Transcript LOK attesten - De LOK in Nieuw Gent

WAAROM GAAN ZE NAAR DE DOKTER ?
HVG Gent
CLB GO! Gent
DOKTER, EEN BRIEFJE VOOR ‘T SCHOOL ?
Inleiding
 Casussen
 Discussie
 Denkwijze over ziekte
 Verdoken spijbelen
 Vragen

DOKTER, EEN BRIEFJE VOOR ‘T SCHOOL
??
Inleiding
 Casussen
 Discussie
 Denkwijze over ziekte
 Verdoken spijbelen
 Functionele klachten
 Vragen

INLEIDING
Rapport ‘t Steunpunt 2013

Spijbelen langzaam dalend

Ziekteattesten : – 2,3%
Signalen vanuit werkveld over
verdoken spijbelen bij medisch
attesten
(♀>♂, ouder>jonger, BSO>KSO,
woensdag)


Integrale aanpak
WAT IS HET CLB?

Centrum voor leerlingenbegeleiding
Dienst voor leerlingen, leerkrachten, ouders
en directies
 Multidisciplinair team: artsen,
maatschappelijk werkers, pedagogen,
psychologen, psychologisch assistenten,
verpleegkundigen
 4 netten:
gemeentelijk en stedelijk onderwijs
vrij onderwijs
provinciaal onderwijs
GO! Onderwijs van de Vlaamse
gemeenschap

WAT DOET HET CLB?
•
Welbevinden van de leerling staat centraal
•
Actief op 4 domeinen voor de leerling
• het leren en studeren
• de schoolloopbaan
• de preventieve gezondheidszorg
• de sociaal-emotionele ontwikkeling
•
Begeleiding van het CLB is een recht, geen
verplichting
Uitzondering:
• spijbelgedrag
• medische onderzoeken
WETGEVING
•
Wet op leerplicht
•
2006: Vlaams spijbelactieplan
•
•
•
•
•
•
•
Informatiecampagnes
Betere registratie
Stappenplan voor school en CLB
Afspraken met lokale organisaties
Afspraken medische attesten (dixit-attest, geantedateerd attest,
communicatie HA en CLB)
=> Gezamenlijke zorg voor het kind/de jongere voor
opname van leerrecht
(ziekte ouders, schoolmoe, hoogbegaafden,
tienermoeders, werkende kinderen, tolken,
multiprobleem: armoede, misbruik, verslaving, gebrek
aan pedagogische vaardigheden, cultuurverschillen…)
WAAROM SPIJBELT MEN?
CASUS 1
Brahim (15jaar) komt met zijn moeder op
consult. Moeder heeft suikerziekte en voelt
zich al enkele dagen onwel.
Brahim is zelf ongerust en komt ook tolken.
Op het einde van het consult vraagt hij een
ziekte-attest voor hemzelf.
Hij wil niet in de problemen komen op school.
Wat doet u?
CASUSSEN: DISCUSSIE
Kind als tolk
• ethische bezwaren
• cultuurverschillen
Vertrouwensband arts-patiënt
Opvoedkundige taak
Problemen tolkvoorziening
CASUS 1
WAT DOET U?
• Attest schrijven (welwillendheidsattest =
onwettig)
•
Ouders attest laten schrijven
•
Vooraf goedkeuring vragen aan de
directeur
P-CODE, NA GOEDKEURING
DIRECTEUR
Overlijden van aanverwante of inwonende
personen
 Deelname aan culturele / sportieve selectie
(max. 10 halve dagen / jaar)
 Afwezigheden voor topsport
(strikte reglementering)
 Persoonlijke redenen (overlijden buurjongen,
onthaalmoeder,…)
 GEEN toestemming voor vroeger op vakantie
te vertrekken of later uit vakantie terug te
keren.


opm: afwezigheden door toestemming directeur zijn geen
recht
CASUS 2
Mohamed (14jaar) wil meedoen aan het
suikerfeest en vraagt hiervoor een attest voor
school.
Wat doet u?
R-CODE, VAN RECHTSWEGE
o
o
o
o
o
o
Begrafenis/huwelijk van
aanverwanten of inwonenden
Bijwonen familieraad
Dagvaarding voor de rechtbank
Maatregelen in het kader van
bijzondere jeugdzorg (opname)
Onbereikbaarheid van school door
overmacht (staking, sneeuw)
Feestdagen verbonden aan de
levensbeschouwing van het kind
(enkel door grondwet erkende
godsdiensten bvb suiker en offerfeest)
CASUS 3
Jasper (12 jaar) komt met moeder naar u op
donderdag. Hij heeft al enkele dagen hoest.
Verder is hij wat moe en futloos. Hij bleef al 3
dagen thuis.
Bij onderzoek stel je een verkoudheid vast.
Moeder vraagt een attest voor de hele week.
Wat doet u?
CASUS 3
•Attest ma-woe dateren op vrijdag: niet als
wettig aanzien
geantedateerd attest = medisch attest dat
geschreven werd volledig na de
ziekteperiode en waarbij de arts de ziekte
dus niet zelf heeft kunnen vaststellen
•Medisch attest vanaf woensdag, dixit attest
voorbije dagen?
•Attest voorbije dagen door ouders (max 4x/j)
AFWEZIG WEGENS ZIEKTE
•
Briefje van de ouders (Z-code)
•
•
•
•
volstaat bij afwezigheid tot en met 3 opeenvolgende
kalenderdagen (inclusief weekenddagen)
max. 4x/jaar
voor het secundair onderwijs niet geldig tijdens
examens
Medisch attest (D-code)
•
•
•
•
•
•
verplicht bij afwezigheid van meer dan 3
opeenvolgende kalenderdagen
indien ouders al 4x/jaar een ziektebriefje geschreven
hebben, is vanaf dag 1 medisch attest nodig
voor het secundair onderwijs is tijdens de examens
ALTIJD een medisch attest nodig
uitzondering bij chronische ziekte
Afgeven wanneer terug naar school
Week vooraf of onmiddellijk na een vakantie: altijd
medisch attest vereist
Ouders of medisch attest?
CASUS 4
De moeder van Frank (11 jaar) belt u
donderdag op omdat Frank ziek is. U kan pas
vrijdag een afspraak geven.
Vrijdag komt Frank met zijn moeder op
consultatie en zegt u dat hij sinds maandag
ziek is.
U onderzoekt hem en kan geen ziekte
vaststellen.
Wat doet U ?
CASUS 4
•
Medisch attest ? (welwillendheidattest = onwettig)
•
Dixit-attest ?
•
Patiënt heeft dit jaar al meerdere medische attesten
gekregen:
Twijfel?
Contact met de CLB-arts
DIXIT ATTEST
o
Zijn geen medische attesten
o
Attest gesteund op verklaring van de leerling of
ouder
vb: Ik was vorige week 3 dagen ziek
Ik ben ziek (maar u kan geen ziekte constateren)
o
Nieuwe formulieren goedgekeurd door Orde, Domus
Medica, syndicaten en ministerie van Onderwijs
gesteund op verklaring van de leerling of ouder
o
Om vertrouwensband te behouden. Informeer de
patiënt!
o
Om signaal naar school/CLB te geven:
Zorgwekkende situatie!
CASUS 5
Zhera (16jaar) heeft vaak migraine. Hiervoor
is ze regelmatig 1 dag afwezig van school. Ze
komt hiervoor telkens bij u op consultatie.
Wat doet u?
CASUS 5
Mogelijke oplossingen:
• U blijft attesteren
• U neemt contact op met CLB inzake
regeling chronische zieken
CASUS
Moeder komt op consultatie. Ze is ziek en ik
schrijf haar twee dagen arbeidsongeschikt. Ze
vraagt ook een attest voor haar zoontje, gezien
ze hem nu niet naar school kan brengen... (De
attesten die ze zelf kan schrijven zijn op)
ATTESTERING TOEKOMST
o
Bv.
o
o
o
o
Er is een ingreep gepland
Psychosomatische en psychische
problematiek
Chronische ziekte (nierpatientjes,
astma, migraine, …)
Neem contact op met de CLB-arts
Waar vind je de CLB arts?
http://www.ond.vlaanderen.be/clb/arts/
o
o
Wachtwoord : Leerling
CASUS 6
Liesbeth (12jaar) komt alleen op consult. Ze
heeft weer diarree en buikpijn. Ze kan zo niet
naar school.
Volgens haar dossier is dit de 6 de ziekteepisode dit schooljaar. Via school weet je dat
ze ook vaak ongewettigd afwezig is.
0nderzoek toont geen tekenen van ziekte.
Wat doet u?
CASUS 6
Mogelijke oplossingen
o U schrijft toch een ziekte attest
o U schrijft een dixit attest
o Overleg met CLB
B-CODE: BEGELEIDING
o
a)
b)
Afwezigheden waarvoor geen geldige reden kan
worden aangehaald of die niet geldig zijn
geattesteerd (1 B(egeleiding)-code = een halve
dag)
1 B code: begeleiding door school
10 B-codes: CLB wordt verplicht betrokken bij
begeleiding
a)
b)
c)
c)
Begeleidingsdossier 1jaar (17jarige!)=>oorzaak?
Aanwezigheid vertrouwenspersoon?
Zorgwekkend dossier?
30 B-codes: school verwittigt DMZ (dienst
maatschappelijk zorg) politie en AGODI
departement onderwijs (ook door CLB)
VERMOEDEN PROBLEMATISCHE
OPVOEDINGSSITUATIE
Stap 1: Info verzamelen om beter zicht op
problematiek te krijgen: www.signaallijst.be
Stap 2: Overleg met schooldirectie en/of betrokken
begeleiders en/of lk
Stap 3: Ouders als volwaardige partner betrekken
Stap 4: Inschatting al dan niet problematische
opvoedingssituatie en hulpverleningsaanbod doen
VERMOEDEN PROBLEMATISCHE
OPVOEDINGSSITUATIE
NIET PROBLEMATISCHE
OPVOEDINGSSITUATIE:
-zelf tips aanreiken om hen te ondersteunen
- enkele mogelijke doorverwijzen :
Bij verwaarlozing-mishandeling:Inschakelen Vertrouwenscentrum.
Bij psycho-emotionele problemen: naar COS, CGGZ, CKG, …
Bij psychiatrische problemen naar Outreaching, De Kaap,…
Bij financiële problemen naar OCMW, CAW, …
…
WEL PROBLEMATISCHE
OPVOEDINGSSITUATIE :
inschakelen CBJ
B-CODES: GEVOLGEN
o
o
o
o
o
o
Leerling kan statuut van regelmatige leerling
verliezen
Leerling uit het zesde leerjaar krijgt hierdoor geen
getuigschrift basisonderwijs (idem in secundair
onderwijs)
De school kan de leerling niet meetellen voor de
personeelsformatie en de studietoelagen
Politie: spijbelcontract, pv (naar parket)
Jeugdparket neemt maatregelen
Schooltoelage kan ingetrokken worden
B-CODES: GEVOLGEN
o
o
o
Schooltoelage kan ingetrokken worden
Als een kind/leerling twee schooljaren na elkaar 30
halve dagen of meer ongewettigd afwezig (hoger en
lager onderwijs) of onvoldoende aanwezig
(kleuteronderwijs) is, verliest het de toelage voor het
tweede jaar.
Als de leerling twee schooljaren na elkaar 30 halve
dagen of meer ongewettigd afwezig is, verliest hij/zij de
toelage voor het tweede jaar
DENKWIJZE OVER ZIEKTE
Je ziek voelen is iets anders dan ziek zijn. Voel je jezelf ziek bij:
• buikgriep?
• verstuikte enkel?
• verkoudheid?
• suikerziekte?
• depressie?
Voor welke klacht ga je naar de dokter?
DENKWIJZE OVER ZIEKTE
disease – illness – sickness
•Disease = objectief
 De ziekte
•Illness = subjectief
 Het ziektegevoel
•Sickness
Het ziektegedrag
(ziek melden, ‘sick-leave,
vaak aangeleerd’)
VERDOKEN SPIJBELEN
Wat? 50xZ10xB
VALKUILEN
• Onvoldoende kennis van dossier
• Gebrek aan vertrouwensband
• Naïviteit van de huisarts? Verantwoordelijkheidsgevoel
van de huisarts?
OPLOSSINGEN
• Vaste huisarts (GMD)
• Tijd voor exploratie problemen
• Stappenplan zorg medische attesten
(bij twijfelachtige attesten)
• Betere communicatie met scholen/ CLB
(oa. Dixit- attest)
= gedeelde zorg om de leerling
SAMENWERKING
CLB-
HUISARTS
o
Wanneer mag CLB-arts huisarts contacteren?
►Altijd in belang van de leerling
o
Wanneer kan huisarts CLB-arts contacteren?
►Altijd in belang van de leerling
o
Ikv begeleiding spijbelende lln
►ouders op de hoogte houden, kan ook achteraf
HELPEN SPIJBELEN DETECTEREN
6 VRAGEN, 6 ANTWOORDEN
1. Wanneer is een jongere ongewettigd afwezig op
school?
Een jongere is ongewettigd afwezig op school als hij geen
medisch attest heeft of een andere geldige reden.
(huwelijk of begrafenis van een familielid, deelname aan een
familieraad etc.)
De school registreert de afwezigheid dan als
‘problematisch’ en volgt de leerling nauwgezet op.
Uiterlijk na tien dagen problematische afwezigheid start
het Centrum voor Leerlingbegeleiding (CLB) een
aangepaste begeleiding.
HELPEN SPIJBELEN DETECTEREN
6 VRAGEN, 6 ANTWOORDEN
2. Is een medisch attest nodig bij elke afwezigheid
wegens ziekte?
Nee, ouders mogen vier maal per schooljaar zelf een
ziektebriefje schrijven, als hun kind niet langer dan drie op
elkaar volgende kalenderdagen ziek is.
Als het kind langer dan drie op elkaar volgende
kalenderdagen ziek is of als de ouders al vier maal in één
schooljaar zelf een ziektebriefje hebben geschreven, moet
de school een medisch attest van een arts krijgen.
HELPEN SPIJBELEN DETECTEREN
6 VRAGEN, 6 ANTWOORDEN
3. En hoe zit dat tijdens de examens?
Als een leerling in de lagere school ziek wordt tijdens de
examens gelden dezelfde regels als in het antwoord op
vraag 2.
In het secundair onderwijs geldt een bijkomende regel:
een leerling die ziek wordt tijdens de examens in het
secundair onderwijs heeft altijd een medisch attest nodig.
HELPEN SPIJBELEN DETECTEREN
6 VRAGEN, 6 ANTWOORDEN
4. Een leerling vraagt een medisch attest ‘om in orde
te zijn voor de school’. Wat doe ik?
Tenzij je op dat moment tekenen van ziekte vaststelt, ga je
niet in op die vraag.
Er zijn immers andere redenen waarom de jongere niet
naar school is gegaan:
problemen thuis, problemen met een leraar, gebrek aan
motivatie...
Scholen willen die signalen snel ontdekken. Dat kan pas
als artsen geen medische attesten schrijven ‘om in orde te
zijn voor de school’.
HELPEN SPIJBELEN DETECTEREN
6 VRAGEN, 6 ANTWOORDEN
5. Een leerling zegt «Ik ben ziek» maar ik merk er
niks van. Schrijf ik een dixit-attest?
Een dixit-attest is een attest dat louter op de verklaring van
de jongere gebaseerd is en niet op een echte diagnose.
De arts heeft zelf geen medische oorzaak voor de
afwezigheid kunnen vaststellen. Een dixit-attest is dus
geen medisch attest.
De scholen registreren de afwezigheid die men hiermee
probeert te wettigen als ‘problematisch’.
Dit is een signaal voor de school om kind beter op te
volgen.
Duidelijk aangeven dat het om een dixit-attest gaat.
HELPEN SPIJBELEN DETECTEREN
6 VRAGEN, 6 ANTWOORDEN
6. Wat als een leerling zegt: «Ik was gisteren ziek»?
Schrijf ik een geantedateerd attest?
Een geantedateerd attest is een attest dat je schrijft na de
ziekteperiode en waarbij je de ziekte niet zelf hebt kunnen
vaststellen. Een geantedateerd attest is een ongeldig
medisch attest, want antedateren is verboden.
Jongeren gebruiken ‘een dagje later naar de dokter gaan’
als dé strategie bij uitstek bij spijbelen.
HELPEN SPIJBELEN DETECTEREN
6 VRAGEN, 6 ANTWOORDEN
Bij vragen, twijfels of als je iets wil melden, aarzel niet om
de CLB-arts te contacteren.
Die namen kan je vinden via de databank op
www.ond.vlaanderen.be/leerplicht/actoren/artsen
wachtwoord: Leerling
Tip voor praktijkvoering:
In dossier van kind naam van de school noteren!
HELPEN SPIJBELEN DETECTEREN
HANDIGE INFO
1. Doktersbriefje nodig voor de school? Informeer ouders,
bestel of download affiches en brochures. (Nederlands,
Frans, Engels, Duits, Spaans, Pools, Russisch,
Kroatisch, Turks en Arabisch)
2. http://www.tsteunpunt.be/bestanden.php
3. http://www.ond.vlaanderen.be/leerplicht
CASUSSEN UIT DE PRAKTIJK
Moeder komt op consultatie. Ze is ziek en ik
schrijf haar twee dagen arbeidsongeschikt. Ze
vraagt ook een attest voor haar zoontje, gezien
ze hem nu niet naar school kan brengen... (De
attesten die ze zelf kan schrijven zijn op)
CASUSSEN UIT DE PRAKTIJK
Moeder en dochter komen langs op de
ochtendconsultatie. Ik stel bij de dochter een zeer
lichte verkoudheid zonder koorts vast en zeg dat ze
deze namiddag naar school kan gaan en wil haar een
afwezigheidsattest schrijven voor de voormiddag.
Moeder zegt echter dat de dochter niet meer op school
kan geraken, gezien dochter door een schoolbus wordt
opgehaald die slechts 1x per dag langskomt. Moeder
kan dochter niet zelf naar school brengen, gezien ze
geen auto heeft + geen geld voor openbaar vervoer.
CASUSSEN UIT DE PRAKTIJK
19-jarige jongeman heeft erg veel stress voor eerste
examen; hij heeft amper geslapen.
Hij is eerlijk en vraagt om een briefje zodat hij het
examen kan verplaatsen. Ik probeer uit te leggen
waarom ik dit liever niet doe en hij gaat akkoord. Na
het consult heb ik het gevoel dat ik te streng ben
geweest.
Betekent dit nu dat de jongeman, indien hij niet
deelneemt aan het examen, sowieso deze
examenbeurt verliest?
CASUSSEN UIT DE PRAKTIJK
Nog enkele vragen;
Vangen leerlingen die met een DIXIT-attest afkomen
sowieso bot, of hoe wordt daar in scholen op
gereageerd?
Is het ethisch te verantwoorden om voor leerlingen die
het moeilijker hebben op school iets strenger te zijn
dan voor diegene die het gemakkelijker hebben? (of is
dit irrelevante vraag?)
Welke stappen worden gezet als een leerling te vaak
afwezig is? Vanaf hoeveel afwezigheden welke
stappen?