5. eta 6. Ikasgaia. Karena
Download
Report
Transcript 5. eta 6. Ikasgaia. Karena
KARENA. Karen helduaren anatomia.
Karen-hemodinamika. Karen-fisiologia. Amaumeki hartuemanak. Haurdunaldiaren
endokrinologia
M. ALBISU
KARENA
1.- Definizioa. Kontzeptua.
2.- Karenaren garapena.
3.- Karenaren morfologia.
4.- Karen zirkulazioa.
5.- Karenaren funtzioak:
Garraio funtzioa
Arnasketa funtzioa
Barrera funtzioa
Funtzio endokrinologikoa
I. Definizioa
Fetua eta amaren umetokia lotzen dituen organo baskular
arola, biribildua, planoa, biguna, lodiera eta tamaina
desberdinekoa.
Karenaren bidez jartzen da martxan amaren eta fetuaren arteko
elkartruke nutritiboa.
Haurdunaldiko 3. hilabetean garatzen da, enbrioiaren
Korionetik eta umetokiaren Oinalde-geruzatik.
Barnejarioko guruin baten antzera jokatzen du, zenbait
hormona jariatuz.
Barrera plazentarioa.
UNITATE FETO-PLAZENTARIOA
II. Karenaren garapena
3 fase :
1. fasea: Lakuna-aurrekoa(Aintzira-aurrekoa):
-8. egunerarte
-Trofoblasto geruza(6.egunetik)
Zitotrofoblastoa
(Barruko k.)
Sinzitiotrofoblast.
(Kanpoko K.)
2. fasea: Lakunarra-Aintzira fasea:
-8.egunetik.........13.ra
-geruza trofoblastikoan odol espazioak.
3. fasea: Biloska aldia:
-13.egunetik........21. egunera
DEZIDUAK
Umetokia: Serosa-
Miometrioa-Endometrioa
Endometrioan (H. Kanpo):
.trinkoa
.arola
.oinaldeko geruza
DEZIDUA: haurdun dagoen
umetokiaren mukosa:
.parietala
.Kapsularra
.basala
KORIONA:
.hostotsua/leuna
Embriologia.
OBULO ERNALDUA
MORULA(+3egun; 8-32 zel.)
BLASTOZISTOA(+6egun;100-200
zel)
1.aldia: Aintzira-aurrekoa
1. fasea: Lakunaaurrekoa(Aintziraaurrekoa):
-8. egunerarte
-Trofoblasto geruza(6.egunetik)
Zitotrofoblastoa
Sinzitiotrofoblast
2.aldia: Lakunarra.
2.Lakunarra/Aintzira aldia
Sinzitiotrofoblastoa
deziduako estroman
barneratu eta
espazioak eragin.
LAKUNA/AINTZIRA
TROFOBLASTIKOAK
8...........13. egunera
Sinzitiotrofbl.
Zelulak amaren
odol-hodiak zulatu:
Biloska arteko espazioak
3. Biloska fasea (13º - 21º)
Sinzitiotrofoblasto
Zutabeak
Zitotrofoblasto zelulaugalketa
BILOSKA
NAGUSIAK
EDO PRIMARIOAK:
-13.....15.egun: SINZITIOTR.
-15.....18.egun:
SINZITIOTR.+ZITOTR
BIGARREN MAILAKO
BILOSKAK:
-MESENKIMA ARDATZA
-18. egunetik....21.egunera
HIRUGARREN
MAILAKO BILOSKAK:
-MESENKIMA ARDATZ
BASKULARIZATUA
(angiogenesia)
3. Biloska aldia
2 geruza bereizten dira:
OINALDE-Geruza
Geruza KORIONIKOA
Umetokia
.Umekia
Zitotr+Sinzitiotr.+.Zitotr+Sinzitiotr+Ehun Konjunt.
+Geruza fibrinoide+
Nitabuch geruza+
Oinaldeko dezidua
+Amniosa (epitelioa)
3. Fasea:Biloska aldia
21. egunetik aurrera 4. hilabeteraino:
Korion Hostotsua (biloskak /Oinaldeko dezidua)
Korion Leuna ( biloska gabekoa) /Dezidua kapsularra)
Biloska nagusietatik
LEHENEGO MAILAKO
ENBORRAK
BIGARREN MAILAKO BILOSKAK
HIRUGARREN MAILAKO BILOSKAK
KOTILEDOIA:
-Umeki +amaren odolaren arteko elkartrukea betetzen duen
unitatea
-60 – 70 biloska enbor+ ardatzak
-10-30 kotiledoi
• Karenak 4 º hilabetetik aurrera behinbetiko egitura izango du.
III. Karenaren morfologia
A)- Egitura MAKROSKOPIKOA:
Diskoidala
Diametroa: 15-20 zm.
Lodiera: 1,5-2,5 zm
Pisuera +/-:500 gr.
Umetokiaren barrunbearen +/- %25
2 aurpegi: amarena/umekiarena
B)- Egitura MIKROSKOPIKOA:
-sinzitiotrofoblastoa+M.B+zitotrofoblastoa+estroma+endotelioa
IV. Karen-zirkulazioa
1º)-Umetoki
Plazenta:
-Umetokiko Arteria Art. Arkuatoa Art. Espiralak
Biloska arteko espazioetara Umetoki-Karenako
Zainetara Zilborresteko Zainera
2º)-Fetua
Plazenta:
-Zilbor-arteriak Mintz Korionikora Lehenengo
Mailako Bilosketara 2. mailako bilosketara 3.
mailako bilosketara Umetoki-Zain sistema
V. Plazentaren Funtzioak
Garraio funtzioa
Arnasketa funtzioa
Barrera funtzioa (Heparina eta insulina stop)
Funtzio Endokrinoa
A. Garraio funtzioa
Faktore mugatzaileak:
Anatomikoak: mintz-loditasuna
Fisiologikoak: presioa, konzentrazioa..
Biokimikoak: karen metabolismoa
A. Garraio funtzioa
Garraio mekanismoak:
Hedapen sinplea: kontzentrazio gradiantea. O2 kontsumitu
gabe. Gasak (O2, CO2),ura, elektrolitoak.
Hedapen erraztua: glukosa
Amaren odoleko [ glukosa ] > umeki [ ]
Garraio aktiboa: energia kontsumituta. burdina, bitamina
hidrosolugarriak,aminoazidoak...
Umeki [ ] > amaren odola [ ]
Pinozitosia: trofoblas. Zel.K Biloska arteko gunetik hartutako
mikrotantak .Molek. handiak. IgG, lipoproteinak, fosfolipidoak
Bide zuzena: karenaren haustura txikiek eragindako bidea.
Hematie
B. Arnasketa funtzioa
Elkar-trukea likido-fasean: amaren odola: biloska
arteko esp./ umeki-odola: bilosketako
kapilarretan
O2 + CO2 hedapenaren mugatzaileak:
-konzentrazio aldaketak
-distantzia ( loditasuna )
Presio-gradienteen fabore:PO2 bae> bilosk.
Kapil/ CO2 alderantziz
Umeki-hemoglobina(> [ ] Hb+ O2 zaletasuna> )
C. Funtzio endokrinologikoa ( 1 )
1.- HCG: Korioneko Giza Gonadotropina
-Glukoproteina:-HCG/α-HCG
-sinzitiotrofoblastoan
-10º astean 50.000 mUI/ml ( gero
)
-haurdunaldia baieztatzeko froga ( obulaziotik 9.egun´+
odol analisian / 5º astean gernu testan)
-Funtzioak:
-gorputz luteoa (P 10º ast.)mantentzen du ,karenak
progesterona sintetizatu arte.
-testosteronaren ekoizpena +.
C. Funtzio endokrinologikoa ( 2 )
2.- LPH:Plazentako Giza Laktogenoa
-Sinzitiotrofobastoan
- Karenaren masarekin erlazioa.
-Funtzioa: umekiari glukosa hornidura egonkor
bat bermatu,
lipolitikoa..
C. Funtzio endokrinologikoa ( 3 )
3.- Haurdunaldiarekin lotutako prot.
Plasmatikoak:
-PAPP-A
-sinzitiotrof./funtzio inmunologikoa
-screenning hirukoitza
Haurd. Prot. Espezifikoa SP1 (Fx ?)
C. Funtzio endokrinologikoa ( 4 )
4.- Esteroideak:
-Progesterona (10º astetik,
Amaren Kolesterolatik)
SINZITIOT.
-Estrona: E1; Estradiola: E2; Estriola: E3;
-Haurdunaldiko estrogeno garrantzitsuena: E3
-Haurdunalditik kanpo: E3> E2>E1: 3-2-1
-Haurdunaldian:
E3> E2>E1: 30-2-1
C. Funtzio endokrinologikoa ( 5 )
-Funtzioak:
-Progesterona: miometrioa erlajatu/ erantzun
inmunologikoa murriztu
-Estriola: umetoki-plazentako fluxua +/
prostaglandinen ekoizpena + ( A eta E
Prostaglandinak)
-umekiaren giltzurrungaineko guruinak eta
gibela beharrezkoak ditu.