Transcript ვრცლად - Mastsavlebeli.Ge

ეკოლოგიური ურთირთობის
ფორმები
რუსუდან თედორაძე
ბიოლოგიის კონსულტანტი
ბიოტური ფაქტორები
ნეიტრალიზმი
• ერთ ტერიტორიაზე მცხოვრებ
სახეობათა შორის
• ურთერთობის ისეთი ფორმაა,
როცა არც ერთ სახეობას არა აქვს
პირდაპირი
• ზეგავლენა მეორეზე. ისინი
ერთმანეთისაგან
დამოუკიდებლად არსებობენ.
• ურთიერთობები, რაც მათ შორის
შეიძლება იყოს, უმნიშვნელო და
• არაპირდაპირია, ასე რომ მათ
არც ერთმანეთის რაოდენობაზე
აქვთ გავლენა.
ამენსალიზმი
• ერთი ორგანიზმის
მიერ მეორის
დათრგუნვა, ამ
უკანასკნელიდან
ყოველგვარი
წინააღმდეგობის
გარეშე
კომენსალიზმი
• ერთი ორგანიზმი
ღებულობს
სარგებელს,
მეორეს არც
სარგებელი აქვს
და არც ზიანი
კომენსალიზმი სხვადასხვა
სახის შეიძლება იყოს:
• ორგანიზმი
სარგებლობს
მეორის
საკვების
ნარჩენით. მაგ.
ჩრდილოეთის
დათვი და
თეთრი მელა.
“თანამესუფრეობა”
• ერთნაირი
საკვებით ან
ტერიტორიით
სარგებლობენ და
ერთმანეთს არ
აზარალებენ;
“მდგმურობა”
ერთ სახეობის სხეული ან
„ბინა“ შეიძლება
მეორისთვის
თავშესაფარი გახდეს.
პროტოკოოპერაცია
უერთიერთარსებობა
სასარგებლოა,
მაგრამ
არააუცილებელი;
მუტუალიზმი
• როდესაც ორი
სხვადასხვა
ორგანიზმის
არსებობა
აუცილებელია
თითოეულისთვის;
სიმბიოზი
ურთიერთსასარგე
ბლო
თანაარსებობის
ფორმა
მტაცებლობა
ორგანიზმების
ისეთი
ურთიერთობაა,
რომლის დროსაც
ერთ სახეობის
ორგანიზმი იჭერს,
კლავს და
საკვებად იყენებს
მეორე სახეობის
ორგანიზმს
პარაზიტიზმი
სახეობა იყენებს
მეორეს,როგორც
საარსებო გარემოსა
და კვების წყაროს
და ზიანს აყენებს
მას;
კონკურენცია
• ოგანიზმებს შორის
ურთერთობათა ფორმა
იმ რესურსების
მოსაპოვებლად,
რომელიც აუცილებელია
მათ არსებობისა და
გამრავლებისათვის.
შიდასახეობრივი კონკურენცია
სახეობათაშორისი
კონკურენცია