Transcript Karta Praw Podstawowych

Karta Praw Podstawowych
(KPP)
Na poprzednim wykładzie
powiedzieliśmy sobie, że
• Przedmiotem EPS jest zapewnienie realizacji
praw socjalnych mieszkańców UE poprzez:
- Wspieranie zatrudnienia ( edukacja zawodowa,
przekwalifikowanie, uznawanie wykształcenia)
- Poprawę warunków pracy
- Rozwój dialogu Pracodawcy – pracownicy
- Walkę z ubóstwem i dyskryminacją
- Zapewnienie godziwego ZS
Na poprzednim wykładzie
powiedzieliśmy sobie, że
• Beneficjentami EPS są :
- Państwa członkowskie i jego instytucje;
- regiony, zwłaszcza zapóźnione
- Pracodawcy i związki zawodowe
- Pracownicy i obywatele UE
Realizatorami EPS są:
- Organu UE ( Rada Europejska, KE, PE, ETS,
Komitety), rządy państw członkowskich, regiony,
samorządy, organizacje
Istota i historia powstania KPP
• KPP to zbiór fundamentalnych praw
człowieka i obywatela, określa też
obowiązki UE w zakresie realizacji tych
praw.
• Karta jest kompilacją dokumentów i
zobowiązań międzynarodowych m.in.
Europejskiej Konwencji Praw Człowieka,
Paktu Praw Człowieka, Europejskiej karty
Socjalnej
Istota i historia powstania KPP
• Projekt Karty przygotowywał Konwent;
• KPP została proklamowana przez Radę,
Komisje i PE w 2000 r. w Nicei;
• Podstawowe prawa socjalne znajdują ochronę w
rozdziale „Solidarność”;
• W Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
nadano KPP moc obowiązującą;
• Wyłączenie wywalczyły sobie Wlk.Brytania i
Polska;
Prawa Podstawowe wg KPP
• Karta składa się z preambuły, 7 rozdziałów i 54
artykułów.
• Godność ( art.1-5)
• Wolność ( art.6-19)
• Równość (art. 20-26)
• Solidarność ( art.27-38)
• Prawa obywatelskie (art. 39 – 46)
• Wymiar sprawiedliwości (art. 47 – 50)
• Postanowienia ogólne ( art.51 – 54 )
Omówienie artykułów KPP godność
• Godność ludzka jest nienaruszalna, ma być
szanowana i chroniona;
• Każdy ma prawo do życia;
• Nikt nie może być skazany na karę śmierci;
• Każdy ma prawo do poszanowania swojej
integralności fizycznej i psychicznej;
• Zakaz praktyk eugenicznych ( selekcji osób),
wykorzystywania ciał ludzkich jako źródła zysku,
klonowania istot ludzkich;
• Zakaz niewolnictwa i poddaństwa, handlu ludźmi
i pracy przymusowej;
Wybrane artykuły KPP - wolność
• Każdy ma prawo do:
- wolności i bezpieczeństwa osobistego;
- poszanowania życia prywatnego i rodzinnego,
domu i komunikowania się;
- zawarcia małżeństwa i założenia rodziny;
- wolności myśli, sumienia i religii, wolności
wypowiedzi;
- gromadzenia się, stowarzyszania, zwłaszcza w
partiach politycznych;
- gwarantuje się wolność i pluralizm mediów .
Wybrane art. KPP – wolność cd
•
-
Każdy ma prawo do :
zrzeszania się w związki zawodowe;
wolności w zakresie sztuki i badań naukowych;
podejmowania pracy w swobodnie wybranym
zawodzie;
- swobody poszukiwania zatrudnienia,
wykonywania pracy i prowadzenia firmy na
terenie UE;
- prawo do własności i azylu.
Wybrane art. KPP - równość
• Każdy jest równy wobec prawa;
• Zakazana jest jakakolwiek dyskryminacja
( płeć, rasa, kolor skóry, pochodzenie
etniczne czy społeczne, cechy
genetyczne, język, religię lub
światopogląd, opinie polityczne,
narodowość, majątek, niepełnosprawność,
wiek, orientację seksualną czy polityczną).
Wybrane art.. KPP - równość
• UE szanuje różnorodność kulturową, religijną i
językową;
• Należy zapewnić równość kobiet i mężczyzn we
wszystkich dziedzinach
( możliwa
pozytywna dyskryminacja);
• Prawa dziecka ( ochrona, opieka, prawo
wyrażania poglądów i branie ich pod uwagę);
• Prawa osób niepełnosprawnych i w podeszłym
wieku ( środki zapewniające im niezależność,
integrację zawodową i społeczną, udział w życiu
społeczności).
Wybrane art..KPP - solidarność
• Należy pracownikom zagwarantować :
- Prawo do informacji w przedsiębiorstwie;
- Prawo do rokowań i działań zbiorowych
( dot. też organizacji pracodawców);
- Dostęp do pośrednictwa pracy;
- Ochronę w przypadku nieuzasadnionego
zwolnienia;
- Należyte i sprawiedliwe warunki pracy.
Wybrane art.. KPP - solidarność
• Zakaz pracy dzieci;
• Szczególna ochrona rodziny i umożliwianie
godzenia życia rodzinnego z pracą;
• Prawo do zabezpieczenia społecznego i usług
społecznych ( macierzyństwo, choroba,
wypadek przy pracy, zależność i podeszły wiek,
utrata pracy);
• Ochrona zdrowia( profilaktyka i leczenia) oraz
konsumentów.
Wybrane art.. KPP – prawa
obywatelskie
• Głosowanie i kandydowanie w wyborach do PE
oraz do władz lokalnych w państwie, gdzie
aktualnie zamieszkuje;
• Prawo do dobrej administracji ( bezstronne
rozpatrzenie spraw w rozsądnym terminie);
• Dostęp do dokumentów zwłaszcza dot. organów
i jednostek UE;
• Prawo do petycji do PE;
• Swoboda przemieszczania się i opieka
dyplomatyczna i konsularna.
Wybrane art..KPP – wymiar
sprawiedliwości
• Każdy ma prawo do :
- Środka prawnego przed sądem;
- Sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy
przez niezawisłym sądem;
- Uzyskania porady prawnej, obrońcy i
przedstawiciela;
- Uznania za niewinnego póki sprawa nie zostanie
zakończona;
- Ponownego niekarania w tej samej sprawie.
Wybrane art.. KPP – postanowienia
ogólne
• Wszelkie ograniczenia w korzystaniu z praw i
wolności zawartych w KPP muszą szanować ich
istotę;
• Ograniczenia muszą być proporcjonalne, mogą
być wprowadzane w razie ważnej konieczności,
ze względu na interes ogólny i prawa innych
osób;
• Implementacja zapisów Karty ma wpływ na PS
Unii i krajów członkowskich, ale uwzględnia też
ich różnorodność.
Karta Praw Podstawowych w
Polsce
• Polska ( i Wlk. Brytania) zastrzegła sobie zakres
stosowania Karty w protokole dołączonym do
Traktatu o funkcjonowaniu UE;
• Powody : „ interpretacja prawa przez ETPCz,
doprowadziłyby do zmian def.rodziny i
przymuszały do uznania małżeństw
homoseksualnych” (L.Kaczyński);
• Zapisy Karty mogą się stać powodem
niemieckich roszczeń majątkowych na Ziemiach
Zachodnich ( opinia A. Fotygi).
Karta Praw Podstawowych w
Polsce
• Za przyjęciem Karty opowiadali się :
- NSZZ „Solidarność”
- -Wł. Bartoszewski, B. Klich. J.
Protasiewicz, J. Saryusz – Wolski, D.
Tusk, B. Komorowski;
- Amnesty Internatinal , Helsińska Fundacja
Praw Człowieka;
- Znaczna część opinii publicznej (57% za,
22% przeciw).
Karta Praw Podstawowych w
Polsce
• Przeciw przyjęciu Karty byli :
- prof.. A. Zoll;
- Deputowany PiS Konrad Szymański;
- Rzecznik Praw Obywatelskich J. Kochanowski;
- Episkopat Polski;
Ostatecznie premier D. Tusk podpisał Traktat w
kształcie wynegocjowanym, przez Prez. L.
Kaczyńskiego ( listopad 2007)
Czy KPP obowiązuje w Polsce
• Formalnie w brzmieniu przyjętym w Traktacie o
funkcjonowaniu UE obowiązuje z zastrzeżeniem,
że polskie prawo ma pierwszeństwo przed
zapisami w Karcie;
• Praktycznie, wszystkie zapisy Karty zastały już
przez Polskę uznane jako obowiązujące we
wcześniej ratyfikowanych dokumentach –
jednakże nie przestrzeganie ich nie grozi
sądowym nakazem zmian prawa polskiego.
Czy KPP jest przestrzegana ? dyskusja
• Czy mamy pełna ochronę socjalną ?
• Czy dostęp do służby zdrowia jest na
miarę oczekiwań ?
• Czy prawa pracownicze są gwarantowane
w wystarczającym stopniu ?
• Czy wolność słowa jest przestrzegana we
wszystkich krajach UE ?
• Czy prawa mniejszości są w pełni
respektowane ?