Transcript Prezentacja Powerpoint - POKL w Rządowym Centrum Legislacji

Konsultacje społeczne w procesie
stanowienia prawa
4 marca 2013 r.
Rządowe Centrum Legislacji
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Podstawa prawna konsultacji
O randze dialogu społecznego w Polsce świadczy wskazanie go w Preambule do
Konstytucji jako jedną z zasad leżących u podstaw ustawy zasadniczej.
"(...) ustanawiamy Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej jako prawa podstawowe dla
państwa oparte na poszanowaniu wolności i sprawiedliwości, współdziałaniu władz,
dialogu społecznym oraz na zasadzie pomocniczości umacniającej uprawnienia
obywateli i ich wspólnot".
Rolę dialogu między partnerami społecznymi potwierdza art. 20, który wymienia go jako
jeden z fundamentów naszego ustroju gospodarczego.
Art. 20 - Społeczna gospodarka rynkowa oparta na wolności działalności gospodarczej,
własności prywatnej oraz solidarności, dialogu i współpracy partnerów społecznych
stanowi podstawę ustroju gospodarczego Rzeczypospolitej Polskiej.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Zasady konsultacji zostały rozbudowane w dokumentach rządowych:
• Uchwała Regulamin pracy Rady Ministrów, który opisuje ścieżkę decyzyjną przy
powstawaniu dokumentów rządowych wraz z elementem uzgodnień i konsultacji;
• Ustawie o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa;
• „Zasadach konsultacji przeprowadzanych podczas przygotowywania dokumentów
rządowych” (przyjęte przez Komitet Rady Ministrów w 2009 r. z zaleceniem
stosowania), stanowiące uzupełnienie
• „Wytycznych do Oceny Skutków Regulacji”, przyjętych przez Radę Ministrów w
2006 r., zawierające wytyczne jakościowe tworzenia i konsultowania dokumentów
rządowych.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Mocą ustawy w Polsce powołano Trójstronną Komisję ds. Społeczno-Gospodarczych,
stanowiącą forum dialogu społecznego prowadzonego dla godzenia interesów pracowników,
interesów pracodawców oraz dobra publicznego.
W skład Komisji wchodzą przedstawiciele:
• Rządu;
• Związków zawodowych;
• Organizacji pracodawców.
Wojewódzkie komisje dialogu społecznego działające obecnie we wszystkich województwach.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Instytucje dialogu społecznego powoływane przy ministerstwach
Stanowią one platformę komunikacji Rządu z prawnie określonymi formami organizowania
się społeczeństwa (organizacje pozarządowe, społeczne, stowarzyszenia, fundacje)
w różnych płaszczyznach działania.
Skład instytucji zależy od tematyki problemu.
• Organizacje zawodowe;
• Organizacje związkowe;
• Organizacje branżowe;
• Eksperci rządowi;
• Eksperci akademiccy.
Obecnie przy ministerstwach działa 117 różnych instytucji dialogu społecznego.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Cele konsultacji
Poszerzenie wiedzy na temat problemu
możliwych sposobów jego rozwiązania.
społeczno-gospodarczego
i
Pozwalają na uzyskanie szerszego poglądu na daną sprawę oraz informacji
tym cenniejszych, że uzyskanych od podmiotów, których projektowane
rozwiązanie dotyczy. Ich doświadczenia mogą pomóc w oszacowaniu
kosztów i korzyści każdego rozwiązania, a także wskazać nowe sposoby
podejścia do problemu.
Poinformowanie
informacyjny).
społeczeństwa
o
konkretnych
Zwiększenie akceptacji dla tworzonego rozwiązania.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
rozwiązaniach
(cel
Rodzaje możliwego zaangażowania obywateli w proces podejmowania
decyzji:
informacja – niski stopień uczestnictwa, ograniczający się zwykle do
jednostronnego przepływu informacji;
konsultacja – władze zwracają się do strony społecznej o opinię;
dialog – inicjatywa dialogu może należeć do władz publicznych, jak i do strony
społecznej, może mieć charakter ogólny (ma na celu regularną wymianę
poglądów) lub współpracujący (oparty na wspólnych interesach, dotyczących
opracowania konkretnego rozwiązania);
partnerstwo – najwyższa forma zaangażowania i współpracy, zakładający
podział odpowiedzialności i współpracę pomiędzy władzami a reprezentantami
strony społecznej na każdym etapie procesu decyzyjnego.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
7 zasad konsultacji
1. DOBRA WIARA – prowadzenie konsultacji w duchu dialogu obywatelskiego. Strony
słuchają się nawzajem, wykazując wolę zrozumienia odmiennych racji.
2. POWSZECHNOŚĆ – każdy zainteresowany tematem powinien móc dowiedzieć się o
konsultacjach i wyrazić w nich swój pogląd.
3. PRZEJRZYSTOŚĆ – informacje o celu, regułach, przebiegu i wyniku konsultacji muszą
być powszechnie dostępne. Jasne musi być, kto reprezentuje jaki pogląd.
4. RESPONSYWNOŚĆ – każdemu, kto zgłosi opinię, należy się merytoryczna odpowiedź w
rozsądnym terminie.
5. KOORDYNACJA – konsultacje powinny mieć gospodarza odpowiedzialnego za
konsultacje tak politycznie jak organizacyjnie. Powinny one być odpowiednio umocowane w
strukturze administracji.
6. PRZEWIDYWALNOŚĆ – konsultacje powinny być prowadzone od początku prac nad
zmianą i od początku procesu legislacyjnego. Powinny być prowadzone w zaplanowany
sposób i w oparciu o czytelne reguły.
7. POSZANOWANIE INTERESU OGÓLNEGO – choć poszczególni uczestnicy konsultacji
mają prawo przedstawiać swój partykularny interes, to ostateczne decyzje podejmowane w
wyniku przeprowadzonych konsultacji powinny reprezentować interes publiczny i dobro
ogólne.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
OSR
ex-post
Problem
Konsultacje
Test regulacyjny
Założenia aktu
prawnego
Akt prawny
OSR ex-ante
Projekt aktu
prawnego
Uzasadnienie
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Polityka Oparta na Dowodach
Ex-post
Ewaluacja
Problem
Wykaz
Test
regulacy
jny
Założenia
Projekt aktu Prawnego z
uzasadnieniem i OSR
Konsultuj problem
Konsultuj koszty
Konsultuj wpływ
Konsultuj opcje
Poproś o dowody
Beneficjenci Prawa
Konsultacje
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Obowiąz
ujące
prawo
Cele konsultacji (cd.)
• Zbieranie danych
• Zbieranie opinii
• Rozpowszechnianie informacji
• Poszukiwanie partnerów
• Pozyskiwanie akceptacji
• Inne
Tworzenie społeczeństwa obywatelskiego
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1
• Zbieranie opinii o
nieprawidłowościach
• Zbieranie opinii o
nieprawidłowościach
• Zbieranie danych
liczbowych
potwierdzających
skalę problemu
• Zbieranie danych
liczbowych
potwierdzających
skalę problemu
• Poszukiwanie
partnerów
• Poszukiwanie
partnerów
12
• Weryfikacja celów
• Uzyskanie akceptacji
• Zbieranie danych
pozwalających
oszacować koszty i
korzyści
• Weryfikacja analizy
kosztów i korzyści
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
• Uzyskanie akceptacji
Długość trwania konsultacji zależy od przyjętej metody konsultacji, a możliwości
organizacyjne wyznaczają ich ramy czasowe
Metoda
Okres konsultacji
Wywiad bezpośredni, niewielka próba
2 tygodnie
Wywiad bezpośredni, duża próba
Miesiąc i więcej
Panele obywatelskie [grupa obywateli, która regularnie bierze udział w badaniach]
Kilka miesięcy dla jednej grupy
Konsultacje pisemne - kwestionariusz
4 tygodnie
Konsultacje przy użyciu poczty elektronicznej – kwestionariusz
10 dni roboczych
Spotkania publiczne [w administracji publ., polegające na wysłuchaniu komentarzy i
odpowiedzi na pytania]
Przesłuchania publiczne [oficjalne panelowe spotkania administracji publ. z
interesariuszami, prowadzone przez stronę neutralną]
1 dzień (informacja o spotkaniu min. miesiąc
wcześniej)
1 dzień (informacja o spotkaniu min. miesiąc
wcześniej)
Prośba o opinie
6 tygodni
Prośba o opinie (wysyłana pocztą elektroniczną)
4 tygodnie
Konsultacje poprzez strony internetowe urzędu
6 tygodni lub więcej
Liczba
respondentówpodmiotów
od których
pozyskujemy
informację
zwrotną
Empiryczna weryfikacja oceny skali
zjawiska
Ankieta
Ankieta internetowa
Wywiad
telefoniczny – mała lub
duża próba
Badanie metodą
delficką
Opinia
ekspertów
Wizja lokalna
Stopień złożoności informacji
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Metody konsultacji powinny być dopasowane do profilu respondenta
pod względem:
• Nakładu czasu jaki respondent może lub jej skłonny poświęcić
na wzięcie w nich udziału;
• Zakresu oczekiwanej informacji;
• Prostoty instrukcji dotyczących udzielania i przekazywania
odpowiedzi;
• Sposobu organizacji pozyskiwania informacji;
• Korzyści wynikających z udzielenia odpowiedzi.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Identyfikacja respondenta
Jacy respondenci są skłonni brać udział w konsultacjach ?
Jakich respondentów potrzebujemy ?
Jakich informacji chcemy aby nam dostarczono ?
Pozyskiwana informacja
Interes
Prawda
Wiarygodność informacji
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Kroki w kierunku elektronizacji
Aby zapewnić uczestnikom wiedzę potrzebną do zgłaszania uwag w proces konsultacji została
wprowadzona dostępność do prawa w postaci elektronicznej poprzez:
• Wykaz prac Rządu (dostępny na stronie internetowej KPRM);
• Internetowy System Aktów Prawnych (w postaci PDF);
• Elektroniczny Monitor Polski (w postaci PDF);
• Dzienniki Urzędowe (w postaci PDF);
• Rządowy Proces Legislacyjny (BIP RCL) zawierający informacje o aktualnie
toczonych pracach legislacyjnych wraz z informacją o konsultacjach społecznych
i odpowiedziach strony rządowej na przedstawione w konsultacjach opinie (w postaci PDF);
• Biuletyny Informacji Publicznych (BIP) ministerstw.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program Lepsze Regulacje 2015
•
Zmiana Regulaminu pracy Rady Ministrów;
•
Utworzenie rządowego systemu e-legislacji;
•
Doskonalenie procesu programowania prac Rządu;
•
Wspólne szkolenia dla legislatorów rządowych i parlamentarnych mające na celu
ujednolicenie praktyki legislacyjnej;
•
Opracowywanie i upowszechnianie Dobrych Praktyk Legislacyjnych.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program Lepsze Regulacje 2015
• Opracowanie narzędzi informatyczno-komunikacyjnych (system konsultacji on-line);
• Utworzenie portalu internetowego dla przedsiębiorców, umożliwiającego partycypację
przedsiębiorców w doskonaleniu regulacji;
• Utworzenie zespołu wspierającego działania Ministra Gospodarki i Pełnomocnika Rządu
ds. deregulacji gospodarczych Gospodarczych;
• Przyjęcie programu współpracy z organizacjami pozarządowymi (na zasadzie
rekomendacji);
• Wykorzystywanie spotkań roboczych z interesariuszami jako jednej z form zasięgania
opinii i gromadzenia informacji (na zasadzie rekomendacji);
• Utworzenie listy podmiotów zaangażowanych w proces konsultacji projektowanych
dokumentów rządowych (na zasadzie rekomendacji).
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Program Lepsze Regulacje 2015
•
Budowa Publicznego Portalu Informacji o Prawie na bazie elektronicznych dzienników
urzędowych;
•
Udostępnianie projektów aktów prawnych i aktów prawnych dodatkowo w formie
elektronicznej edytowalnej;
•
Publikowanie orzeczeń sądowych;
•
Ułatwienie dostępu do ponownego wykorzystania danych używanych przy
przeprowadzaniu ocen wpływu;
•
Uzgodnienie z Sejmem i Senatem wspólnych reguł formatowania tekstu projektu ustawy;
•
Utworzenie wstępnej wersji ujednoliconego standardu przechowywania plików
dokumentacji procesu legislacyjnego.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Praktyka konsultacji w Ministerstwie Gospodarki
Powołano Zespół ds. Doskonalenia Regulacji Gospodarczych. W skład zespołu
wchodzą przedstawiciele organizacji przedsiębiorców, pracodawców,
samorządu adwokackiego i radcowskiego.
Aplikacja Zmieniaj z nami prawo.
Monitoring prawa ex-post.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Pilotażowy system konsultacji on-line
Głównym celem projektowanego systemu jest zwiększenie transparentności w konsultacji i prezentacji
nowo tworzonych regulacji.
Celem pośrednim jest utworzenie:
• Platformy wymiany myśli, doświadczeń, ekspertów rządowych i społecznych;
• Miejsca dyskusji nad analizami i propozycjami, rekomendacjami przy tworzeniu danej regulacji;
• Odpowiedniego miejsca do przechowywania danych i odpowiedniego archiwizowania procesu
legislacyjnego na etapie rządowym;
• Prostego narzędzia, które pozwoli uwidocznić proces ewolucji danej regulacji;
• Miejsca udostępnienia danych z procesu legislacyjnego do ponownego wykorzystania przez parterów
społecznych;
• Aktywizacja jak najszerszej grupy konsultantów;
• Ułatwienie zarządzania dokumentacją procesu legislacyjnego i konsultacji we wszelkich fazach
powstawania dokumentu rządowego.
Wizja
Utworzenie międzyinstytucjonalnego edytora aktów prawnych umożliwiającego pracę i współpracę nad
dokumentami rządowymi.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Dziękuję Państwu za uwagę
Artur Kopijkowski – Gożuch
Ministerstwo Gospodarki
Departament Doskonalenia Regulacji Gospodarczych
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej
w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego