Transcript Slide 1
suresh Mahendrakar Asst.Teacher GHS Shadguppi ಪ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ವೀಕ್ಷಿಸಿದ ವಧ್ರಾರ್ಥಿಯು ವಶ್ವದ ಅರ್ಿ ಸ್ಮರಿಸ್ುವನು ಉಪಗ್ಾಹಗ್ಳ ಅರ್ಿ ಸ್ಮರಿಸ್ುವನು ಕೃತಕ ಮತುು ನೆೈಸ್ರ್ಗಿಕ ಉಪಗ್ಾಹಗ್ಳ ವಾತ್ರಾಸ್ ತಿಳಿಸಸ್ುವನು ಉಡ್ಡಯನ ವರಹನದ ಅರ್ಿ ವವರಿಸ್ುವನು ರರಕೆಟ್ ನ ಅರ್ಿ ಸ್ಮರಿಸ್ುವನು ರರಕೆಟ್ ನ ರಚನೆ ವವರಿಸ್ುವನು ಉಪಗ್ಾಹಗ್ಳ ಉಡರವಣರ ಪಾಕ್ರಾಯೆ ವವರಿಸ್ುವನು ಕಕ್ಷರ ವೆೀಗ್ &ವಮೀಚನರ ವೆೀಗ್ಗ್ಳ ಅರ್ಿ ಸ್ಮರಿಸ್ುವನು ಭೂಸಿಿರ ಉಪಗ್ಾಹಗ್ಳ ಅರ್ಿ ಸ್ಮರಿಸ್ುವನು ಉಪಗ್ಾಹಗ್ಳ ಉಡರವಣರ ಕ್ಷೆೀತಾದಲ್ಲಿ ಭರರತದ ಸರಧನೆಗ್ಳನುು ಪಟ್ಟ್ಮರಡ್ುವನು. ಕೆಲವು ವಜ್ಞರನಿಗ್ಳ ಭರವಚಿತಾಗ್ಳನುು ಗ್ುರುತಿಸ್ುವನು ಭರರತ ಉಡರವಣೆ ಮರಡಿದ ರರಕೆಟ್ ಮತುು ಉಪಗ್ಾಹಗ್ಳನುು ಪಟ್ಟ್ ಮರಡ್ುವನು ರರಕೆಟ್ ಮತುು ಉಪಗ್ಾಹಗ್ಳ ಉಪಯೀಗ್ಗ್ಳನುು ಪಟ್ಟ್ಮರಡ್ುವನು ಕೆಲವು ಸ್ಂಕೆೀತಗ್ಳ ವಸ್ುುತ ರೂಪ ಸ್ಮರಿಸ್ುವನು ಪ್ರ್ರಾಜೆಕ್ಟ್ ನ ಉದೆದೇಶಗಳು ವಿಶವ ಉಪಗರಹಗಳು ನೆೈಸರ್ಗಿಕ ಉಪಗರಹಗಳು ಕೃತಕ ಉಪಗರಹಗಳು ಉಡ್ಡಯನ ವ್ಹನ ರ್ಕೆಟ್ ಗಳು ರ್ಕೆಟ್ ಗಳ ವಿಧಗಳು ರ್ಕೆಟ್ ಗಳ ರಚನೆ ಉಪಗರಹಗಳ ಉಡ್ವಣ್ ಪರಕ್ರರಯೆ. ಕಕ್ಷ್ ವೆೇಗ & ವಿಮೇಚನ್ ವೆೇಗ ಭೂಸ್ಥಿರ ಉಪಗರಹಗಳು ಉಪಗರಹಗಳ ಉಡ್ವಣ್ ಕ್ಷೆೇತರದಲ್ಲಿ ಭ್ರತ ಭ್ರತೇಯ ಬ್ಹ್್ಾಕ್ಶ ಸಂಶೆ ೇಧನ್ ಸಂಸ್ೆಿ ISRO ಮುಖ್ಾಸಿರು ಭ್ರತ ಉಡ್ವಣೆ ಮ್ಡಿದ ಮದಲ ರ್ಕೆಟ್ ಮತುು ಉಪಗರಹ ಭ್ರತ ಉಡ್ಯಿಸ್ಥದ ಇತರೆ ದೂರ ಸಂವೆೇದಿ ಉಪಗರಹಗಳು ಉಪಯೇಗಗಳು (ಅನವಯಗಳು) ಸಂಕೆೇತಗಳು ಮತುು ವಿಸುುತ ರೂಪ ಮೌಲಾಮ್ಪನ ಅವಲೊೇಕ್ರಸ್ಥದ ಗರಂಥಗಳು ವಿಶವದ ಕಲಪನೆ ಅಪರಿಮಿತ.ಗೆಲ್ಕ್ರಿಗಳು, ವಿವಿಧ ಹಂತದಲ್ಲಿರುವ ನಕ್ಷತರಗಳು, ಗರಹಗಳು, ಉಪಗರಹಗಳು,ಕ್ಷುದರಗರಹಗಳು,ಉಲ್ಾಪಂಡ್ಗಳು,ಧೂಮ ಕೆೇತುಗಳು........ಇತ್್ಾದಿ. ಸೂಯಿನನುು ಕೆೇಂದರವ್ರ್ಗ ಹ್ೊಂದಿರುವ ಸ್ೌರಮಂಡ್ಲದಲ್ಲಿ ನಮಮ ಭೂಮಿಯು 3ನೆೇ ಗರಹ. ಈ ಗರಹದಲ್ಲಿಯೆೇ ನ್ವೆಲಿ ಜೇವಿಸ್ಥರುವುದು.ಹ್್ಗ್ದರೆ ವಿಶವದಲ್ಲಿ ನಮಮ ಸ್್ಿನವನುು ಹೂಹಿಸ್ಥಕೊಳ್ಳಿ. ಗರಹಗಳನುು ನಿದಿಿಷ್ಠ ಕಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಪರಿಭರಮಿಸುವ ಆಕ್ಶಕ್ಯಗಳೆೇ ಉಪಗರಹಗಳು. ನೆೈಸರ್ಗಿಕ ಉಪಗರಹಗಳು ಗರಹಗಳ ಸೃಷ್ಟ್ಯ ಕ್ಲದಲ್ಲಿಯೆೇ ಸೃಷ್ಟ್ಯ್ರ್ಗವೆ. ಮನುಕುಲದ ಉಪಯೇಗಕ್ಾರ್ಗ ಕೆಲವು ಕೃತಕ ಉಪಗರಹಗಳನುು ಸೃಷ್ಟ್ಸಲ್ರ್ಗದೆ. ಸೃಷ್ಟ್ಗೆ ಅನುಗುಣವ್ರ್ಗ ಉಪಗರಹಗಳನುು ಎರಡ್ು ವಿಧಗಳ್ರ್ಗ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು ನೆೈಸರ್ಗಿಕ ಉಪಗರಹಗಳು ಕೃತಕ ಉಪಗರಹಗಳು ಗರಹಗಳ ಸುತು ಪರಿಭರಮಿಸುತುವೆ ಸ್ೌರಮಂಡ್ಲದ ಸೃಷ್ಟ್ಯ ಸಂದಭಿದಲ್ಲಿಯೆೇ ಸೃಷ್ಟ್ಯ್ರ್ಗವೆ. ಪರತ ಗರಹವು ನಿದಿಿಷ್ಠ ಸಂಖ್ೆಾಯ ಉಪಗರಹಗಳನುು ಹ್ೊಂದಿವೆ. ನಮಮ ಭೂಮಿಯ ಉಪಗರಹ ಚಂದರ. ಭೂಮಿಯ ಸುತು ಸುತುುವ ಮ್ನವ ನಿಮಿಿತವ್ದ ಉಪಗರಹಗಳು. ನಿದಿಿಷ್ಠ ಉದೆದೇಶಕೆಾ ಅನುಗುಣವ್ರ್ಗ ಉಡ್ಯಿಸಲ್ಗುವುದು. ಉಡ್ವಣ್ ಸ್್ಧನವ್ರ್ಗ ರ್ಕೆಟ್ ಗಳನುು ಬಳಸಲ್ಗುವುದು. ಕೃತಕ ಉಪಗರಹಗಳನುು ನಿಗದಿತ ಕಕ್ಷೆಗೆ ಸ್ೆೇರಿಸಲು ಉಪಯೇರ್ಗಸುವ ವ್ಹನವನುು ಉಡ್ಡಯನ ವ್ಹನ ಎನುುವರು ರ್ಕೆಟ್ ಗಳನುು ಉಡ್ಡಯನ ವ್ಹನವನ್ುರ್ಗ ಬಳಸ್ಥಕೊಳಿಲ್ಗುವುದು. ರ್ಕೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ಇಂಧನ ಮತುು ಆಕ್ರಿಡ್ಕಗಳನುು ಬೆೇರೆ,ಬೆೇರೆ ಟ್ಾಂಕ್ಟ ಗಳಲ್ಲಿ ತುಂಬಲ್ಗುವುದು. ಆಕ್ಶದತು ಮೇಲಕೆಾ ಹ್್ರಿ ಚಂದರನನೊುೇ, ಅದರ್ಚೆಯ ಸಿಳವನೊುೇ ತಲುಪಬಲಿ ವ್ಹನಗಳ ಬಗೆೆ ಜೂಲ್ಸಿ ವೆರ್ನಿ ರಂತಹ ಕಲಪನ್ ಬರಹಗ್ರರು ಯೇಚಿಸ್ಥದದರು. ಈ ಪರಶೆುಯಂದಿಗೆ ರ್ಕೆಟ್ ವಿಜ್ಞ್ನ ಆರಂಭಗೊಂಡಿತು. ರ್ಕೆಟ್ ತಂತರಜ್ಞ್ನ ಅಭಿವೃದಿದಪಡಿಸ್ಥದವರಲ್ಲಿಪರಮುಖ್ರು ರಷ್್ಾದ ಕ್ರ್ನ ಸ್್್ಂಟಿರ್ನ ತಿಯೇಲ್ಸ ಕುವಸ್ಥಾ ಅಮೇರಿಕದ ರ್ಬಟ್ಿ ಗೊಡ್ಡ್ಿ ಜಮಿನಿಯ ಹ್ೆಮಿರ್ನ ಒಬೆರ್ತಿ ಇಂಧನ ದಹನ ಕ್ರರಯೆಗೆ ಅನುಗುಣವ್ರ್ಗ ರ್ಕೆಟ್ ಗಳನುು ಎರಡ್ು ವಿಧಗಳರ್ಗ ವಿಂಗಡಿಸಲ್ರ್ಗದೆ. 1. ಏಕಹಂತ ರ್ಕೆಟ್ ಗಳು 2. ಬಹುಹಂತ ರ್ಕೆಟ್ ಗಳು ಚಿತಾದಲ್ಲಿರುವಂತ್ೆ ತುದಿಯು ಶ್ಂಕುವನರಕರರದಲ್ಲಿರುತು ೆ. ತುದಿಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಭರರ ರಯಕ ಉಪಕರಣವರುತು ೆ. ಆಕ್ರಿಡ್ಕ ಮತುು ಇಂಧನ ತುಂಬಲು ಎರಡ್ು ಪಾತ್ೆಾೀಕ ಕೊೀಣೆಗ್ಳಿಸವೆ. ಒಂದು ದಹನಕ್ರಾಯೆ ನಡೆಯುವ ಕೊೀಣೆ ಇದುು, ಆಕ್ರಿಡ್ಕ ಮತುು ಇಂಧನ ಈ ಕೊೀಣೆಯನುು ಸ್ಂಪಕ್ರಿಸ್ಲು ಕೊಳವೆಗ್ಳನುು ಬಳಸ್ಲರರ್ಗ ೆ. ನಿಷ್ರಾಸ್ ಅನಿಲಗ್ಳು ಹೊರಹೊೀಗ್ಲು ಸ್ೂಕು ವಾವಸೆಿ ಮರಡ್ಲರರ್ಗ ೆ. ರ್ಕೆಟ್ ಗಳ ಉಡ್ವಣ್ ಪರಕ್ರರಯೆಯು ನೂಾಟನುನ 3ನೆೇ ನಿಯಮದನವಯ ನಡೆಯುತುದೆ. ರ್ಕೆಟ್ ಭೂಸಮತಲಕೆಾ ಲಂಬವ್ರ್ಗ ಚಲ್ಲಸಬೆೇಕ್ದರೆ ಭೂಮಿಯೆಡೆಗೆ ವತಿಸುವ ಒಂದು ಕ್ರರಯಬಲವು ಇರಲೆೇಬೆೇಕು.ರ್ಕೆಟ್ ನಲ್ಲಿ ಇಂಧನ ದಹಿಸ್ಥದ್ಗ ನಿಷ್್ಾಸ ಅನಿಲಗಳು ಸೂಸುಬ್ಯಿಯ ಮೂಲಕ ಭೂಮಿಯೆಡೆಗೆ ಚಿಮುಮತುವೆ. ಈ ಮುಮುಮಖ್ ನೂಕುಬಲದ ಸಹ್್ಯದಿಂದ ಕೃತಕ ಉಪಗರಹವನುು ನಿಗದಿಥ ಕಕ್ಷೆಗೆ ಸ್ೆೇರಿಸಲ್ಗುವುದು. ಒಂದು ವೃತ್್ುಕ್ರದ ಪಥದಲ್ಲಿ ಕ್ಯದ ವೆೇಗಕೆಾ ಕಕ್ಷ್ ವೆೇಗ ಎನುುವರು ಚಲ್ಲಸುತುರುವ ಒಂದು ಕ್ಯವು ಭೂಮಿಯ ಗುರುತವ ಕ್ಷೆೇತರದಿಂದ ತಪಪಸ್ಥಕೊಂಡ್ು ಹ್ೊೇಗುವಂತ್್ಗಲು ಅದಕೆಾ ನಿೇಡ್ಬೆೇಕ್ದ ಕನಿಷ್ಠ ಆರಂಭಿಕ ವೆೇಗಕೆಾೇ ವಿಮೇಚನ ವೆೇಗ ಎನುುವರು ವಿಮೇಚನ ವೆೇಗವು ಕ್ಯದ ರ್ಶಿಯನುು ಅವಂಬಿಸ್ಥರುವುದಿಲಿ.ಭೂಮಿಗೆ ಸಂಬಂದಪಟ್ಂತ್ೆ ವಿಮೇಚನ ವೆೇಗ ಸ್ೆಕೆಂಡಿಗೆ 11.2 ಕ್ರ. ಮಿ. (Geostationary Satellites) ಕೃತಕ ಉಪಗರಹಗಳ ಪರಿಭರಮಣೆಯ ಅವಧಿಯು ಭೂಮಿಯ ಪರಿಭರಮಣೆಯ ಅವಧಿಯಷ್ೆಠೇ ಇದದರೆ, ಆ ಉಪಗರಹವು ಭೂಮಿಗೆ ಹ್ೊಂದಿಕೊಂಡ್ಂತ್ೆ ಸ್ಥಿರವ್ರ್ಗರುವಂತ್ೆ ಕಂಡ್ುಬರುತುದೆ.ಈ ಉಪಗರಹಗಳ್ಳಗೆ ಭೂಸ್ಥಿರ ಉಪಗರಹಗಳು ಎನುುವರು. ಭ್ರತೇಯ ಭ್ಹಾಕ್ಶ ಸಂಶೆ ೇಧನ್ ಸಂಸ್ೆಿ (ISRO)ನಮಮ ದೆೇಶದ ಬ್ಹ್್ಾಕ್ಶ ಕ್ಯಿಕರಮಗಳನುು ನಿವಿಹಿಸುತುದೆ. ಭ್ಹಾಕ್ಶದಲ್ಲಿ ಸಂಶೆ ೇಧನೆ ನಡೆಸ್ಥ ಅದರಿಂದ ಭ್ಹಾಕ್ಶ ತ್್ಂತರಕತ್ೆಯನುು ಅಭಿವೃದಿಡಪಡಿಸ್ಥ ನಮಗೆಲ್ಿ ಅನುಕೂಲ ಮ್ಡ್ುವ ಉದೆದೇಶ ಹ್ೊಂದಿದೆ 1969 ನೆೇ ನವಹಂಬರ್ 21 ರಂದು ತರುವನಂತಪುರದಲ್ಲಿ ಪ್ರ್ರರಂಭವ್ಯಿತು. ರ್ಕೆಟ್ ಗಳ ಮೂಲಕ ಉಪಗರಹಗಳನುು ಉಡ್ಯಿಸುವರು. ನಮಮ ದೆೇಶದಲ್ಲಿ ರ್ಕೆಟ್ ಉಡ್ವಣ್ ಕೆೇಂದರವು ಆಂಧರಪರದೆೇಶದ ಶಿರಾೇಹರಿಕೊೇಟ ದಲ್ಲಿದೆ. ಇಸ್ೊರೇ ಸಂಸ್ೆಿಯ ಮದಲ ಮುಖ್ಾಸಿರ್ರ್ಗ ಕ್ಯಿ ನಿವಿಹಿಸ್ಥದವರು ಶಿರೇಯುತ ಪ್ರರ. ಸತೇಶ್ ಧವರ್ನ ರವರು. INSAT-1 INSAT-2E INSAT-3C INSAT-1D INSAT-3A INSAT-3E INSAT-2C INSAT 3B INSAT-4A ದೂರಸಂಪಕಿ ಕ್ಷೆೇತರದಲ್ಲಿ ಪವನಶ್ಸುದಲ್ಲಿ ದೂರಸಂವೆೇದನೆ ಕ್ಷೆೇತರದಲ್ಲಿ ಭೂ ಸಂಪನೂಮಲಗಳ ಸವೆೇಿಕ್ಷಣೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಾೇಮಶೆ ೇಧನೆ ಕ್ಷೆೇತರದಲ್ಲಿ ಭೂ ಸ್ಥಿರ ಉಪಗರಹಗಳ್ಳಂದ ಸಂಪೂಣಿ ಭೂಮಿಯ ದಶಿನ ಗ್ಮ ಕ್ರರಣ, ರಕ್ುತೇತ ವಿಕ್ರರಣಗಳಂತಹ ವಿದುಾತ್್ಾಂತೇಯ ವಿಕ್ರರಣಗಳನುು ಕೃತಕ ಉಪಗರಹಗಳಲ್ಲಿರುವ ದೂರದಶಿಕಗಳು ಹಿೇರಿಕೊಳುಿತುವೆ ಮುಕ್ುಯ