Transcript na podstawie badań przeprowadzonych w latach 1988 – 1995 – 2010

PROJEKT SYSTEMOWY 1.18
TWORZENIE I ROZWIJANIE STANDARDÓW
USŁUG POMOCY
I INTEGRACJI SPOŁECZNEJ
Działania w zakresie wdrażania standardów pracy socjalnej
i funkcjonowania instytucji pomocy społecznej
Animator – mediator – lokalny polityk społeczny
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1
PRACOWNICY SOCJALNI W
PROCESIE ZMIAN
- na podstawie badań
socjologicznych przeprowadzonych
w latach 1988 – 1995 – 2010
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1988 rok
Badania nt. Ocena ilościowa i jakościowa pracowników socjalnych w
Polsce
Realizacja: na zlecenie MZiOS zespół badawczy skupiony wokół
Zakładu Teorii Pomocy Społecznej, Centrum Medycznego Kształcenia
Podyplomowego w Warszawie.
Celem badań było uzyskanie informacji o warunkach pracy i satysfakcji z
wykonywanego zawodu, sytuacji ekonomicznej i rodzinnej pracowników
socjalnych mających bezpośredni kontakt z klientem ówczesnej opieki
społecznej.
Badaną grupą byli terenowi pracownicy socjalni, zatrudnieni w
Ośrodkach Opiekuna Społecznego usytuowanych przy ZOZ-ach
N=960
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1995 rok
Badania nt. Charakterystyka kadry pomocy społecznej, ze
szczególnym uwzględnieniem pracowników socjalnych - z
punktu widzenia ich sytuacji społecznej, zawodowej,
rodzinnej i ekonomicznej.
Realizacja: CBOS na zlecenie Centrum Rozwoju Służb
Społecznych w Warszawie
Zamierzeniem badań było jak najszersze opisanie personelu
instytucji pomocy społecznej.
Badaną grupą byli pracownicy socjalni zatrudnieni w Ośrodkach
Pomocy Społecznej.
N= 1160
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2010 rok
Badania w ramach projektu systemowego: Tworzenie i rozwijanie
standardów usług pomocy i integracji społecznej
Instytut Spraw Publicznych
Ogółem
OPS
N=1210
N=600
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
• w każdym badaniu mieliśmy do czynienia z pracownikami
socjalnymi wykonującymi pracę terenową, realizujacymi
pracę socjalną, w bezpośrednim kontakcie z klientem
pomocy społecznej, tak, jak była ona w danym momencie
badania rozumiana,
• za każdym razem mieliśmy do czynienia z badaniem
empirycznym
–
socjologicznym
sondażem
opinii,
realizowanym na losowych, reprezentatywnych próbach
pracowników socjalnych
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PRACOWNICY SOCJALNI JAKO GRUPA ZAWODOWA
Pracownicy socjalni zatrudnieni w ośrodkach opiekuna społecznego i ośrodkach pomocy
społecznej w latach 1984, 1995, 2009
1984
1995
ośrodki opiekuna społecznego
ośrodki pomocy społecznej 32 425
w tym:
pracownicy socjalni
7472
kierownicy
pracownicy socjalni
2009
45 777
2 781
2 542
13 451
17 550
Źródło: na podstawie Informacji w sprawie Zawodowej Służby Socjalnej MZiOS 1985 r. oraz Sprawozdań
półrocznych i rocznych MPiPS, z udzielonych świadczeń pomocy społecznej, pieniężnych, w naturze i
usługach, za rok 1995, 2009
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PRZYCZYNY I MOTYWACJA WYBORU ZAWODU PRACOWNIKA
SOCJALNEGO ( w%)
1988
2010
przypadek
48,6
przypadek
42,9
świadomy wybór
15,3
chęć pomagania innym
56,0
zainteresowania
9,0
samorealizacja
26,6
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PRZYCZYNY I MOTYWACJA WYBORU ZAWODU PRACOWNIKA
SOCJALNEGO 2010 rok N=600 ( w%)
pracownicy socjalni zatrudnieni w:
wybór przypadkowy,
chęć pomagania
słabym i biednym
ludziom,
możliwość
samorealizacji,
ogółem (N=600)
GOPS
MGOPS
MOPS
44,2
43,3
55,8
37,8
54,9
57,8
50,1
53,5
25,5
26,2
21,3
26,5
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
ZADOWOLENIE PRACOWNIKÓW SOCJALNYCH Z
WYKONYWANEJ PRACY (w%)
zadowolenie z
pracy w pomocy
społecznej
1988
1995
2010
tak
86,8
85,6
nie
10,8
13,5
zadowolenie z pracy w
zawodzie pracownika
socjalnego
średnia zadowolenia (min=1
max7)
5,05
zadowolenie z
pracy w ops
zadowolenie z
zajmowanego
stanowiska
tak
84,3
87,3
nie
11,7
Zadowolenie z pracy w
instytucji średnia zadowolenia
(min=1 max7)
11,8
5,01
87,6
90,9
Zadowolenie z zajmowanego
stanowiska średnia
zadowolenia
(min=1 max7)
5,23
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PRESTIŻ ZAWODU PRACOWNIKA SOCJALNEGO
1988
1995
prestiż zawodu
średnia (min.1 max7)
pracownika socjalnego w
3,23
Polsce
2010
średnia (min.1 max7)
2,82
2,78 dla pracowników OPS
prestiż zawodu
pracownika socjalnego w
gminie/powiecie
respondenta
średnia (min.1 max7)
3,0
2,96 dla pracowników OPS
średnia (min.1 max7)
2,97
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PRESTIŻ ZAWODU PRACOWNIKA SOCJALNEGO
Rok 2010
ogółem
GOPS
MGOPS
MOPS
2,78
3,03
2,59
2,86
2,96
3,23
2,77
3,08
(N=600)
Ocena prestiżu zawodu
pracownika socjalnego w Polsce
Ocena prestiżu zawodu
pracownika socjalnego w
gminie/powiecie respondenta
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Wypalenie zawodowe pracowników socjalnych
średnia nasilenia dla pracowników socjalnych (min =1, max=5)
rodzaj symptomu wypalenia zawodowego
1995
chroniczne zmęczenie bez widocznej przyczyny
zaabsorbowanie pracą i klientami, branie pracy do
domu
rosnąca niezdolność do podejmowania decyzji
utrata entuzjazmu, mechaniczne reagowanie na
zadania
wzrost zniecierpliwienia i irytacji
stereotypowe traktowanie klientów
inercja, problemy ze zrobieniem czegokolwiek
Izolowanie się od innych, problemy z
komunikowaniem się
niechęć do robienia czegoś nowego,
przeświadczenie, że wszystko jest bezsensowne
2010
0głem (N=1210)
OPS (N=600)
2,58
2,59
2,61
2,61
2,75
2,74
1,63
1,66
1,67
2,14
2,26
2,28
2,48
2,45
2,46
1,65
1,92
1,94
1,59
1,67
1,68
1,45
1,57
1,58
1,63
1,88
1,90
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
DEKLAROWANA PRZEZ RESPONDENTÓW CHĘĆ ZMIANY MIEJSCA PRACY oraz
GOTOWOŚĆPONOWNEGO WYBORU ZAWODU PRACOWNIKA SOCJALNEGO
(w%)
1988
deklarowana przez
respondentów chęć
zmiany miejsca pracy
tak
deklarowana przez
respondentów gotowość
ponownego wyboru
zawodu pracownika
socjalnego
tak
nie
nie
1995
2010
15,2
22,4
12,8
70,2
77,1
73,5
61,4
57,5
53
37,1
40,6
27
-
20
nie wiem
-
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
DYLEMAT KOMPETENCYJNY: CO WAŻNIEJSZE W PRACY PRACOWNIKA SOCJALNEGO –
DOŚWIADCZENIE ŻYCIOWE CZY PRZYGOTOWANIE ZAWODOWE
(w%)
W pracy pracownika socjalnego
1988
1995
2010
(N=960)
(N=1160)
Ogółem
OPS
(N=1210) (N=600)
przygotowanie zawodowe
17,4
41,4
32,4
32,0
doświadczenie życiowe
75,4
57,8
54,1
54,6
6,1
-
3,0
3,0
-
-
6,1
6,2
1,1
0,8
4,4
4,1
ważniejsze jest:
w takim samym stopniu ważne jest
jedno i drugie
nie wiem/trudno powiedzieć
brak danych
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Dziękuję za uwagę
dr Marta Łuczyńska
Warszawa, 25 maja 2011
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego