Transcript WZO 20120124 - Lokaal Welzijnsbeleid in GENT

Gemeenschapsgerichte
eerstelijnsgezondheidszorg
De ‘COPC’-oefening voor
studenten derde bachelor
geneeskunde Ugent
COPC
• Wat is de ‘COPC’-week?
– Doelstellingen
– Praktisch verloop
• Achtergrond
– Wat is een gemeenschap?
– Gemeenschapsgerichte eerstelijnszorg:
methodes en mogelijkheden
• Concreet voor praktijk
COPC - doelstelling
• Kennismaken met multidisciplinaire eerste
lijn.
• Kennismaken met ‘patiënten’ buiten het
ziekenhuis: welke zijn hun problemen en
prioriteiten.
• Inzicht verwerven in de relatie tussen je
leefomstandigheden en je gezondheid.
• Een gemeenschapsdiagnose opstellen.
COPC – voor wie
• 260 Studenten geneeskunde jaar 3 – geen
klinische ervaring
• 4 studenten Sociale Agogiek
• 7 studenten Master in Sociaal Werk
• 2 studenten Master in de Sociologie
• 6 studenten Master in de gezondheidsvoorlichting
en –bevordering
• 2 studenten Master in de verpleeg- en vroedkunde
• 1 student van het schakelprogramma tot Master in
het management en beleid van de
gezondheidszorg
• 1 student van het schakelprogramma tot Master in
de verpleeg- en vroedkunde
COPC - verloop
MAANDAG 9u-11u:
• introductie in de wijken (24 studenten)
– Praktisch verloop (15’)
– Wijkvoorstelling (30’)
• Studie patiëntendossier (4 studenten)
– Informed consent
– Medische en sociale situatie
• Voorbereiding patiënten interview (45’)
COPC - verloop
MAANDAG (11u-19u) + DINSDAG (8u3012u)
Groepjes van 4 studenten
• Interview patiënt (60’)
• Verwerking interview + voorbereiding
interviews hulpverleners
• Interviews hulpverleners (30’ * 3)
Patiënten interview
• Studenten bereiden zich voor adhv fiche.
• Studenten bevragen medische en sociale
aspecten.
• Patiënt wordt aangemoedigd om te
vertellen over hoe het is te leven in de wijk
met zijn problemen.
• Ziet de patiënt oplossingen? Voor zijn
problemen, voor de wijk?
• Hoe is de relatie met de hulpverleners?
Hulpverlener interview
•
•
•
•
30 minuten.
Heel kort verslag van patiënten gesprek
Wat doet u voor de patiënt?
Wat doet u(w dienst) in de wijk (voor
andere patiënten)?
• Hoe ziet u toekomst van patiënt?
• Welke zijn volgens u typische kenmerken
van de wijk?
COPC - verloop
DINSDAG (13u-17u)
25 studenten + 1 tutor
• Elke patiënt voor voorgesteld :
– Wie is onze patiënt? (belangrijke sociale en medische
kenmerken, wat viel op, hoe verliep het interview?)
– Wat doen zijn hulpverleners?
– Wat leerden patiënt en de hulpverleners ons over de
wijk?
– Wat viel ons op in de wijk?
– ENKELE TREFWOORDEN die de wijk karakteriseren
adhv model Dahlgren
COPC - verloop
DINSDAG 17u:
• eerste lijst met kenmerken en indrukken
van de wijk
• Wat moeten we verder nog weten over de
wijk, waar zijn we nog niet zeker van: waar
zoeken we dit op?
• Vragen stellen, verdelen, afspreken.
COPC - verloop
WOENSDAG 8u30 – 10u
• Opzoekwerk 15 studenten
• Gesprek met lokaal opbouwwerk (5
studenten)
• Gesprek met gebiedsgerichte werking (5
studenten)
• 10u: 25 studenten + 1 tutor: stand van
zaken
COPC - verloop
WOENSDAG 11u – 17u
• Gemeenschapsdiagnose
• 1 probleem gedetailleerd uitwerken
– Oa adhv Dahlgren
• Nadenken over poster voor wijk
• Voorbereiden presentatie: afspreken wie
doet wat.
COPC - verloop
VRIJDAG 9u-12u (groep van 25)
• Presentatie voorbereiden en oefenen
VRIJDAG 14u-17u (groep van 100)
• Presentatie voor collega studenten,
hulpverleners en vakgroepleden.
•
•
•
Diverse bevolking, volks karakter
Kansarmoede en achterstelling
Dichtbevolkte stadswijk
– 15.000 mensen, kleine oppervlakte
• Dienst stedenbeleid en internationale betrekkingen
COPC - evaluatie
• Studenten worden gequoteerd op basis
van inzet tijdens de sessies op dinsdag en
woensdag
• De groepspresentaties krijgen een
groepspunt (/25 studenten)
Wat is een gemeenschap?
• Een gemeenschap is een groep mensen
die interageren.
• Een groep die samenleeft in sociale
cohesie en in gezamenlijke
omstandigheden. De individuen zijn
verbonden door culturele, politieke,
sociaaleconomische elementen, of ze
hebben gemeenschappelijke
doelstellingen.
Wat is een gemeenschap?
• De territoriale benadering: nadruk op gezamenlijke
leefomstandigheden eigen aan een bepaald geografisch
afgebakend gebied
• De doelgroep benadering: de hulpverlening bakent een
doelgroep af op basis van een gemeenschappelijk kenmerk
van deze groep, meestal een gezondheidsrisico (bv. gedrag,
leeftijd, opleidingsniveau,…)
• Via de invalshoek van de intermenselijke interactie, de sociale
participatie, het vertrouwen tussen mensen,
gemeenschappelijkheid van normen, waarden, belangen:
sociale groepsvorming, op basis van cohesie.
Wat is een gemeenschap?
• Wij kiezen voor een territoriale
benadering:
• Dat is hanteerbaar
• Dat is eerlijk (rechtvaardig /‘equity’)
• Dat is kosten-effectief
• Dat is relevant voor de gezondheid
• Opgelet: mogelijke afwezigheid van
sociale cohesie, gezamenlijke waarden.
‘Community’: relevantie
gezondheidszorg?
• De levensstijl/gezondheidsgedrag varieert
naargelang je gemeenschap(?)
– Cultuur (ook bvb ‘kansarmencultuur’)
– Financiën (opleidingsniveau)
• Woonomgeving beïnvloedt gezondheid (?)
– Extreme situaties
– Vlaanderen?
• Sociale cohesie is positief gerelateerd met
gezondheid
Methodes
1. Omschrijving en afbakening
gemeenschap
2. Opsporen van de gezondheidsproblemen
GEMEENSCHAPSDIAGNOSE
3. Interventie
4. Evaluatie en bijsturing
De COPC-cirkel: stappen in het proces
‘Community diagnosis’
• Onderzoekt gezondheid in
relatie tot sociale en fysische
leefomgeving
• Lokale kennis linken met
andere bronnen
• Doel: in kaart brengen van
gezondheidsnoden en
aanwezige hulpbronnen
Concreet
•
•
•
•
•
•
26/3-30/3/2012
Patiënten rekruteren + hulpverleners
Fiches samenstellen
Studenten ontvangen op maandagochtend
Ruimte op dinsdagnamiddag?
1 tutor
Patiënten rekruteren
• 1 uur spreken met 4 studenten
• 3 hulpverleners:
– Individueel: mw, ha, vp, kine, psycholoog of
psychiater, poetshulp, gezinsbegeleiding
– Wijkgebonden: sociale recherche, school,
straathoekwerk,…
• Patiënten geven een beeld van de wijk:
representatief?
Ten slotte
• Presentatie: allemaal welkom
• Evaluatie in praktijk: tegen mei 2012
• Ondersteuning VG Huisartsgeneeskunde