaju, interfejs skoro nestaje
CILJEVI ANALIZE ZAHTJEVA
Ustanovi potrebe korisnika
• • • • Odredi koji zadaci i podzadaci se trebaju izvršiti Uključi zadatke koji se samo ponekad izvršavaju Zajednički zadaci se lako identificiraju Funkcionalnost mora odgovarati potrebi inače će korisnik odbiti proizvod ili ga neće dovoljno koristiti (primjer mobilnog telefona sa previše funkcija)
CILJEVI ANALIZE ZAHTJEVA
Osiguraj pouzdanost
• • • • • • akcije moraju raditi onako kako su specificirane prikazani podaci iz baze moraju reflektirati stvarnu bazu olakšaj osjećaj nepovjerenja korisnika sistem treba biti raspoloživ što je češće moguće sistem ne smije uvoditi greške osiguraj privatnost korisnika i sigurnost podataka
CILJEVI ANALIZE ZAHTJEVA
Promoviraj standardizaciju, integraciju, konzistentnost i portabilnost
• • Standardizacija: koristi postojeće industrijske standarde da unaprijediš učenje i izbjegneš greške (npr. W3C i ISO standardi) Integracija: proizvod treba da može raditi na različitim softverskim paketima i alatkama (npr. Unix) • • Konzistentnost: kompatibilnost različitih verzija proizvoda; koristi zajedničke sekvence akcija, termine, jedinice, boje itd. unutar programa Portabilnost: omogući konverziju podataka za višestruka softverska i hardverska okruženja
Softver treba da radi na više platformi UI treba da radi na različitim vrstama i veličinama displeja
CILJEVI ANALIZE ZAHTJEVA
Završi projekte na vrijeme i unutar budžeta
• proizvodi koji kasne ili su skuplji od predviđenog budžeta mogu izazvati pritisak unutar kompanije i znače nezadovoljne korisnike i gubitak posla u korist konkurencije
MJERE UPOTREBLJIVOSTI
Vrijeme učenja Brzina izvršavanja Greške korisnika Zadržavanje korisnika u odnosu na frekvenciju korištenja i lakoću učenja Subjektivno zadovoljstvo korisnika
MJERE UPOTREBLJIVOSTI
Definiši ciljnu zajednicu korisnika i klase zadataka pridruženih interfejsu Zajednice evoluiraju i mijenjaju se Često se dešavaju kompromisi u dizajn opcijama
• • različiti prioriteti ciljeva evaluacija u ranoj fazi dizajna ili kad je proizvod završen
MOTIVACIJE UPOTREBLJIVOSTI
Mnogi interfejsi su loše dizajnirani u raznom domenima: Life-critical systems
• • • kontrola leta, nuklearni reaktori, električna postrojenja, dispečerski sistemi za policiju i vatrogasce, medicinska oprema očekuju se visoke cijene, pouzdanost i efektnost dugi trening periodi su prihvatljivi da bi se smanjio broj grešaka • zadovoljstvo korisnika nije prioritet jer su oni visoko motivisani
MOTIVACIJE UPOTREBLJIVOSTI
Industrijski i komercijalni sektor
• • • • • • bankarstvo, osiguranje, narudžbe, inventari, rezervacije, računi i prodaja lakoća učenja smanjuje cijene treninga brzina i stepen grešaka su relativne na cijenu brzina izvršavanja je važna zbog broja transakcija subjektivno zadovoljstvo je važno zbog zdravlja operatora važan prevod na više jezika
MOTIVACIJE UPOTREBLJIVOSTI
Uredske, kućne i zabavne aplikacije
• • • • • • • tekst procesori, elektronska pošta, konferenciranje, video igre, obrazovni softver, pretraživači, mobini uređaji itd.
lakoća učenja, nizak stepen greške i subjektivna satisfakcija su od ogromnog značaja zbog konkurencije povremena upotreba pojedinih aplikacija znači da interfejsi moraju biti intuitivni i laki za upotrebu važna podrška online helpa dizajn strukturiran u nivoe opslužuje i početnike i eksperte korisnike potreba niska cijena zbog konkurencije • nove igre i uređaji, npr.
Microsoft Kinect
MOTIVACIJE UPOTREBLJIVOSTI
Istraživački, kreativni i kooperativni sistemi
• • • • web browseri, pretraživači, rad uz saradnju teško opisati benchmarke pribor za umjetnike, arhitekstonski dizajn, razvoj softvera, komponovanje muzike i sistemi za naučno modeliranje kod ovih aplikacija interfejs treba biti transparentan, tako da se korisnik može posvetiti zadatku
MOTIVACIJE UPOTREBLJIVOSTI
Sociotehnički sistemi
• • • • • • kompleksni sistemi koji uključuju mnogo ljudi tokom dugo vremena izbori, zdravstvena podrška, verifikacija identiteta, prijava zločina povjerljivost, privatnost, odgovornost i sigurnost provjerljivost izvora i status feedback lakoća učenja za početnike i odziv za izgradnju povjerenja administratori trebaju alatke za detekciju neobičnih uzoraka upotrebe
UNIVERZALNA UPOTREBLJIVOST
Fizičke sposobnosti i fizički radni prostor
• • • razumjeti fizičke, intelektualne i personalne razlike među korisnicima finalni cilj je da se udovolji potrebama svih korisnika nije dovoljno mjeriti fizičke dimenzije, treba uzeti u obzir i dinamičke mjere, kao što su dohvat, snaga ili brzina • U praksi: teže je redizajnirati interfejs za različite situacije nego dizajnirati univerzalni interfejs
UNIVERZALNA UPOTREBLJIVOST
Varijacije u percepciji čula populacije korisnika
• Vid: dubina, kontrast, sljepilo za boje, senzitivnost na pokret • Dodir: osjetljivost tastature i touch screen-a • Sluh: audio podražaji moraju biti prepoznatljivi
Dizajn radnog mjesta može poboljšati i pogoršati radni učinak
• Visina stolice, naslon za glavu u autu, volan itd.
• Mobilni uređaji: vrsta tipki, veličina tipki, pritisak
UNIVERZALNA UPOTREBLJIVOST
Kognitivne i perceptualne sposobnosti
• • ljudska sposobnost da interpretira senzorski ulaz brzo i da inicira kompleksne akcije čini moderne kompjuterske sisteme mogućim žurnal
Ergonomic Abstracts
nudi sljedeći klasifikaciju
ljudskih kognitivnih procesa
: • • • • • • • dugoročna i semantička memorija kratkoročna i radna memorija rješenje problema i rezonovanje donošenje odluka i procjena rizika jezička komunikacija i razumijevanje pretraživanje, slikovna i osjetilna memorija učenje, razvoj vještina, akvizicija znanja i sticanje koncepta
UNIVERZALNA UPOTREBLJIVOST
Oni također smatraju da sljedeći faktori utiču na percepciju i motoriku:
• • • • • • • • • • uzbuđenje i budnost umor i nesanica mentalno opterećenje znanje rezultata i feedback-a monotonija i dosada nedostatak osjećaja ishrana i dijeta strah, napetost, raspoloženje i emocije droge, pušenje i alkohol psihološki ritmovi
Preduslovi
• u bilo kojoj aplikaciji, iskustvo i pozadinsko znanje u domenu zadatka i interfejsa igraju ključnu ulogu u učenju i performansi
UNIVERZALNA UPOTREBLJIVOST
Razlike u karakteru
• • • ne postoji taksonomija za identificiranje tipova karaktera korisnika dizajneri moraju biti svjesni da su populacije podijeljene i da ti dijelovi imaju različite odzive na različite stimulanse • npr. neki ljudi vole kompjutere a neki ne vole indikatori i teorije • Myers-Briggs Type Indicator (MBTI) • • • • ekstrovertnost nasuprot introvertnosti čula nasuprot intuiciji perceptivno nasuprot prosuđivanja osjećanje nasuprot racionalnom
UNIVERZALNA UPOTREBLJIVOST
Kulturna i internacionalna različitost
• • • • • • • • • • • • • slova, brojevi, specijalni i dijakritički znakovi ulaz i čitanje slijeva nadesno i zdesna nalijevo formati datuma i vremena formati brojeva i valuta težine i mjere telefonski brojevi i adrese imena i titule (Mr., Ms., Mme.) id broj, nacionalna identifikacija i broj pasoša velika slova i tačke sekvence sortiranja ikone, dugmad, boje pluralizacija, gramatika, način pisanja etiketa, politika, ton, formalni ton, metafore
UNIVERZALNA UPOTREBLJIVOST
korisnici sa fizičkim izzovima
• • moraju se planirati unaprijed korisnici sa posebnim potrebama (npr. ALT tag za čitače ekrana) rano planiranje košta manje nego kasnije dodavanje
stariji korisnici
• • slabije vide, čuju i imaju sporije reflekse različite postavke boja i zvuka
UNIVERZALNA UPOTREBLJIVOST
mladi korisnici
UNIVERZALNA UPOTREBLJIVOST
mladi korisnici
• čak i djeca koja ne znaju čitati koriste kompjuterski kontrolisane igračke • želja za interakcijom sa odgovarajućim odzivom • ograničenja kod djece • • • nizak nivo spretnosti (bez povlačenja miša, duplog klika, malih ciljeva itd.) nizak nivo apstrakcije (bez kompleksnih rečenica) kratak period pažnje • oprez u web okruženjima, ograničeni sadržaj, sigurnost i privatnost, antisocijane i nasilne igre
PREVAZILAŽENJE RAZLIKA U HW I SW
glavni tehnički izazovi za sljedeću dekadu
• proizvodnja zadovoljavajuće i efektivne Internet interakcije na brzim i sporim konekcijama • omogućavanje pristupa web servisima sa velikih displeja i malih mobilnih uređaja • podrška lakom održavanju i automatska konverzija na više jezika
ZAKLJUČAK
UI značajno utiče na percepciju softvera
• upotrebljiv softver se bolje prodaje • neupotrebljive web stranice su napuštene
Dizajniraj ispravno ili plati kasnije Ti nisi korisnik!
• većina softver inžinjer komuniciraju sa drugim programerima • UI je komunikacija sa korisnicima
PITANJA
?